Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลทารกแรกเกิดที่มีภาวะเสี่ยงสูง, เอกสารอ้างอิง, นางสาวบุษชา…

- - - - การนำ (Conduction) เกิดจากผิวของทารกสัมผัสกับวัตถุที่เย็น
      - การพา (Convection) เป็นการพาความร้อนจากทารกสู่สิ่งแวดล้อมที่เย็นกว่า
      - การแผ่รังสี (radiation) การสูญเสียความร้อนไปสู่ที่เย็นกว่า แต่ไม่สัมผัสวัตถุโดยตรง
      - การระเหย (evaporation) การสูญเสียความร้อนเมื่อของเหลวเปลี่ยนไปเป็นไอน้ำ
    - - อุณหภูมิกายต่ำกว่า 36.5 องศาเซลเซียส
      - อาการเริ่มแรก
        
        มือเท้าเย็นตัวซีด ผิวหนังลายจากเส้นเลือดขยายตัว
        
        ซึม ดูดนมช้าดูดนมน้อยลง อาเจียน ท้องอืด น้ำหนักไม่ขึ้นหรือน้ำหนักลด
    - - อุณหภูมิกายสูงกว่า 37.5 องศาเซลเซียส
        
        อาจเกิดจากการติดเชื้อการอยู่ในอุณหภูมิสิ่งแวดล้อมที่ร้อนเกินไป
      - อาการเริ่มแรก
        
        หงุดหงิดเมื่อร้อนขึ้น มีการเคลื่อนไหวลดลง หายใจเร็วและแรงหรือหยุดหายใจ
    - - จัดให้อยู่ในที่อุณหภูมิเหมาะสม (NTE) 32-34 องศาเซลเซียส
      - วััดอุณหภูมิ Body temperature ทารก 36.8-37.2 องศาเซลเซียส
      - keep warm (warmer, incubator หรือผ้าห่มห่อตัว)
      - ระวัง“ Cold stress
      - ปรับอุณหภูมิห้องให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม (25-26 องศาเซลเซียส)
      - ป้องกันการสูญเสียความร้อนของร่างกายทารก 4 ทาง
      - ตรวจสอบอุณหภูมิร่างกายทุก 4 ชม. และปรับให้เหมาะสมกับสภาพของทารก
  - - - การรักษา
        
        การรักษาทั่วไปให้ยาควบคุมอาการถ้ามีภาวะหัวใจวาย
        
        การรักษาจำเพาะโดยใช้ยาเพื่อช่วยยับยั้งการสร้าง prostaglandin Indomethacin
        
        Ibuprofen
        
        ข้อห้ามใช้ BUN> 20 mg / dl, Cr> 1.6 mg / dl-การผ่าตัด PDA ligation
        
        Indomethacin
        
        ข้อห้ามใช้ BUN> 30 mg / dl, Cr> 1.8 mg / dl * Plt. <60,000 / mm3 urine <0.5 cc / Kg / hr. นานกว่า 8 hr. มีภาวะ NEC
        
        ขนาดที่ให้ 0.1-0.2 มก. / กก. ทุก 8 ชม.
    - - เกิดจากบิลลิรูบิน (bilirubin) ในเลือดสูงกว่าปกติ
        
        ภาวะตัวเหลืองจากสรีรภาวะ (Physiological jaundice)
        
        เกิดจากมีการสร้างบิลิรูบินมากเพราะเม็ดเลือดแดงอายุสั้นกว่าและความไม่สมบูรณ์ในการทำงานของตับ
        
        ในช่วงวันที่ 2-4 วันหลังคลอดและหายไปเองใน 1-2 สัปดาห์
        
        ภาวะตัวเหลืองจากพยาธิภาวะ (Pathological jaundice)
        
        เป็นภาวะที่ทารกมีบิลลิรูบินในเลือดสูงมากผิดปกติและเหลืองเร็วภายใน 24 ชั่วโมงแรกหลังเกิดเกิดได้จากหลายสาเหตุ
      - สาเหตุ
        
        มีการสร้างบิลลิรูบินเพิ่มขึ้นมากกว่าปกติจากภาวะต่างๆที่มีการทำลายเม็ดเลือดแดง
        
        มีการดูดซึมของบิลิรูบินจากลำไส้มากขึ้นจากภาวะต่างๆ เช่น ภาวะลำไส้อุดตัน
        
        มีการกำจัดบิลิรูบินได้น้อยลงจากท่อน้ำดีอุดตันการขาดเอนไซด์บางชนิด แต่กำเนิด
        
        มีการสร้างบิลิรูบินเพิ่มมากขึ้นร่วมกับการกำจัดได้น้อยลง ได้แก่ การติดเชื้อ
        
        มีการดูดซึมของบิลิรูบินจากลำไส้มากขึ้นจากภาวะที่เกี่ยวข้องกับการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่
      - การรักษา
        
        การส่องไฟ (phototherapy)
        
        การเปลี่ยนถ่ายเลือด (exchange transfusion)
      - การพยาบาล
        
        ปิดตาทารกด้วยผ้าปิดตา (eyes patches) เพื่อป้องกันการกระคายเคืองของแสงต่อตา
        
        เช็ดทำความสะอาดตาและตรวจตาของทารกทุกวันเพราะอาจมีการระคายเคืองจากผ้าปิดตาทำให้ตาอักเสบ
        
        ควรเปิดตาทุก 4 ชม. และเปลี่ยนผ้าปิดตาทุก 8-12 ชม.
        
        ระหว่างให้นมควรเปิดผ้าปิดตาเพื่อให้ทารกได้สบตากับมารดา
        
        ดูแลให้ทารกได้นอนอยู่บริเวณตรงกลางของแผงหลอดไฟห่างจากหลอดไฟ 35-50 ซม.
        
        บันทึกและรายงานการเปลี่ยนแปลงของสัญญาณชีพทุก 1-4 ชม.
  - - - คือ ภาวะกลุ่มอาการหายใจลำบากพบได้บ่อยในทารกคลอดก่อนกำหนด
      - ปัจจัยที่เสี่ยงต่อการเกิดโรค
        
        มารดามีเลือดออกทางช่องคลอดก่อนกำหนด
        
        ทารกมีภาวะ hypothermia, Perinatal asphyxia
        
        มารดาเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์-ครรภ์ก่อนบุตรมีภาวะ RDS
      - การป้องกัน
        
        มารดาที่มีความเสี่ยงจะคลอดก่อนกำหนด แต่ถุงน้ำคร่ำยังไม่แตกโดยเฉพาะอายุครรภ์ 24- 34 สัปดาห์ควรได้ antenatal corticosteroids อย่างน้อย 24 ชั่วโมง
        
        การป้องกันไม่ให้ทารกขาดออกซิเจนในระยะแรกเกิด
      - อาการและอาการแสดงอาการ
        
        ระบบไหลเวียนโลหิตและระบบทางเดินหายใจ-หายใจเร็ว (tachypnea) มากกว่า 60 ครั้ง / นาทีหรือหายใจลำบาก (dyspnea)
        
        หน้าอกปุ่ม retraction) บริเวณ Intercostal, Subcostal และ Substernal retraction
        
        ระบบทางเดินอาหาร: ดูดนมไม่ดีอาเจียนท้องอืด
        
        ระบบประสาท: ซึมกระสับกระส่าย reflex ลดลงกระหม่อมโปร่งตึง
        
        ระบบผิวหนัง: ตัวลายผิวหนังเย็นตัวเหลืองมีจุดเลือดออก
        
        เมตาบอลิซึม: Hypoglycemia ภาวะ acidosis
      - การรักษา
        
        การให้ออกซิเจนตามความต้องการของทารกเช่นการใช้เครื่องช่วยหายใจ
        
        ป้องกันไม่ให้เกิดภาวะแทรกซ้อนจากการได้รับออกซิเจน
        
        ภาวะปอดอุดกั้นเรื้อรัง (BPD)
        
        ภาวะจอประสาทตาพิการจากการเกิดก่อนกำหนด (ROP)
        
        ให้สารลดแรงตึงผิวเพื่อทำให้ความยืดหยุ่นของปอดดีขึ้น
        
        เพื่อลดความรุนแรงของภาวะหายใจลำบาก PO CO2
    - - เป็นภาวะขาดออกซิเจนของทารกแรกเกิด
        
        -เลือดขาดออกซิเจน (hypoxemia)
        
        -คาร์บอนไดออกไซด์ในเลือดสูง (hypercapnia)
        
        -เลือดเป็นกรดเนื่องจากการระบายอากาศที่ปอด (Ventilation)
        
        การกำซาบของปอด (pulmonary perfusion) ไม่เพียงพอ
      - No asphyxia คะแนนแอพการ์ 8 -10
      - สาเหตุ
        
        ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการคลอด
        
        ศีรษะทารกไม่ได้สัดส่วนกับเชิงกรานมารดา
        
        ปัจจัยทางด้านมารดา
        
        ตกเลือด อายุมาก เบาหวาน รกเกาะต่ำ รกลอกตัวก่อนกำหนด
        
        ปัจจัยเกี่ยวกับทารก
        
        ทารกคลอดก่อนกำหนดทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์
      - การรักษาประคับประคอง
        
        การสังเกตอาการอย่างใกล้ชิดและต่อเนื่อง
        
        ให้ความอบอุ่นและควบคุมทารกให้อุณหภูมิปกติ
        
        ให้ออกซิเจนที่เหมาะสม
        
        งดอาหารทางปากชั่วคราวให้สารน้ำและอาหารทางหลอดเลือด
        
        ให้เลือดถ้าความเข้มข้นของเลือดต่ำหรือเสียเลือด
        
        หลังจาก 12 ชั่วโมงให้ระวังอาการชัก
        
        พิจารณาให้ยาปฏิชีวนะ
      - Mild asphyxia คะแนนแอพการ์ 5-7
      - Moderate asphyxia คะแนนแอพการ์ 3-4
      - Severe asphyxia คะแนนแอพการ์ 0-2
    - - ภาวะหยุดหายใจนานกว่า 20 วินาทีร่วมกับมี cyanosis
      - central apnea
        
        ภาวะหยุดหายใจที่ไม่มีการเคลื่อนไหวของทรวงอกหรือกะบังลม
        
        ไม่มีอากาศไหลผ่านรูจมูกโดยมีสาเหตุมาจากศูนย์การหายใจที่บริเวณก้านสมองทำงานได้ไม่ดี
      - obstruction apnea
        
        ภาวะหยุดหายใจที่มีการเคลื่อนไหวของทรวงอกหรือกะบังลม
        
        แต่ไม่มีอากาศไหลผ่านรูจมูกเกิดจากการงอหรือการเหยียดลำคอเกินทำ
    - - 1. เลือดออกในช่องสมอง (Intraventricular hermorrhage: IVH)
        
        grade 1: มีเลือดออกที่ germinal matrix
        
        grade 2: มีเลือดออกในโพรงสมองและขนาดของโพรงสมองปกติ
        
        grade 3: มีเลือดออกในโพรงสมองและขนาดของโพรงสมองใหญ่ขึ้น
        
        grade4: มีเลือดออกในโพรงสมองร่วมกับเลือดออกในเนื้อสมอง
      - 2.จอประสาทตาผิดปกติ (Retinopathy of Prematurity :ROP)
        
        •เป็นความผิดปกติในทารกในทารกคลอดก่อนกำหนดที่มีน้ำหนักน้อย
        
        ลักษณะสำคัญคือการงอกผิดปกติของเส้นเลือด (neovascularization)
        
        บริเวณรอยต่อระหว่างจอประสาทตาที่มีเลือดไปเลี้ยงและจอประสาทตาที่ขาดเลือด
      - 3.โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (Bronchopulmonary Dysplasia: BPD)
        
        พบในทารกคลอดก่อนกำหนดที่เป็น RDS
        
        การป้องกันโดยหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงและลดปัจจัยเสี่ยง
        
        การคลอดก่อนกำหนด
        
        การให้ O, ความเข้มข้นสูงเป็นเวลานาน
        
        การใช้ความดันของเครื่องช่วยหายใจสูงเป็นเวลานาน
        
        ให้สารต้านอนุมูลอิสระ
        
        การรักษา
        
        ตามสาเหตุ-ตามอาการ
        
        การให้ 02, ให้ยาขยายหลอดลม, รักษาภาวะแทรกซ้อน, ฟื้นฟูสมรรถภาพปอด
  - - - คือ
        
        ภาวะลำไส้เน่าอักเสบ
        
        เป็นภาวะที่เนื้อเยื่อของระบบทางเดินอาหารตายจากการอักเสบจนขาดเลือด
        
        มักเกิดบริเวณลำไส้เล็กและลำไส้ใหญ่ในทารกแรกเกิดที่มีน้ำหนักตัวน้อย
      - สาเหตุ
        
        การใช้ยาของมารดาขณะตั้งครรภ์
        
        การคลอดก่อนกำหนด
        
        การเริ่มรับนมและเพิ่มปริมาณนมเร็วภาวะขาดออกซิเจน
      - การรักษา
        
        การระงับสิ่งกระตุ้นทำให้เกิดการอักเสบผ่านการพักการใช้ทางเดินอาหาร (NPO)
        
        ยาปฏิชีวนะชนิดสเปกตรัมกว้างการระงับการติดเชื้อตามระบบต่างๆของร่างกาย
        
        การพยุงระบบไหลเวียนด้วยการให้สารน้ำสารอาหารทางหลอดเลือด
        
        ให้ยากลุ่มกระตุ้นความดันโลหิต (Vasopressor)
    - - ระดับน้ำตาลในเลือดต่ำกว่า 40 mg% (term)
      - ระดับน้ำตาลในเลือดต่ำกว่า 35 mg% (preterm)
      - อาการแสดง
        
        ซึม ไม่ดูดนม มีสะดุ้งผวา อาการสั่น
        
        ซีดหรือเขียวหยุดหายใจตัวอ่อนปวกเปียก อุณหภูมิกายต่ำ
      - สาเหตุ
        
        การไม่ได้รับกลูโคสจากมารดาอีกต่อไป
        
        glycogen ที่ตับสะสมไว้น้อยจึงสร้างกลูโคสได้ จำกัด
        
        การสร้างกลูโคส (glucogenesis) ได้น้อย
        
        มีภาวะเครียดทั้งขณะอยู่ในครรภ์ขณะคลอดและหลังคลอด
    - - เป็นภาวะที่ทารกในครรภ์สูดสำลักหรือหายใจเอาขี้เทาที่มีอยู่ในน้ำคร่ำเข้าไปในหลอดลม
      - พบบ่อยในทารกเกิดครบกำหนดและทารกเกิดเกินกำหนดที่มีภาวะขาดออกซิเจนขณะอยู่ในครรภ์
      - แนวทางการรักษา
        
        ให้ทารกได้รับออกซิเจนอย่างเพียงพอ
        
        พิจารณาให้ยาตามอาการของทารก(กลุ่ม opioids, กลุ่ม muscle relaxants)
        
        เพื่อให้ทารกพักผ่อนลดการใช้ออกซิเจนในร่างกาย
        
        พิจารณาใช้ยาเพื่อขยายหลอดเลือดในปอดกรณีมีภาวะความดันในปอดสูง
        
        ให้ยาปฏิชีวนะในกรณีมีภาวะหายใจล้มเหลวเพื่อลดการอักเสบเนื้อเยื่อปอด
        
        เฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อนที่สำคัญ
        
        ภาวะลมรั่วในช่องเยื่อหุ้มปอดและภาวะความดันในปอดสูง
      - การพยาบาล
        
        เป้าหมายที่สำคัญ
        
        เพื่อให้ทารกได้รับออกซิเจนเพียงพอ
        
        เฝ้าระวังการติดเชื้อ
        
        ดูแลให้ได้รับออกซิเจนติดตามอาการแสดงของการขาดออกซิเจน
        
        วัดความดันโลหิตทุก 2- 4 ชั่วโมงเฝ้าระวังการเกิดความดันต่ำจาก PPHN