Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

พยาธิสรีรวิทยาระบบประสาท, S2588677, S2588760, S__2588774,…

- - - - Nerve cell หรือ Neuron เซลล์ประสาท
        
        cell body
        
        มี นิวเคลียสและไซโตพลาสซึม
        
        nerve fiber
        
        เป็นแขนงของไซโตพลาสซึม (cytoplasmic process) ที่ยื่นออกจากตัวเซลล์
        
        เส้นใยแอกซอน (Axon fiber)
        
        มีแขนงเดียวไม่แตกย่อย
        
        นำกระแสตวามรู้สึกส่งไปยังเซลล์ประสาทถัดไป
        
        เส้นใยเดนไดรท์ (dendrite fiber)
        
        มีจำนวนมาก มีหลายแขนง
        
        รับความรู้สึกเข้าสู่ตัวเซลล์
        
        โครงสร้างของเซลล์ประสาท
        
        ชนิดของเซลล์ประสาท
        
        แบ่งโดยการพิจารณารูปร่างได้ 3 ชนิด
        
        biopolar neuron (สองขั้ว) พบที่เซลล์ประสาทจอตา (retina)
        
        multipolar neuron (หลายขั้ว) พบที่สมองส่วน cerebellum
        
        Unipolar neuron (ขั้วเดียว)พบที่ปมประสาทไขสันหลังและปมประสาทอัติโนมัติ
      - neuroglio เซลล์เนื้อเยื่อเกี่ยวพันประสาท
        
        คล้ายเซลล์ประสาทแต่ไม่มี axon มีหลายชนิดและทำหน้าที่ต่างกัน ได้แก่
        
        astrocyte ช่วยพยุงและเชื่อมปลายประสาทที่ชำรุด
        
        oligodendrocyte ช่วยสร้างเยื่อ myelin sheath
        
        microglia กำจัดสิ่งแปลกปลอม
        
        epandyma cell บุในช่องสมองและไขสันหลัง
        
        schwann cell รอบนอก axon หน้าที่สร้างเยื่อไมอีลีน
- - - - สาเหตุจากเนื้องอก เซลล์ขาดเลือดนาน และติดเชื้อ
      - มีการทำลายของ BBB ทำให้มีการเคลื่อนที่ของน้ำและโปรตีนอย่างอิสระ ผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ผ่านเข้าช่องว่างระหว่างเซลล์
      - เป็นผลจาการเพิ่มของเหลวนอกเซลล์
      - ตัวกั้นระหว่างสมองกับเลือด (Blood-brain barrier :BBB)
        
        เป็นเยื่อที่เลือกให้สารบางอย่างผ่าน
        
        แยกระบบไหลเวียนโลหิตออกจากสมองกับน้ำนอกเซลล์ (extracellular fluid) ภายในระบบประสาทกลาง CNS
    - - เป็นการบวมของของเหลวในเซลล์สมอง
      - เกิดภาวะ Hypo-osmotic เช่น ภาวะน้ำเป็นพิษ (water intoxication) ขาดเลือดไปเลี้ยงอย่างรุนแรง
      - ทำให้มีการเสื่อมสภาพของปั๊มโซเดียม-โปแตสเซียม
        
        ทำให้โซเดียมและน้ำเคลื่อนที่เข้ามาสะสมอยู่ในเซลล์ มีการลดปริมาณน้ำนอกเซลล์ในสมอง
    - - มีการบวมรอบโพรงสมองจากแรงดันน้ำในภาวะน้ำคั่งในโพรงสมอง (Hydrocephalus)
        
        Hydrocephalus
        
        CSF คั่งในกะโหลกมากผิดปกติ ร่วมกับการมีความดันในกะโหลกศีรษะเพิ่มขึ้น
        
        เกิดการคั่งของ CSF จากการอุดตันการไหลเวียน สร้างมากกว่าดูดซึม
        
        สาเหตุ
        
        ความผิดปกติแต่กำเนิด (congenital anomaly) พบบ่อยที่สุด คือ Aqueductal stenosis สาเหตุออื่นๆ คือ Congenital hydrocephalus
        
        ท่อน้ำสมอง (cerebral aqueduct)
        
        เป็นท่อที่บรรจุน้ำหล่อสมองไขสันหลัง CSF อยู่ภายในสมองส่วนกลาง
        
        เชื่อมต่อระหว่างโพรงสมองที่สามในไดเอนเซฟาลอนกับ โพรงสมองที่สี่
        
        สาเหตุโรคต่างๆ
        
        โรคหลอดเลือดสมอง CVA
        
        การติดเชื้อ (CNS infection)
        
        บาดเจ็บที่ศีรษะ (Traumatic brain injuty)
        
        เนื้องอกสมอง (Brain tumor)
- - - - ความดันใน ICP ประมาณ 0-15 mmHg.
      - ถ้าเพิ่มขึ้นจะทำให้เกิดอันตรายต่อเนื้อสมอง (>20mmHg.)
  - - - เกิดจากแรงกระแทกโดยตรง
      - ทำให้เกิดรอยฟกช้ำ (contusion) หรือ รอยฉีดขาด (Iaceration)
      - ไม่เกิดความพิการทางสมอง เว้นแต่
        
        มีการเสียเลือดมาก เส้นเลือดที่เลี้ยงสมองฉีกขาด
        
        เกิดแผลติดเชื้อลุกลามเข้าไปในสมอง
    - - เกิดจากแรงกระแทกหรือภยันตรายอย่างรุนแรง
      - เกิดการแตกของกะโหลก
      - มักมีการบาดเจ็บของสมองร่วมด้วย
      - ไม่ใช่สาเหตุที่ทำให้เกิดความพิการทางสมอง
  - - - Depressed Fracture
        
        พบในเด็กเล็กอายุน้อยกว่า 1 ปี กะโหลกแตกแต่ Periosteum ไม่ฉีกขาด
        
        ควรผ่าตัดยกกะโหลก
      - Skull base Fracture
        
        Massive bleeding เลือดมักจะออกจากจมูกและหู
        
        Cerebrospinal fluid (CSF) leakage เยื่อหุ้มสมองฉีดขาด ทำให้ CSF รั่วออกมา
        
        Cranial nerve (CN) injury ถ้าฐานกะโหลกด้านหน้าแตก CN ที่บาดเจ็บ คือ CN II sinv III ด้านหลังแตก คือ CN VII และ CN VIII
      - Linear Fracture
        
        เส้นตรง ขอบคมชัด คงรูุปร่างเดิม
        
        ไม่มีการรักษาโดยเฉพาะและมักสมานกันได้เอง
  - - - ความดันโลหิตสูง
      - Arteriovenous malformation (AVM) เป็นผิดปกติแต่กำเนิด
        
        โดยปกติหลอดเลือดแดงจะไหลเวียนอย่างช้าๆ ผ่านกลุ่มหลอดเลือดฝอยจำนวนมาก จะค่อยๆเข้าสู่ผนังที่มีรูขนาดเล็กรอบเนื้อเยื่อสมองช้าๆ
        
        เพื่อเติม ออกซิเจนและสารอาหารให้กับเนื้อเยื่อสมอง เลือดไหลเวียนเข้าตามเส้นเลือดฝอยและกลับเข้าสู่หลอดเลือดดำที่ลำเลียงเลือดกลับสู่หัวใจและปอดเพื่อเติมออกซิเจน
        
        ใน AVM เลือดจากหลอดเลือดแดงไหลเวียนตรงสู่หลอดเลือดดำเร็วกว่าปกติโดยไม่ผ่านกลุ่มหลอดเลือดฝอย
      - อุบัติเหตุที่ศีรษะ
      - โรคตับ
      - โรคเลือด เช่น โรค Hemophilia, sickle cell anemia
      - เนื้องอกสมอง Brain tumors
      - หลอดเลือดโป่งพอง Aneurysm อาจจะเกิดจากความดันโลหิตสูง
      - รับประทานยาต้านเลือดแข็ง
    - - คือการที่สมองเสียหน้าที่ไปชั่วครู่จากแรงกระทบภายนอกโดยไม่มีพยาธิสภาพในสมอง เช่น หมดแรงชั่วคราว
    - - เป็นภาวะที่มีเลือดออกระหว่างกะโหลกและเนื้อหุ้มสมอง
      - เกิดจากแขนงของหลอดเลือด middle meningeal artery
      - สัมพันธ์กับการแตกของกะโหลกศีรษะ
    - - เป็นภาวะที่มีเลือดออกระหว่างเนื้อสมองกับเยื่อหุ้มชั้น Dura
      - ก้อนเลือดโตขึ้นจะกดสมองและทำให้ความดันในสมองเพิ่ม
      - เกิดจาก Countre-coup injury คือ ศีรษะกระทบด้านหนึ่ง สมองเคลื่อนไปกระทบกะโหลกด้านหนึ่งเกิดสมองช้ำ
      - SDH มักสัมพันธ์กับ cerebral contusion และ subarachnoid hemorrhage
    - - ภาวะเลือดออกในกะโหลกศีรษะ ในเนื้อสมองที่เป็นโพรงสมอง Venticle เป็นที่อยู๋ของ CSF
      - เกิดจาก countre-coup injury
      - ICH อาจขยายได้ ใน6ชั่วโมงแรก
      - สาเหตุ
        
        เกิดจากการกระทบกระเทือนรุนแรงต่อโพรงสมองโดยตรง
        
        พบได้ประมาณร้อยละ 30 ของเลือดออกในโพรงสมองทั้งหมด
    - - เลือดออกใต้ชั้น arachnoid ในผู้ใหญ่
      - สาเหตุ
        
        จาก ruptured aneurysm ความดันโลหิตสูง หรืออุบัติเหตุมีการฉีกขาด
        
        พบบ่อยที่สุด คือ Aneurysm
        
        Lumbar puncture พบเลือดใน CSF
- - - - ไปเลี้ยงโครงสร้างที่อยู่ใบหน้าและลำคอ
    - - petrous
      - cavernous
      - cervical
      - cerebral segments
    - - Middle cerebral artery : MCA
      - Anterior cerebral artery
        
        ACA เป็นแขนงปลายของ ICA
        
        ให้แขนงเลี้ยง hypothalamus ผิวด้าน medial surfaceของfrontal lobe
        ถึง parietal lobe ด้าน lateral surface ส่วนบนของ cerebral hemisphere
  - - - จะให้แขนงหลายแขนงเลี้ยงก้านสมองและ สมองน้อย
    - - เป็นหลอดเลือดที่เกิดจากการรวมกันของ right and left vertebral arteries อยู่ด้านหลัง pons สุดที่ midbrain แยกเป็น right and left PCA
      - Posterior cerebral artery มี 2ข้าง แต่ละข้างเชื่อมกับ posterior communicating arteries ของ circle of Willis
      - ทำให้ carotid system และ vertebro-basilar system เชื่อมกับ posterior cerebral artery แตกแขนงไปเลี้ยง brainstem and cerebral cortex
- - - - เกิดจากเลือดไม่สามารถไปเลี้ยงสมองได้ชั่วคราว
      - แต่ต่างกันที่ TIA มักไม่ทำให้สมองเกิดความเสียหายอย่างถาวร
      - คล้ายหลอดเลือดสมอง
  - - - หลอดเลือดสมองปริแตกหรือฉีกขาด (hemorrhagic stroke)
        
        ร้อยละ 20 เกิดจากหลอดเลือดมีความเปราะบาง ร่วมกับมีความดันโลหิตสูง ทำให้บริเวณที่เปราะบางนั้นโป่งพองและแตก
        
        หลอดลเลือดเสียความยืดหยุ่นจากการสะสมของไขมันในหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดปริแตกง่าย
        
        ปริมาณเลือดที่ไปเลี้ยงสมองลดลงเฉียบพลัน
        
        ทำให้เกิดเลือดออกในสมอง ส่งผลให้ผู้ป่วยเสียชีวิตในเวลาอันรวดเร็ว
      - หลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตัน (ischemic stroke)
        
        ส่วนใหญ่ร้อยละ 80 หลอดเลือดสมอง อุดตัน เกิดจากลิ่มเลือดที่เกิดขึ้น ไหลไปตามกระแสเลือด จนอุดตันที่หลอดเลือดสมอง
        
        สาเหตุของหลอดเลือดสมองตีบ เกิดจากการสะสมของไขมันในหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดตีบแคบ มีความยืดหยุ่นและมีประสิทธิภาพในการลำเลียงเลือดลดลง
    - - ปัจจัยที่ป้องกันได้
        
        เบาหวาน
        
        ความดันโลหิตสูง
        
        โรคหัวใจ
        
        การสูบบุหรี่
      - ปัจจัยป้องกันไม่ได้
        
        เพศ
        
        ภาวะการแข็งตัวของเลือดเร็วกว่าปกติ
        
        อายุ
- - - - จากเชื้อ virus
        
        Rabies เกิดจาก Myxovirus
    - - ทางตรงหรือลุกลามเข้าทางหลอดเลือดดำ
      - ผ่านกระแสเลือด
      - ได้รับเชื้อจากการปนเปื้อนโดยตรง
    - - Subdural Abscess เป็นการติดเชื้อใต้เยื่อหุ้มสมอง
      - Epidural Abscess เป็นฝีที่เกิดระหว่างเยื่อหุ้มสมองกับกะโหลกศีรษะ