Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลทารกที่มีภาวะตัวเหลือง - Coggle Diagram
การพยาบาลทารกที่มีภาวะตัวเหลือง
ภาวะตัวเหลืองในทารกแรกเกิด
เป็นปัญหาที่พบบ่อยและมีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้น เกิดจากการที่ทารกมี bilirubin ในเลือดสูงกว่าปกติ เนื่องจากมีการสลายตัวของเม็ดเลือดแดงที่เกิดขึ้นตลอดเวลาในร่างกายของทารก ผ่านกระบวนการเปลี่ยนแปลงที่ตับให้อยู่ในรูปที่ละลายน้ำมากขึ้น และถูกกําจัดออกจากร่างกายทางปัสสาวะและอุจจาระ
Bilirubin encephalopathy
Moro reflex ลดลง ความตึงตัวของ กล้ามเนื้อลด
ซึม ไม่ดูดนม อาเจียน ร้องเสียงแหลม
ซัก หลังแอ่น (opisthotonos) ไข้
oculogyric crisis, paralysis ของ upward gaze
อาการเกร็งลดลง เมื่ออายุประมาณ 1 สัปดาห์
ระยะเรื้อรัง เกิดความพิการถาวร เช่น อาการชักเกร็ง การเคลื่อนไหวผิดปกติชนิด choreoathetosis หูหนวก พัฒนาการช้า
สาเหตุของภาวะทารกตัวเหลือง
มีการสร้าง bilirubin มากกว่าปกติ จากภาวะต่าง ๆ ที่มีการสลายตัวของ Red blood cell
มีการขับ bilirubin ได้น้อยหรือไม่ได้ ซึ่งสามารถเกิดได้จาก
ลําไส้มีการเคลื่อนไหวน้อย ทารกดูดนมน้อย เป็นต้น
ตับมีความสามารถในการเปลี่ยน bilirubin เป็นชนิด conjugated bilirubin ได้น้อย ซึ่งอาจเกิดจากทารกคลอดก่อนกำหนด ทำให้ระดับเอนไซม์ที่ใช้ในการเปลี่ยน bilirubin ต่ำกว่าปกติ
ชนิดของภาวะตัวเหลือง
Physiologic jaundice
เป็นภาวะตัวเหลืองที่พบในทารกปกติเกิดจากการมี unconjugated bilirubin สูงในช่วงสัปดาห์แรก และจะค่อยๆ สูงสุดเมื่ออายุ 2-5 วันหลังคลอด ในทารกเกิดก่อนกำหนด physiologic jaundice จะรุนแรงกว่าในทารกเกิดครบกำหนด
Pathologic jaundice
เป็นภาวะตัวเหลืองจากการมีระดับ bilirubin ในเลือดสูงมากผิดปกติ อาจสังเกตอาการเหลืองได้เมื่อทารกมีอายุน้อยกว่า 24 ชั่วโมง มีอาการตัวเหลืองนานกว่า 14 วัน โดยเฉพาะทารกที่ไม่ได้รับนมมารดา ซึ่งเป็นภาวะตัวเหลืองมากกว่าปกติ โดยจะเริ่มเหลืองจากบริเวณใบหน้าเข้าหาลําตัวไปสู่แขน ขา ที่ฝ่ามือ และฝ่าเท้าตามลำดับ
ภาวะตัวเหลืองที่สัมพันธ์กับนมแม่
Breast feeding jaundice พบตัวเหลืองในวันที่ 3-4 เนื่องจากทารกยังดูดนมมารดาไม่มีประสิทธิภาพ น้ำนมมารดามีน้อย ทำให้ได้รับนมไม่เพียงพอ
Breast milk jaundice พบในทารกแรกเกิดที่ได้รับนมมารดาอย่างเดียว เริ่มพบเหลืองหลังวันที่ 5 และมีระยะเวลานานได้ถึง 2 เดือน น้ำหนักทารกขึ้นดี ผลตรวจร่างกายและผลตรวจทางห้องปฏิบัติการปกติ
ระดับความเหลือง
อาการเหลืองบริเวณใบหน้าและตาขาว ระดับบิลิรูบินจะอยู่ระหว่าง 6-8 mg/dL.
อาการเหลืองมาถึงบริเวณไหล่ ลำตัว ระดับบิลิรูบินจะอยู่ระหว่าง 8-10 mg/dL.
อาการเหลืองมาถึงลำตัวส่วนล่าง ระดับบิลิรูบินจะอยู่ระหว่าง 10-12 mg/dL.
อาการตัวเหลืองทั้งตัว ระดับบิลิรูบินจะอยู่ระหว่าง 12-15 mg/dL.