Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพและสรีรวิทยาของมารดาในระยะหลังคลอด - Coggle Diagram

- - - - Autolysis
        
        Estrogen & progesterone ลดลง
      - Ischemia
        
        Oxytocin หลั่ง
    - - Decidual basalis (Functional layer)
        
        เป็นชั้นที่เป็นฐานรองรับการเกิดใหม่ของเยื่อบุมดลูก Exfoliation ใช้เวลาประมาน 6 wks ป้องกันไม่ให้เกิด scar
      - Decidual spongiosa (Superficial layer)
        
        เปื่อยและย่อยสลายเป็นน้ำคาวปลา
    - - 2 วันหลังคลอด
        
        ลดขนาดลงวันละ ½ - 1 นิ้วหรือประมาณ 1
        fingerbreadth (FB)
      - 1 ชั่วโมงหลังคลอด
        
        เท่ากับระดับสะดือ
      - 7-10 วันหลังคลอด
        
        อยู่กึ่งกลางระหว่างหัวเหน่ากับสะดือหรือประมาณ 3 นิ้วฟุตเหนือหัวเหน่าหนักประมาณ 500 กรัม
      - หลังคลอดทันที
        
        ระหว่างสะดือกับหัวเหน่าและมีน้้าหนักประมาณ1,000 กรัม
      - 2 สัปดาห์หลังคลอด
        
        อยู่ที่ระดับหัวเหน่าหรือคลำไม่พบทางหน้าท้องมีน้้าหนักประมาณ 300 กรัม
      - 6 สัปดาห์หลังคลอด
        
        น้้าหนักเท่ากับระยะก่อนตั้งครรภ์ประมาณ 50 กรัมขนาด 3 X 2 X 1 ซม.
    - - มารดาที่มีการยืดขยายของมดลูกมาก ครรภ์แฝด
      - มารดาที่เลี้ยงบุตรด้วยน้ำนมตนเอง
      - เกิดในมารดาครรภ์ 2 ขึ้นไป
      - ปกติจะไม่เกิน 72 ชั่วโมง
  - - - 2 – 3 วันแรกหลังคลอด สีแดงคล้้า ประกอบด้วยเลือด เยื่อบุมดลูก เมือกไข ขี้เทา
    - - 4 – 9 วัน สีชมพูน้ำตาล ประกอบด้วยเลือดน้้าเหลืองจากแผลเม็ด
        เลือดขาวเศษเยื่อบุโพรงมดลูกที่สลายตัวแล้วมูกจากปากมดลูก
    - - 10-14 วัน สีเหลือง ขาว ประกอบด้วยเม็ดเลือดขาวเยื่อบุโพรงมดลูกที่สลายตัวแล้วมูกจากปากมดลูกหรือน้้าเมือกและจุลินทรีย์เล็กๆ
  - - - น้อยลงจากการลดลงของ estrogen และสร้างใหม่สัปดาห์ที่ 3
    - - ฉีกขาดอย่างทาวร กระรุ่งกระริ่ง Carunculae myrtiformes
  - - - กระเพาะปัสสาวะหย่อน
    - - ลำไส้ตรงหย่อน
    - - อวัยวะอุ้งเชิงกรานหย่อนลงไปในช่องคลอด
- - - - มีความอดทนในการสอน สาธิต แนะนำ ให้กำลังใจ
      - สนับสนุนสามีพูดคุย ให้กำลังใจ
      - แนะนำเรื่องการวางแผนครอบครัว
  - - - แนะนำให้มารดาหลังคลอด สามี สมาชิกในครอบครัวปรับตัวและวางแผนการดำเนินชีวิต
      - ช่วยประสานความสัมพันธ์ของสมาชิกให้แน่นแฟ้นมากขึ้น
  - - - ดูแลช่วยเหลือ ประคับประคองความต้องการ
      - ให้การพยาบาลในท่าทีอบอุ่น
      - เปิดโอกาสให้สตรีหลังคลอดได้ระบายความรู้สึก
- - - - Human ChorionicSomatomammotropin
        
        จะลดลงอย่างรวดเร็วภายใน24ตรวจหาระดับไม่ได้
      - Human Chorionic Gonadotropin
        
        ปลายสัปดาห์แรกหลังคลอดจะลดลงอย่างเร็วจนมีการตกไข่
      - Estrogen
        
        ลดลงอย่างเร็วภายใน 3 hr. หลังรกคลอดและกลับสู่ปกติ เมื่อเข้าสู่ระยะ follicular phase
      - Progesterone
        
        ลดลงใน3วันหลังคลอด ต่ำกว่าระยะ luteal phase ผลิตอีกครั้งในระยะตกไข่
    - - FLH LH ต่ำ ใน10-12 วัน
      - Prolactin
        
        มารดาที่ไม่ให้นมบุตร ลดลงใน 2 wks
        
        มารดาที่ให้นมบุตร Prolactin หลั่งมากขึ้น ทำให้นมคัดและน้ำนมไหล
    - - อยู่ในระดับต่้าตั้งแต่ระยะตั้งครรภ์ตอนท้ายๆไปจนถึง 1 สัปดาห์หลังคลอด
      - HPL ลดลงอย่างรวดเร็ว
        ระดับน้้าตาลในเลือดต่้าภายในสัปดาห์แรกหลังคลอด
  - - - Milk Fever เกิดจากนมคัดพบในวันที่ 3 – 4 หลังคลอด
        อุณหภูมิสูงไม่เกิน 38 C ปกติใน 24 ชั่วโมงหลังคลอด
      - Febile Feverเกิดจากมีการติดเชื้อสูงกว่า 38 C
        ติดต่อกัน 2 วันหรือมากกว่า(ไม่นับ 24 ชั่วโมงแรกหลังคลอด)
      - Reactionary Fever อุณหภูมิสูงไม่เกิน 38 C ปกติใน 24 ชั่วโมงหลังคลอด
    - - ช้าลง 60-70 bpm เพราะปปริมาณเลือดไปเลี้ยงทารกหยุดชะงักลงทันที
    - - Hypovolemia จากการมีการขยายตัวของหลอด
        เลือดจากEstrogenลดลงของความดันในช่องท้อง หรือจากการเสียเลือด
      - Orthostatic hypotension
  - - - ฮอร์โมนลดลงไตทำงานลดลง Glucosuria หายไป,Creatinine clearance เป็นปกติในปลายสัปดาห์แรก,Blood urea nitrogen เพิ่มขึ้น
      - อาจพบ Lactosuria ในมารดาที่เลี้ยงบุตรด้วยน้ำนม
      - ไตปรับสภาพสมดุลของน้ำและเลือด ทำให้ปัสสาวะบ่อย
      - กรวยไตและหลอดเลือดไตที่ขยายตัวจะกลับเข้าสู่สภาพเดิมใน 4-6 wks
    - - ระหว่างคลอดศีรษะทารกกดท่อและกระเพาะปัสสาวะทำให้บวม ความจุมากขึ้น
        ความไวต่อแรงกดกระเพาะปัสสาวะลดลงมารดาจึงมักถ่ายปัสสาวะล้าบาก
      - การทำงานของระบบทางเดินปัสสาวะจะเป็นปกติภายใน 4สัปดาห์หลังคลอด
    - - จะลดลงประมาณ 5-6 กิโลกรัม และช่วงสัปดาห์แรกหลังคลอด และจะลดลงอีกประมาณ 2-4 กิโลกรัม จากการขับปัสสาวะและเหงื่อจนเมื่อถึง 6 สัปดาห์หลังคลอดก็จะมีน้ำหนักตัวคงที่เหมือนระยะก่อนตั้งครรภ์
  - - - จากการเคลื่อนไหวของลำไส้ลดลงผลจาก Progesterone
- - - - prolactin เพิ่มเพื่อการสร้างน้ำนม
      - วันที่สองของการคลอดจะเริ่มมี colostrums ไหลออกจากหัวนม ต่อมาจึงมีน้ำนมไหล ประมาณวันที่ 5 หลังคลอดจะสามารถบีบน้ำนมไหลออกง่าย
    - - oxytocin เพิ่มเพื่อหลั่งน้ำนม
      - Alveoli,Milk duct ให้มีการบีบรัดตัวขับน้ำนมออกมา เรียกกลไกนี้ว่า let down reflex
    - - ถ้าเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ ประจำเดือนจะมาภายในเดือนที่ 9 ทารกดูดนม กระตุ้น hypothalamus กดไม่ให้หลั่ง FSH,LH ทำให้ไม่มีการตกไข่จึงไม่มีประจำเดือน
      - ถ้าไม่ได้เลี้ยงลูกด้วยนมแม่ ประจำเดือนจะมาภายใน 7-9 wks