Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ŚREDNIA DOROSŁOŚĆ. ROZWÓJ POZNAWCZY - Coggle Diagram
ŚREDNIA DOROSŁOŚĆ. ROZWÓJ POZNAWCZY
PRYWATNE TEORIE INTELIGENCJI
Natury inteligencji nie można zrozumieć bez uwzględnienia kontekstu jej przejawiania się
Zmienność natury inteligencji
Specyficzne środowisko odnoszące się do inteligencji
Zmienność charakteru zadań
Od wieku średniego wzrasta rola zdolności intelektualnych a obniża się znaczenie zdolności, które są wyrazem inteligencji płynnej
MYŚLENIE POSTFORMALNE
Nurt neo- i postpiagetowski - specyfika i odrębność zadań i problemów, wobec których staje dorosły człowiek. Aspekt rozwoju poznawczego w dorosłości, który jest ważny dla zrozumienia natury przemian jakim podlegają kompetencje poznawcze człowieka w średnim wieku. Problemy społeczne, nieokreślone z mnogością zmiennych, mają wiele poprawnych i dobrych rozwiązań.
Druga cecha rozwoju poznawczego w dorosłości - relatywny i zależny od kontekstu charakter wiedzy o rzeczywistości. Rzeczywistość dostarcza sprzeczne informacje, w związku z tym umiejętność relatywistycznego ujmowania zjawisk oraz dialektycznego przekraczania tych sprzeczności i paradoksów jest cechą postformalnych stylów myślenia i wiedzy dorosłego człowieka
Zwraca się uwagę na znaczenie osobowości (struktury JA) w rozwoju inteligencji
Wg., niektórych autorów w dorosłości inteligencja przyjmuje postać, w której czynnikiem regulacji staje się JA - integrujące i koordynujące. Możliwe jest przekroczenie relatywizmu perspektyw widzenia rzeczywistości.
WIEDZA ,,EKSPERTYWNA"
Kluczem do zrozumienia rozwoju poznawczego w dorosłości czyni się analizę procesu kształtowania się rozwoju specyficznych treściowo dymensji wiedzy
Model rozwoju ekspertywności pozwala zrozumieć brak zdecydowanego obniżania się poziomu wydolności w zakresie podstawowych procesów przetwarzania informacji, jeśli dotyczą one treści będących przedmiotem wiedzy ekspertywnej
Model rozwoju wiedzy ekspertywnej jako podstawa teoretyczna badań nad mądrością
W modelach ekspertywnośći podkreśla się znaczenie wielości i różnorodności doświadczeń, praktyki i swoistego treningu stanowiącego podstawę perfekcji. Taki trening wymaga czasu
Mądrość jest domeną późnej dorosłości i starości
Mądrość wyłania się jako ekspertywność w rozwiązywaniu problemów związanych z pragmatyką życia
Jej podstawą jest wielość doświadczeń w rozwiązywaniu tego typu problemów, tworzą one określony treściowo system wiedzy faktualnej i proceduralnej
Teoria kapsulacji Hoyera, Rybasha i Roodina - Ich zdaniem rozwój poznawczy tworzą trzy wymiary: przetwarzania informacji, wiedzy i myślenia
Przetwarzanie informacji - procesy umożliwiające odbiór, zapamiętywanie i zapominanie informacji
Myślenie - neo- i postpiagetowscy przedstawiciele koncentrowali swoją uwagę na rozwoju specyficznych dla dorosłości stylów myślenia. Ich badania wskazywały na możliwość progresywnych zmian w dorosłości
Wiedza - przedstawiciele nauki poznawczej zapoczątkowali nurt badań nad ekspertywnością. Ich zdaniem dorosłość znamionują zmiany w kierunku kształtowania się coraz bogatszej wiedzy będącej podstawą ekspertywności
Istotą rozwoju poznawczego w dorosłości jest jego specjalizacja wyrażająca się w kształtowaniu systemów wiedzy i podtrzymywaniu , a nawet podwyższaniu poziomu wydolności procesów przetwarzania informacji, ale tylko zgodnych z treścią owych systemów wiedzy
Autorzy modelu ,,kapsulacji" do cech postformalnej perspektywy zaliczają relatywistyczny, dialektyczny oraz otwarty stosunek do własnej wiedzy, to umożliwia
1) Rozwiązywanie słabo zdefiniowanych i otwartych problemów życia codziennego,
2) Dostrzeganie nowych problemów oraz możliwości ich rozwiązania,
3) Twórczość w ramach dziedzin wiedzy mających cechy ekspertywności
INTELIGENCJA PSYCHOMETRYCZNA
Inteligencja płynna ulega regresji w wieku dojrzałym
Teza o ogólnej deterioracji sfery intelektualnej
Inteligencja jest kompleksem różnych jakościowo zdolności przejmujących główne funkcje adaptacyjne w wieku średnim i późnej dorosłości
Program badań sekwencyjnych SLS w którym do pomiaru zmian inteligencji stosowano Test Podstawowych Zdolności Umysłowych Thurstone'a
Zmiany regresywne występują u osób które przekroczyły 74 rok życia
Wpływ czynnika generacyjnego na wielkość obserwowanych zmian
Analiza testu PMA - informacje dotyczące charakterystyk środowiskowych, demograficznych i zdrowotnych badanych osób
Szukanie źródeł i przyczyn interindywidualnych zmian i ich zróżnicowania
Czyniki zmian interindywidualnych
Choroby naczyniowo - sercowe
Korzystne środowisko
Wysokie wskaźniki tzw. plastyczności osobowości