Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 3 เรื่องปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะสุขภาพของมารดาทารกในระยะ ตั้งครรภ์…
บทที่ 3 เรื่องปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะสุขภาพของมารดาทารกในระยะ
ตั้งครรภ์ ระยะคลอด และระยะหลังคลอดปกต
ปัจจัยส่วนบุคคลของมารดา
อายุ
อายุของสตรีตั้งครรภ์จะเป็นตัวกำหนดขอบเขตของพฤติกรรมการปฏิบัติตน
การที่มีอายุที่มากในขณะตั้งครรภ์ (มากกว่า 35 ปี) ทำให้มีโอกาสเสี่ยงต่ออันตรายหรือ
ความผิดปกติได้มากกว่า จึงทำให้มีการตื่นตัวสูง
อายุน้อย (น้อยกว่า 16 ปี) ย่อมเกิดปัญหา
ได้มากมาย ย ทั้งด้านการเจริญเติบโตของร่างกายยังไม่สมบูรณ์เต็มที่ อาจทำให้การคลอดเป็นไปอย่าง
ลำบาก
น้ำหนักตัว และส่วนสูง
สตรีตั้งครรภ์ที่มีน้ำหนักตัวน้อย อาจส่งผลให้ทารกในครรภ์มีน้ำหนักน้อย และเกิดภาวะ
เจริญเติบโตช้าในครรภ์
สตรีตั้งครรภ์ที่มีน้ำหนักตัวน้อย อาจส่งผลให้ทารกในครรภ์มีน้ำหนักน้อย และเกิดภาวะ
เจริญเติบโตช้าในครรภ์
ระดับการศึกษา
บุคคลที่มีการศึกษาสูงจะตระหนักถึงปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับปัญหา มีความเข้าใจใน
สถานการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นได้ดี รู้จักใช้ความรู้และทักษะในการแก้ไขปัญหา
รายได้ หรือฐานะทางเศรษฐกิจ
สตรีตั้งครรภ์ที่มีรายได้สูงจะเอื้ออำนวยให้มีพฤติกรรมการปฏิบัติตน เพื่อคงไว้ซึ่งภาวะสุขภาพที่
ดีได้ โดยได้รับอาหารที่เพียงพอ ตลอดจนเข้าถึงบริการได้อย่างเหมาะสม
สตรีตั้งครรภ์และมารดาหลังคลอดที่มีรายได้ต่ำจะไม่ค่อยมีเวลาในการ
เอาใจใส่สุขภาพของตนเองมากนัก
สถานภาพสมรส
มีความสำคัญในแง่ของการได้รับการสนับสนุนให้มีพฤติกรรมปฏิบัติเพื่อคงไว้ซึ่งภาวะสุขภาพสตรีตั้งครรภ์ที่เป็นโสด หม้าย หย่า หรือแยกกันอยู่กับสามี มักขาดคนดูแลและให้กำลังใจ
สตรีตั้งครรภ์ที่มีสามีจะได้รับการช่วยเหลือจากสามี โดยสามีจะเป็นผู้คอยให้กำลังใจให้ความช่วยเหลือในขณะตั้งครรภ์ ไปจนถึงระยะหลังคลอด ซึ่งเป็นช่วยของการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกาย จิตใจ
อาชีพ
ถึงแม้ว่าจะไม่มีข้อห้ามสำหรับสตรีตั้งครรภ์ในเรื่องการทำงาน แต่งานที่ทำต้องไม่เป็นงานที่ก่อให้เกิดความเหนื่อยล้ามากเกินไปทำให้สตรีตั้งครรภ์มีความเสี่ยงต่ออันตรายที่จะเกิดขึ้นกับ
ทั้งตนเองและทารกในครรภ์เพิ่มขึ้น
ลำดับที่ของการตั้งครรภ์
สตรีตั้งครรภ์ที่เคยผ่านประสบการณ์การตั้งครรภ์มาแล้ว จะสามารถควบคุมอารมณ์และ
สถานการณ์ได้ด
จำนวนครั้งของการคลอด
การคลอดครั้งแรกจะมีอัตราเสี่ยงอันตราย ก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนมากกว่าการคลอดครั้งที่ 2-3 แต่ถ้ามีการคลอดมากกว่า 4 ครั้ง ก็จะทำให้อัตราเสี่ยงสูงขึ้นอีก
. ระยะห่างของการตั้งครรภ์
ถ้าระยะห่างระหว่างการตั้งครรภ์น้อยกว่า 2 ปี จะมีอัตราเสี่ยงสูงเป็น 3 เท่า ของการตั้งครรภ์ห่างกัน 3 ปี เนื่องจากการตั้งครรภ์และคลอดที่ถี่เกินไป
ภาวะสุขภาพสตรีตั้งครรภ์
เป็นสาเหตุที่สำคัญอย่างหนึ่ง ที่ทำให้ทารกแรกเกิดมีความพิการแต่กำเนิด
. ความเชื่อ ค่านิยม และพฤติกรรมของมารดา
ปัจจัยด้านความเชื่อ ค่านิยม
ความสามารถในการรับรู้ และความเชื่อ ปัจจัยทางประเพณีเกี่ยวกับการตั้งครรภ์ การคลอด และหลังคลอด การดูแลทารกแรกเกิด มีอยู่ในทุกสังคม และชนเผ่า
วิเคราะห์เพื่อส่งเสริมประเพณี ความเชื่อที่เป็นประโยชน์และปรับแก้ไขประเพรี ความเชื่อที่อาจก่อให้เกิดอันตราย
ความเชื่อในระยะตั้งครรภ์
การดื่มน้ำมะพร้าวอ่อน จะทำให้ทารกมีผิวพรรณการดื่มน้ำมะพร้าวช่วยทำให้สตรีตั้งครรภ์ได้รับน้ำ
เพิ่มขึ้นซึ่งเป็นประโยชน์ต่อสตรีตั้งครรภ
ห้ามนอนหงาย เพราะรกจะติดหลังทำให้คลอดไม่ได้ ในทางทฤษฎีแล้วโดยปกติเพราะรกจะฝังตัวที่บริเวณด้านหน้าหรือด้านหลังของผนังมดลูกตรงส่วนบนของมดลูก
ความเชื่อในระยะคลอด
การตัดสายสะดือ คนโบราณใช้ผิวไม้รวก ซึ่งวิธีนี้นับเป็นสาเหตุของการติดเชื้อในทารกแรกเกิดที่พบบ่อย
ความเชื่อในระยะหลังคลอด
การอยู่ไฟหลังคลอด จากความเชื่อว่าความร้อนจากการอยู่ไฟจะให้ความอบอุ่นทางด้านจิตใจตลอดจนบรรเทาความเจ็บปวดลงได้
.พฤติกรรมของสตรีตั้งครรภ์
มีผลต่อสุขภาพของสตรีตั้งครรภ์และทารกในครรภ์ สตรีตั้งครรภ์เมื่อ
รู้ตัวว่าตั้งครรภ์จะไปรับบริการฝากครรภ์ ซึ่งจะช่วยส่งเสริมสุขภาพร่างกาย
การดื่มสุรา
น้ำหนักน้อยกว่าเกณฑ์ปกต
น้ำหนักน้อยกว่าเกณฑ์ปกต
สมองเล็กกว่าปกติ
การสูบบุหรี่
การเจริญเติบโตของทารกในครรภ์ช้า
อัตราการแท้งบุตร การคลอดก่อนกำหนด และทารกตายระหว่างคลอดสูงขึ้น
ทารกที่คลอดออกมามีน้ำหนักน้อยกว่าปกต
การใช้สารเสพติด
ทำให้มีโอกาสที่จะตั้งครรภ์ได้ในขณะที่ใช้สารเสพติด นำไปสู่การตรวจพบการใช้สารเสพติดสูงขึ้นในขณะตั้งครรภ์รวมถึงในช่วงที่คลอดบุตร
การใช้ยา
ระยะปฏิสนธิผลต่อทารกในครรภ์ที่พบบ่อย ได้แก่ แท้ง
ระยะฝังตัว (1-2 สัปดาห์แรก) ผลต่อทารกในครรภ์ที่พบบ่อย ได้แก่เซลล์ลดลงทำให้แท้ง
ระยะสร้างอวัยวะต่างๆ ผลต่อทารกในครรภ์ที่พบบ่อย ได้แก่พิการแต่กำเนิด พบโรคมะเร็ง
เดือนที่ 3 ถึงเดือนที่ 9 ผลต่อทารกในครรภ์ที่พบบ่อย ได้แก่ ทารกน้ำหนักตัวน้อย การเจริญของศีรษะผิดปกต
ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม
มลพิษ
สตรีตั้งครรภ์ที่อยู่ในสิ่งแวดล้อมที่เป็นพิษ เช่น Sulferdioxide Carbon monoxide ยาฆ่าแมลง จะมีฤทธิ์ทำลายพัฒนาการทางสมองของทารกในครรภ์โดยจะผ่านไปยังรก
. สภาพครอบครัว
สภาพครอบครัวที่แตกแยก หรือการตั้งครรภ์ที่ไม่พึงประสงค์ จะส่งผลให้สตรีตั้งครรภ์เกิดความเครียด ทำให้ความสามารถในการดูแลตนเองลดลง และส่งผลต่อการพัฒนาด้านอารมณ์ของทารกใน
ระยะยาว
ระบบบริการทางการแพทย์และสาธารณสุข
โอกาสของสตรีตั้งครรภ์ในการเข้าถึงบริการทางการแพทย์ และสถานบริการสาธารณสุขที่อยู่ใกล้เคียงมีเครื่องมือทันสมัย จะมีผลต่อการดูแลสุขภาพด้านอนามัยแม่และเด็ก
. การเมืองการปกครอง
นโยบาย งบประมาร ตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ที่มีเป้าหมายการลดอัตราการตายของมารดา ทารก เป็นการส่งเสริมการดูแลมารตาและทารกให้มีคุณภาพมากยิ่งขึ้น
ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเจริญเติบโตและพัฒนาการของทารกในครรภ์
รังสี
การได้รับรังสีอาจเกิดอันตรายต่อทารกในครรภ์ได้เช่น ในรายที่ขณะตั้งครรภ์มีความจำเป็นต้องฉายรังสี X- rayมีอันตรายต่อทารกในครรภ์เช่น เกิดมะเร็งในเม็ดเลือดขาว
การใช้ยา
ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในระบบการไหลเวียนของมารดา
มีผลโดยตรงต่อกล้ามเนื้อมดลูกและการทำงานของมดลูก
มีผลต่อพัฒนาการของทารก จึงทำให้เกิดความพิการได้
สภาพสังคม
หญิงตั้งครรภ์ที่อยู่ในสภาพสังคมที่ดีและเด็กที่เจริญเติบโตอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ดีก็จะส่งผลให้มารดาและทารกมีสุขภาพจิตที่ดียิ่งขึ้นแต่ในทางตรงกันข้ามเด็กที่เกิดมาจากสิ่งแวดล้อมที่ไม่ดีมักจะทำให้
มารดาและทารกมีสุขภาพจิตที่ดียิ่งขึ้นแต่ในทางตรงกันข้ามเด็กที่เกิดมาจากสิ่งแวดล้อมที่ไม่ดีมักจะทำให้