Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

สรุปการเรียนรู้บทที่ 14, นางสาวแพรวรุ่ง คำผอง 62111301065 เลขที่ 63 -…

- - - - เชื้อที่เป็นสาเหตุ ได้แก่ แบคทีเรีย เชื้อรา ริคเกทเซีย (rickettsia) หรือไวรัส แต่มักมีสาเหตุมาจากแบคทีเรีย โดยเฉพาะเชื้อ Streptococcus viridans, Staphylococcus aureus
    - - กลุ่มโรคหัวใจที่เกิดภายหลัง
      - กลุ่มเด็กโรคหัวใจที่ได้รับการผ่าตัด
      - กลุ่มโรคหัวใจแต่กำเนิดทั้งชนิดที่มีอาการเขียวและไม่เขียว
      - กลุ่มที่มีปัจจัยเสี่ยงอื่น เช่น การทำฟัน การใส่สายสวนปัสสาวะ การเจาะเลือด การใส่สายในหลอดเลือดดำใหญ่ รวมทั้งการใส่สายตรวจต่าง ๆ เพื่อการรักษา
    - - อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร น้ำหนักลด ปวดเมื่อย เหนื่อยง่าย
      - เสียงฟู่ของหัวใจ (heart murmur)
      - มีไข้ ลักษณะไข้ต่ำ ๆ
      - การตายของสมอง
      - ม้ามโต กดไม่เจ็บ อาจพบตับโต
      - ภาวะซีด
    - - ให้ยาปฏิชีวนะในขนาดสูงทางหลอดเลือดดำ
      - ควรติดตามเจาะเลือดส่งเพาะเชื้อในเลือดเป็นระยะ ๆ
      - ตรวจสอบหาแหล่งของการติดเชื้อที่ทำให้เกิด IE เช่น ฟัน ทางเดินปัสสาวะ
    - - ให้ยาปฏิชีวนะก่อนและหรือหลังการทำหัตถการที่มีโอกาสเสี่ยงต่อการติดเชื้อในกระแสโลหิตเพิ่มขึ้น
    - - การประเมินภาวะสุขภาพ
        
        การซักประวัติ ควรซักประวัติเกี่ยวกับแหล่งของการติดเชื้อ อาการและอาการแสดง
        
        การตรวจร่างกาย ตรวจร่างกายพบเสียงฟู่ของหัวใจ
        
        การประเมินภาวะจิตสังคม
        
        ผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ ESR สูง เม็ดเลือดขาวสูง ปัสสาวะมีเลือดปน
      - ข้อวินิจฉัย
        
        มีการติดเชื้อที่เยื่อบุหัวใจ เช่น ที่ลิ้นหัวใจต่าง ๆ
        
        ดูแลให้ยาปฏิชีวนะทางหลอดเลือดดำแก่ผู้ป่วยตามแผนการรักษา
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้นอนพักผ่อน เพื่อลดการทำงานของหัวใจ
        
        ดูแลให้รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ครบห้าหมู่โดยเป็นอาหารที่อ่อน ย่อยง่าย และให้มีช่วงพักระหว่างรับประทานอาหารด้วย
        
        สังเกตอาการข้างเคียงของยาปฏิชีวนะ
        
        สังเกตอาการข้างเคียงของโรค
        
        จัดกิจกรรมการเล่นต่าง ๆ
        
        บันทึกสัญญาณชีพทุก 4 ชั่วโมง
        
        สังเกตอาการและอาการแสดงของการติดเชื้อที่เยื่อบุหัวใจ
        
        ติดตามผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ ค่า ESR จำนวนเม็ดเลือดขาว
        
        อาจเกิดการติดเชื้อที่เยื่อบุหัวใจซ้ำได้
        
        ดูแลสุขอนามัยรักษาความสะอาด พักผ่อนให้เพียงพอ
        
        แนะนำบิดามารดาและ/หรือผู้ป่วยให้ดูแลสุขภาพในช่องปาก
        
        สังเกตอาการแสดง ที่บ่งชี้ว่าผู้ป่วยอาจมีการติดเชื้อ
        
        การรับประทานยาปฏิชีวนะเพื่อป้องกันก่อนรับการหัตถการ
        
        มาตรวจตามนัด
  - - - เกิดตามหลังไข้รูห์มาติค (rheumatic fever) ซึ่งมีการติดเชื้อที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางพยาธิสภาพของอวัยวะต่าง ๆ ได้ โดยเฉพาะทำให้เกิดการอักเสบของหัวใจ ส่งผลให้เกิดภาวะหัวใจวาย ตลอดจนลิ้นหัวใจรั่วหรือตีบได้
    - - major criteria
        
        polyarthritis
        
        chorea หรือ sydenham’s chorea
        
        Carditis
        
        subcutaneous nodules
        
        erythema marginatum
      - minor criteria
        
        มีไข้ต่ำ ๆ
        
        polyarthralgia มีอาการปวดข้อโดยไม่มีอาการอักเสบ
        
        เลือดกำเดาไหล
        
        ปวดท้อง รู้สึกไม่สบาย อ่อนเพลีย ปวดเมื่อย เหงื่อออกมาก เจ็บหน้าอกซีด และน้ำหนักลด
        
        มีประวัติเคยเป็นไข้รูห์มาติค
    - - กระเพาะเชื้อจากบริเวณคอ (thoat swab culture)
      - antistreptolysin O (ASO) ค่า ASO ในเลือดจะสูงขึ้นเพราะมีการสร้างแอนติบอดีต่อเชื้อมาก่อน ค่าปกติของ ASO อยู่ระหว่าง 0-120 Todd unit
    - - Jone’s criteria ได้แก่
        
        2 major criteria
        
        1 major criteria และ 2 minor criteria
    - - ให้ยาปฏิชีวนะสำหรับกำจัดเชื้อสเตร็ปโตคอคคัสกลุ่มเอ
      - ให้ยาสำหรับต้านการอักเสบของหัวใจและข้อ ได้แก่ salicylate และ steroid
        
        ผู้ป่วยที่มี arthritis carditis ที่ไม่มีหัวใจโต ให้ยา salicylates
        
        ป่วยที่มี carditis ที่มีหัวใจโตหรือมีอาการหัวใจวาย ควรให้ยาเพรดนิโซโลน 2 มิลลิกรัม
      - ให้นอนพัก โดยทั่วไปผู้ป่วยที่มี carditis และอาการหัวใจวาย ให้พักจนกว่าจะควบคุมภาวะหัวใจวายได้ ต่อมาค่อย ๆ เพิ่มการเคลื่อนไหวมากขึ้นในเวลา 3 เดือน
      - ในผู้ป่วยที่มีภาวะหัวใจวาย ให้การรักษาโดยให้ยา digitalis เช่น digoxin ยาขับปัสสาวะ ยาลด afterload ได้แก่ ยาขยายหลอดเลือดแดง รวมทั้งยา กลุ่ม angiotensin converting enzme inhibitor
    - - การประเมินภาวะสุขภาพ
        
        การซักประวัติ ติดเชื้อในระบบหายใจ เช่น เป็นหวัด เจ็บคอ
        
        การตรวจร่างกาย มีไข้ carditis, polyarthritis, chorea, erythema marginatum, subcutaneous nodule
        
        การประเมินภาวะจิตสังคม ความกังวลเกี่ยวกับอาการปวดข้อ หรืออาการหัวใจเต้นเร็ว
        
        ผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        throat swab culture ให้ผลบวก
        
        antistreptolysin O (ASO) unit
        
        ค่า ESR สูง
        
        ภาพถ่ายรังสีทรวงอก พบหัวใจโตและการคั่งของเลือดในปอด
        
        ภาพถ่ายรังสีของข้อ จะพบมีน้ำในข้อ
        
        การตรวจด้วยคลื่นเสียงสะท้อนหัวใจความถี่สูง มีน้ำในเยื่อหุ้มหัวใจ
      - ข้อวินิจฉัย
        
        ผู้ป่วยมีการอักเสบของกล้ามเนื้อหัวใจ เนื่องจากมีการติดเชื้อ β-hemolytic Streptococcus group A
        
        ดูแลให้ยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้พักผ่อนอย่างเต็มที่ เพื่อลดการทำงานของหัวใจ
        
        ดูแลให้ยาเพรดนิโซโลน มีภาวะหัวใจวาย ลดการอักเสบของกล้ามเนื้อหัวใจ
        
        ดูแลให้ยาแอสไพริน หรือ เพื่อลดการอักเสบของหัวใจ และลดไข้
        
        ทำ tepid sponge
        
        ดูแลให้อาหารอ่อน
        
        สังเกตและบันทึกสัญญาณชีพทุก 4 ชั่วโมง และชีพจรขณะนอนหลับ (sleeping pulse)
        
        ติดตามฟังเสียงฟู่ของหัวใจ (cardiac murmur)
        
        ติดตามผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ เช่น throat seab culture, ASO titer, ESR, CROP
        
        มีการอักเสบของข้อ เนื่องจากมีการติดเชื้อ β-hemolytic Streptococcus group A
        
        ช่วยเหลือผู้ป่วยในการทำกิจกรรมต่าง ๆ
        
        ควรระวังอุบัติเหตุ
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้พักข้อที่มีการอักเสบ
        
        สังเกตและบันทึกอาการอักเสบของข้อ เช่น บวม แดง ร้อน ปวดหรือกดเจ็บ
        
        ดูแลให้ยาแอสไพริน ตามแผนการรักษาเพื่อลดการอักเสบของข้อ
        
        อาจเกิดการกลับซ้ำของ rheumatic fever โดยมีการติดเชื้อ β-hemolytic Streptococcus group A
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา เพื่อป้องกันการติดเชื้อ β-hemolytic Streptococcus group A
        
        แนะนำบิดามารดาและ/หรือผู้ป่วยให้เข้าใจเหตุผลของการป้องกันโรคนี้ว่าผู้ป่วยจำเป็นต้องรับยาปฏิชีวนะจนถึงวัยผู้ใหญ่
        
        รักษาความสะอาดปากฟัน
        
        สุขวิทยาส่วนบุคคล (general hygiene)
        
        แนะนำเกี่ยวกับกิจกรรมต่าง ๆ
        
        ให้หลีกเลี่ยงการอยู่ใกล้ชิดกับผู้อื่น ที่มีอาการแสดงของการติดเชื้อ
        
        พบแพทย์ตามนัด
        
        สังเกตอาการผิดปกติ เช่น มีไข้ เหนื่อยหอบ ปวดข้อ อาการเจ็บคอ
        
        แนะนำบิดามารดา แจ้งทันตแพทย์ หรือแพทย์ผ่าตัดเพื่อให้ได้ยาปฏิชีวนะป้องกันการเกิด IE
        
        ข้อวินิจฉัยอื่นๆ
        
        ผู้ป่วยเสี่ยงต่อการติดเชื้อ β-hemolytic Streptococcus group A ซ้ำ และมีการติดเชื้อเยื่อบุหัวใจ จากการเป็นโรคหัวใจรูห์มาติคมาก่อน
        
        ผู้ป่วยเสี่ยงต่อเนื้อเยื่อของร่างกายขาดออกซิเจน เนื่องจากมีภาวะหัวใจวาย เพราะมีการอักเสบของหัวใจและพยาธิสภาพของลิ้นหัวใจ
        
        ผู้ป่วยมีความเครียดต่อการถูกจำกัดให้พักอยู่บนเตียงและอยู่โรงพยาบาลเป็นระยะเวลานาน
        
        บิดามารดาเกิดความวิตกกังวลต่อการเจ็บป่วยของบุตร และการดูแลบุตรเมื่อกลับบ้าน
  - - - ความผิดปกติของหัวใจที่ทำให้หัวใจทำงานมากขึ้นเนื่องจากมีปริมาณเลือดในหัวใจเพิ่มขึ้นมาก
        
        กลุ่มที่มีเลือดไหลลัดจากหัวใจซีกขวา
        
        กลุ่มที่มีการรั่วของลิ้นหัวใจ
        
        กลุ่มที่มีเลือดไปปอดมากขึ้น
      - ความผิดปกติของหัวใจที่ทำให้หัวใจทำงานมากขึ้น เนื่องจากมีความดันในเวนตริเคิลสูงกว่าปกติ
      - ความผิดปกติของกล้ามเนื้อหัวใจ ทำให้ประสิทธิภาพในการทำงานของหัวใจลดลง
      - จังหวะการเต้นของหัวใจผิดปกติ ส่งผลให้ปริมาณเลือดไหลออกจากหัวใจลดลง
    - - อาการของหัวใจซีกซ้ายวาย
        
        ปีกจมูกบาน หายใจลำบาก หน้าอกบุ๋ม และมีการหดตัวของกล้ามเนื้อที่ช่วยในการหายใจ ฟองหรือมีเลือดปน และฟังได้เสียง crepitation เนื่องจากมี pulmonary congestion
      - อาการของหัวใจซีกขวาวาย
        
        หลอดเลือดดำที่คอโป่งพอง หน้าบวม ตาบวม ตับโต บางรายอาจมีม้ามโต คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร ปวดท้อง แน่นอึดอัดท้อง แขนขาเย็น บวม
    - - Ianoxin
        
        เพิ่มแรงในการบีบตัวของกล้ามเนื้อหัวใจ และทำให้หัวใจเต้นช้าลง อัตราการเต้นของหัวใจที่ลดลง
        
        เพิ่มการขับปัสสาวะออกจากร่างกายมากขึ้น (diuresis) ทำให้ลดแรงต้านทานของหลอดเลือดส่วนปลาย (afterload)
    - - การประเมินภาวะสุขภาพ
        
        การซักประวัติ
        
        มีประวัติติดเชื้อบ่อย เช่น ปอดอักเสบ
        
        ออกแรงแล้วมีอาการเหนื่อย
        
        เด็กมักเหนื่อยง่ายโดยเฉพาะเวลาดูดนม ดูดนมได้ช้า
        
        เด็กมักโตช้า ตัวเล็ก เด็กมีน้ำหนักน้อย
        
        หัวใจเต้นเร็ว, ความดันโลหิตสูง
        
        เหงื่อออกมาก, ซีด หรือมีอาการเขียว
        
        กระสับกระส่าย, ชีพจร เบา เร็ว
        
        ปัสสาวะน้อย, มือเท้าเย็น เนื่องจาก มีการหดตัวของหลอดเลือด
        
        หายใจแรง, ฟังได้ยินเสียงฟู่
      - ข้อวินิจฉัย
        
        ปริมาณเลือดไปเลี้ยงร่างกายต่อนาทีลดลง เป็นผลจากความผิดปกติของหัวใจหรือหลอดเลือด เช่น VSD,ASD,PDA
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยด้รับยาจำพวกดิจิตาลิสตามแผนการรักษา
        
        ดูแลออกซิเจนตามแผนการรักษา
        
        ดูแลให้อาหารจืดหรือเค็มน้อย
        
        ประเมินลักษณะของการหายใจ สีผิว
        
        จัดให้ผู้ป่วยนอนยกศีรษะสูง
        
        สังเกตและบรรทุกสัญญาณชีพอย่างน้อย 4 ชั่วโมง
        
        จำกัดกิจกรรมต่าง ๆ
        
        ติดตามและบันทึกปริมาณน้ำดื่มและปัสสาวะในรอบ 24 ชั่วโมง
        
        ผู้ป่วยมีภาวะน้ำเกิน เนื่องจากมีการคั่งหรือการสะสมของน้ำในร่างกายเพิ่มขึ้น ส่งผลให้หัวใจต้องทำงานหนักเกินไป
        
        ติดตามและบันทึกปริมาณน้ำดื่มและปัสสาวะในรอบ 24 ชั่วโมง
        
        ดูแลให้ได้รับอาหารที่มีแคลอรีเพียงพอ
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับยาขับปัสสาวะ
        
        ชั่งน้ำหนักทุกวันเพื่อทราบการเปลี่ยนแปลง
        
        ประเมินอาการบวมว่าเพิ่มขึ้นหรือลดลง
        
        ผู้ป่วยมีโอกาสเสี่ยงต่อการได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ เนื่องจากมีอัตราการเผาผลาญพลังงานสูงกว่าปกติ เป็นผลจากการทำหน้าที่ของหัวใจลดลง และการเพิ่มขึ้นของอัตราการเต้นของหัวใจและอัตราการหายใจ
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับอาหารที่มีแคลอรี 100-120 แคลอรี/กิโลกรัม/วัน
        
        แนะนำบิดามารดาให้ทราบเทคนิคของการให้นมหรืออาหารแก่เด็ก
        
        สังเกตและบันทึกปริมาณนมหรืออาหารที่ผู้ป่วยได้รับ
        
        ชั่งน้ำหนักเด็กทุกวัน
        
        ประเมินอาการเปลี่ยนแปลงของผู้ป่วย
        
        ผู้ป่วยมีโอกาสเกิดพัฒนาการล่าช้า
        
        จัดให้เด็กมีโอกาสเล่นในช่วงสั้น ๆ
        
        จัดหาของเล่นต่าง ๆ
        
        ประเมินพัฒนาการของเด็ก
        
        จัดให้เด็กมีปฏิสัมพันธ์/พูดคุยกับเด็กอื่น ๆ
        
        ผู้ป่วยมีโอกาสเกิดภาวะเป็นพิษจากดิจิตาลิส
        
        สังเกตและบันทึกอัตราชีพจรและฟังเสียงหัวใจอย่างสม่ำเสมอ
        
        สังเกตอาการและอาการแสดงของภาวะเป็นพิษจากดิจิตาลิส คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร วิงเวียนศีรษะ หัวใจเต้นช้า หัวใจเต้นไม่สม่ำเสมอ
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับยาดิจิตาลิส จะต้องฟังอัตราของหัวใจหรือจับชีพจรให้ครบเต็มนาที
        
        สังเกตอาการของโพแทสเซียมต่ำ เช่น กล้ามเนื้ออ่อนแรง ความดันเลือดต่ำ หัวใจเต้นไม่สม่ำเสมอ หัวใจเต้นเร็ว หัวใจเต้นช้า กระสับกระส่าย ง่วงซึม
        
        ผู้ป่วยมีโอกาสเกิดการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจได้ เนื่องจากมีการคั่งของเลือดในปอด เนื้อที่ของปอดในการแลกเปลี่ยนก๊าซออกซิเจนลดลง ส่งผลให้ประสิทธิภาพในการทำงานของปอดลดลง และผ่านต่อการติดเชื้อ และการเจริญเติบโตของเชื้อโรค
        
        ดูแลความสะอาดปากฟันผู้ป่วย
        
        ดูแลสิ่งแวดล้อมให้สะอาด อากาศถ่ายเทสะดวก
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยมีสุขวิทยาส่วนบุคคล
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้พักผ่อนอย่างเพียงพอ
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับอาหารที่มีคุณค่าและแคลอรีอย่างเพียงพอ
        
        ดูแลไม่ให้ผู้ป่วยอยู่ใกล้ชิดกับผู้ป่วยหรือบุคคลอื่นที่มีการติดเชื้อ เช่น มีไข้ เป็นหวัด ไอ ท้องเสีย ปอดอักเสบหรือโรคติดเชื้ออื่น ๆ
        
        สังเกตและบันทึกสัญญาณชีพอย่างน้อยทุก 4 ชั่วโมง
        
        กรณีที่ผู้ป่วยมีการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ ควรดูแลให้ยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา
        
        บิดามารดาและ/หรือผู้ป่วยเกิดความวิตกกังวลเกี่ยวกับการเจ็บป่วย และสิ่งแวดล้อมในโรงพยาบาล
        
        สร้างสัมพันธภาพที่ดีกับบิดามารดา
        
        สนับสนุนให้บิดามารดาอยู่ดูแลบุตร
        
        เปิดโอกาสให้บิดามารดาและผู้ป่วยได้ซักถาม
        
        กระตุ้นให้บิดามารดาแสดงความรัก ความใกล้ชิด
        
        ส่งเสริมให้บิดามารดามีส่วนร่วมในการดูแลบุตร
        
        แนะนำให้บิดามารดาเล่นกับเด็กในช่วงจัดการเล่น
        
        วางแผนจำหน่ายผู้ป่วย
  - - - จากเชื้อแบคทีเรีย ไวรัสริกเก็จเชียและอื่นๆ
        ที่กระตุ้นให้เด็กบางคนตอบสนองทางอิมมูนผิดปกติทำให้เกิดอาการขึ้น
    - - มีการอักเสบของผนังหลอดเลือดแดงโคโรนารี่และหลอดเลือดแดงขนาดกลางอื่นๆ และมี Platelet thrombi อุดหลอดเลือดแดง
    - - ไข้ ตาแดง ปากแดง การเปลี่ยนแปลงที่มือแดง เท้า ผื่น และต่อมน้ำเหลืองที่โต
      - ไข้
        
        ส่วนใหญ่จะเป็นไข้สูงเป็นพักๆ ช่วงที่ไข้ลดมักจะไม่ลดลงจนเป็นปกติ ตามเกณฑ์การวินิจฉัยโดยทั่วไปใช้เวลามีไข้ 5 วัน
        
        ในรายที่มีความผิดปกติของหลอดเลือดแดง Coronary ถ้าไม่ได้การรักษาที่เหมาะสม ไข้จะอยู่นานหลายสัปดาห์
      - การเปลี่ยนแปลงที่มือและเท้า
        
        มือ เท้า จะบวม แดง บางรายเจ็บชัดเจนตั้งแต่ข่วงแรกๆ ของโรค
        
        ประมาณ 2 – 3 สัปดาห์หลังจากเริ่มมีไข้จะเห็นผิวหนังลอก โดยเริ่มลอกบริเวณรอบๆเล็บมือ เล็บเท้า อาจลามมาจนลอกทั้งฝ่ามือ ฝ่าเท้า
        
        ฝ่าเท้า ประมาณ 4 – 6 สัปดาห์หลังจากเริ่มมีไข้อาจเห็นรอยขีดเล็กๆตามแนวขวางของเล็บ ที่เรียกว่า Beau Line
      - ตาแดง
        
        จะเป็นทั้ง 2 ข้าง มักเห็นภายใน 2 - 4 วันแรกนับจากเริ่มมีไข้ การแดงจะเป็นบริเวณตาขาวมาก รอบๆม่านตาจะไม่ค่อยแดง ไม่ค่อยมีขี้ตา และไม่ค่อยเจ็บ
      - ริมฝีปากแดงและแห้ง
        
        เห็นได้ชัดเจนตั้งแต่วันแรกๆของโรค มีริมฝีปากแตก อาจมีเลือดออกด้วย เยื่อบุในปากแดง แต่ไม่มีแผล ลิ้นจะแดงและมี prominent papillae ที่เรียกว่า “Strawberry tongue”
      - ต่อมน้ำเหลืองโต
        
        มักพบที่ anterior cervical triangle มักเป็นข้างเดียว
        
        ขนาดตามเกณฑ์การวินิจฉัยต้องมีเส้นผ่าศูนย์กลางมากกว่า 1.5 ซม.
        
        ค่อนข้างแข็ง สังเกตบริเวณที่ต่อมน้ำเหลืองโตจะพบว่าผิงหนังมักไม่แดงกว่าบริเวณรอบๆและกดไม่ค่อยเจ็บ
    - - มีเม็ดเลือดขาวเพิ่มขึ้น มีเม็ดเลือดขาวที่อายุน้อยมากขึ้นด้วย เกล็ดเลือดสูงในสัปดาห์ที่ 2-3
      - เลือดจาง ESR และ C-reactive protein สูงขึ้น มีเม็ดเลือดขาวในปัสสาวะ
      - เม็ดเลือดขาวสูงในน้ำไขสันหลัง ระดับ transaminase และ
        บิลิรูบินในซีรั่มสูงขึ้นเล็กน้อย
    - - ประเมินการทำงานของหัวใจและปอดและหลอดเลือดเกี่ยวกับการมีอาการของหัวใจอักเสบ สังเกตจังหวะการเต้นของหัวใจ การเจ็บหน้าอก EKG เปลี่ยนแปลงไป (ST segment ต่ำลง) หายใจขัด หายใจลำบาก
      - ประเมินการไหลเวียนเลือดของแขนขา เป็นสิ่งสำคัญโดยเฉพาะอย่างยิ่งในระยะเฉียบพลัน เมื่อ Thrombi อันเป็นเหตุให้การไหลเวียนเลือดไม่สะดวก ทำให้เกิดการติดเชื้อ และ necrosis ของนิ้วมือนิ้วเท้าได้
      - ดูปฏิกิริยาข้างเคียงของยา เช่น แอสไพรินจะมีเลือดออกและกัดกระเพาะอาหาร
      - ตวงและบันทึกน้ำดื่ม ปัสสาวะ ในรอบ 24 ชั่วโมง ระวังการขาดน้ำ ดูอาการของหัวใจวาย ปัสสาวะลดลง
      - อาหารไม่เพียงพอทั้งทางปากและหลอดเลือดดำ ป้องกันการขาดน้ำ ระยะเฉียบพลัน ดูแลความอยากอาหาร จัดอาหารให้น่ารับประทาน และมีความสะดวกสบายในการรับประทานอาหาร ถ้ามีหัวใจวาย มีบวม อาจให้อาหารลดเค็ม
      - ทำความสะอาดปาก ฟัน ปากแตกแห้ง ถ้าในปากมีเยื่อบุในปากอักเสบอาหารต้องเป็นประเภทอ่อน
      - ระวังการติดเชื้อของผิวหนัง ผิวหนังจะเป็นผื่นหรือบวม ควรรักษาความสะอาด ไม่อับชื้น ไม่มีสิ่งรบกวนจากเสื้อผ้าทั้งหลาย ไม่ใส่เสื้อผ้าที่ร้อน บริเวณที่บวม ป้องกันการเสียดสีและกดทับ การจับต้องควรสุภาพนุ่มนวล เบามือเพื่อทำให้สุขสบาย
      - ลดความไม่สุขสบาย มือและเท้าบวมจะเจ็บปวดเนื่องจากแรงกดบนเนื้อเยื่อโดยสารคัดหลั่งของการอักเสบ ความไม่สุขสบายจากผื่นอาจให้ยาลดอาการคัน ยาแอสไพรินที่ให้เพื่อลดการอักเสบ antiplatelet และเป็น analgesic ด้วย แขนขาขยับออกกำลังให้เคลื่อนไหวได้บ้าง เพื่อสุขสบายขึ้น
      - จัดสภาพแวดล้อมให้เงียบสงบ ให้เด็กบางรายที่กระสับกระส่ายได้พักผ่อนเพียงพอ ให้บิดามารดาช่วยประคบประคอง และดูแลเด็กให้เด็กสุขสบายและมั่นใจจัดกิจกรรมให้ตามอายุเพื่อให้หายหงุดหงิด งอแง
      - วัดชีพจร โดยเฉพาะอย่างยิ่งขณะให้ gamma globulin ควรสังเกตดูปฏิกิริยาของการแพ้ ถ้าแพ้ให้หยุดทันที การมีไข้สูงและไม่ลดลงด้วยยา ให้การดูแลตามอาการ กระตุ้นให้ดื่มน้ำเพิ่ม ใส่เสื้อผ้าหนาๆ ไม่ต้องห่มผ้า และเช็ดตัวสลดไข้ให้ในระยะเฉียบพลัน ควรวัดปรอททุก 4 ชั่วโมง ดูจังหวะการเต้นของชีพจรอาจผิดปกติ
      - ลดความกลัวและวิตกกังวล เพราะมีผลต่อหัวใจได้ พยาบาลให้ข้อมูลกับเด็กว่าอาการจะสามารถดีขึ้นได้
      - การดูแลสุขภาพที่บ้าน ต้องดูแลเรื่องหัวใจและหลอดเลือดต่อไป อธิบายเรื่องยาที่ได้รับไปรับประทานต่อที่บ้านและดูปฏิกิริยาข้างเคียงของยา วัดปรอททุกวัน หากไข้สูงติดต่อกัน 5 วัน ควรมาพบแพทย์ ดูภาวะแทรกซ้อนของหัวใจและหลอดเลือด การได้รับวัคซีนป้องกันโรค ควรให้ภายหลังได้รับ gamma globulin 3 เดือน เพราะร่างกายอาจจะไม่สร้างภูมิคุ้มกันในระยะนี้ และเด็กจะต้องมาตรวจตามนัดอีกเป็นเวลายาวนาน
        ต้องอธิบายให้บิดามารดาและผู้ป้องครองของเด็กเข้าใจและปฏิบัติ
- - - - Ventricular Septal Defect (VSD)
        
        มีรูรั่วที่บริเวณผนังกั้นระหว่าง เวนตริเคิล เนื่องจากมีการสร้างผนังกั้นเวนตริเคิล (ventricular septum) ที่ไม่สมบูรณ์
        
        อาการและอาการแสดง
        
        เหนื่อยง่ายโดยเฉพาะเวลาดูดนม มีเหงื่อออกมาก ตัวเล็กหรือเลี้ยงไม่โต พัฒนาการอาจจะปกติหรือล่าช้า ติดเชื้อในระบบหายใจได้บ่อย ๆ
      - Atrial Septal Decfect (ASD)
        
        มีรูรั่วที่บริเวณผนังกั้นระหว่างเอเตรียม เนื่องจากมีการสร้างผนังกั้นเอเตรียม ที่ไม่สมบูรณ์
        
        อาการและอาการแสดง
        
        มักจะไม่มีอาการแสดงหรืออาการที่ผิดปกติ บางรายอาจจะมีการติดเชื้อในระบบหายใจ หรือมีการเจริญเติบโตช้า อาการอ่อนเพลีย เหนื่อยง่ายเวลาออกแรงหรือออกกำลังกาย
      - Patent Ductus Arteriosus (PDA)
        
        มีเลือดไปปอดมาก ซึ่งมีความผิดปกติ คือ หลอดเลือด ductus arteriosus ยังเปิดอยู่ภายหลังเด็กเกิด ทำให้เกิดการติดต่อระหว่างหลอดเลือดแดงพัลโมนารี และหลอดเลือดเอออร์ต้าส่วนที่จะไปเลี้ยงร่างกายส่วนล่าง (descending aorta)
        
        สาเหตุ
        
        การเกิดก่อนกำหนด
        
        ภาวะออกซิเจนในเลือดต่ำ
        
        การติดเชื้อ
        
        อาการและอาการแสดง
        
        PDA ขนาดเล็กมักจะไม่มีอาการผิดปกติ
        
        PDA ขนาดใหญ่ มักจะมาด้วยอาการของหัวใจซีกซ้ายวาย โดยมีอาการหายใจเร็ว เหงื่อออกมากเวลาดูดนม เหนื่อยหอบ น้ำหนักขึ้นช้า
    - - Aortic stenosis (AS)
        
        มีการตีบของลิ้นเอออร์ติค หรือมีการอุดกั้นของทางออกของเวนตริเคิลซ้าย ทำให้เวนตริเคิลซ้ายบีบตัวส่งเลือดแดงผ่านลิ้นเอออร์ติคที่ตีบไปเลี้ยงร่างกายได้ไม่สะดวกหรือได้น้อยลง
        
        อาการและอาการแสดง
        
        ในพวกที่ลิ้นตีบมากอาจจะมีอาการอ่อนเพลียง่ายเวลาเล่น เจ็บหน้าอก
      - Pulmonary Stenosis (PS)
        
        มีการตีบของลิ้นพัลโมนารี หรือมีการอุดกั้นของทางออกของเวนตริเคิลขวา ทำให้เวนตริเคิลขวาบีบตัวส่งเลือดดำผ่านลิ้นพัลโมนารีที่ตีบไปปอดได้ไม่สะดวกหรือได้น้อยลง
        
        อาการและอาการแสดง
        
        moderate PS และ severe PS ภาวะหัวใจวาย หรืออาการเขียวเล็กน้อย มีอาการเหนื่อยง่าย หรือเจ็บแน่นหน้าอก และจะเป็นมากขึ้นเวลาออกกำลังกาย บางรายอาจจะมีอาการเป็นลมหมดสติ
      - Coarctation of the Aorta (CoA)
        
        มีการคอดหรือการตีบแคบที่หลอดเลือดเอออร์ต้าตรงบริเวณหลอดเลือด ductus arteriosus มาเชื่อมกับหลอดเลือดเอออร์ต้า ทำให้เลือดไหลจากหลอดเลือดเอออร์ต้าไปเลี้ยงร่างกายส่วนบน และลงสู่ส่วนที่ไปเลี้ยงร่างกายส่วนล่างได้ไม่สะดวก
        
        อาการและอาการแสดง
        
        หายใจแรงและเร็ว เหนื่อยหอบ เหงื่อออกมาก ดูดนมช้า เลี้ยงไม่โต จะตรวจพบชีพจรที่ขาทั้ง 2 ข้างเบากว่า
    - - การประเมินภาวะสุขภาพ
        
        การซักประวัติ
        
        ดูดนมแล้วเหนื่อย ต้องหยุดเป็นช่วง ๆ มีหายใจแรง เหงื่ออกมาก กระสับกระส่าย มีอาการเขียวตามปลายมือ ปลายเท้า
        
        ตัวซีด ตัวเล็ก น้ำหนักน้อย น้ำหนักขึ้นช้าหรือโตช้า พัฒนาการอาจล่าช้า
        
        เด็กโตมักมีประวัติอ่อนเพลีย เคยมีอาการเหนื่อยง่ายเวลาออกแรง
        
        มีประวัติเป็นลม หรือมีอาการหน้ามืด
        
        ติดเชื้อในระบบหายใจได้บ่อย
        
        การตรวจร่างกาย
        
        อาการเขียว หรือสีผิวเขียวคล้ำ
        
        หายใจเร็ว (tachypnea)
        
        อาการหายใจลำบาก (dyspnea)
        
        หัวใจเต้นเร็ว (tachycardia)
        
        เหนื่อยง่ายเวลาที่มีกิจกรรม (exercise tolerance)
        
        เหงื่อออกมากผิดปกติ (excessive perspiration)
        
        อาการบวม (edema)
        
        ผู้ป่วยมีอาการเป็นลมหมดสติ
        
        อาการเจ็บหน้าอก (chest pain)
        
        อาการเจ็บบริเวณขา เนื่องจากเลือดไปเลี้ยงไม่พอ
        
        การประเมินภาวะจิตสังคม
        
        บิดามารดาหรือผู้ป่วยโรคหัวใจที่เป็นเด็กโตมักจะวิตกกังวลเกี่ยวกับความเจ็บป่วย
      - ข้อวินิจฉัย
        
        เนื้อเยื่อของร่างกายมีโอกาสได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอ เนื่องจากประสิทธิการทำงานของหัวใจลดลง
        
        จำกัดกิจกรรมต่าง ๆ ของผู้ป่วย และดูแลให้ผู้ป่วยได้พักผ่อนอย่างเต็มที่
        
        จัดให้ผู้ป่วยนอนในท่าศีรษะสูง (semi-Fowler’s position)
        
        ดูแลให้ออกซิเจนเพื่อเพิ่มความเข้มข้นของออกซิเจน
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยรับประทานอาหารอ่อนรสจืด หรือเค็มน้อย
        
        แนะนำมารดาในการประกอบและปรุงอาหารให้บุตร ควรหลีกเลี่ยงการเติมน้ำปลา ซีอิ้ว ซ๊อส ผงชูรสและเกลือในอาหาร
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับยาจำพวกดิติตาลิสตามแผนการรักษา
        
        บันทึกสัญญาณชีพทุก 4 ชั่วโมง
        
        ประเมินการสะสมน้ำในร่างกายของผู้ป่วย
        
        ดูแลผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด และประเมินการทำงานของหัวใจ เช่น สีผิว ลักษณะของการหายใจ
        
        ผู้ป่วยอาจมีอาการเป็นลมหมดสติ เนื่องจากสมองได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอ จากการที่มีเลือดไปเลี้ยงสมองไม่เพียงพอ
        
        สังเกตอาการเปลี่ยนแปลงของผู้ป่วยอย่างสม่ำเสมอ
        
        แนะนำผู้ป่วยให้จำกัดกิจกรรมที่ต้องออกแรง
        
        ในกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการเป็นลม ให้การดูแล
        
        จัดให้ผู้ป่วยนอนหงายราบ และยกปลายเท้าให้สูงกว่า
        
        ปลดเสื้อผ้าให้หลวมเพื่อให้ปอดขยายตัว
        
        สังเกตและบันทึกชีพจร และความดันเลือด
        
        ผู้ป่วยเสี่ยงต่อการติดเชื้อที่ปอด เนื่องจากมีเลือดไปปอดมาก
        
        การรักษาความสะอาดของปากฟัน
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยมีสุขวิทยาส่วนบุคคล
        
        ดูแลสิ่งแวดล้อมให้สะอาด
        
        ดูแลให้ยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา
        
        ผู้ป่วยมีโอกาสเกิดการติดเชื้อที่เยื่อบุหัวใจ เนื่องจากมีความผิดปกติของหัวใจและหลอดเลือดที่ทำให้มีการไหลลัดของเลือด
        
        ดูแลรักษาความสะอาดของปากฟัน
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับยาปฏิชีวนะก่อนการรับ การทำฟัน การขูดหินปูน การถอนฟัน
        
        สังเกตและติดตามประเมินอาการแสดงของภาวะเยื่อบุหัวใจอักเสบ เช่น มีไข้ต่ำเป็นเวลาหลายวัน อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร น้ำหนักลด
        
        ป่วยมีโอกาสเสี่ยงต่อการมีการเจริญเติบโตที่ไม่สมวัย หรือต่ำกว่าเกณฑ์ เนื่องจากดูดนม/รับประทานอาหารได้น้อย
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้พักผ่อนช่วงสั้น ๆ ก่อนมื้อนม/อาหารเพื่อสะสมพลังให้เพียงพอที่จะใช้การดูดนม/เคี้ยวกลืนอาหาร
        
        ในเด็กโตควรได้รับอาหารให้ครบ 5 หมู่ และมีจำนวนแคลอรีสูงกว่าปกติ
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับประทานอาหารวันละ 3 มื้อ
        
        ดูแลให้นมแก่ผู้ป่วยตามแผนการรักษา โดยให้มื้อละปริมาณน้อย ๆ แต่บ่อยครั้ง
        
        สังเกตและบันทึกปริมาณอาหารที่ผู้ป่วยรับประทาน ผู้ป่วยที่มีอาการเบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน รับประทานอาหารได้น้อย หรือดูดนมได้ไม่หมดบ่อยครั้ง ควรรายงานแพทย์ทราบ
        
        ติดตามชั่งน้ำหนักตัวของผู้ป่วยเพื่อประเมินภาวะโภชนาการ
        
        แนะนำให้มารดากระตุ้นให้ผู้ป่วยเคลื่อนไหว และช่วยเหลือตนเองในการรับประทานอาหารเอง
        
        ผู้ป่วยมีโอกาสเกิดพัฒนาการล่าช้า เนื่องจากผู้ป่วยมีอาการเหนื่อยง่าย การเคลื่อนไหวร่างกาย แขน ขา จึงมีน้อย หรือในเด็กเล็กบางรายที่มีอาการหายใจลำบาก
        
        ประเมินพัฒนาการของเด็ก
        
        วางแผนการจัดกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อส่งเสริมพัฒนาการของเด็ก
        
        ให้ข้อมูลแก่บิดามารดาเกี่ยวกับพัฒนาการของบุตร
        
        ดามารดามีความวิตกกังวลเกี่ยวกับความผิดปกติของหัวใจและหลอดเลือดตั้งแต่กำเนิดของบุตร
        
        ให้ข้อมูลแก่บิดามารดาเกี่ยวกับภาวะสุขภาพของบุตร
        
        สนับสนุนให้บิดามารดาอุ้มชู และกอดรัดบุตรให้บ่อยเท่าที่จะทำได้ จะช่วยส่งเสริมสัมพันธภาพที่ดี
        
        อธิบายให้บิดามารดาเข้าใจเกี่ยวกับความผิดปกติ
  - - - Tetralogy of Fallot (TOF หรือ TF)
        
        มีเลือดไปปอดน้อยมีความผิดปกติ 4 อย่าง
        
        ผนังระหว่างเวนตริเคิลมีรูรั่ว (VSD) ขนาดใหญ่
        
        ตำแหน่งของลิ้นเอออร์ติคเลื่อนไปทางด้านขวา (overriding aorta หรือ dextroposition of the aorta)
        
        การตีบของลิ้นพัลโมนารี (pulmonic stenosis)
        
        มีการหนาตัวของเวนตริเคิลขวา (right ventricular hypertrophy)
        
        อาการและอาการแสดง
        
        อาการเขียวทั่วร่างกาย (central cyanosis)
        
        ภาวะหัวใจวาย
    - - Transposition of the Great Arteries (TGA)
        
        มีเลือดไปปอดมากซึ่งพบได้บ่อยที่สุด มีความผิดปกติ คือ มีการสลับที่กันของหลอดเลือดแดงใหญ่ที่ออกจากหัวใจ
        
        อาการและอาการแสดง
        
        อาการเขียวมากตั้งแต่แรกเกิด ภายใน 2-3 วันแรกหลังเกิด หอบเหนื่อย อาการของหัวใจวาย เพราะ foramen ovale
        
        PDA ซึ่งเป็นทางติดต่อของการไหลเวียนเลือดระหว่าง 2 วงจร ได้ปิดตัวลง ส่วนในรายที่มี VSD ร่วมด้วย มีอาการเหนื่อย อาการของหัวใจวาย
    - - การซักประวัติ
        
        มีอาการเขียวเป็นพัก ๆ และหายใจหอบลึก หอบเหนื่อยจนเป็นลมหมดสติ
        
        มีประวัติชอบนั่งยอง ๆ เวลารู้สึกเหนื่อย
        
        มีอาการปวดศีรษะ เนื่องจากภาวะ cerebral hypoxemia
      - การตรวจร่างกาย
        
        อาการเขียวคล้ำทั่วร่างกาย
        
        ภาวะเลือดข้น มีความเข้มข้นของออกซิเจนลดลง (hypoxemia)
        
        นิ้วมือนิ้วเท้าปุ้ม
        
        ตาขาวแดง
        
        ท่านั่งยอง ๆ
        
        ภาวะสมองขาดออกซิเจนอย่างเฉียบพลัน
        
        ฝีในสมอง
      - การประเมินภาวะจิตสังคม
        
        ประเมินความวิตกกังวล ของผู้ป่วยและบิดามารดาเกี่ยวกับการเกิดภาวะสมองขาดออกซิเจน ร่วมกับอาการเขียวทั่วตัวของเด็ก
      - ข้อวินิจฉัย
        
        ผู้ป่วยมีภาวะสมองขาดออกซิเจนอย่างเฉียบพลัน เนื่องจากสมองขาดเลือดไปเลี้ยงอย่างเฉียบพลัน
        
        จัดให้ผู้ป่วยนอนในท่าเข่าชิดอก
        
        ดูแลให้ออกซิเจน
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยสงบโดยเร็วที่สุด
        
        ติดตามค่าความเข้มข้นของออกซิเจน
        
        ดูแลให้ยาที่ทำให้ผู้ป่วยสงบตามแผนการรักษา เช่น chloral hydrate
        
        ดูแลให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำตามแผนการรักษา
        
        ผู้ป่วยเสี่ยงต่อการเกิดภาวะสมองขาดออกซิเจนได้ง่าย
        
        สังเกตอาการเริ่มของภาวะสมองขาดออกซิเจน ได้แก่ กระสับกระส่ายมีหายใจเร็วขึ้นและแรงขึ้น จนหอบเหนื่อยมากขึ้น และมีอาการเขียว
        
        ควบคุมและจำกัดกิจกรรมต่าง ๆ
        
        ดูแลผู้ป่วยไม่ให้มีอาการท้องผูก
        
        ส่งเสริมให้ผู้ป่วยได้ดื่มน้ำอย่างเต็มที่
        
        สังเกตและบันทึกปริมาณน้ำดื่ม
        
        ในรายที่มีไข้ ควรดูแลเช็ดตัวและให้ยาลดไข้
        
        ติดตามผลการเจาะเลือดฮีมาโตคริท
        
        ดูแลให้ยาเสริมธาตุเหล็กตามแผนการรักษา
        
        ผู้ป่วยมีโอกาสเกิดการอุดตันของหลอดเลือดฝอยในร่างกายได้ เช่น หลอดเลือดฝอย โดยเฉพาะในหลอดเลือดฝอยที่สมอง เนื่องจากมีภาวะเลือดข้น
        
        ช่วยเปลี่ยนท่าและพลิกตะแคงตัวผู้ป่วยอย่างน้อยทุก 2 ชั่วโมง
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยดื่มน้ำอย่างเพียงพอ
        
        บันทึกสัญญาณชีพทุก 4 ชั่วโมง
        
        สังเกตและบันทึกจำนวนน้ำดื่มและจำนวนปัสสาวะ
        
        ติดตามฟังเสียงปอดเป็นระยะ ๆ
        
        สังเกตอาการผิดปกติ เช่น ผิวหนังบริเวณแขน ขาเย็น สีผิวคล้ำขึ้น มีอาการปวดหรือชา
        
        ผู้ป่วยมีโอกาสเกิดฝีในสมองได้ เนื่องจากมีความผิดปกติของหัวใจและหลอดเลือด ทำให้เลือดบางส่วนไม่ได้ส่งไปฟอกที่ปอด
        
        สังเกตอาการเปลี่ยน มีไข้ต่ำ ๆ โดยไม่ทราบสาเหตุ อ่อนเพลีย
        
        บันทึกสัญญาณชีพ 4 ชั่วโมง
        
        ในรายที่สงสัยว่าเกิดเป็นฝีในสมอง ควรประเมินทางระบบประสาทของผู้ป่วย เช่น อาเจียน เห็นภาพซ้อน สังเกตระดับความรู้สึก ชัก
        
        ติดตามผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        ดูแลให้ยารักษาประคับประคอง เช่น ให้ยาลดไข้ และยากันชัก ในรายที่เป็นฝีในสมองดูแลให้ยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา
        
        ให้ข้อมูลและเตรียมผู้ป่วยสำหรับการเข้ารับการผ่าตัดเอาหนองจากฝีในสมองออก
        
        ให้คำแนะนำผู้ป่วยและบิดามารดาเกี่ยวกับการป้องกันการติดเชื้อที่ผิวหนัง