Ánh trăng- Nguyễn Duy
27/05/2021
1.TRĂNG QUÁ KHỨ
a.KHỔ 1:
Hai câu đầu: kỉ niệm người- trăng
-Giọng thủ thỉ+ điệp "hồi"-> dòng hoài niệm:
"Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể"
Vầng trăng: không gian êm đềm,trong sáng
Điệp "với"x3 +liệt kê (đồng,sông, bể): kgian bao la của thiên nhiên, đnc; người-trăng
->H/dung cậu bé hồn nhiên, vô tư ngắm trăng, cảm nhận vẻ đẹp kì thú
=> Trăng: thiên nhiên tươi mát, thơ mộng, bạn gắn bó tuổi thơ
Vầng trăng- người linh:
"hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỉ"
Trăng thức đêm chờ giặc
Trăng chia sẻ hân hoan+ xoa dịu mất mát
=> Trăng: tri kỉ
=>Trăng: đồng đội, nhân dân
b.KHỔ 2:
"Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ"
Trăng: hồn nhiên= trẻ thơ, chân thành= bạn hữu, gắn bó-con người
-> Đứng trước trăng -> con người: giản dị, chân thành, không toan tính thiệt hơn
=> Nghèo khó (vật chất) >< trong sáng, nghĩa tình
=> Vầng trăng ->thiên nhiên, đnc, nhân dân bình dị, hiền hậu
Đinh ninh lời thủy chung:
"ngỡ không bao giờ quên"
Khép: QK gian lao, đẹp đẽ
Mở: hiện tại- TH bất ngờ, thay đổi trong lòng người
2.TRĂNG HIỆN TẠI
a.KHỔ 3:
Thay đổi về hoàn cảnh sống:
"Từ hồi về thành phố
quen ánh điện, cửa gương"
Trước: con người sống với đồng sông bể rừng: thiếu thốn>< gắn bó với thiên nhiên
Hiện tại: con người sống trong hòa bình, đủ vật chất >< khép kín thiên nhiên
Thay đổi về lòng người
"vầng trăng đi qua ngõ"
-> vẫn theo con người
Đối với người lính, trăng= người dưng
Nhân hóa+ so sánh: chua chát, đắng cay-> thờ ơ, bạc bẽo.
không theo "xa mặt cách lòng" mà lòng người đổi trắng thay đen
=> Câu thơ ngắn >< hàm xúc
ồn ã, xa hoa của phố phường -> kéo con người ra khỏi giá trị tinh thần
vô tâm -> quay lưng với quá khứ
b.KHỔ 4:
TH bất ngờ -> xoay chuyển MCX:
"Thình lình đèn điện tắt
phong buyn- đinh tối om"
Giọng cất cao+ đảo ngữ+ từ láy "thình lình": nhịp nhanh, TH tự nhiên>< bất ngờ
Bên trong>< ngoài, tối ><sáng
click to edit
-ĐT "vội", "bật", "tung": khó chịu- h/đ khẩn trương tìm nguồn sáng-> nhận ra:
" đột ngột vầng trăng tròn"
- "đột ngột": trạng thái cảm xúc thảng thốt khi gặp lại cô nhân
Nơi phố phường: quen cuộc sống xa hoa-> không để ý đến trăng.>< Trăng thủy chung
TH gặp -> chuyển biến trong tình cảm và suy nghĩ
Vầng trăng-> sáng -> căn phòng tối om
Vầng trăng-> bừng sáng-> bội bạc
=> Khoảnh khắc: bừng tỉnh
=> Vị trí đặc biệt: chứa kịch tính, cao trào, mở bước ngoặt
2.SUY NGẪM HÌNH TƯỢNG TRĂNG
a.KHỔ 5: Xúc động trong cuộc gặp gỡ trăng
"Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng"
Nhà thơ- trăng (thành kính)
"mặt" (nhiều nghĩa)
Nhà thơ- trăng
Hiện tại- quá khứ
Bạc bẽo- thủy chung
Con người- chính mình (hổ thẹn)
"rưng rưng"
Buồn vui lẫn lộn, tiếc nhớ hổ thẹn, bỗng dưng muốn khóc
Xót xa ân hận <- bạc bẽo với QK
Quá khứ gian lao-> ủa về
Điệp "như là" +liệt kê: nhịp thơ dồn dập-> cung bậc cảm xúc
Hình ảnh thiên nhiên, đnc+ kỉ niệm -> ùa về -> chìm đắm trong QK
b.KHỔ 6:Suy ngẫm+ triết lí
Ẩn dụ "tròn vành vạnh": tròn đầy, trọn vẹn của QK
Nhân hóa "im phăng phắc": cái nhìn bao dung, độ lượng
" vằng trăng"-> "ánh trăng": ánh sáng lương tâm có sức soi rọi -> bội bạc-> ăn năn hướng thiện
Im lặng của trăng-> giật mình:
Thức tỉnh-> nhận ra sự vô tình
Giật mình của lương tri -> lương tâm trong sạch
"ta": không phải thức tỉnh của một người, một thế hệ mà là mọi người, mọi thời đại
=> " uống nước nhớ nguồn", "ngọt bùi có lúc đắng cay"