Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Fiki - Coggle Diagram
Fiki
Naturako indarra
Naturan, gorputz guztiek indarrak egiten dizkiote elkarri, gorputz bakoitzak zer propietate fisiko dituen. Interakzio horiek guztiak, egiatan, gutxi batzuetan bildaitezke, eta oinarrizko interakzio deritze horiei.
-
-
-
-
-
-
Indarren efektua
Zer da indarra?
Indarra gorputz bat deformatzeko edo haren pausagune-egoera edo higidura
aldatzeko gai den edozein kausa da.
Deformazioak
Elastikos
Indarra desagertzen denean, gorputz elastikoek hasierako neurriak eta forma berreskuratzen dituzte.
-
-
Inertziaren printzipioa
gorputz bati kanpoko indar bakar batek ere eragiten ez badio, edo eragiten dioten indarrak orekan badaude, gorputzak pausagune-egoeran edo higidura zuzen uniformean jarraituko du.
Ukipen-indarra
Gorputzek zer-nolako interakzioa duten kontuan hartuta, indarrak bi motatakoak izan
daitezke:
Indar elastikoa
Malgukiari buruzko Esperimentatu atalean, ikusi dugu malgukia hasierako posizioraitzultzen saiatzen dela pisu bat zintzilikatzen diogunean. Erreakzio horri indar elastiko deritzo
-
Tentsio-indar
Tentsio-indarra sokak lotuta duen objektuari egiten dion indarra da, hartatik tira
egiteko.
Marruskadura Indarra
Marruskadura-indarrak kontra egiten dio higidurari, eta bi gainazalek elkar ukitzen dutenean sortzen da.
Elektrizazioa
Bi gorputz igurzten ditugunean, gorputzetako batek galtzen dituen elektroiak beste gorputzera pasatzen dira, eta elektrizatuta geratzen dira biak. Elektrizatzeko modu horri igurzte bidezko elektrizazio deritzo.
Indukzio bidezko elektrizazioan, karga duen gorputz bat gorputz neutro batera hurbiltzen da, eta azken gorputzaren kargak berriz antolatzen dira, indar elektrikoagatik.
-
-
Indar magnetikoa
Magnetismo deritzo gorputz batzuek zenbait metal (burdina,kasu) erakartzekoduten ahalmenari.
-
-
-
Elektromagnetikoa
Korronte elektrikoak, edo beste modu batera esanda, higitzen ari diren kargek, eremu magnetiko bat sortzen dute.
Eremu magnetiko bat aldatzen denean, kargak higitu egiten dira harilaren barruan, edo bestela esanda, korronte elektrikoa sortzen da.
xix. mendean zehar, zenbait esperimenturen bidez frogatu zen elektrizitatea eta magnetismoa estu lotuta daudela. Horren ondorioz, elektromagnetismoa sortu zen.
Indarren ezaugarriak
Indar bektorea
Indar guztiek lau ezaugarri dituzte: aplikazio-puntua, intentsitatea,
norabidea eta noranzkoa.
Indar sistema
Gorputz bati aldi berean eragiten dioten indarren multzoari indar-sistema deritzo. Indar horien guztien ordez, eragin berbera izango lukeen indar bat adieraz daiteke, eta horri indar erresultante esaten zaio.
-
-
-
Dinametroa
-