Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ระบบประสาท (Nervous System), น.ส.กรกนก แย้มเจริญ เลขที่ 4 B รหัสนักศึกษา…

- - - - 1.เซลล์ประสาท (nerve cell หรือ neuron)
      - 2.เซลล์เนื้อเยื่อเกี่ยวพันประสาท (neuroglia)
  - - - มีนิวเคลียสและไซโตพลาสซึม
    - - เส้นใยแอกซอน (axon fiber)
        
        ยื่นออกจากตัวเซลล์ บริเวณ axon hillock แขนงไม่แตก
        
        นำกระแสความรู้สึกส่งไปเซลล์ประสาทถัดไป
      - เส้นใยเดนไดรท์ (dendrite fiber)
        
        รับความรู้สึกเข้าสู่ตัวเซลล์
        
        มีหลายแขนงและแตกย่อยขนาดสั้น
      - เป็นแขนงของไซโตพลาสซึม (cytoplasmic process) ที่ยื่นออกจากตัวเซลล์
  - - - มีแขนงยื่นจากตัวเซลล์ 2 เส้น คือเดนไดรท์ และแอกซอน
      - เซลล์ประสาทที่จอตา (retina)
    - - ประสาทชนิดนี้พบที่สมองส่วนซีรีเบลลัม (cerebellum)
      - มีแขนงของแอกซอน 1 เส้น เดนไดรท์หลายเส้น ตัวเซลล์เป็นรูปสามเหลี่ยม
    - - มีตัวเซลล์อื่นยื่นเป็นขั้ว 1 เส้น
      - พบที่ปมประสาทไขสันหลังและปมประสาทอัตโนมัติ
  - - - oligodendrocyte ช่วยสร้างmyelin sheath
      - microglia กำจัดสิ่งแปลกปลอม
      - epandyma cell บุช่องในสมองและไขสันหลัง
      - schwann cell หรือ neurolemma บุอยู่รอบแอกซอน ทำหน้าที่สร้างเยื่อไมอีลิน
      - astrocyte ช่วยพยุงและเชื่อมปลายประสาทที่เสียหาย
  - - - 3.ส่วนที่ส่งสัญญาณออก (motor output) ไปยัง effector cells
      - 1.ส่วนที่รับสัญญาณเข้า (sensory input) จาก sensory receptor
      - 2.ส่วนที่รวบรวมและแปลผล (integration center): CNS
- - - - ช่วยให้สารอันตรายในเลือดเข้าสู่สมองไม่ได้ หรือได้น้อย "Blood brain barrier"
      - กำจัดของเสียจากเนื้อสมองและไขสันหลัง
      - ช่วยคงรูปร่างสมองและไขสันหลัง
      - ปกป้องสมองและไขสันหลังจากการกระทบกระเทือน
- - - - เกิดขึ้นกับสมองบางส่วนหรือทั่วทั้งสมอง ทำให้สมองบวม มีความดันในกระโหลกเพิ่มขึ้น
      - สาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากการบาดเจ็บหรือเจ็บป่วยต่างๆ ที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว
      - มี 3 ชนิด
        
        3.Hydrostatic edema
        
        การบวมรอบโพรงสมอง จากภาวะ Hydrocephalus
        
        Hydrocephalus
        
        ภาวะที่ CSF คั่งในกะโหลกมากผิดปกติ และมีความดันเพิ่มขึ้น
        
        เกิดจากการคั่งของ CSF
        
        สาเหตุ คือ ผิดปกติตั้งแต่เกิด
        (Congenital anomaly)
        
        พบบ่อยสุด คือ Aqueductal stenosis
        
        สาเหตุอื่น คือ Congenital hydrocephalus
        
        โรคต่างๆ (Acquired disease)
        
        4 more items...
        
        Cytotoxic edema
        หรือ Cellular edema
        
        การบวมของเหลวในเซลล์สมอง
        
        เกิดจากภาวะ hypo -osmotic
        
        โซเดียม-โปแตสเซียมปั๊มเสื่อม
        
        Vasogenic edema
        
        เกิดจากเนื้องอก เซลล์ขาดเลือดนานและการติดเชื้อ
        
        มีการทำลายตัวกั้นระหว่างเลือดกับสมอง (Blood-brain barrier:BBB)
        
        ผลจากการเพิ่มของเหลวนอกเซลล์ / เยื่อเลือกให้สารบางอย่างผ่าน
        
        แยกระบบไหลเวียนเลือดออกจากสมองกับน้ำนอกเซลล์ ใน CNS
    - - เกิดจากสาเหตุต่างๆ ทำให้เนื้อสมองเคลื่องที่จากความดันสูงไปต่ำ
      - ทำให้ขาดเลือดไปเลี้ยงสมอง ระบบประสาทเกิดความผิดปกติ
    - - บรรจุ CSF อยู่ในสมองส่วนกลาง
      - เชื่อมระหว่างโพรงสมองที่3ในใดเอนเซฟาลอน
        กับโพรงสมองที่4 อยู่ระหว่างพอนส์กับซีรีเบลลัม
  - - - การบาดเจ็บต่อระบบประสาท (Fracture skull)
        
        Skull base fracture
        
        -Massive bleeding
        
        เลือดออกจากกะโหลกมาที่หูและจมูก
        
        -Cranial nerve (CN) injury
        
        ฐานกะโหลกด้านหนังแตก พบCN VII และ CN VIII บาดเจ็บ
        
        ฐานกะโหลกด้านหน้าแตก พบCN II หรือ IIIบาดเจ็บ
        
        -Cerebrospinal fluid
        (CSF) leakage
        
        เยื่อหุ้มสมองฉีกขาด ทำให้ CSF รั่ว
        
        Depressed Fracture
        
        ต้องผ่าตัดยกกะโหลก
        
        พบในเด็กอายุต่ำกว่า 1ปี กะโหลกแตก-ยุบ แต่Periosteum ไม่ฉีกขาด
        
        Linear Fracture หายเองได้
      - การบาดเจ็บที่สมองและหลอดเลือดสมอง
      - การบาดเจ็บที่กะโหลก
        (skull fracture)
        
        สมองบาดเจ็บ แต่ไม่พิการ
        
        เกิดจากแรงกระแทกรุนแรง ทำให้กะโหลกแตก
      - การบาดเจ็บที่หนังศีรษะ(scalp injury)
        
        เกิดรอยฟกช้ำ (contusion) หรือรอยฉีกขาด (laceration)
        
        เกิดจากแรงกระแทกโดยตรง ไม่ทำให้พิการ ถ้าไม่เสียเลือดมาก
- - - - ก้อนเนื้อในสมอง จะกดหลอดเลือด
        ทำให้สมองขาดเลือด สมองอาจตายได้
    - - เลือดออกจากสมองจากอุบัติเหตุ
      - Arteriovenous malformation (AVM)
        หลอดเลือดแต่กับดำผิดปกติแต่เกิด
        
        AVM เลือดแดงไหลเข้าสู่หลอดเลือดดำเร็วกว่าปกติ
        โดยไม่ผ่านกลุ่มหลอดเลือด
      - ความดันเลือดสูง
      - หลอดเลือดโป่งพอง Aneurysm
      - โรคเลือด /โรคตับ /เนื้องอกสมอง /กินยาต้านเลือดแข็ง
    - - 2.Subdural Hemorrhage
        เลือดออกระหว่างเยื่อหุ้มสมองกับชั้นdura
        
        ก้อนเลือดโต กดสมองทำให้ความดันสมองเพิ่มขึ้น
        
        เกิดจาก countre-coup injury สมองช้ำ
        หลอดเลือดผิวสมองฉีกขาด
        
        SDH สมพันธ์กับ cerebral contusion
        และ Subdural Hemorrhage
      - 3.Intracerebral Hemorrhage
        เลือดออกในกะโหลกส่วนโพรงสมอง มีCSFอยู่
        
        เกิดจาก countre-coup injury เช่นเดียวกับ SDH
        
        ICH มีโอกาสโตได้ โดยเฉพาะ 6 ชั่วโมงแรก ควรดูแลใกล้ชิด
        
        สาเหตุ : โพรงสมองกระทบกระเทือนอย่างแรง
      - 1.Epidural Hemorrhage
        เลือดออกระหว่างกะโหลกกับเยื่อหุ้มสมอง
        
        เกิดจากแขนงของ middle meningeal artery ฉีกขาด
        เลือดออกตรง coup injury
      - 4.Subarachnoid hemorrhage (SAH)
        
        เลือดออกใต้ชั้น arachnoid ในคนโต
        
        สาเหตุ : ruptured aneurysm
        ความดันเลือสูง หรือหัวบาดเจ็บ ที่พบบ่อยคือ "Aneurysm"
        
        Lumbar puncture พบเลือดใน CSF
- - - - 1.External carotid artery เลี้ยงใบหน้าและคอ
      - 2.Internal carotid artery ทอดขึ้นไปในโพรงกะโหลกศีรษะ
        
        มี 4 ส่วน 1.cervical / 2.petrous /
        3.cavernous / 4.cerebral segments
    - - Middle cerebral artery : MCA
        
        เลี้ยง internal capsule ส่วนหน้าของ temporal lobe, frontal lobe
        และบางส่วนของ parietal temporal-occipital lobe
        
        อุดตันบ่อย เกิดการสูญเสียการรับรู้ความรู้สึก
        และระบบประสาทสั่งการรุนแรงที่ในหน้าส่วนล่าง และซีกตรงข้าม
      - Anterior cerebral artery
        
        เลี้ยงhypothalamus, ผิวด้าน medial surface
        จนถึง parietal lobeและผิวด้าน lateral surface
  - - - Vertebral artery
        
        ไปเลี้ยงสมองส่วนหน้า รวมกันเรียกว่า "Basilar artery"
      - Basilar artery
        
        เกิดจากการรวมกันของ right and left vertebral arteries
        ไปอยู่ด้านหลัง pons โดยแยกเป็ น right and left posterior cerebral arteries:PCA
- - - - 1.ischemic stroke
        
        ร้อยละ80 หลอดเลือดสมองตีบตัน จากลิ่มเลือดบริเวณอื่นไหลมาอุดตัน หรือลิ่มเลือดในสมองก้อนใหญ่ขึ้น
        
        สาเหตุ : ไขมันสะสมในหลอดเลือดสมอง
      - 2.hemorrhagic stroke
        
        -ร้อยละ 20 เกิดจากหลอดเลือดบางร่วมกับความดันสูง
        ทำให้โป่งพองและแตก
        
        หลอดเลือดปริง่าย จากการสะสมไขมันในหลอดเลือด
        ทำให้เสียความยืดหยุ่น ทำให้ตายได้เร็วมาก
    - - ที่ป้องกันไม่ได้
        
        หลอดเลือดหนาตัวจากไขมันและหินปูนมาเกาะ
        รูหลอดเลือดจะแคบลง
        
        ชายเสี่ยงมากกว่าหญิง / การแข็งตัวของเลือดเร็วกว่าปกติ
        จะเป็นลิ่มเลือดง่ายขึ้น
      - ที่ป้องกันได้
        
        ความดันเลือดสูง / เบาหวาน /
        ไขมันในเลือดสูง / โรคหัวใจ / สูบบุหรี่
- - - - Epidural Abscess
        ฝีระหว่างเยื่อหุ้มสมองกับกะโหลก
        
        เป็นภาวะแทรกซ้อนจากการติดเชื้อหรือบาดเจ็บที่ทะลุกะโหลก
      - Subdural Abscess
        ติดเชื้อใต้เยื่อหุ้มสมอง
        
        ติดเชื้อทางโพรงอากาศคู่หน้าปากหรือจมูก
    - - เชื้อแพร่ไปเส้นประสาทและระบบประสาทส่วนกลาง
      - เปลี่ยนแปลงเฉพาะที่คือ การพบ inclusion
        bodies เรียก Negri body ใน neuron
- - - - การอ่อนแรงหรืออัมพาตของแขนขาและลำตัว ตั้งแต่ T1 ขึ้นไป
    - - การอ่อนแรงหรืออัมพาตของแขนขาและลำตัว ตั้งแต่ T2 ลงมา
    - - ชนิดสมบูรณ์ เสียการคุมกล้ามเนื้อหูรูดทวารหนักและการรับรู้ทางผิว
    - - ชนิดไม่สมบูรณ์ สามารถขมิบหูรูดทวารหนักได้