Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะสุขภาพของมารดาทารกในระยะตั้งครรภ์ ระยะคลอด…

- - - - ในวัยผู้ใหญ่จะมีพฤติกรรมการปฏิบัติตนเพื่อคงไว้ซึ่งภาวะสุขภาพที่ดีกว่าสตรีตั้งครรภ์ที่เป็นวัยรุ่น
        เนื่องจากมีวุฒิภาวะมากกว่า
      - การตั้งครรภ์ที่เกิดกับสตรีตั้งครรภ์ที่ยังไม่บรรลุวุฒิภาวะ หรือมีอายุน้อย (น้อยกว่า 16 ปี) ย่อมเกิดปัญหา
        ได้มากมาย
        
        ด้านการเจริญเติบโตของร่างกายยังไม่สมบูรณ์เต็มที่ อาจทำให้การคลอดเป็นไปอย่าง
        ลำบาก
        
        ด้านจิตสังคมโอกาสที่จะให้ความสนใจต่อการปฏิบัติตนด้านสุขภาพก็มีน้อย
        
        ขาดความพร้อม
        ในการเตรียมบทบาทในการเป็นมารดา
  - - - สตรีตั้งครรภ์ที่มีส่วนสูงต่ำกว่า 145 เซนติเมตร มีโอกาสเสี่ยงต่อการคลอดติดขัด เนื่องจากขนาดของทารกไม่สัมพันธ์กับเชิงกรานมารดา
  - - - ช่วยทำให้บุคคลมีความเข้าใจในเรื่องสุขภาพอนามัยดีขึ้น สามารถป้องกันไม่ให้ตนเองเจ็บป่วยได้ดีกว่าผู้ที่มีการศึกษาต่ำ ระดับการศึกษาจึงเป็นอีกปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อภาวะสุขภาพ เพราะการศึกษาทำให้บุคคลมีความเจริญงอกงามทางสติปัญญา มีความรอบรู้ มีเหตุผลและใฝ่รู้ขึ้น สามารถตัดสินใจหรือเลือกที่จะปฏิบัติตนเพ่อคงไว้ซึ่งภาวะสุขภาพได้ดี
- - - - การดื่มน้ำมะพร้าวอ่อน จะทำให้ทารกมีผิวพรรณดี ไม่มีไขมันติดตามลำตัวออกมาเวลาคลอดยัง
        ไม่มีผลงานวิจัยยืนยันในเรื่องนี้
      - ห้ามนอนหงาย เพราะรกจะติดหลังทำให้คลอดไม่ได้
      - ห้ามไปงานศพ ความเชื่อเรื่องนี้ปรากฏอยู่ในทุกท้องถิ่นแต่พิจารณาตามหลักจิตวิทยาที่สตรีตั้งครรภ์อยู่ท่ามกลางบรรยากาศที่เศร้าโศกจะทำให้จิตใจหดหู่
      - ห้ามรับประทานกล้วยน้ำว้า มีความเชื่อว่าจะทำให้คลอดยาก
    - - การตัดสายสะดือ คนโบราณใช้ผิวไม้รวก (ไม้ไผ่) ตัดสายสะดือ โดยวางสายสะดือบนไพล ก้อนถ่าน หรืออื่นๆ แล้วใช้ผิวไม้รวกตัด
    - - การอยู่ไฟหลังคลอด จากความเชื่อว่าความร้อนจากการอยู่ไฟจะให้ความอบอุ่นทางด้านจิตใจตลอดจนบรรเทาความเจ็บปวดลงได้
        
        กล้ามเนื้อผ่อนคลาย
        
        น้ำนมไหลดีมากขึ้น
        
        สุขภาพแข็งแรงเร็วขึ้น
        
        -ขับน้ำคาวปลาให้ไหลได้ดีขึ้น
        
        ทำให้การไหลเวียนของโลหิตดีขึ้น
    - - เมื่อทากรกคลอดแล้วหมอตำแยจะจับทารกคว่ำหน้า ใช้มือควักมูกออกจากปาก เพื่อป้องกันทารกสำลักน้ำคร่ำ ถ้าทารกไม้ร้องจะตีก้นเป็นการกระตุ้น และอาบน้ำล้างคราบเลือดต่างๆ
  - - - น้ำหนักน้อยกว่าเกณฑ์ปกติ
        
        ปากแหว่ง เพดานโหว่ ดวงตาและกรามมีขนาดเล็กกว่าปกติ
        
        สมองเล็กกว่าปกติ
        
        หัวใจผิดปกติโดยกำเนิด
        
        การเจริญเติบโตของแขนและขาผิดปกติ
        
        ความสามารถในการดูดด้อยกว่าปก
        
        ทารกร้องกวนและโยเยง่าย
        
        รูปร่างทารกแคระแกรน
        
        ทารกนอนหลับยาก
        
        สติปัญญาทารกต่ำกว่าปกต
    - - การเจริญเติบโตของทารกในครรภ์ช้า
        
        อัตราการแท้งบุตร การคลอดก่อนกำหนด และทารกตายระหว่างคลอดสูงขึ้น
        
        ทารกที่คลอดออกมามีน้ำหนักน้อยกว่าปกติ
        
        ทารกที่คลอดออกมามีภาวการณ์หายใจผิดปกติสูงกว่าธรรมดา เนื่องจากปอดของเด็ก
    - - ในปัจจุบันพบว่ามีการใช้สารเสพติดมากขึ้นในสตรีที่มีอายุน้อยมีปัญหาครอบครัว ยากจน และไม่มีความรู้เกี่ยวกับการคุมกำเนิดที่ถูกต้อง ทำให้มีโอกาสที่จะตั้งครรภ์ได้ในขณะที่ใช้สารเสพติด นำไปสู่การตรวจพบการใช้สารเสพติดสูงขึ้นในขณะตั้งครรภ์รวมถึงในช่วงที่คลอดบุตร
    - - 1.ระยะปฏิสนธิผลต่อทารกในครรภ์ที่พบบ่อย ได้แก่ แท้ง
      - 2.ระยะฝังตัว (1-2 สัปดาห์แรก) ผลต่อทารกในครรภ์ที่พบบ่อย ได้แก่เซลล์ลดลงทำให้แท้ง
      - 3.ระยะสร้างอวัยวะต่างๆ ผลต่อทารกในครรภ์ที่พบบ่อย ได้แก่พิการแต่กำเนิด พบโรคมะเร็งในภายหลังทารกในครรภ์เจริญเติบโตช้า
      - 4.เดือนที่ 3 ถึงเดือนที่ 9 ผลต่อทารกในครรภ์ที่พบบ่อย ได้แก่ ทารกน้ำหนักตัวน้อย การเจริญของศีรษะผิดปกติระบบประสาทผิดปกติอวัยวะเพศภายนอกผิดปกติ
      - ยาที่อาจทำให้ทารกในครรภ์พิการ
        
        ฮอร์โมนเพศหญิง เอสโตรเจน (Estrogen)
        
        สารปรอท (Organic mercury)
        
        ยารักษาโรคลมชัก – ไดเฟนิลไฮแดนโทอิน (Diphenylhydantoin) มีชื่อทางการค้าเช่น Dilantin
      - ยาที่อาจมีพิษหรือผลข้างเคียงต่อทารกในครรภ์ ซึ่งไม่ควรใช้กับสตรีตั้งครรภ
        
        แอสไพริน (Aspirin)อาจทำให้คลอดเกินกำหนด คลอดยาก ถ้าในระยะใกล้คลอด อาจทำให้ทารกที่เกิดมามีเลือดออกง่าย
        
        ยาต้านอักเสบ ที่ไม่ใช่สเตอรอยด์(Non-steroid anti-inflammatory drugs)เช่น อินโตเมทาซิน/เฟนิลบิวตาโซน ทำให้ทารกเลือดออกง่าย
        
        เตตราซัยคลิน (Tetracycline)ผลต่อสตรีตั้งครรภ์ อาจมีพิษต่อตับอย่างรุนแรง
        
        ยาประเภทซัลฟา (Sulfa)ถ้าใช้ในสตรีตั้งครรภ์ระยะใกล้คลอดอาจทำให้ทารกเกิดอาการดีซ่าน และสมองพิการได้ (Kernicterus)
        
        คลอแรมเฟนิคอล (Choramphenicol)ทำให้ทารกเกิดมีอาการตัวเขียว เนื้อตัวอ่อน
        
        สเตรปโตมัยซิน (Streptomycin) คาน่ามัยซิน (Kanamycin) เจนตาไมซิน(Gentamycin)ถ้าใช้นานๆ อาจทำให้ทารกหูพิการได
        
        ฟีโนบาร์บิโทน (Phenobarbital)ถ้าใช้ในระยะใกล้คลอด อาจกดศูนย์ควบคุมการหายใจของทารก (ทำให้เกิดมาหยุดหายใจ) หรือมีเลือดออกได้
        
        ไดเฟนิลไฮแดนโทอิน(Diphenylhydantoin) เช่น ไดแลนทินอาจทำให้ทารกเลือดออกง่าย
        
        เมโทรบาเมต (Metrobamate)ทำให้ทารกเจริญเติบโตช้า
        
        ยารักษาคอพอก เช่น โพรพิลไทโอยูราซิล (Prorylthiouracil) เมไทมาโซล(Methimazole)ทำให้ทารกเกิดโรคต่อไทรอยด์ทำงานน้อย ตัวเตี้ย แคระ และปัญญาอ่อน
        
        ยารักษาเบาหวานชนิดรับประทาน เช่น คลอร์โพรพาไมด์ (Chlorpropamide)ทำให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำในเด็กแรกเกิดได้
        
        คลอโรควีน (Chloroquine)ทำให้มีพิษต่อหูของเด็ก
        
        รีเซอร์ฟีน (Reserpine)ถ้าใช้ในระยะใกล้คลอด อาจทำให้ทารกเกิดมีอาการคัดจมูก ตัวเย็น หัวใจเต้นช้า ตัวอ่อนปวกเปียก
        
        โพรพราโนลอล (Propranolol)อาจทำให้ทารกในครรภ์เจริญเติบโตช้า ทารกแรกเกิด
        มีชีพจรเต้นช้า หรือเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ
        
        ไนโตรฟูแรนโทอิน (Nitrofurantoin)อาจทำให้สตรีตั้งครรภ์เป็นตับอักเสบ โลหิตจาง
- - - - เนื่องจาก ตรวจไม่พบเชื้อโรคจากน้ำคร่ำ เลือดจากสายสะดือทารก สารคัดหลั่งในช่องคลอด สารคัดหลั่งที่ป้ายจากลาคอทารกแรกเกิด
    - - อุณหภูมิร่างกายตั้งแต่ 37.5 องศาเซลเซียสขึ้นไป
      - ผู้ป่วยโรคปอดอักเสบร่วมกับ การมีประวัติในช่วงเวลา 14 วันก่อนวันเริ่มป่วย
      - ก. กรณีที่ไม่มีอาการ ให้ซักประวัติความเสี่ยงต่อการสัมผัสโรค และประเมินว่าเป็น ผู้สัมผัสทีมีความเสี่ยงระดับใด
        
        ผู้สัมผัสที่อาจเป็นแหล่งโรค ได้แก่ ผู้สัมผัสผู้ป่วยในช่วง 14 วันก่อนเริ่มป่วย
        
        ผู้สัมผัสที่อาจรับเชื้อจากผู้ป่วย ได้แก่ ผู้สัมผัสผู้ป่วยนับแต่วันเริ่มป่วย
        
        ผู้สัมผัสเสี่ยงสูง หมายถึง ผู้สัมผัสที่มีโอกาสสูงในการรับหรือแพร่เชื้อกับผู้ป่วย
        
        ผู้สัมผัสใกล้ชิดหรือมีการพูดคุยกับผู้ป่วยในระยะ 1 เมตร นานกว่า 5 นาที หรือถูกไอจามรดจากผู้ป่วยโดยไม่มีการป้องกัน เช่น ไม่สวมหน้ากากอนามัย
        
        ผู้ที่อยู่ในบริเวณที่ปิด ไม่มีการถ่ายเทอากาศ เช่น ในรถปรับอากาศ ห้องปรับอากาศ ร่วมกับผู้ป่วยและอยู่ห่างจากผู้ป่วยไม่เกิน 1 เมตร นานกว่า 15 นาที โดยไม่มีการป้องกัน
        
        ผู้สัมผัสเสี่ยงต่ำ หมายถึง ผู้สัมผัสที่มีโอกาสต่ำในการรับหรือแพร่เชื้อกับผู้ป่วย
      - ข. กรณีที่มีอาการ ให้ประเมินว่ามีอาการเข้าได้กับผู้ป่วยเข้าเกณฑ์สอบสวนโรค (PUI) หรือไม่
        ถ้ามีให้สวมหน้ากากอนามัย ส่งแยกกักตัวและเก็บตัวอย่างส่งตรวจทันที
    - - อาการของโรค คือ ไข้ อ่อนเพลีย ปวดกล้ามเนื้อ ไอแห้ง ๆ หายใจติดขัด น้อยรายจะมีคัดจมูกมีน้ามูก เจ็บคอ ไอเป็นเลือด หรือท้องเสีย การตรวจเลือดจะพบเม็ดเลือดขาวต่ำ
      - การตรวจเอกซเรย์ปอดหรือเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ช่องอกพบมีปอดอักเสบ การยืนยันการติดเชื้อใช้การตรวจหา viral nucleic acid ด้วยวิธี real-time polymerase chain reaction (RT-PCR) จากสิ่งคัดหลั่งต่าง ๆ เช่น น้าลาย จมูกและลาคอ เสมหะ
      - กรณีที่ผลตรวจไม่พบเชื้อ ให้ตรวจซ้ำอีก 1 ครั้ง ถ้าตรวจ 2 ครั้งห่างกันอย่างน้อย 24 ชั่วโมงแล้วยังไม่พบเชื้อ ถือว่า ไม่เป็นโรค
      - ให้ส่งสิ่งคัดหลั่งตรวจหาเชื้อไวรัสตัวอื่น ๆ เช่น influenza virus A and B, adenovirus,
        
        respiratory syncytial virus, rhinovirus, human metapneumovirus, SARS-CoV, bacterial
        
        pneumonia, chlamydia และ mycoplasma pneumonia ส่งการเพาะเชื้อแบคทีเรียจากเลือดด้วย
    - - สตรีตั้งครรภ์ที่ตรวจยืนยันโรคแล้ว ให้ประเมินว่า เป็นกลุ่มที่อาการน้อย คือ สัญญาณชีพปกติ หรือรุนแรง เช่น มีอัตราการหายใจ 30 ครั้งต่อนาทีขึ้นไป ระดับออกซิเจนในเลือดต่ากว่าร้อยละ 93ความดันออกซิเจนในเลือดแดง (PaO2)/ความเข้มข้นของออกซิเจน (FiO2) ต่ากว่า 300 หรืออยู่ในภาวะช็อค
      - บุคลากรที่จะดูแลผู้ป่วยจะต้องใส่ชุดและอุปกรณ์ป้องกันเต็มที่ (PersonalProtection Equipment, PPE) ประกอบด้วย เสื้อกาวน์ หน้ากาก N95 แว่นตาและถุงมือ
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ ควรตรวจ CBC, arterial blood gas การทางานของตับ ไตและ cardiac enzymes
        
        การรักษาประกอบด้วย การให้สารน้ำแก้ไขภาวะขาดสมดุลของเกลือแร่ ให้ออกซิเจน
        
        การให้ยาต้านไวรัสใช้ในรายที่มีอาการปานกลางหรือรุนแรง
      - การดูแลที่คลินิกฝากครรภ์
        
        สตรีตั้งครรภ์ที่ไม่มีอาการหรืออาการน้อย ควรเลื่อนนัดเพื่อมาฝากครรภ์ ตรวจคลื่นเสียงความถี่สูง หรือตรวจคัดกรองเบาหวานไปจนกว่าจะพ้นช่วงกาหนดเวลากักตัว
        
        โดยให้อยู่แต่ภายในที่พักอาศัย เป็นเวลาอย่างน้อย 14 วัน หรือจนกว่าจะตรวจไม่พบเชื้อ
        
        กรณีผู้ป่วยครรภ์เสี่ยงสูงที่จาเป็นต้องนัดติดตาม ให้พิจารณาระหว่างความเสี่ยงและประโยชน์ที่จะได้รับถ้าจำเป็นจะต้องมาตรวจให้ใช้การป้องกันการแพร่เชื้อตามมาตรฐานของโรงพยาบาล
      - คำแนะนำการปฏิบัติตัวสำหรับผู้ป่วยที่อาการน้อย
        
        อยู่ในที่พักอาศัยอย่างน้อย 14 วัน
        
        ไม่รับประทานอาหารและใช้ภาชนะร่วมกับผู้อื่น
        
        ไม่ใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น เช่น ผ้าเช็ดตัว หมอน ผ้าห่ม แก้วน้า
        
        ล้างมือบ่อย ๆ ด้วยน้าและสบู่ นาน 20 วินาที หรือแอลกอฮอล์ร้อยละ 70 ลูบจนมือแห้ง
        
        เมื่อต้องอยู่กับผู้อื่นต้องสวมหน้ากากอนามัยและอยู่ห่างจากคนอื่น ประมาณ 1-2 เมตร
        
        หลีกเลี่ยงการพูดคุย ใกล้ชิดกับคนอื่น โดยเฉพาะผู้สูงอายุและผู้ป่วยเรื้อรัง
        
        การทิ้งหน้ากากอนามัย ให้ทิ้งใส่ถุงพลาสติก ปิดถุงให้สนิท ก่อนทิ้งลงถังขยะที่ปิดมิดชิด
        
        เมื่อไอ จามให้ใช้ทิชชูปิดปาก ปิดจมูกถึงคางทุกครั้ง ทิ้งทิชชูใส่ถุงพลาสติก ปิดถุงให้สนิทก่อนทิ้งลงถังขยะ
        
        ทำความสะอาดบริเวณที่พัก ด้วยน้ำยาฟอกขาวร้อยละ 5
        
        ทำความสะอาดเสื้อผ้า ผ้าปูเตียง ผ้าขนหนู หรืออื่น ๆ ด้วยผงซักฟอกและน้ำธรรมดา
  - - - สภาพครอบครัวที่แตกแยก หรือการตั้งครรภ์ที่ไม่พึงประสงค์ จะส่งผลให้สตรีตั้งครรภ์เกิดความเครียด ทำให้ความสามารถในการดูแลตนเองลดลง และส่งผลต่อการพัฒนาด้านอารมณ์ของทารกในระยะยาว
  - - - การได้รับรังสีอาจเกิดอันตรายต่อทารกในครรภ์ได้เช่น ในรายที่ขณะตั้งครรภ์มีความจำเป็นต้องฉายรังสี X- ray ในการตรวจสภาพปอดหรือฉายรังสีX-rayจะมีอันตรายต่อทารกในครรภ์ เช่น เกิดมะเร็งในเม็ดเลือดขาว
    - - 1.ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในระบบการไหลเวียนของมารดา ซึงมีผลโดยตรงต่อเลือดที่ไปเลี้ยงมดลูกและทารก
      - 2.มีผลโดยตรงต่อกล้ามเนื้อมดลูกและการทำงานของมดลูก
        3.มีผลต่อพัฒนาการของทารก จึงทำให้เกิดความพิการได้
    - - สิ่งแวดล้อมที่ทำให้เกิดสารพิษ เช่น Sulferdioxide Carbonmonoxide พิษจากยากำจัดวัชพืชศัตรูพืช ยาฆ่าแมลง รวมทั้งสารเคมีต่าง ๆ ที่เหลือจากโรงงานอุตสาหกรรม สารปรอท สารเหล่านี้เมื่อผ่านเข้าไปในหญิงมีครรภ์จะผ่านไปยังรก
    - - การที่หญิงตั้งครรภ์ได้อยู่ในสภาพครอบครัวที่มีสัมพันธภาพอบอุ่นจะมีสุขภาพจิตที่แข็งแรงและสมบูรณ์ ก็จะส่งผลต่อมารดาและพัฒนาการทางด้านอารมณ์ของทารกให้ดีขึ้นได้
      - หญิงตั้งครรภ์ได้อยู่ในสภาพครอบครัวที่มีสัมพันธภาพที่ไม่ดีครอบครัวขาดความอบอุ่นไม่มีการทำกิจกรรมร่วมกันในครอบครัว ก็จะส่งผลกระทบต่ออารมณ์ของหญิงตั้งครรภ์ และทารกในครรภ์ได้
    - - หญิงตั้งครรภ์ที่อยู่ในสภาพสังคมที่ดีและเด็กที่เจริญเติบโตอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ดีก็จะส่งผลให้มารดาและทารกมีสุขภาพจิตที่ดียิ่งขึ้นแต่ในทางตรงกันข้ามเด็กที่เกิดมาจากสิ่งแวดล้อมที่ไม่ดีมักจะทำให้เด็กเหล่านี้อาจเป็นต้นเหตุของปัญหาสังคมสืบเนื่องสืบต่อกันไป