Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
NATURAKO INDARRAK, irudia, irudia, irudia, irudia, irudia, irudia, irudia,…
NATURAKO INDARRAK
Naturako indarrak
Naturan, gorputz guztiek indarrak egiten dizkiote elkarri, gutxi batzuetan ibil daitezke, eta oinarrizko interakzio deritze horiei.
Grabitate-indarra
Malguki batetik masa bat zintzilikatzean, beherantz luzatzen da; zergatik? Nork egiten dio tira masari?
Indar nuklearra
Karga positiboek elkar aldaratzen badute, zergatik ez da nukleoa lehertzen? Nukleoan, zerk eragiten du protoiak eta neutroiak batera egotea?
Indar elektrikoa
Zeinu bereko karga elektrikoek elkar aldaratzen
dute, eta kontrako zeinukoek, elkar erakartzen.
Indar magnetikoa
Iman baten poloek karraka-hautsak erakartzen dituzte; I-H norabidean, bideratzen da orratza I noranzkorantz
Indar elektromagnetikoa
Iman baten poloek karraka-hautsak erakartzen dituzte; I-H norabidean, zergatik bideratzen da orratza I noranzkorantz?
2. Elektrizazioa
Baldintza estandarretan, objektuek karga neutroa dute, gorputzak kargatzea eta materiaren izaera elektrikoa adieraztea lor dezakegu.
Elektrizazioa igurtziz
Globoa igurztean, karga negatiboa
geratuko zaio, elektroiak jertsetik globora pasatzen direlako.
Elektrizazioa indukzioz
karga duen gorputz bat gorputz neutro batera hurbiltzen da, eta azken gorputzaren kargak berriz antolatzen dira, indar elektrikoagatik
Ukipen elektrizazioa
karga duen gorputz batek eta neutroa den beste batek elkar ukitzean, kargak transmititu egiten dira karga duen gorputzetik gorputz neutrora
-
3. Indar magnetikoa
Magnetismo deritzo gorputz batzuek zenbait metal (burdina, kasu) erakartzeko duten ahalmenari.
Iman esaten diegu propietate hori duten gorputzei. Erakarpen-indar handiena imanen muturretan dago. Polo deritze indar handieneko eremu horiei. Iman bakoitzak bi polo ditu: iparra (I) eta hegoa (H).
-
-
-
Indarren efektuk
Indarra gorputz bat deformatzeko edo haren pausagune-egoera edo higidura aldatzekobgai den edozein kausa
-
-
Inertziaren printzipioaren arabera, gorputz bati kanpoko indar bakar batek ere eragiten ez badio, edo eragiten dioten indarrak orekan badaude, gorputzak pausagune-egoeran edo higidura zuzen uniformean jarraituko du
-
-
Ukipen-indarrak
2
-
Urrutiko indarrak: batzuetan ez da beharrezkoa gorputzek elkar ukitzea, indarrek distantzia jakin batera jardun baitezakete
3
Tentsio-indarra
Tentsio-indarra sokak lotuta duen objektuari egiten dion indarra da, hartatik tira egiteko.
3
Transmititzen da, higitu ahal izateko.
-
Sokaren muturrean egiten du indarra; hura sokaren bitartez transmititzen da ontziarekin lotuta dagoen punturaino, eta ontzia altxatzen da.
-
Marruskadura indarra
Gorputz bat gelditzen denean, arrazoia ez da indarra galtzen duela, baizik eta beste indar-mota batek balaztatu egiten duela; marruskadura-indar deritzo indar-mota horri.
Marruskadura-indarrak kontra egiten dio higidurari, eta bi gainazalek elkar ukitzen dutenean sortzen da.
Indar elastikoa
Malgukia hasierako posiziora itzultzen saiatzen dela pisu bat zintzilikatzen diogunean. Erreakzio horri indar elastiko deritzo.
-
-
Minus zeinuak adierazten du malgukiaren indarrak eta desplazamenduak kontrako noranzkoa dutela; k malgukiaren elastikotasun-konstantea da, eta besteak beste, materialaren araberakoa da. IF system, konstantea N/m-tan adierazten da
-
-
5. Elektromagnetismoa
Elektrizitatea eta magnetismoa estu lotuta daudela. Horren ondorioz, elektromagnetismoa sortu zen
Korronte elektrikoak, edo beste modu batera esanda, higitzen ari diren kargek, eremu magnetiko bat sortzen dute.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
