Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

สรุปการเรียนรู้การพยาบาลทารกที่มีภาวะเสี่ยงสูง, นางสาวคีตภัทร บุญขำ …

- - - - นน.น้อย < 2500 g
        
        very low birth weight < 1500 g
        
        extreme low birth weight < 1000g
      - นน.ปกติ 2,500 –4,000 g
    - - preterm infant
        
        มีอายุครรภ์ ≤ 37 week
      - term or mature infant
        
        มีอายุครรภ์ > 37-41 week
      - post term infant
        
        มีอายุครรภ์ > 41 week
  - - - มารดา
        
        อายุ < 18ปี / >35 ปี
        
        มีโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน ความดัน
        
        มีประวัติคลอดก่อนกำหนด
        
        มดลูกขยายตัวมากเกินไป เช่น ครรภ์แฝด
        
        ติดเชื้อในร่างกาย,ดื่มสุรา สูบบุหรี่ ใช้สารเสพติดขณะท้อง
      - ทารกในครรภ์
        
        โครโมโซมผิดปกติ
        
        ติดเชื้อ
    - - นน.ตัวน้อย แขนขาเล็ก ผิวหนังบางเหี่ยวย่น
      - ศรีษะโต เปลือกตาบวมและนูน ตาปิดตลอดเวลา
      - ท้องป่องเพราะกล้ามเนื้อไม่แข็งแรง
      - ร้องเสียงเบา ร้องน้อย reflx น้อย/ไม่มี
      - หัวนมและอวัยวะเพศเล็ก
- - - - ก่อนกำหนด นาน 3 นาที ลึก 2.5 ซม
      - ครบกำหนด นาน 3 นาที ลึก 3 ซม
    - - ก่อนกำหนด นาน 5 นาที
      - ครบกำหนด นาน 8 นาที
  - - - อาการ
        
        มือเท้าเย็น ซีด ผิวหนังลาย ซึม
        
        ดูดนมช้า/น้อยลง ท้องอืด อาเจียน นน.ไม่ขึ้น
    - - อาการ
        
        หงุดหงิดเมื่อร้อนขึ้น เคลื่อนไหวลดลง
        
        หายใจเร็วแรง/หยุดหายใจ ซึม ตัวร้อน
  - - - การดูแล
        
        จัดให้อยู่ในอุณหภูมิที่เหมาะสม keep warm
        
        ป้องกันการสูญเสียความร้อน 4 ทาง
        
        ตรวจสอบอุณหภูมิร่างกาย q 4 Hr. ปรับให้เหมาสมกับทารก
    - - เป้ามาย : T = 36.8-37.2C
      - มือ
        
        เริ่มต้นที่ T = 36 C + ครั้งละ 0.2 C
        
        ติดตาม Tกาย q 15-30 นาที
        
        ถ้า T ได้ 36.8-37.2 ติดกัน 2 ครั้ง ให้ปรับT ตาม NTE ติดตาม q 15-30 นาที 2 ครั้งและต่อไป q 4 hr.
      - อัตโนมัติ
        
        ติด Skin probe บริเวณหน้าท้อง เลี่ยงบริเวณตับและ bony prominence
        
        เริ่มต้นที่ T = 36.5 C + ครั้งละ 0.1 C
        
        ติดตาม Tกาย q 15-30 นาที
- - - - หายใจเร็ว หอบเหนื่อย รับนมได้น้อย ท้องอืด น้ำหนักไม่ขึ้น
    - - ทั่วไป
        
        ให้ยาควบคุมหากมีภาวะหัวใจวาย
      - จำเพาะ
        
        ใช้ยาเพื่อยับยั้งการสร้าง prostaglandin
        
        เช่น Indomethacin,Ibuprofen
        
        การผ่าตัด PDA ligation
  - - - bilirubin ในเลือดสูงกว่าปกติ
    - - จากสรีรภาวะ
        
        สร้างมากเพราะ RBC อายุสั้น ตับทำงานไม่สมบูรณ์ ขับ bilirubin ช้า
      - จากพยาธิ
        
        ทารกมี bilirubin สูง ตัวเหลืองเร็วภายใน 24 hr.
    - - สร้างมากจากภาวะต่างๆที่มีการทำลาย RBC
        
        เช่น เลือดแม่ลูกไม่เข้ากัน เยื่อหุ้มRBCผิดปกติ มีเลือดออกกในร่างกาย โรคธาลัสซีเมีย
      - การดูดซึม bilirubin จากลำไส้มากขึ้น จากภาวะต่างๆ
        
        เช่น ภาวะลำไส้อุดตัน
      - การกำจัด bilirubin ลดลงจากท่อน้ำดีอุดตัน
      - การดูดซึม bilirubin จากลำไส้ลดลงจากภาวะที่แม่เลี้ยงลูกด้วย้ำนม
    - - ระยะแรก
        
        ซึม ดูดนมน้อยลง ตัวอ่อนปวกเปียก เกร็งหลังแอ่น ชัก มีไข้
      - ระยะยาว
        
        การเคลื่อนไหวผิดปกติ พัฒนาการช้า ระดับสติปัญญาลดลง
    - - ซักประวัติ
        
        ในครอบครัวมีประวัติเป็นโรคเม็ดเลือดแดงแตกง่าย มารดาได้รับยากันการติดเชื้อ
      - การตรวจร่างกาย
        
        ซีด เหลือง ตับ ม้ามโต ไม่มีจุดเลือดออก
      - ตรวจ LAB
    - - การส่องไฟ
      - การเปลี่ยนถ่ายรูป
- - - - ภาวะกลุ่มหายใจลำบาก พบในทารก GA<34-36 wks นน.< 1,500 gm.
    - - มารดามีเลือดออกทางช่องคลอดก่อนกำหนด เป็นเบาหวานขณะท้อง ครรภ์ก่อนบุตรมีภาวะ RDS
      - ทารกมีภาวะ hypothermia, Perinatal asphyxia
    - - ขาดสารลดแรงตึงผิวที่ถุงลม โครงสร้างปอดพัฒนาไม่เต็มที่
    - - ระบบไหลเวียนเลือดและหายใจ
        
        หายใจเร็ว< 60 ครัง/ นาที หยใจลำบาก เสียงหายใจผิดปกติ ซีด BP ต่ำ
      - ระบบทรวงอก
        
        หน้าอกปุ่ม บริเวณIntercostal,Subcostal และSubsternal retraction จากการหดตัวอย่างแรงของM.
      - ระบบทางเดินอาหาร
        
        ดูดนมไม่ดี อาเจียน ท้องอืด
      - ระบบประสาท
        
        ซึม กระสับกระส่าย reflx ลดลง กระหม่อมโปรงตึง
    - - ให้ O2 ตามความต้องการของทารก ให้สารลดแรงตรึงผิวเพื่อเพิ่มความยืดหยุ่นของปอด
  - - - ภาวะขาด O2 ทารกแรกเกิด
    - - เลือดขาด O2, CO2 ในเลือดสูง,เลือดเป็นกรด
    - - ปัจจัยที่เกี่ยวกับการคลอด เช่น ศรีษะไม่ได้สัดส่วน
      - ปัจจัยด้านแม่ เช่น ตกเลือด อายุมาก
      - ปัจจัยด้านทารก เช่น คลอดก่อนกำหนด
    - - ระบบหัวใจและหลอดเลือด
        
        หัวใจเต้นช้า หัวใจวาย ลิ้นหัวใจปิดไม่สนิท
      - ระบบหายใจ
        
        หายใจช้า หยุดหายใจ เกิดภาวะน้ำคลั่งปอด
      - ระบบประสาทกลาง
        
        เลือดออกในสมองจากหลอดเลือดของสมองเสียความคงทน
      - ระบบการขับถ่าย
        
        เนื้อไตตายเฉียบพลัน ปัสสาวะลดลง
      - ระบบทางเดินอาหาร
        
        เกิดภาวะลำไส้เน่า น้ำตาลในเลือดต่ำ
    - - รักษาตามอาการ
  - - - ภาวะหยุดหายใจนานกวา่ 20 วินาที ร่วมกับ cyanosis
    - - central apnea : หยุดหายใจไม่มีการเคลื่อนไหวของทรวงอก
      - obstruction apnea : หยุดหายใจมีการเคลื่อนไหวของทรวงอก
    - - จัดท่านอให้เหมาสม สัเกตอาการพร่องO2 ดูแลให้ได้รับO2 อย่างเพียงพอ
      - ดูเสมหะเมื่อจำเป็น , ระวังการสำลัก
  - - - ภาวะเลือดออกในโพรงสมอง
    - - รายที่มีเลือดออกมาก : ทรุด หมกสติ
      - รายที่มีเลือดออกไม่มาก : ไม่มีอาการ ซีด
    - - ตรวจ ultrasound
  - - - การงอกของเส้นเลือดผิดปกติ จอประสาตาขาดเลือด
    - - ตรวจคั้งแรกเมื่ออายุ 4-6 week / อายุครรภ์ครบ 37 week
    - - ดูแลให้ได้รับO2 อย่างเพียงพอ ให้vit.e ตามแผน
  - - - โรคปอดเรื้องรัง มีการทำลายของทางเดินหายใจขนาดเล็ก
    - - หายใจเร็ว อกบุ๋ม O2 ต่ำ CO2คั่ง
    - - ประวัติ อาการและอาการแสดง ภาพถ่ายรังสีปอด
    - - ตามสาเหตุและอาการ
- - - - Early onset Sepsis
        
        ติดเชื้อก่อน-ระหว่างคลอด แสดงอาการใน72 hr. หลังคลอด
      - Late onset Sepsis
        
        ติดเชื้อแสดงอาการใน72 hr-1month. หลังคลอด
    - - preterm ถุงน้ำคล่ำแตกเกิน 18 hr. การคลอดล่าช้า มารดามีการติดเชื้อ ทารกมีภาวะพร่องO2
    - - ไม่จำเพาะเจาะจง
    - - ซักประวัติมารดาระหว่างตั้งครรภ์ ตรวจร่างกาย ตรวจLAB
    - - ให้ยาปฏิชีวนะที่เหมาะสมตาม
    - - ประเมินการติดเชื้อ ให้ยาปฏิชีวนะ ควบคุมT.ให้หมาะสม
      - ดูแลสวล. ติดตามผลLAB แยกทารก
- - - - ภาวะลำไส้เน่าอักเสบ มักเกิดในทารกที่มีนน.น้อย
    - - การใช่ยาของมารดา การคลอดก่อนกำหนด การเริ่มรับนม+เพิ่มไว
    - - เซื่องซึม กินนมน้อยลง ตัวเหลือง ร้องกวน T.ต่ำ หยุดหายใจ หัวใจเต้นช้า กรดเกิน NA และO2 ต่ำ
    - - อาเจียนเป็นสีน้ำดี ถ่ายเหลว มีเลือดออกในทางเดินอาหาร เยื่อบุช่องท้องอักเสบ
    - - x-ray ช่องท้อง ตรวจช่องท้องด้วยคลื่นความถี่สูง เพาะตัวอย่างเลือด
    - - ยา
        
        พักการให้ NPO ให้สารน้ำและสารอาหารตามแผนการรักษา
        
        ให้ยาปฏิชีวนะชนิดสเปกตรัมกว้าง ให้ยากลุ่ม Vasopressor
      - ผ่าตัด
        
        เปิดสำรวจช่องท้อง
        
        ใส่ท่อระบายช่องท้อง
  - - - ภาวะที่ทาระสูดเอาขี้เถาในน้ำคล่ำเข้าสู่หลอดลม/ปอด ทำให้หายใจลำบาก
    - - ด้านมารดา
        
        อายุครรภ์ > 42 week BP สูง มีภาวะรกเกาะต่ำ
        
        น้ำคร่ำน้อย ถุงน้ำคร่ำอักเสบ น้ำคร่ำรั่ว > 18 hr มีประวัติใช้สารเสพติด
      - ด้านทารก
        
        ทารกมีภาวะเครียด มีการคลายตัวของหูรูดลำไส้ทารก ทารกมีการถ่ายขี้เทาในครรภ์มารดา
    - - รุนแรงปากลาง
        
        หายใจเร็วรุนแรงมากขึ้น มีการดึงรั้งของช่องซี่โครง รุนแรงสูงสุดใน 24 h rหลังเกิด
      - รุนแรงมาก
        
        หายใจล้มเหลวทันทีใน 2-3 hr หลังเกิด
      - รุนแรงน้อย
        
        หายใจเร็วระยะสั้นๆ
    - - ตรวตร่างกายน้ำคร่ำมีขี้เทา ABG: มีเลือดเป็นกรด
    - - ให้ O2 ให้ยาตามอาการ ให้ยาขยายหลอดเลือดในปอด
      - ให้ยาปฏิชีวนะในกรณีที่มีภาวะหายใจล้มเหลว เฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อน
- - - - เลี่ยงการเหยียดแขนขา พยายามให้ทารกอยู่ในท่าแขน ขางอเข้าหากลางลำตัว
      - ท่อตัวทารกให้แขนงอ มือ2ข้างอยู่ใกล้ปาก
      - ใช้ผ้าอ้อมหรือผ้าห่มพันให้ทารกรู้สึกเหมือนอยู่ในครรภ์มารดา
    - - เช่น
        
        พูดคุยด้วยเสียงเบา นุ่มนวล สบตา