Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

พยาธิสรีรวิทยาระบบทางเดินอาหาร - Coggle Diagram

- - - - เกิดได้ตั้งแต่อยู่ในครรภ์มารดา ช่วงเดือนที่2 และเดือนที่3 เกิดความผิดปกติในการสร้างอวัยวะ คือ ปากและเพดาน
      - ปากแหว่ง
        
        ถ้ามีลักษณะช่องว่างเล็กๆหรือเว้าเล็กน้อยเรียกว่า ปากแหว่งไม่สมบูรณ์
        
        ถ้ารอยแรกไปถุงจมูกเรียกว่า ปากแหว่งสมบูรณ์ อาจเกิดข้างเดียวหรือสองก็ได้
        
        สาเหตุ การเชื่อมของขากรรไกรบนและส่วนและส่วนยื่นจมูกด้านใกล้กลาง เพิ่อเป็นเพดานปากปฐมภูมิ ไม่สมบูรณ์
      - เพดานโหว่
        
        แผ่นกระดูกของกะโหลกศีรษะที่ประกอบเป็นเพดานแข็ง 2 แผ่นไม่เชื่อมกัน
        
        มักมีลิ้นไก่แฉก
        
        สาเหตุ สาเหตุจากความบกพร่องของการเชื่อมของส่วนยื่นเพดานปากด้านข้าง , ผนังกลางจมูกหรือส่วนยื่นเพดานปากกลาง
        เพื่อเป็นเพดานปากทุติยภูมิ
        
        มี 2 ลักษณะ
        
        ชนิดสมบูรณ์ คือ มีรอยแยกทั้งเพดานเเข็งและเพดานอ่อน
        
        ชนิดไม่สมบูรณ์ คือ มีช่องที่เพดานปาก มักเป็นที่เพดานอ่อน
  - - - เคลือบฟัน (enamel) ส่วนแข็งที่สุดของฟัน มีแคลเซียมและฟอสเฟต
      - เนื้อฟัน (dentine) แข็งน้อยกว่าเคลือบฟัน มีการสร้าง-สลายตลอดเวลา มีเซลล์จำนวนมาก
      - โพรงประสาทฟัน (pulp) เป็นที่อยู่ของเส้นเลือดที่นนำอาหารมาเลี้ยง และนำของเสียออก มีเส้นประสาทรับความรู้สึกของฟัน
      - เคลือบรากฟัน (cementum) เป็นส่วนของเนื้อเยื่อปริทันต์ มีเส้นประสาทมาก
      - เหงือก (gingiva) หุ้มตัวฟันและกระดูกขากรรไกร
    - - Tonsillitis
        Chronic hypertrophic
        เกิดจากการอักเสบของ tonsil เป็ นๆหายๆ
        พบ tonsil มีขนาดใหญ่กว่า 2 ซม.
        เนื่องจากมี lymphoid hyperplasia
- - - - Acute gastritis
        
        สาเหตุ ระคายเคืองจาก อาหาร ยา แอลกอฮอล์ การติดเชื้อ
        
        อาการ เริ่มจากอาการเลือดคั่งและบวมของเยื่อบุกระเพาะอาหาร
        
        อาจพบรอยโรคเรียก acute hemorrhagic erosive gastritis
      - Chronic gastritis
        
        สาเหตุ
        
        การท้นกลับน้ำดี
        
        การระคายเคืองเรื้อรัง
        
        การดื่มเหล้า หรือ ยาASA
        
        การติดเชื้อ Helicobacter pylori
        
        รอยโรค
        
        รอยแผลเป็น→ลุกลามเลือดออก แผลในกระเพาะอาหาร
  - - - หลอดอาหารส่วนล่าง
      - กระเพาะอาหาร
      - ลำไส้เล็กส่วนต้นที่ติดกับกระเพาะอาหาร
    - - Acute ulcer โรคกระเพาะอาหารแบบเฉียบพลัน
        
        เป็นแผลตื้นไม่ลึกถึงชั้นกล้ามเนื้อกระเพาะอาหาร
        
        มักพบเป็นแผลหลายจุด เกิดขึ้นเป็นครั้งคราว
        และ หายเองประมาณ 6 สัปดาห์
        
        มักพบมากในผู้ป่วยหลังการผ่าตัดหรือมีโรคติดเชื้อ รุนแรง
      - Chronic peptic ulcer โรคกระเพาะอาหารแบบเรื้อรัง
        
        มีลักษณะเป็นแผลลึกถึงชั้นกล้ามเนื้อ กระเพาะอาหาร
        
        แผลมีลักษณะเรื้อรัง ขอบแผลนูนบวม
        
        เมื่อแผลหายจะเกิดรอยแผลเป็น
        
        แผลที่กระเพาะอาหาร(Gastric ulcer)
        
        พบทุกส่วนของกระเพาะอาหาร
        
        พบมากในอายุ 40 ขึ้นไป ทั้งชายและหญิงเท่ากัน
        
        เกิดจากความสามารถในการป้องกันกรดและเปปซิน
        ของกระเพาะอาหารลดลงทำให้เกิดแผลได้ง่าย
        
        แผลในลำไส้เล็กส่วนต้น (Duodenal ulcer)
        
        แผลเกิดบริเวณลำไส้เล็กส่วนต้น
        
        สาเหตุจากการหลั่งกรดที่มากขึ้น
        
        พบได้ทักวัย โดยเฉพาะคนที่เครียดมากๆ ดื่มสุรา สูบบุหรี่
    - - การติดเชื้อ Helicobacter pylori แบคทีเรียแกรมลบติดต่อโดยการกินอาหารที่ปนเปื้อนเชื้อจากอุจจาระของผู้ติดเชื้อ ระยะแรกอาจทำให้เกิดกระเพาะอาหารอักเสบ ซึ่งจะเป็นเรื้อรังและทำให้กลายเป็นแผล
      - การใช้ยาต้านอักเสบที่ไม่ใช่สเตอรอยด์ ได้แก่ แอสไพริน และกลุ่มยาแก้ปวดข้อ จะมีโอกาสเป็นแผลที่กระเพาะอาหาร และมีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น เลือดออก แผลทะลุ ยาจะระคายต่อเยื่อบุกระเพาะอาหารโดยตรง
      - การสูบบุหรี่
        
        ความเครียดทางอารมณ์
        
        แอลกอฮอล์
  - - - การติดเชื้อ Helicobacter pylori
      - การใช้ยาแก้ปวดกลุ่ม NSAID
- - - - ยังไม่ทราบว่าอะไรเป็นสาเหตุ
      - บางรายเกิดหลังการติดเชื้อของลำไส้
- - - - มักพบในเพศชาย
      - ไม่มี ganglion cell ใน colon จึงไม่มี peristalsis
        ทำให้ content ผ่านไม่ได้
    - - เกิดจากเนื้อเยื่อที่แยกระหว่าง rectum กับ Anus ที่มันควรจะหายไปตอนครรภ์อายุ 8 สัปดาห์
  - - - เกิดจากการโตขึ้นของกลุ่มเส้นเลือด และเนื้อเยื่อ บริเวณส่วนปลายของลำไส้ตรง ที่เรียกว่า hemorrhoidal tissue
    - - ป้องกันกล้ามเนื้อของทวาร รวมทั้งหูรูด ระหว่างถ่ายอุจจาระ
    - - 1.เป็นความผิดปกติของหลอดเลือด
      - 2.เกิดจากการเพิ่มความดันในหลอดเลือดดำนานๆ
        
        การยกของหนัก
        
        การยืนนานๆ รวมทั้งการตั้งครรภ์ ท าให้เลือดไหลกลับไม่สะดวก
- - - - ระดับ bilirubin ในเลือดสูง
      - ผิวหนัง ตา sclera เหลือง
      - สาเหตุ มีการแตก RBC เพิ่มขึ้น
      - มีความบกพร่องของเซลล์ตับในการจับ bilirubin
      - ลดการconjugation ของ bilirubin
      - การอุดตันของทางเดินน ้าดีทั้งภายในและ
        ภายนอกตับ
    - - ภาวะท้องมานเป็นการสะสมของเหลวในช่องท้อง
      - มีสาเหตุจาก
        
        โรคตับเรื้อรัง
        
        มะเร็ง
        
        หัวใจขวาล้มเหลว
        
        ตับอ่อนอักเสบ
        
        nephrotic syndrome
      - การไหลเวียนเลือดจาก liver สู่hepatic vein และvena cava
      - การหลั่งADH↑,Aldosterone ↑
      - ภาวะalbumin ต่ำ
    - - ภาวะความดันเลือดสูงในเส้นเหลือดดำพอร์ตัล
      - การอุดตันที่เกิดในเส้นเลือดพอร์ตัล
        (Prehepatic block)
      - การอุดตันที่เกิดขึ้นในตับส่วน sinusoids
        (Intrahepatic sinusoidal block)
      - การอุดตันที่เกิดขึ้นในเส้นเลือดดำเฮปพาติก
        (Posthepatic block)
      - การเกิด Portal hypertention ระยะยาวท าให้เกิด
        ปัญหา
        
        Varices
        
        splenomegaly
        
        ascites
        
        hepatic encephalopathy
    - - เป็นความผิดปกติของตับที่เกิดจากการอักเสบมีfibrosis และมี nodular regeneration ทำให้มีความผิดปกติทั้งโครงสร้างและหน้าที่ของตับ
      - ตับรูปร่างเบี้ยว พบเป็นก้อนแข็ง ทำให้เกิดการอุดตันของทางเดินน้ำดี
    - - การอุดตันและการอักเสบ
        
        นิ่วในทางเดินน้ำดี (Gallstones)
        
        คือ นิ่วที่เกิดขึ้นและมีอยู่ในทางเดินน้ำดี
        
        Choledocholithiasis นิ่วที่เกิดในทางเดินน้ำดีร่วม เกิดจากการอักเสบของท่อน้ำดี (Cholangitis)
        
        hepatolithiasis นิ่วที่เกิดในทางเดินน้ำดีภายในตับ มีแคลเซียมเป็นส่วนประกอบหลัก มีสีน้ำตาล เรียก Brown pigment stones
        
        นิ่วในทางเดินน้ำดี แบ่งเป็น 2 ชนิด
        
        นิ่วที่ประกอบด้วยโคเลสเตอรอล
        (Cholesterol stones)
        
        พบบ่อยประมาณ 80% ของนิ่วในถุงน้ำดีทั้งหมด
        
        มีลักษณะแข็งเป็นก้อนสีขาว เหลือง หรือเขียว
        
        เกิดจากการมีCholesterol เพิ่มขึ้นในน้ำดี หรือการบีบตัวของกล้ามเนื้อในถุงน้ำดีมีสมรรถภาพไม่เพียงพอจึงไม่สามารถบีบสารออกได้หมด
        
        สาเหตุและกลไกการเกิดนิ่วในทางเดินน้ำดี
        
        การเปลี่ยนแปลงอัตราส่วนความเข้มข้นในน้ำดี
        
        การไม่เคลื่อนที่ขอน้ำดี
        
        2.นิ่วที่ประกอบด้วยบิลิรูบิน (Pigment or bilirubin stones)
        
        มีขนาดเล็กกว่าและมีสีคล้ำกว่าชนิดที่เกิดจาก
        คอเลสเตอรอล
        
        สาเหตุและกลไกการเกิดนิ่วในทางเดินน้ำดี
        
        เกิดจากการมี unconjugated bilirubin เพิ่มมากขึ้นในน้ำดี เนื่องจากมีการทำลายเม็ดเลือดแดงมากผิดปดติ หรือมีการอักเสบถุงน้ำดีและท่อน้ำดีเรื้อรัง
    - - ตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน (Acute
        pancreatitis)
        
        เกิดจากท่อในตับอ่อนได้รับบาดเจ็บหรือมีการแตก น้ำย่อยจากตับอ่อนจะย่อยเนื้อเยื่อตนเอง
        
        การอุดตันทางเดินน้ำดีทำให้น้ำดีไหลเข้าสู่ตับอ่อน
        
        แอลกอฮอล์ ท าให้ตับอ่อนหลั่งน ้าย่อยมากขึ้น
        และท าให้ Oddi sphinctor หดเกร็ง
      - Chronic pancreatitis
        
        มักมีความสัมพันธ์กับการดื่มเหล้า
        
        แบ่งออกเป็น 2 ชนิด
        
        Chronic calcifying pancreatitis
        
        มักพบในผู้ป่วยโรคพิษสุราเรื้อรัง
        
        Chronic obstructive pancreatitis
        
        มีความสัมพันธ์กับการตีบของ Oddi sphinctor