Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ระบบต่อมไร้ท่อ - Coggle Diagram

- - - - ทำหน้าที่จับไอโอดีนจากอาหารที่ทานเข้าไปเเล้วนำไปรวมกับกรดอะมิโนTyrosine เพื่อสร้างไทรอยด์ฮอร์โมนtriiodothyronine(T3) และ thyroxine (T4)
  - - - -Graves’ disease ภาวะภูมิต้านทานไปกระตุ้นต่อมไทรอยด์สร้างฮอร์โมนมากเกินไป -จะมีต่อมไทรอยด์โต -มีlong-acting thyroid-stimulating immunoglobulin (LATS) เกิดจาก IgG ทำปฏิกิริยากับ TSH Rc
      - -Toxic multinodular goiter เป็นก้อนของต่อมไทรอยด์ สร้างไทรอยด์ฮอร์โมนออกมาอย่างต่อเนื่องด้วยตัวเองโดยไม่
        ขึ้นกับระดับการกระตุ้นของฮอร์โมน TSH
      - -Exophthalmos ตาโปน เกิดจากการบวมหรือมีก้อนเนื้อในเบ้าตาดันให้ลูกตาโปนออกมาทางด้านหน้า โดยตาโปนอาจเกิดขึ้นข้างเดียว หรือทั้ง 2 ข้าง (แต่ละข้างมักโปนไม่เท่ากัน)
      - Onycholysis- การแยกกันของ nail plate กับ nail bedและมักเป็นบริเวณส่วนปลายของเล็บ
    - - 1.การขาดไทรอยด์ฮอร์โมนในวัยเด็ก -พัฒนาการด้านสติปัญญาต่ำ อาจหูหนวก เป็นใบ้ เรียกว่าโรคเอ๋อ Cretinism
      - 2.การขาดฮอร์โมนไทรอกซินในวันผู้ใหญ่ -สารประกอบประเภทวุ้นจะจับกับโปรตีนใต้ผิวหนังมาก ทำให้หน้าบวม อ้วน น้ำหนักเพิ่ม สมองทำงานช้าลง ประจำเดือนผิดปกติ เรียกกลุ่มนี้ว่าMyxedema
      - 3.การทำงานของต่อมไทรอยด์ผิดปกติเนื่องจากThyroiditis เกิดจาก autoimmune -อาการเหมือนคนที่มีไทรอยด์ฮอโมนน้อย คืออ่อนเพลีย ตาเเละปากแห้ง -อาจมีอาการซึมเศร้า เรียกโรคนี้ว่า Hashimoto's thyroiditis
- - - - นิ่วในไตเนื่องจากภาวะแคลเซียมสูงในปัสสาวะ
      - กล้ามเนื้ออ่อนแรง
      - กระหายน้ำและปัสสาวะออกมาก
      - เบื่ออาหารและท้องผูก
    - - แคลเซียมในเลือดลง
      - ระดับฟอสเฟตในเลือดสูงขึ้น
    - - การผ่าตัดต่อมไทรอยด์อาจทำให้ถูกตัดต่อมพาราไทรอยด์
      - การสูยเสียการทำงานของต่อมไทรอยด์
      - ความบกพร่องแต่กำเนิด
    - - ชักกระตุก
      - รู้สึกชาๆ เสียวแปลบๆคล้ายมีเข็มมาทิ่มแทง
      - ความผิดปกติทางจิตใจ
- - - - เมื่อน้ำนมถูฏสร้างจะเก็บไว้ในถุงน้ำนม (alveoli)
    - - ในการคลอดถ้า ฮอร์โมน Oxytocin หลั่งตามธรรมชาติไม่พอ ทำให้คลอดล่าช้า
        
        แพทย์จะให้ Oxytocin สังเคราะห์เพื่อกระตุ้นให้ปากมดลูกถ่างขยายได้กีขึ้น
        
        หลังจากให้ ต้องดูแลอย่างใกล้ชิด เพราะอาจทำให้มดลูกแตก หรือทารกขาดออกซิเจนเพราะได้รับการกระตุ้นให้มีการรัดตัวมากเกินไป อาจทำให้ทารกเสียชีวิตในท้อง
      - กรณีหลังคลอด ถ้าฮอร์โมนไม่เพียงพอ อาจทำให้มดลูกหดรัดตัวไม่ดีพอที่จะไปบีบเส้นเลือดบริเวณที่รกลอกตัวให้เลือดไหลน้อยลง
        
        ทำให้แม่เสียเลือดมากจนเสียชีวิตได้
  - - - ทำให้มีการดูดซึมน้ำกลับที่หลอดฝอยของไต ทำให้ปัสสาวะน้อย
      - กระตุ้นการหดตัวของกล้ามเนื้อเรียบในผนังหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดตีบตัว
        
        ความดันโลหิตสูง
    - - ถ่ายปัสสาวะมาก = โรคเบาจืด(diabetes insipidus)
        
        กระหายน้ำและดื่มน้ำมาก ถ้าขาดน้ำจะทำให้หมดสติได้
    - - น้ำคั่งในร่ากายมาก โซเดียมในพลาสมาต่ำ
        
        อาจมีสาเหตุมาจากเนื้องอกในไฮโปทาลามัสหรือมีการกระทบกระเทือนต่อศีรษะ
        
        บวมทั้งตัวชนิกกดบุ๋มเนื่องจากมีการคั่งของน้ำ
  - - - ทำให้ไม่มีการตกไข่ และไม่มี Progesterone มีแค่ Estrogen เยื่อบุโพรงมดลูกจะไม่เปลี่ยนเป็น Secretory endometrium
        
        engometrium หนาตัวมากขึ้นจนระดับหนึ่ง ซึ่งเกินที่ estrogen จะช่วยให้เจริญต่อไป เยื่อบุบางส่วนจึงหลุดลอก มีเลือดออกกระปริกระปรอย
- - - - ถ้าผลิต GH มากเกินไป รวมถึงการได้รับประทาน GH จนเกินจำเป็นอาจส่งผลให้ร่างกายเกิดความผิดปกติได้ เช่น แขนขายาว สูงกว่าปกติ เรียก Gigantism
      - เด็กที่ขาด Growth hormone จะมีหน้าตาที่ดูอ่อนกว่าอายุจริง รูปร่างเตี้ยเล็กแต่สมส่วน อ้วนกลมเนื่องจากมีไขมันสะสมที่ลำตัวมาก ถ้าเป็นเพศชายมักมีอวัยวะเพศเล็กไม่สมวัย ไม่มีผลกระทบต่อระดับสติปัญญาของเด็ก
      - ถ้าผลิต GH น้อยเกินไป อาจส่งผลให้ร่างกายเกิดความผิดปกติ เช่น ร่างกายเตี้ยแคระแกรน เรียก Dwarfism
    - - หากมีการผลิตGH หรือรับประทานมากเกินไป เกิดหลังจากมีการสร้าง endochondral bone เรียบร้อยและ epiphysis ปิดแล้ว ทำให้รูปร่างของร่างกายผิดปกติ คือผิวหนังหนา หน้าผากยื่น คางยื่น ลิ้นโตคับปาก อวัยวะในร่างกายจะใหญ่ ร่างกายเทอะทะ มือเท้าใหญ่ เรียก Acromegaly
  - - - เปลี่ยนไกลโคเจนเป็นกลูโคสเข้าสู่กระแสเลือด
      - กระตุ้นให้หัวใจบีบตัวแรง และเร็วขึ้นทำให้ออกซิเจนและกลูโคส เข้าเซลล์ร่างกายได้มากขึ้น
      - หลอดเลือดแดงขนาดเล็กบริเวณอวัยวะภายในต่างๆขยายตัว
        หลอดเลือดแดงขนาดเล็กบริเวณผิวหนังหดตัว
    - - เปลี่ยนไกลโคเจนในตับเป็นกลูโคสเข้าสู่กระแสเลือดให้กลูโคสในกระแสเลือดเพิ่มขึ้น
      - หลอดเลือดแดงขนาดเล็กบริเวณอวัยวะภายในต่างๆหดตัว
    - - มีมากเกิดจากเนื้องอกของ Chromaffin cell จะเกิดโรค Pheochromocytoma
      - อาการใจสั่น คลื่นใส้อาเจียน แน่นหน้าอก ความดันโลหิตสูง การสลายไกลโคเจนที่ตับมากขึ้น
      - อาการรุนแรงเส้นเลือดในสมองแตก หัวใจล้มเหลวและตายได้
- - - - ภาวะที่ร่างกายมีระดับน้ำตาลในเลือดสูงกว่าปกติ
      - เกิดจากความผิดปกติของต่อมไร้ท่อที่ตับอ่อนปล่อย อินซูลิน ไม่เพียงพอ
      - โรคเบาหวาน ชนิดพึ่งอินซูลิน
        (Insulin-dependent diabetes)
        
        พบน้อย แต่มีควาามรุนแรงและอันตรายสูง
        
        มักพบในเด็ก และคนที่อายุต่ำกว่า 25 ปี
        
        สร้างอินซูลินไม่ได้เลย "โรคภูมิแพ้ตัวเอง"
        
        เกิดกภาวะ Ketosis
      - โรคเบาหวาน ชนิดไม่พึ่งอินซูลิน (์Non-Insulin-dependent diabetes)
        
        เป็นที่พบเป็นส่วนใหญ่ มีความรุนแรงน้อย
        
        มักพบในคนอายุมากกว่า 40 ปีชึ้นไป
        
        ตับอ่อนสร้างอินซูลีนได้แต่ไม่เพียงพอ
        
        บางครั้งอาจจะต้องฉีดอินซูลิน แต่ไม่ต้องตลอดไป
        
        มักไม่เกิดภาวะคีโตซิส
    - - Hb A1c
        
        น้ำตาลจับกับ Hemoglobin A = A1a, A1B, A1c
        
        Hb A1c =4-6% ค่าคนปกติ
        
        Hb A1c =≤ 6.5% คุมอาหารได้ดี (กรณีการรักษา)
        
        อาการสะสมได้ตามอายุเม็ดเลือดแดงคือ 3-4 เดือน (120 วัน)
        
        เพื่อบอกภาวะการควบคุมอาหาร 2-3 เดือน ผู้ป่วย (4-6 สัปดาห์ก่อนตรวจ)
        
        มีการรบกวนการตรวจ HbF ได้จากผู้เป็นβ -Thai., HPFH, G6PD., Stckle cell anemia etc.
        
        ผู้ที่มี HbA1c ≥ 6.5 % แม้ FBS ปกติหรือก้ำกึ่งให้ถือว่าเป็นผู้ป่วยเบาหวาน