Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
KONCEPCJA CZŁOWIEKA (wg Aq; Świeżawski) - Coggle Diagram
KONCEPCJA CZŁOWIEKA
(wg Aq; Świeżawski)
kontekst ówczesnych koncepcji człowieka
materializm
przejaw somatyzmu, głoszącego, że istnieje tylko materia – człowiek jest tylko ciałem
wpływy
epikureizm
stoicyzm
odrzucony w średniowieczu
spirytualizm
człowiek jest tylko duchem
ciało jest czymś przygodnym, ograniczającym i zniewalającym
wpływy
neoplatoizm
dominował w średniowieczu
Orygenes
człowiek to anioł
przestał kontemplować Boga i za karę został wtrącony do więzienia ciała
wcielenie anioła konstytuuje człowieka
wcielenie jest pokutą anioła
śmierć jest wyzwoleniem z więzienia
anioł wyzbywa się ciała
angelizm
Dionizy Aeropagita + Jan Szkot Euriugena
skutki grzechu
wielość
materialność
apokatastaza
powrót wielości do jedni i do jednego człowieka – Adama
Awerroes
brak nieśmiertelności indywidualnej
materia jako zasada wielości i jednostkowienia
brak intelektu indywidualnego
człowiek ginie ale ludzkość trwa
nieśmiertelny wspólny duch ludzki
wszystkie intelekty indywidualne sczepiają się w jednego anioła (1 gatunek), który trwa
wpływy Arystotelesa
najpopularniejsza myśl w średniowieczu
dezaprobata cielesności; materia jest czymś złym
5 Tez tomaszowej koncepcji człowieka
TEZA 1: człowiek jest jednością
nie jest złączeniem zwierzęcia i anioła
nie jest zlepkiem wszystkich części świata –mikrokosmosem
holizm
bytem najdoskonalszym złożonym z formy i materii
forma – dusza jest zasadą życia
obie składowe konstytuują człowieka
człowiek jest złączeniem duszy i ciała; samo ciało lub sama dusza nie są człowiekiem
człowiek nie jest kompozytem (dwositością) tylko całością
związek dusz z ciałem jest substancjalny, istotny, i jako związek konstytuuje substancję ludzką jako monolit
TEZA 2: jedność zapewnia dusza
jako jedyna zasada kształtująca i konstytuująca
tworzy ciało
jako forma substancjalna
sprawia i kształtuje w człowieku wszystko
że istnieje
cielesność
żywotność
zmysłowość
poznawanie
wolitywność
nie dołącza do już ukonstytuowanego ciała jak drugi element
nie zamieszkuje ciała
ma również swoje działania czysto duchowe
choć też związane z ciałem
nawet najwyższe akty duchowe mają swój wyraz i oddźwięk w najbardziej zmysłowych i biologicznych czynnościach
jest najniższa w hierarchii bytów duchowych
TEZA 3: związek duszy z ciałem nie jest przygodny
dopiero połączenie duszy z ciałem jest urzeczywistnieniem natury ludzkiej i przez to ciało ubogaca duszę
TEZA 4: człowiek jest i jednostką i osobą
materia jest zasadą jednostkowienia
dusza jest zasadą bytu osobowego
ale sama dusza nie jest osobą :warning:
dusza jest czynnikiem trwałym, ale sama nie wystarczy żeby trwała osoba
stąd konieczność zmartwychwstania
TEZA 5: dusza jest przystosowana tylko do tego oto ciała
do natury duszy należy połączenie z tym oto ciałem (i żadnym innym)
nie może ukonstytuować żadnej innej osoby niż ta
po zmartwychwstaniu musimy być dokładnie takimi samymi osobami (niekoniecznie identycznie i fizycznie takimi jak teraz)
odrzucenie metempsychozy – wędrówki duszy z ciała do innego ciała
przystosowanie duszy jest wieczne i niezmazalne