Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Krajobraz wojenny - Coggle Diagram

- - - - W średniowieczu rycerzami zostawali synowie możnych, którzy opanowali umiejętność władania bronią.
        
        FEUDALNY UKŁAD MIĘDZY PANEM LENNYM A WASALEM
        
        W zamian za ziemie i opiekę wasal był zobligowany do służby na rzecz pana. Niejednokrotnie pan lenny miał nad sobą zwierzchnika - seniora, na rzecz którego sam pełnił służbę.
        
        Zjawisko drabiny feudalnej wpływało także na możliwości militarne państw. Wasale byli zobowiązani do służby zbrojnej swojemu seniorowi (do 40 dni w roku), a jeśli ten wyruszał na wojnę z królem, to i oni musieli stawić się za seniorem. Uzbrojenie wraz z koniem nabywali ze środków, jakie czerpali z otrzymanych dóbr.
        
        Syn możnowładcy już w dzieciństwie pełnił służbę jako paź. Nabywał wówczas dobrych manier i posłuszeństwa.
        
        Nastolatkowie zostawali giermkami, czyli pomocnikami rycerzy. Do zadań giermka należało:
        
        Pomaganie rycerzowi
        
        Dbanie o zbroję i konia
        
        Pomoc w przygotowaniach do walki, a nieraz też udział. Giermek doskonalił się w rzemiośle wojennym. Po kilku latach edukacji mógł być pasowany na rycerza, jeśli miał już zasługi na polu walki.
        
        Pasowanie poprzedzała całonocna modlitwa w kościele. Ceremonia polegała na uderzeniu młodzieńca mieczem w ramię. Dokonywał tego władca lub senior. Przyszły rycerz składał ślub rycerski w imię Boga oraz świętego Jerzego.
        
        Primogenitura
        
        1 more item...
  - - - KODEKS RYCERSKI
        
        Życie rycerza wpisywało się w reguły postępowania określone w kodeksie rycerskim.
        
        Rycerz powinien nieustannie doskonalić umiejętność walki.
        
        Obowiązywała go zasada posłuszeństwa i lojalności wobec pana lennego oraz wybranki serca.
        
        Powinien być sprawiedliwy, uczciwy, pobożny, honorowy i uprzejmy.
        
        Rycerz był również zobowiązany stawać w obronie słabszych i walczyć w obronie Kościoła.
        
        Szczególnie widoczne było to w dobie krucjat, kiedy rycerze bronili ideałów religijnych.
      - Kopie zakończono specjalnymi grotami, by zminimalizować zagrożenie życia. W przerwach między walkami występowali minstrele. Turniej przestał przypominać krwawy bój, a stał się formą zabawy.
        
        Minstrele-popularyzatorzy i wykonawcy poezji
  - - - Około 1119 roku Hugo z Payens i jego ośmiu towarzyszy ślubowali bronić Grobu Pańskiego i szlaków wiodących do Ziemi Świętej oraz żyć w ubóstwie, czystości i posłuszeństwie. Ich siedzibą stał się pałac w Jerozolimie, nazywano ich Rycerzami Świątyni. Nosili białe płaszcze z czerwonymi krzyżami. Zdobyli ogromne posiadłości i bogactwa, stając się jedną z najpotężniejszych instytucji średniowiecza. Ich potęgę złamał król Francji Filip Piękny, który przy wsparciu papieża Klemensa V doprowadził do konfiskaty dóbr zakonu i jego rozwiązania. Wielu zakonników zginęło na stosie.
    - - Zakon został stworzony w 1190 r. Początkowo Krzyżacy opiekowali się pielgrzymami i chorymi. Bracia zakładali białe płaszcze z czarnym krzyżem. Konrad Mazowiecki zwrócił się do Krzyżaków z prośbą o pomoc w odparciu najazdów ludów pogańskich na swoje ziemie. Zakon przyjał to zaproszenie i osiadł na ziemi chełmińskiej. Z czasem celem Krzyżaków stały się położone nad Bałtykiem ziemie pogan, w tym Prusów. Potęgę Krzyżaków złamali dopiero Jagiellonowie.
    - - Zakon został zatwierdzony przez papiestwo w 1113 r. Jego członkowie składali śluby czystości, ubóstwa i posłuszeństwa (rycerza i mnicha). Nosili czarne płaszcze z białym krzyżem. Po krucjatach przenieśli się na Cypr, Rodos, Maltę. Zaczęto nazywać ich kawalerami maltańskimi. W czasach nowożytnych stracili większość dóbr w Europie. Zakon skupia się dziś na wolontariacie, pomocy społecznej i medycznej.
    - - Jedynym zakonem rycerskim powstałym na ziemiach polskich był Zakon Pruskich Rycerzy Chrystusowych (tzw. bracia dobrzyńscy) zorganizowany przez biskupa pruskiego Chrystiana przed 1228 r. Siedem lat później większość braci zakonnych przyłączyła się do zakonu krzyżackiego. Zakon oficjalnie przestał istnieć w połowie XIV w.
  - - - Kolejny ważny okres to czas po zdobyciu Jerozolimy, głównie dla zakonu joannitów, templariuszy i Krzyżaków. Choć do zakonów tych należały różne nacje, łączyły je wartości, m.in. wierność panu lennemu i postępowanie według zasad uczciwości i uprzejmości. Nadrzędne wartości w ich życiu stanowiły honor i pobożność.
        
        Z rozkwitem rycerstwa wiąże się trzeci etap w dziejach rycerstwa. Wtedy to narodził się ideał miłości dworskiej. Rycerz tego okresu nie tylko podejmował w imię honoru działania mające zaświadczyć o jego odwadze i stawał się oddanym sługą pani swego serca. Kobieta nie mogła przyjąć jego miłości, albowiem naraziłaby swoją reputację. Jej rycerz starał się bohaterskimi czynami dowieść swojego uczucia. Ostatecznie w tajemnicy przed światem ślubowali sobie miłość.
- - - - Zamki służyły przede wszystkim jako miejsca zabezpieczające przed atakiem zewnętrznym. Tworzyły też sieć administracyjną i pozwalały władcom na kontrolowanie sytuacji w państwie.
        
        Zamki miały odgrywać rolę defensywną w systemie obronnym państwa. Wraz z rozwojem fortyfikacji rozwijała się taktyka wojenna. Budowano coraz bardziej skomplikowane machiny oblężnicze, np. katapulty.
        
        Do budowy zamków na terenach wyżynnych i górzystych jako budulca używano najczęściej kamienia, na obszarach nizinnych zaś głównie cegieł.
        
        Zamek w Ogrodzieńcu
        
        Szczególne wrażenie robiły frondibole, które z niezwykłą precyzją miotały kamiennymi kulami o wadze 140 kg. Arabowie ulepszyli je, zastępując liny napinane przez ludzi prostą przeciwwagą umożliwiającą wyrzucenie pocisku.
        
        Frondibol
      - Z czasem zaczęto wznosić także kamienne konstrukcje. Lecz koszt ich budowy był ogromny. Z upływem lat dziedziniec i kamienne wieże obronne - donżony otaczano murami i fosą. Tak powstały budowle nazywane zamkami. Z czasem wzbogacone o kolejne budynki obronne, mieszkalne, gospodarcze i sakralne.
        
        Donżon w Lublinie
- - - - Schyłek średniowiecza przyniósł konflikty o terytoria i wpływy gospodarcze. Np. wojna stuletnia (seria konfliktów zbrojnych między Anglią i Francją w latach 1337–1453.) U ich źródeł tkwiły dążenia francuskich Walezjuszów do przejęcia posiadłości angielskich Plantagenetów, rywalizacja o bogatą Flandrie, czyli o dochody z sukiennictwa, a także zmagania o tron Francji.
        
        Do zwycięstwa Anglików w bitwie pod Crécy (w 1346 r.) w czasie wojny stuletniej, przyczyniły się oddziały łuczników z niższych warstw społecznych. Doskonale wyszkoleni łucznicy, potrafiący w ciągu minuty wystrzelić kilkanaście dwumetrowych strzał, pokonali francuskich kuszników i powstrzymali kilkanaście szturmów francuskiego rycerstwa. Bitwa udowodniła, że piechota jest w stanie wygrać z ciężkozbrojnym rycerstwem.
        
        Kiedy Europa Zachodnia zmagała się z wojną stuletnią, na południu ekspansję rozpoczęli Turcy osmańscy. Po podboju Azji Mniejszej wdarli się na Bałkany. Nieskuteczną walkę z nimi podjęli cesarz Luksemburski, którego krucjata została pokonana pod Nikopolis w 1396 r., i Węgrzy pobici w 1444 r pod Warną. W bitwie pod Warną zginął król Władysław Warneńczyk. Pasmo sukcesów tureckich skończyło się zdobyciem Konstantynopola. Rok 1453 jest uznawany za jedną z dat zakończenia średniowiecza.
        
        Główne walki toczyły się na jej terenie doprowadziło to do powstania chłopskiego (zakerii). Stało się jedną z przyczyn wybuchu wojny domowej w Anglii tzw. wojny Dwóch Róż.
      - W XIII w. zorganizowano przeciwko nim krucjaty, które pustoszyły Francje i położyły kres dla wielu twórców ruchu albigensów.
    - - Chrzest Polski - Jan Matejko
- - - - Schyłek IX/Xw. to czas wzmożonej działalności wikingów - ludów skandynawskich.
        
        Charakterystyczne dla okresu między X a XII w. było prowadzenie wojen prywatnych przez panów feudalnych. Ich źródło tkwiło w słabości władzy centralnej, gdyż królowie nie byli w stanie strzec ładu w swoich państwach.
        
        Monarchów starających się ograniczać wojny wspierał Kościół, który propagował pokój Boży.
        
        Drakkar
        
        Okręt wikingów miał niewielkie (ok.1m) zanurzenie, co umożliwiało wyciąganie go na brzeg i manewrowanie w ujściach rzek. Był też mocny i zwrotny, by pływać na pełnym morzu. To właśnie dlatego stał się znakomitym orężem wojennym.
        
        Morskie wyprawy łupieżcze budziły lęk na całym kontynencie. Wikingowie potrafili na swych drakkarach wpływać rzekami daleko w głąb lądu. Miejsca ich najazdu były trudne do przewidzenia.
- - - - Pozycja króla
        
        Była w tym czasie silnie powiązana z funkcją wodza. Władcy otaczali się wiernymi wojownikami należącymi do królewskiej drużyny. Utrzymywał ją władca. Jej członkowie mieli też udział w łupach. Za to zobowiązywali się do lojalności wobec władcy. Początkowo w drużynie przeważali wojownicy piesi.
        
        Wiek VIII przyniósł zmianę charakteru tej armii. Zwiększyła się wówczas rola wojowników konnych. Jeźdźcy byli szybsi lecz ekwipunek jeźdźca był droższy niż piechura. Wydatki na utrzymanie armii przerastały możliwości, także sami jeźdźcy mieli problemy z zakupem potrzebnego uzbrojenia obronnego.
        
        Wykształcił się system wasalno-lenny. Wybrani wojownicy otrzymywali od swych seniorów lenno i stawali się wasalami. W zamian składali hołd lenny - przysięgę wierności i zobowiązywali się stawić na wezwanie. Uzbrojenie musieli sobie zapewnić sami z zysków z otrzymanych dóbr.
    - - Miecz miał długość 150 – 180 cm i ważył do 4,5 kilograma
      - Pełna zbroja ważyła około 25 kilogramów
        
        Zbroje był w stanie przebić arbalest czyli średniowieczna kusza, która rozsławiona była w czasie wypraw krzyżowych