Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Somatiek 2.2, subarachnoidale ruimte, Subdurale ruimte - Coggle Diagram

- - - - Kenmerken:
        
        aanvallen van kloppende en hevige pijn
        
        meestel 1 kant vh hoofd
        
        4 uur tot 3 dagen
        
        over lange periode voorkomen of wegblijven
        
        pijn ergert door inspanning, licht, geluid of geuren
        
        misselijkheid of braken
      - Signalen voorafgaand:
        
        stemmingswisseling, verlies aan eetlust
        
        tijdelijk verstoring evenwicht, gevoel, spiercoördinatie, spraak of zicht
    - - Kenmerken:
        
        licht tot matige pijn als band om hoofd
        
        met strak gevoel in nek-/schouderregio
        
        duur: 1/2 uur - 1 week
        
        verergert niet door inspanning, licht, geluid of geuren
        
        zonder misselijkheid of braken
    - - Spoed bij:
        
        zonder aanleiding, heftig i.c.m. ziek voelen
        
        heftige met koorts, pijnlijke/stijve nek sufheid of overgeven
        
        heftige na ongeval
        
        i.c.m. uitvalverschijnselen zoals verlamde arm, scheve mond, onduidelijk praten, minder zien
        
        plotseling bij laatste 3 mnd zwangerschap
      - Geen spoed, wel overleg met HA:
        
        verdwijnt niet na maatregelen
        
        voor 1e x zware hoofdpijn
  - - - beperk werken met PC of kijken TV
      - beperk sporten en alcohol = risico op recidieve
      - activiteit 1e dagen opbouwen i.a.m. klachten. Geen volledige bedrust, wel rusten als nodig
      - Wekadvies bij 1 of 2 risocofactoren voor intracranieel letsel:
        Wekken: 1e 24 uur: 1e 6 uur 1x per uur, daarna 1x per 2 uur
  - - - Focale epilepsie
        deel vd hersenen is betrokken
      - Gegeneraliseerde epilepsie
        met beide hersenhelften en meerdere hersendelen
        
        Gran mal - Tonisch-clonisch insult = plots bewustzijnsverlies met vallen
        
        Tonische fase, ca 10 - 30 sec = verstijving vh lichaam
        
        Clonische fase, ca 1-1,5 min met hevig schokken van armen, benen, hoofd
        
        Posticale toestand: moeheid, sufheid en verwardheid
        
        Petit mal - absence
        kortdurende bewustzijnsvermindering: even stoppen met actie en afwezigheid, kleine spiertrekking om mond en ogen
  - - - Oorzaken door stolsels uit: :red_flag:
        
        halsslagader door aderverkalking
        
        links vh hart door hartritmestoornissen mn bij atriumfibrilleren
    - - Meest voorkomend:
        
        scheve mond
        
        verwarde spraak
        
        lamme arm
      - Ook:
        
        krachtsverlies of verlamming been
        
        Dubbelzien, 1/2 zicht, blindheid 1 oog
        
        plots draaiduizeligheid, coördinatie - en evenwichtsstoornissen
        
        plots zeer ernstige hoofdpijn
      - Risicofactoren
        
        Behandelbare:
        
        hoge bloeddruk
        
        boezemfibrilileren
        
        hoog cholesterol
        
        diabetes mellitus
        
        atherosclerose
        
        roken
        
        overmatig alcoholgebruik
        
        te weinig beweging
        
        overgewicht
        
        Niet behandelbare:
        
        leeftijd
        
        geslacht
        
        komt in familie voor
        
        eerdere TIA of beroerte
        
        open foramen ovale
        
        Gevolgen
        
        Afasie - taalstoornis :red_flag:
        meestal agv NAH
        
        Wernicke afasie - sensorisch, receptieve
        
        verstoring taalbegrip
        
        spreken in vloeiende, onbegrijpelijk en onsamenhangende woordenbrij
        
        Broca-afasie - motorische, expressieve - Dixhoorn
        
        verstoring taalgebruik
        
        grote moeite met zich uitdrukken
        
        vaak ook in schrift
  - - - dopamine voor vernietiging zenuwcellen in substantia nigra in hersenstam.
        daardoor ongecontroleerde en ongecoördineerde bewegingen
      - noradrenaline door afsterven zenuwuiteinden waar noradrenaline geproduceerd wordt.
        Gevolg is vermoeidheid, onregelmatige hartslag, lage bloedddruk met duizeligheid
    - - Eerste:
        
        tremoren handen (geldtel-tremor)
        
        maskergelaat
      - Latere:
        
        stijfheid
        
        probleem me starten bewegen
        
        trage, schuifelende gang
        
        verminderde reflexen
        
        rusttremoren (handen, hoofd)
        
        slik- en kauwproblemen
        
        problemen met praten
        
        voorovergebogen houding
        
        cognitieve verandering
        
        seksuele stoornissen
        
        depressie
  - - - Risico's
        
        Intoxicatie door medicijnen
        
        combi's medicatie of stoppen, uitdroging dehydratie
        
        ontstekingen urinewegen of longen
        
        ziekten (blaasontsteking, suikerziekte, hartinfarct, kanker)
        
        abrupt stoppen met alcohol, nicotine of kalmeringsmiddelen
        
        ondervoeding, koorts, gebrek aan slaap
        
        operatie
        
        ongeval
- - - - Kleine hersenen = cerebellum
        
        Bouw :red_flag:
        
        Onder de achterhoofdkwab, li + re helft
        levensboom: stam en takken = witte stof, bladeren = grijze stof
        
        coördineren lichaambeweging i.r.t. stand vh lichaam
      - Tussenhersenen :red_flag:
        THE
        
        Thalamus = schakelstation sensorische info die in juiste gebied hersenschors komt
        
        Hypothalamus: reguleert vitale functies
        schakel tussen ZNS en hormoonstelsel
        
        Epifyse: maakt melatonine aan
      - Grote hersenen = cerebrum
        
        Bouw :red_flag:
        
        Medulla = hersenmerg
        met witte stof = gemeyeliniseerde zenuwvezels
        
        Grijze stof ligt diep in witte stof = basale kernen
        coördineren beweging en lichaamshouding
        
        Cortex = hersenschors = buitenste laag
        met grijze stof = dendrieten en cellichamen
        vormt windingen en groeven
        
        2 hemisferen/ hersenhelften,
        gescheiden door corpus callosum
        
        groeven hersenschors verdeelt
        hemisfeer in 4 kwabben :red_flag:
        FPTO
        
        Pariëtaalkwab - wandbeenkwab
        
        interpretatie van sensibele info - sensibele schors
        
        ruimtelijke oriëntatie
        
        taal- en rekenvaardigheden
        
        Temporaalkwab - slaapbeenkwab
        
        herinneringen en emoties
        
        geluiden
        
        beeldduiding
        
        Frontaalkwab - voorhoofdkwab
        
        willekeurige handelingen - motorische schors
        
        intellectuele processen- prefontale schors
        
        Occipitaalkwab - achterhoofdkwab
        
        visuele informatieverwerking
        
        visuele herinneringen
        
        Taal- en spraakcentra
        
        Brocacentrum = motorisch spraakcentrum
        ligt bij frontaalkwab, meestal links
        voor aansturing spieren voor spraak
        
        Wernicke centrum = sensorisch spraakcentrum
        ligt tussen temporaal en pariëtaal kwab
        Nodig voor interpreteren, herinneren en begrijpen van gesproken en geschreven taal
      - Hersenstam - MPVR :red_flag:
        betrokken bij slaap-waakritme
        door paraatheid lichaam te reguleren
        
        Pons
        
        Verlengde merg
        
        Middenhersenen
        
        Reticulaire formatie
        
        Vorm:
        
        verbinding rest hersenen en ruggenmerg
        
        kernen als substantia nigra en functionele gebieden,
        bv: hartregulatie-, temperatuur- en ademcentrum
        
        bron van 12 paar hersenzenuwen
      - Hersenvliezen :red_flag:
        
        Spinnenwebvlies: arachnoidea
        
        Harde hersenvlies: dura mater
        buitenkant
        
        Zachte hersenvlies: pia mater
        binnenkant
      - Liquor = waterige vloeistof in
        hersenen en ruggenmerg :red_flag:
        
        schokdemping ter bescherming
        hersenen en ruggenmerg
        
        transport voedingsstoffen en afvoer afvalstoffen
    - - Bouw
        
        31 ruggenmergzenuwen met motorische en sensorische zenuwvezels
        
        op dwarsdoorsnede: grijze H/vlindervorm omgeven door witte stof
        
        wervels zijn benige bescherming ruggenmerg
      - Functie:
        vervoert prikkels vanuit hersenen naar het lichaam en v v
  - - - Sensorische neuronen
        sturen signalen vanuit sensor naar CZS
      - Motorische neuronen
        sturen signalen vanuit CZS naar spieren, klieren en organen
      - Interneuronen
        geleiden signalen tussen zenuwcellen
      - Prikkeloverdracht :red_flag:
        
        Actiepotentiaal/ electrische stroom verplaatst over cellichaam toe of over axon vh cellichaam af
        
        meyelineschede zorgt voor snelle geleiding
        
        einde axon gaat signaal via synaps naar volgende cel
        
        via neurotransmitters overdracht naar volgende cel
        
        binding neurotransmitter aan receptor volgende cel geeft reactie
        
        Neurotransmitters :red_flag:
        hormoon achtige stoffen
        
        Exiterend: zorgen dat impuls verder gaat
        
        acetylcholine
        
        adrenaline
        
        Inhibiterend: zorgen dat impuls stopt
        
        serotonine
        
        endorfine
      - Plasticiteit = kunnen leren :red_flag:
        nieuwe verbindingen, of afbreken of oude versterken