Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

พยาธิสรีรวิทยาระบบสืบพันธ์ุ - Coggle Diagram

- - - - เป็นตั้งแต่กำเนิด บริเวณที่หนังหุ้ม penis คลุมอยู่จะสกปรกเป็นที่สะสมสิ่งขับถ่ายและเกิดการติดเชื้อ
      - การเกิดภายหลัง สาเหตุจากการอักเสบหรือจากความบอบช้ำของหนังหุ้มpenisทำให้บริเวณรูเปิดเกิดบวมน้ำและเป็นผลให้รูเปิดตีบลง
  - - - การรักษาสุขอนามัยบริเวณอวัยวะเพศที่ไม่ดี
      - การติดเชื้อโดยทั่วไปมักเกิดจากการติดเชื้อของยีสต์แคนดิดา
      - โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
      - การแพ้และระคายเคือง
    - - แดง เจ็บ คันและระคายเคืองส่วนปลายอวัยวะเพศ
      - เจ็บขณะปัสสาวะ
      - มีหนองหรือน้ำสีเหลืองข้นไหลออกจากปลายอวัยวะเพศ
      - อวัยวะเพศมีกลิ่นเหม็น
      - อาการรุนแรง อาจไม่สามารถร่นหนังหุ้มปลายอวัยวะเพศขึ้นและลงได้ปกติ
  - - - แบทีเรีย chancroid (แผลริมอ่อน) gonorrhea(หนองใน)
      - เชื้อไวรัส condyloma acuminatum(หูดหงอนไก่) เริม HPV
      - ปรสิต โลน,หิด,พยาธิช่องคลอด
      - เชื้อรา เช่นเชื้อราในช่องคลอด
- - - - ความผิดปกติของโครโมโซม เช่น Down's syndrome(คู่ที่21)พบบ่อย คือ trisomy ที่13,16,18ภาวะมีโครโมโซมเกิน 1 โครโมโซม อาจเกิดจากโครโมโซมไม่เข้าคู่ แยกก่อนกำหนดหรือไม่แยก
      - แม่ติดเชื้อขณะตั้งครรภ์ มีความผิดปกติของต่อมไร้ท่อ และภาวะโภชนาการ(Malnutrition)
      - การสูบบุหรี่ทำให้ผนังหลอดเลือดรกเสื่อมสภาพ ได้รับสารอาหารไม่พอเกิดภาวะเจริญเติบโตช้าในครรภ์ พิการ(congenital abnormally)หรือแท้งได้
      - ภาวะขาดฮอร์โมนProgesteroneหรือLuteal phase defect ภาวะที่มีการสร้าง Progesteroneจากcorpus luteumน้อยลง เยื่อบุโพรงมดลูกไม่แข็งแรงมีผลต่อการฝังตัว
    - - แท้งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้(Inevitable abortion)มีเลือดออกจากโพรงมดลูก ปากมดลูกเปิดขยาย ไม่มีผลิตภัณฑ์ของการตั้งครรภ์หลุดออกมา
      - แท้งค้าง(Missed abortion)ทารกเสียชีวิตในครรภ์หลายวัน ปากมดลูกปิด ไม่มีอะไรหลุดออกมา อาจส่งผลให้แม่ติดเชื้อในกระแสเลือด อันตรายถึงชีวิต
      - แท้งไม่ครบ(Incomplete abortion) มีเลือดและผลิตภัณฑ์ตั้งครรภ์หลุดออกมาบางส่วน ปากมดลูกเปิด เพราะผลิตภัณฑ์ยังหลุดออกมาไม่ครบ
      - การแท้งคุกคาม(Threatened abortion) มีเลือดออกจากโพรงมดลูก ปาดมดลูกปิด การตั้งครรภ์ดำเนินต่อได้เพราะยังไม่มีผลิตภัณฑ์การตั้งครรภ์หลุดออกมา
      - แท้งครบ(Complete abortion)มีเลือดและผลิตภัณฑ์การตั้งครรภ์หลุดออกมา ได้แก่ ถุงน้ำคร่ำ น้ำคร่ำ รกและทารก จากนั้นปากมดลูกจะปิด
- - - - ระยะที่ 1 : ผ่าตัดมดลูก เลาะต่อมน้ำเหลืองในเชิงกราน ได้ผล 80%
      - ระยะที่ 2 : เซลล์มะเร็งกระจายไปตัวมดลูก ผ่าตัดไม่ได้ รักษาด้วยการฉายรังสี และคีโม ได้ผล 60%
      - ระยะที่ 3 : เซลล์กระจายไปผนังเชิงกราน ใช้รังสีรักษา เเละคีโม ได้ผล 20-30%
      - ระยะที่ 4 : เซลล์กระจายทั่วร่างกาย รักษาด้วยคีโม เเละรักษาตามอาการ ได้ผล 5-10%
- - - - เป็นกลีบเล็กๆ อยู่ด้านในของแคมใหญ่
      - ป้องกันการติดเชื้อจากภายนอกเข้าสู่ช่องคลอด
    - - อยู่เหนือรูเปิดท่อปัสสาวะ เทียบได้กับองคชาติในเพศชาย
      - มีเส้นเลือดมาเลี้ยงจำนวนมาก
      - มีความไวต่อการสัมผัส และทำให้เกิดความรู้สึกทางเพศ
    - - มีลักษณะเป็นเนื้อนูนสองกลีบปิดช่องคลอด และอวัยวะภายใน
    - - อยู่บริเวณด้านบนของปากช่องคลอด
      - สำหรับขับถ่ายปัสสาวะออกนอกร่างกาย
    - - มีลักษณะเป็นผิวหนังนูน ประกอบด้วยไขมันเป็นจำนวนมาก
      - เข้าส่วัยเจริญพันธุ์ จะเกิดขนปกคลุมเพื่อลดการเสียดสีในการมีเพศสัมพันธุ์
    - - อยู่ที่บริเวณแคมเล็ก ทำหน้าที่สร้างสารเมือกเพื่อการหล่อลื่น
  - - - สร้างไข่เพื่อใช้ในกาารสืบพันธุ์
      - สร้างฮอร์โมนเพศหญิง
        
        ฮอร์โมนเอสเทอเจน (estrogen)
        
        ฮอร์โมนโพรเจสเทอโรน (progesterone)
    - - มีรูปร่างลักษณะคล้ายผลชมพู่ อยู่บริเวณอุ้งเชิงกราน
      - มีเยื่อบุโพรงมดลูกที่เป็นกล้ามเนื้อหนา และมีความแข็งแรง มีเส้นเลือดมาเลี้ยงจำนวนมาก
      - เป็นที่ฝังตัวของไข่ที่ปฏิสนธิกับอสุจิแล้ว
    - - มีลักษณะเป็นท่อ ด้านหนึ่งติดกับมดลูก อีกด้านหนึ่งอยู่ใกล้ๆ รังไข่ เป็นทางผ่านของไข่และอสุจิ ซึ่งจะพบกันประมาณ 1 ใน 3 ของท่อนำไข่
    - - เป็นช่องอวัยวะภายใน หากมองจากภายนอกจะอยู่ระหว่างช่องปัสสาวะกับช่องทวารหนัก
      - เป็นทางผ่านของตัวอสุจิเพื่อเข้าไปปฏิสนธิกับไข่
      - ต่อมบาร์โทลิน (Bartholin Grand) คอยขับน้ำเมือกเลี้ยงช่องคลอด
      - มีเยื่อพรหมจารี (Hymen) ปกคลุมอยู่ จะขาดเมื่อมีเพศสัมพันธุ์ครั้งแรกหรือทำกิจกรรมที่กระทบกระเทือนต่อช่องคลอด
- - - - สาเหตุจากการติดเชื้อที่มาจากการอักเสบของทางเดินปัสสาวะส่วนปลาย หรือกระเพาะปัสสาวะ
    - - ต่อมลูกหมากส่วนใหญ่มักจะโต นุ่ม และบวมน้ำ หรือมีเลือดคั่ง พบหย่อมหนองกระจายทั่วไปในต่อมลูกหมาก
      - พบเซลล์อักเสบชนิดเฉียบพลันทั่วไปในต่อมลูกหมาก
      - ต่อมลูกหมาก ผลิตน้ำเมิอกเพิ่มมากกว่าปกติ ทำให้ภายในต่อมขยายใหญ่ขึ้น
  - - - ปวดหลัง บริเวณบั้นเอว ปวดบริเวณหัวเหน่า และถ่ายปัสสาวะลำบาก
  - - - จะมีการบีบรัดท่อปัสสาวะให้ตีบ แบน และยาว
        
        ทำให้เกิดการอุดกั้นบริเวณท่อทางเดินปัสสาวะ เป็นผลให้ปัสสาวะไหลไม่สะดวก
- - - - เกิดจากการเสื่อมของลิ้นในหลอดเลือดดำที่มีหน้าที่ช่วยในการไหลเวียนของเลือดจากอัณฑะและถุงอัณฑะให้ไหลกลับสู่หัวใจผิดปกติหรือล้มเหลว
      - เมื่อหลอดเลือดดำกลับเข้าสู่หัวใจได้น้อยเลือดจึงคั่ง ส่งผลให้หลอดเลือดโป่งพอง อัณฑะขยายใหญ่ขึ้น
  - - - มักเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย
      - เด็กมักพบเชื้อชนิด gram-negative bacilli
      - ผู้ใหญ่มักเกิดเชื้อ Chlamydia trachomatis และ Neisseria gonorrhoeae
      - ผู้สูงอายุมักพบเชื้อ E.coli และ Pseudomonas spp.
- - - - ถุงอัณฑะเป็นถุงที่เกิดขึ้นจากการยึดตัวออกไปของผนังหน้าท้อง
      - ปรากฏอยู่ต่ำกว่า pubic symphysisแต่หลัง penis
      - จะมีกล้ามเนื้อเรียบปรากฏอยู่เป็นตัวที่ทำให้ถุงอัณฑะแบ่งเป็น 2 ถุง
    - - เป็นกล้ามเนื้อที่ยื่นออกมาจากหน้าท้องรูปทรงกระบอก
      - ทำหน้าที่นำส่งเซลล์สืบพันธุ์เพศชายอย่างตัวอสุจิ
      - มีโครงสร้างคล้ายฟองน้ำโดยหดและขยายตัวเมื่อหลอดเลือดที่มีกระจายอยู่ทั่วไปกล้ามเนื้อ
      - หากเลือดเข้าไปคั่งอยู่ในหลอดเลือดฝอยทั้งหมดก็จะทำให้มีขนาดใหญ่ขึ้นและแข็งตัว
  - - - เป็นต่อมรูปไข่ มี 2 ต่อม มีหน้าที่สร้างตัวอสุจิ (Sperm) ซึ่งเป็นเซลล์สืบพันธุ์ และผลิตฮอร์โมนเพศ เพื่อการควบคุมลักษณะต่าง ๆ ของเพศชาย
    - - หลอดเก็บตัวอสุจิจะอยู่บริเวณด้านหลังของอัณฑะแต่ละข้าง เป็นส่วนที่เป็นท่อขนาดเล็ก ขดทับไปมา
      - มีหน้าที่หลักสำหรับเก็บพักตัวอสุจิชั่วคราว และเพื่อให้ตัวอสุจิเจริญเติบโตเต็มที่
    - - เป็นส่วนที่อยู่บริเวณด้านล่าง ส่วนต้นเชื่อมต่อกับหลอดเก็บตัวอสุจิบริเวณอัณฑะแต่ละข้าง
        และโค้งวกลงมาข้างท่อปัสสาวะบริเวณใกล้กับต่อมลูกหมาก
      - บริเวณนี้จะมีลักษณะเป็นกระเปราะอยู่บริเวณด้านหลังของกระเพาะปัสสาวะ และอยู่ด้านหน้าของทวารหนัก
      - เป็นที่สำหรับพักชะลอน้ำอสุจิก่อนปล่อยออกสู่ท่อปัสสาวะ
    - - เป็นท่อที่เกิดจากการรวมตัวกันเป็น ท่อเดียวของท่อนำอสุจิ 2 ท่อ ซึ่งมาจากอัณฑะทั้งสองข้างมี หน้าที่ขับน้ำอสุจิส่งต่อไปยังอวัยวะนำส่งอสุจิสู่ภายนอก
    - - มีลักษณะเป็นถุง จำนวน 2 ถุง แต่ละถุงเชื่อมติดกับหลอดเก็บตัวอสุจิ ตรงบริเวณใกล้กับกระเปราะพักอสุจิของหลอดนำตัวอสุจิ และต่อมลูกหมาก
      - มีหน้าที่สร้างน้ำเมือกขุ่น สีขาว ที่เป็นอาหารเลี้ยงตัวอสุจิ และมีคุณสมบัติเป็นด่างที่เอื้อต่อการอาศัยของตัวอสุจิ
    - - บริเวณกลางต่อมลูกหมากจะมีรูเปิดของหลอดจากกระเพาะปัสสาวะ และหลอดถุงเก็บตัวอสุจิ และเชื่อมต่อกับหลอดปัสสาวะผ่านตามแนวยาวขององคชาต
    - - เมื่อเกิดอารมณ์ทางเพศ ต่อมแต่ละข้างจะผลิตน้ำเหนียว ๆ ใส ๆ มีรสเค็มที่รู้จักกันว่า น้ำหล่อลื่น
      - ซึ่งช่วยหล่อลื่นท่อปัสสาวะเพื่อเปิดทางแก่ตัวอสุจิ โดยทำฤทธิ์กรดที่เกิดจากปัสสาวะในท่อปัสสาวะให้เป็นกลาง
- - - - เช่น septate vagina , double vagina
      - ปกติอวัยวะสืบพันธุ์เพศหญิงพัฒนามาจาก Mullerian's duct 2 ข้างเข้ามารวมกันตรงกลาง
      - ถ้าเกิดขึ้นไม่สมบูรณ์ จะเกิดความผิดปกติ
    - - เยื่อพรหมจารีไม่เปิดเมื่อถึงวัยมีประจำเดือน เลือดประจำเดือนจะไม่มีทางออก ทำให้เลือดคั่งค้างอยู่ในช่องคลอด
      - อาจคลำพบก้อนทางหน้าท้อง
    - - ความผิดปกติที่เกิดจากการขาดโครโมโซม x 1 ตัว
      - มีการพัฒนาทางเพศหญิงน้อย ไม่มีรังไข่ ทำให้เป็นหมัน เตี้ย คอสั้น
    - - การถูกกระแทก มักพบที่บริเวณ vulva
      - การร่วมเพศ เช่น การร่วมเพศครั้งแรกหรือมีการร่วมเพศอย่างรุนแรง อาจพบรอยฉีกขาดที่ hymen
      - การคลอด อาจทำให้เกิดรอยฉีกขาดของช่องทางคลอดได้
      - ผลที่ตามมา
        
        1.ทำให้เกิดภาวะที่เรียกว่า กระบังลมหย่อน
        
        2.ผนังด้านหน้าของช่องคลอดหย่อนจนกระเพาะปัสสาวะโป่งเข้ามาในช่องคลอด เรียกว่า Cystocele
        
        3.ผนังด้านหลังหย่อนจน rectum โป่งเข้ามาในช่องคลอด เรียกว่า Rectocele
- - - - ติดต่อทางเพศสัมพันธ์
      - อาการแทรกซ้อน คือ เชื้ออาจลุกลามเข้า Bartholin Gland ที่แคมใหญ่เกิด Bartholinitis หรือเป็นฝี (Bartholin Abscess) อาจทำให้มดลูกอักเสบ (Endocervicitis) ถ้าเชื้อลุกลามมากๆ จะทำให้เกิดเยื่อบุโพรงมดลูกอักเสบ (Endometritis) และท่อนำไข่อักเสบ (Salpingitis)
      - ถ้าการอักเสบลุกลามไปถึงท่อนำไข่และกระจายเข้าไปในอุ้งเชิงกราน เรียก Pelvic Inflammatory Disease (PID)
      - หากเป็นมา่กอาจทำให้มีหนองขังอยู่ระหว่าง Fallopian Tube กับ Ovary เรียกว่า Pelvic Abscess
      - ถ้าเชื้อกระจายมากขึ้นจะเกิดการอักเสบของเยื่อบุอุ้งเชิงกราน (Pelvic Peritonitis) หรือกระจายไปทั่วช่องท้อง หลังการอักเสบอาจมีพังผืดดึงรั้งท่อนำไข่เกิดการตีบตัน ทำให้เกิดภาวะมีบุตรยาก (Infertility)
    - - เป็นเชื้อแบคทีเรียที่ทำให้เกิดโรค Treponema Pallidum
      - ติดต่อทางเพศสัมพันธ์
      - เชื้อจะเข้าทางรอยถลอก บาดแผลหรืออาจไชเข้าเยื่อบุผิวของท่อปัสสาวะ ทวารหนัก ช่องคลอดหรือช่องปาก
      - สามารถรักษาให้หายขาดได้แต่ถ้าปล่อยไว้ระยะยาวอาจแสดงอาการในหลายระบบของร่างกาย เช่น ทางระบบประสาท ผิวหนัง ตา กระดูก หัวใจและหลอดเลือด นอกจากนี้ถ้าสตรีเป็นโรคนี้ขณะตั้งครรภ์มีโอกาสถ่ายทอดสู่ทารกในครรภ์ได้
      - พยาธิกำเนิด
        
        เชื้อซิฟิลิสเข้าสู่ร่างกายทางแผลถลอก ไชทะลุผิวเซลล์ เยื่อเมือกหรือทางรูขุมขน เพศสัมพันธ์ น้ำกาม ทางเลือดและมารดาสู่ทารก ก่อให้เกิดโรคซิฟิลิสทั้งหมด 3 ระยะ
        
        ระยะที่ 2 หรือ ระยะเข้าข้อออกดอก (Secondary Syphilis)
        
        ระยะที่ 3 หรือ ระยะทำลาย (Tertiary Syphilis)
        
        ระยะที่ 1 หรือ ระยะเป็นแผล (Primary Syphilis)
    - - เกิดแผลที่อวัยวะเพศ ต่อมน้ำเหลืองที่ขาหนีบโต มีหนองไหลมา เรียกว่า ฝีมะม่วง
      - เชื่อแบคทีเรียกที่ก่อโรค คือ Hemophilus Ducreyi
      - ไม่รักษาจะเป็นสาเหตุเกิดการติดเชื้อ HIV
      - ติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ติดต่อง่ายรักษาหายขาด
    - - เชื้ออื่นๆก็อาจทำให้เกิดการอักเสบตามตำแหน่งดังกล่าวได้ เช่นการอักเสบจากเชื้อ Streptococci,Staphylococci,Clostridium หลังการคลอดและการทำแท้ง
  - - - เกิดการอักเสบที่เยื่อบุปากช่องคลอด ช่องคลอด เรียกว่า Candidiasis เยื่อบุจะมีสีแดง ระดูขาวจับตัวเป็นก้อน มีอาการคัน
    - - เกิดการอักเสบที่ผิวหนังบริเวณปากช่องคลอดและมักเป็นที่บริเวณขาหนีบด้วย เรียกว่า Tinea Cruris
  - - - รอยโรคเป็นตุ่มใส แตกเป็นแผลที่บริเวณปากช่องคลอด เป็นๆหายๆ (Recurrent)
      - ติดต่อทางเพศสัมพันธ์
      - ติดต่อไปยังทารกในครรภ์ได้โดยเฉพาะขณะคลอด ถ้าเด็กติดเชื้ออาจมีอาการรุนแรงได้
    - - เกิดรอยโรค Condyloma Acuminatum ได้ทั้งที่บริเวณปากช่องคลอด ช่องคลอด ปากมดลูก
      - ลักษณะขรุขระคล้ายหงอนไก่ บางชนิดมีความสัมพันธ์กับ Precancerous Lesion (รอยโรคก่อนเกิดมะเร็ง)
  - - - เกิดการอักเสบที่เยื่อบุช่องคลอด ผู้ป่วยจะมีระดูขาวเป็นน้ำสีเหลืองอมเขียว คันปากช่องคลอด