Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ระบบต่อมไร้ท่อ - Coggle Diagram
ระบบต่อมไร้ท่อ
Thyroid Gland
Follicular cell
เป็น Simple cuboidal epitherium
สร้างและหลั่ง Thyroxine และ Triiodothyronine
Parafollicular cells
สร้างและหลั่ง calcitonin
โปรตีนฮอร์โมน
สังเคราะห์จากต่อมไทรอยด์
ลดระดับแคลเซียมในกระแสเลือด
ควบคุมการเผาผลาญและเพิ่มน้ำตาลในกระแสเลือด
Patho
Hyperthyroidism
Graves' disease
ภูมิต้านทานกระตุ้นต่อมไทรอยด์สร้างฮอร์โมนออกมามาก
ต่อมไทรอยด์โตทั้งต่อม
Toxic multinodular goiter
เกิดจากก้อนของต่อมไทรอยด์
สร้างไทรอยด์ฮอร์โมนออกมาต่อเนื่องโดยไม่ขึ้นกับระดับการระตุ้น ฮอร์โมน TSH
Toxic nodule
ไทรอยด์เป็นพิษชนิดก้อนเดี่ยว
Exophthalmos(ตาโปน)
การบวม/มีก้อนเนื้อในเบ้าตา
ดันให้ลูกตาโปนออกมาทางด้านหน้า
Onycholysis
การแยกกันของ nail plate กับ nail bed
มักเป็นส่วนปลายของเล็บ
Hypothyroidism
ผ่าตัดต่อมไทรอยด์
กลืนแร่รังสีไอโอดีน ในการรักษาโรคไทรอยด์เป็นพิษ
ไม่มีเซลล์ต่อมไทรอยด์ตั้งแต่เกิด/สร้างฮอร์โมนไทรอยด์น้อยแต่กำเนิด
Cretinism
ขาดไทรอยด์ในวัยเด็ก
สติปัญญาด้อยมาก/ปัญญาอ่อน
โรคเอ๋อ
Myxedema
ขาดฮอร์โมนไทรอกซินในวัยผู้ใหญ่
ผิวหนังบวมน้ำ หน้าบวม อ้วน ผิวแห้ง
สมองทำงานช้า
Hashimoto's thyroiditis
ไทรอยด์ทำงานผิดปกติ
อ่อนเพลีย ไม่มีแรง ตาและปากแห้ง
มีอาการซึมเศร้าได้
Adrenal Gland
Adrenal cortex
Adrenocorticotrophic Hormone
สร้างจาก corticotropic cell
ควบคุมการทำงาน Adrenal cortex
กระตุ้นให้สร้างฮอร์โมน Glucocorticoids และ Mineralocorticoids
patho
addison's Disease
ACTH น้อยเกินไป
ซูบผอม รับประทานอาหารไม่ได้
สูญเสียการรักษาสมดุลของแร่ธาตุ
Glucocorticoids Hormone
ฮอร์ที่สำคัญในกลุ่มนี้คือ Cortisol
ฮอร์โมนจำเป็น
เพิ่มระดับน้ำตาลในเลือดและเก็บในรูปไกลโคเจน
Patho
Cushing's Syndrome
Glucocorticoids มากเกินไป
ตัวบวม หน้าบวม
มีการหลั่ง ACTH มากกว่าปกติ
Mineralocorticoids Hormone
ฮอร์ที่สำคัญคือ aldosterone
ควบคุมสมดุลน้ำและเกลือแร่ในร่างกาย
เพิ่มการดูดกลับของโซเดียมและเพิ่มการขับโพแทสเซียม
Patho
Hypernatremia
ฮอร์โมน Mineralocorticoids มากเกิน
เกิดโซเดียมในร่างกายมากเกินไป
Hypokalemia
ฮอร์โมน Mineralocorticoids มากเกิน
เกิดโพแทสเซียมในร่างกายน้อยเกินไป
metabolic alkalosis
ภาวะร่างกายเป็นด่าง
Addison's Disease
ฮอร์โมน Mineralocorticoids น้อยเกินไป
Adrenal Medulla
ฮอร์โมน Epinephrine/Adrenaline
เปลี่ยนไกลโคเจนเป็นกลูโคสเข้าสู่เลือด
กระตุ้นให้หัวใจบีบตัวแรงและเร็วขึ้น
ฮอร์โมน Nor-Epinephrine/Nor-Adrenaline
เปลี่ยนไกลโคเจนในตับให้เป็นกลูโคสเข้าสู่เลือด
กระตุ้นให้หัวใจบีบตัวแรงและเร็วขึ้น
ความผิดปกติของ Catecholamine
Catecholamine มากเกินไป
Pheochromocytoma
เกิดอาการใจสั่น หัวใจถูกกระตุ้นอย่างรุนแรง
ถ้าอาการรุนแรง ทำให้เส้นเลือดในสมองแตก
Parathyroid Gland
anatomy
ผลิตฮอร์โมนพาราโทโมน
ควบคุมแคลเซียมและฟอสฟอรัสในเลือด
ช่วยการทำงานของระบบประสาท
Patho
Hyperparathyroidism
Primary
ต่อมไทรอยด์ผิดปกติ
เกิดภาวะแคลเซียมในเลือดสูง
Secondary
ภาวะขาดวิตามินดี
hypocalcemia
Tertiary
ต่อมไทรอยด์ส้รางฮอร์โมนออกมาอัตโนมัติแบบควบคุมไม่ได้
มักเกิดในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง
ต่อม Pancreas
anatomy
ผลิตฮอร์โมนอินซูลิน
ควบคุมน้ำตาลในเลือด
กระตุ้นให้ตับเปลี่ยนน้ำตาลเป็น Glycogen ไปเก็บไว้ที่ตับอ่ออน
patho
โรคเบาหวาน Diabetes melliius
ระดับน้ำตาลในเลือดสูงกว่าปกติ
ไม่สามารถนำน้ำตาลในเลือดไปใช้ได้ตามปกติ
ต่อมไร้ท่อปล่อยอินซูลินออกมาไม่เพียงพอต่อความต้องการ
การขาดฮอร์โมนอินซูลิน
กลูโคสเข้า cell เนื้อเยื่อไม่ได้
ตับสลายไกลโคเจนมายังหลอดเลือด
ระดับน้ำตาลยิ่งสูงมากขึ้น
โรคเบาหวานชนิดพึ่งอินซูลิน
พบในเด็ก/คนอายุต่ำกว่า 25
สร้างอินซูลินไม่ได้เลย/น้อยมาก
ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันต่อต้านตับอ่อนของตัวเอง
โรคภูมิแพ้ตัวเอง
เกิดภาวะ Ketosis
รุนแรงมาก
โรคเบาหวานชนิดไม่พึ่งอินซูลิน
รุนแรงน้อย
พบในคนอายุมากกว่า 40 ปีขึ้นไป
ตับอ่อนสร้างอินซูลินไม่เพียงพอต่อความต้องการ
Gonads ต่อมเพศ
anatomy
ผลิตฮอร์โมนAndrogenในเพศชาย
ผลิต Estrogen ในผู้หญิง
ควบคุมการทำงานของอวัยวะเพศและลักษณะเพศ
Patho
Dyfunction uterine bleeding (DUB)
เลือดออกผิดปกติจากมดลูก
ไม่มีการตกไข่ทำให้ไม่มี Progesterone ออกมา
เยื่อบุโพรงมดลูกไม่เปลี่ยนเป็น secretory endometrium
endrometrium หนาตัวจนถึงระดับหนึ่ง
เกินที่ estrogen ช่วยให้เจริญต่อไปได้
เยื่อบุบางส่วนจะหลุดลอกและมีเลือกกระปริกระปอย
การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนเพศ
Antidiuretic hormone(ADH)
มีการดูดซึมน้ำกลับที่หลอดเลือดฝอยของไต
กระตุ้นการหดตัวของกล้ามเนื้อ
หลอดเลือดตีบตัว
Vasopressin
ความผิดปกติของ ADH
Vasopressin(ADH) Deficency
ถ่ายปัสสาวะมาก(โรคเบาจืด)
อาการกระหายและดื่มน้ำมาก
Vasopressin (ADH) Excess
น้ำคั่งในร่างกายมาก Na ในพลาสมาต่ำ
มีอาการบวมทั่วตัวชนิดกดบุ๋ม
ฮอร์โมน Oxytocin
ปกติ
กระตุ้นการหดรัดตัวของกล้ามเนื้อเรียบของมดลูก
มีการหดรัดตัวของมดลูกถี่ขึ้นในระยะใกล้คลอด
กระตุ้นการหลั่งน้ำนม
ผิดปกติ
การคลอดถ้าฮอร์โมนไม่เพียงพอ แพทย์จะให้ Oxytocin สังเคราะห์
เมื่อให้แก่ผู้คลอดต้องดูแลอย่างใกล้ชิด เพราะอาจเกิดมดลูกแตก
กรณีหลังคลอด ถ้ามีฮอร์โมนไม่เพียงพอ มดลูกจะหดรัดไม่ดีพออาจทำให้ผู้คลอดเสียเลือดมากและเสียชีวิต
Pituitary Gland
Posterior Pituitary Gland
Antidiuretic
hormone (ADH)
anatomy
ทำให้มีการดูดซึมน้ำกลับท่jหลอดเลือดฝอยของไต ทำให้ปัสสาวะน้อย
ทำให้หลอดเลือดตีบตัว(Vasoconstriction)ทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้นเรียกว่า Vasopressin
Patho
ผู้ป่ีวยจะแสดงอาการกระหายและดื่มน้ำมาก
ทำให้น้ำคั่ง ในร่างกายมาก Na
ในพลาสมาต่ำ(Hyponatremia)
ถ่ายปัสสาวะมาก (Polyuria) อาจจะมากถึง 5-30 ลิตรต่อวันปัสสาวะประกอบด้วยน้ำเกือบทั้ง หมดเรียกว่า โรคเบาจืด (Diabetes Insipidus)
ผู้ป่วยจะมีอาการบวมทั้งตัวชนิดกดบุ๋ม
oxytocin
oxytocin
กระตุ้นการหดรัดตัวของกล้ามเนื้อเรียบของมดลูกของหญิงมีครรภ์ในการคลอดบุตรระยะ ใกล้คลอด
กระตุ้นการหลัง่ น้ำนม (milk ejection) ทำให้
กล้ามเนื้อของต่อมน้ำนม บีบตัวให้หลัง่น้ำนมออกมา
ความผิดปกติของการหลั่ง Oxytocin
ในการคลอดถ้าฮอร์โมน Oxytocinที่หลั่งตามธรรมชาติไม่เพียงพอจะทำให้การคลอดล่าช้า
ในกรณีหลังคลอด ถ้ามีฮอร์โมนไม่เพียงพอ
อาจทำให้มดลูกหดรัดตัวไม่ดีพอ
Anterior Pituitary gland
growth hormone
Gigantism
ผลิต GH มากเกินไป
แขนขายาวสูงผิดปกติ
พบในเด็ก
ภาวะขาด GH
หน้าตาอ่อนกว่าอายุจริง
เตี้ยเล็กแต่สมส่วน
เด็กชายมักมีอวัยวะเพศเล็กไม่สมวัย
พบในเด็ก
Dwarfirm
ผลิต GH น้อยเกินไป
เตี้ยแคระแกรน
พบในเด็ก
Acromegaly
ผลิต GH/รับประทาน GH มากเกินไป
เกิดหลังมีการสร้าง endochondral bone และ epiphysisปิดแล้ว
รูปร่างร่างกายผิดปกติ
ต่อมที่ติดอยู่กับส่วนล่างของสมองส่วนไฮโปทาลามัส