Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การคุมกำเนิด (Contraception) - Coggle Diagram
การคุมกำเนิด (Contraception)
2. การคุมกำเนิดถาวร (Permanent contraception)
การทำหมัน
การทำหมันหญิง
(Tubal Sterilization)
การทำหมันหลังคลอด หรือ " การทำหมันเปียก "
(Post-partum sterilization or Puerperal sterilization)
เป็นการทำหมันหลังการคลอดทางช่องคลอด(Vaginal delivery) หรือการผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง(Cesarean delivery) เป็นช่วงที่การผ่าตัดทำหมันทางหน้าท้อง(Minilaparotomy) หลังคลอดทางช่องคลอด 24 – 48 ชั่วโมง หลังคลอด
การทำหมันแห้ง (Interval sterilization or Non-puerperal sterilization)
ช่วงเวลาหลังคลอด 6 สัปดาห์ขึ้นไป
ผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น
Ovarian reserve ระดับฮอร์โมน FSH, LH, Estradiol ไม่พบการเปลี่ยนแปลง
Menstrual function ภายหลังการทำหมันมีปริมาณประจำเดือนลดลง, ระยะเวลาการมีประจำเดือนลดลง, อาการปวดประจำเดือนลดลง แต่มีรอบเดือนที่ไม่สม่ำเสมอเพิ่มขึ้น
Sexual function ไม่พบการเปลี่ยนแปลง
Breast cancer ไม่พบว่าเพิ่มความเสี่ยง
การทำหมันหลังแท้ง (Postabortion sterilization)
หลังแท้งหรือหลังขูดมดลูก สามารถทำได้ทันที เป็นหนึ่งในวิธีคุมกำเนิดหลังแท้งที่มีประสิทธิภาพและปลอดภัย นิยมใช้ Laparoscopic approach
ตัวอย่างการทำหมันแห้ง
Pomeroy เป็นวิธีที่นิยมมากที่สุด เป็นการตัดท่อนำไข่บางส่วนออก (partial salpingectomy) ขั้นตอนการทำจะใช้ Babcock clamp จับที่ส่วนต้นของ ampulla แล้วยกขึ้น จากนั้นทำการผูกท่อนำไข่ที่ตำแหน่งใต้ต่อ clamp ด้วย absorbable suture เช่น plain catgut ทำให้ท่อนำไข่มีลักษณะเป็นห่วงเหนือกว่าที่ผูกประมาณ 1 เซนติเมตร จากนั้นใช้ Metzenbaum scissors ทำการตัดท่อตรงที่เป็นห่วงออก
Parkland จะค่อนข้างคล้าย Pomeroy technique คือเป็นการตัดท่อนำไข่ออกบางส่วนเหมือนกัน ต่างกันที่วิธีของ Parkland จะเริ่มจากการเปิดส่วนของ mesosalpinx ในส่วนกลางของท่อนำไข่ ตรงตำแหน่งที่ไม่มีเส้นเลือด จากนั้นทำการผูกท่อนำไข่ 2 ข้างห่างกันประมาณ 2 เซนติเมตร แล้วตัดท่อตรงกลางออก ดังนั้นท่อนำไข่จะแยกจากกันทันที
การทำหมันชาย
(Vasectomy หรือ Male sterilization)
1. การคุมกำเนิดชั่วคราว (Temporary or reversible contraception)
ยาเม็ดคุมกำเนิด
(Oral contraceptive pills)
แบ่งออกเป็น 3 กลุ่มใหญ่
1.ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม (Combined oral contraceptive pills)
2.ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนเดี่ยว (Progestin only pills)
3.ยาเม็ดคุมกำเนิดฉุกเฉิน (Emergency contraceptive pills)
ถุงยางอนามัยชาย
(Male condom)
มีอยู่ 3 ชนิด
ทำจากยางธรรมชาติ (Latex condom) เป็นถุงยางที่วางขายทั่วไปตามท้องตลาด สามารถใช้ร่วมกับสารหล่อลื่น
ทำจากสารสังเคราะห์ (Polyurethane condom) เหมาะสำหรับผู้ที่แพ้ยางธรรมชาติ (ทั้งชายและหญิง) เนื่องจากบางรายแพ้รุนแรงถึงขั้น anaphylactic shock เสียชีวิตได้
ทำจากลำไส้สัตว์ (Skin condom) ไม่แนะนำให้ใช้แล้ว เนื่องจากไม่มีคุณสมบัติป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
วิธีการใช้
ถุงยางอนามัยมี 13 ขนาด มีขายทั่วไปในประเทศไทยจะมีขนาด 49 และ 52 มิลลิเมตร ควรเลือกใช้ขนาดที่เหมาะสมกับตัวเอง เพื่อไม่ให้คับหรือหลวมเกินไป ซึ่งอาจเลื่อนหลุดขณะมีเพศสัมพันธ์ได้ ก่อนใช้ต้องตรวจดูด้วยสายตาว่าบรรจุภัณฑ์อยู่ในสภาพดี ไม่มีรอยแตกรั่ว และดูวันหมดอายุ