Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

โรคระบบต่อมไร้ท่อ - Coggle Diagram

- - - - simple cuboidal epithelium
      - สร้างและหลั่ง iodine-containing hormone T4 และ T3
    - - แทรกอยู่กับ follicular cells สร้างและหลงCalcitonin
  - - - Toxic multinodular goiter
        
        สร้างไทรอยด์ฮอร์โมนออกมาอย่างต่อเนื่อง
        
        ไม่ขึ้นกับระดับกระตุ้นของฮอร์โมนTSH
      - Graves’ disease
        
        ผู้ป่วยจะมีต่อมไทรอยด์โตทั้งต่อม
        
        มีlong-acting thyroid-stimulating immunoglobulin (LATS)
        
        specific sign ของ Graves
        
        Exophthalmos ตาโปน
        
        อาจเกิดขึ้นข้างเดียว หรือทั้ง 2 ข้างก็ได้
        
        เกิดจากมีการบวมหรือมีก้อนเนื้อในเบ้าตา
        
        Onycholysis
        
        การแยกกันของ nail plate กับ nail bed
        
        มักเป็นบริเวณส่วนปลายของเล็บ
    - - ไทรอยด์เป็นพิษก้อนตะปุ่มตะป่ำ
        (Toxic multinodular goiter)
      - ชนิดโตทั่วไป (Graves disease)
      - ไทรอยด์เป็นพิษชนิดก้อนเดี่ยว (Toxic nodule)
  - - - การผ่าตัดต่อมไทรอยด์
      - การกลืนแร่รังสีไอโอดีน ในการรักษาโรคต่อมไทรอยด์เป็นพิษหรือการรักษาโรคมะเร็งต่อมไทรอยด์
      - ไม่มีเซลล์ต่อมไทรอยด์แต่กำเนิดหรือ
        เซลล์ต่อมไทรอยด์สร้างฮอร์โมนไทรอยด์
    - - อาจมีอาการซึมเศร้าได้ เรียกโรคนี้ว่า Hashimoto's thyroiditis
      - มีอาการเหมือนคนที่มีไทรอยด์ฮอร์โมนน้อยลง
      - Thyroiditis เกิดจาก autoimmune
- - - - มักพบในเด็กและคนอายุต่ำกว่า
        25 ปี มีความรุนแรงมาก
      - เชื่อร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันขึ้นมาเพื่อต่อสู้กับตับอ่อน ทำให้สร้างอินซุลินไม่ได้ เรียกว่า "โรคภูมิแพ้ตวเอง"
      - เกิดภาวะ Ketosis
    - - มักพบในคนอายุมากกว่า 40 ปี ขึ้นไปมีความรุนแรงน้อย
      - ตับอ่อนยังสามารถสร้างอินซุลินได้ แต่ไม่เพียงพอกับร่างกาย ทำตาลที่เหลือใช้กลายเป็นเบาหวาน
      - มักไม่เกิดภาวะคีโตซิส
- - - - เพิ่มระดับน้ำตาลในกระแสเลือดและเก็บสะสมไว้ในรูปของไกลโคเจน แล้วจะเปลี่ยนจากไกลโคเจนให้เป็นกลูโคส
    - - กลุ่มอาการที่เกิดจากร่างกายมีฮอร์โมน Glucocorticoid(หรือCortisol) มากเกินปกติ
      - Pathogenesis
        
        Iatrogenic disease เช่น ได้รับ Dexamethasone หรือ Prednisolone เป็นเวลานาน
        
        มีการหลั่งของ ACTH มากกว่าปกติ
        
        Adrenal cortical neoplasms
        
        Ectopic ACTH secretion
- - - - Vasopressin (ADH) Deficiency
        
        ถ่ายปัสสาวะมาก (Polyuria) อาจจะมากถึง 5-30 ลิตร/วัน ประกอบด้วยน้ำเกือบทั้งหมด เรียกว่า เบาจืด (Diabetes Insipidus)
        
        ผู้ป่วยจะกระหายน้ำและดื่มน้ำมาก (Polydipsia) ถ้าไม่ได้น้ำจะแสดงอาการของการขาดน้ำ (Dehydration) จนอาจจะหมดสติได้
      - Vasopressin (ADH) Excess
        
        ทำให้น้ำคั่งในร่างกายมาก Na ในพลาสมาต่ำ (Hyponatremia) อาจมีสาเหตุมาจากเนื้องอกในไฮโปธาลามัสหรือมีการกระทบกระเทือนต่อศีรษะ
        
        ผู้ป่วยจะมีอาการบวมทั่วตัวชนิดกดบุ๋ม (Pitting edema) เนื่องจากมีการคั่งของน้ำ
  - - - กระตุ้นการหดรัดตัวของกล้ามเนื้อเรียบของมดลูกของหญิงมีครรภ์ในระยะใกล้คลอด ให้มีการหดรัดตัวของมดลูกถี่ขึ้น ในขณะคลอดมีการขยายปากมกลูกมีการหลังของ Oxitocin เพิ่มมากขึ้น
      - กระตุ้นการหลั่งนพ้นม (milk ejection) ทำให้
        กล้ามเนื้อของต่อมนำ้นม บีบตัวให้หลั่งนำ้นมออกมา และเมื่อสร้างแล้วจะนำไปเก็บไว้ที่ถุงนำ้นม (alveoli)
    - - เมื่อให้แก่ผู้คลอดแล้ว จะต้องติดตามอาการอย่างใกล้ชิด มิฉะนั้นอาจทำให้มดลูกแตก หรือทารกขาดออกซิเจนในครรภ์มารด่จากการที่มดลูกได้รับการกระตุ้นมากเกินไป
      - กรณีหลังคลอด ถ้ามีฮอร์โมนไม่เพียงพอ อาจทำให้มดลูกหดรักตัวไม่ดีพอที่จะไปบีบเส้นเลือดที่รก ลอกตัวให้เลือดไหลน้อยลง จะทำให้ผู้คลอดเสียเลือดมากจนถึงแก่ชีวิต
      - ในการคลอดถ้าฮอร์โมน Oxytocin ที่หลั่งตามธรรมชาติไม่
        เพียงพอ จะทำให้การคลอดล่าช้า แพทย์จะให้ Oxytocin สังเคราะห์เพื่อกระตุ้นปากมดลูกขยายได้ดีขึ้น
- - - - หรือรับประทานฮอร์โมนนี้ มากเกินไป อาจส่งผลทำให้ร่างกายเกิดความผิดปกติ เช่น แขนขายาว สูงผิดปกติ เรียกว่า Gigantism
    - - ส่งผลให้ร่างกายเกิดความผิดปกติ เช่น ร่างกายเตี้ยแคระแกรน เรียกว่า Dwarfism
    - - มีหน้าตาอ่อนกว่าอายุจริง
      - รูปร่างเตี้ยเล็ก อ้วนกลมเนื่องจากมีไขมันสะสมบริเวณลำตัวมาก
      - ในเด็กเพศชายอวัยวะเพศมักจะไม่เจริญ เล็ก ไม่สมวัย
      - การขาด GH ไม่ส่งผลกระทบต่อระดับสติปัญญาของเด็ก
  - - - เกิดหลังจากมีการสร้าง endochondral bone เสร็จเรียบร้อย และ epiphysis ปิดแล้ว
      - ส่งผลให้ร่างกายเกิดความผิดปกติ คือ ผิวหนังหนา หน้าผากยื่น คางยื่น ลิ้นโตคับปาก อวัยวะภายในจะใหญ่ ร่างกายใหญ่เทอะทะ มือเท้าใหญ่ เรียกว่า Acromegaly
- - - - สร้างจาก corticotropic cell
      - ควบคุมการทำงานของ adrenal cortex
      - กระตุ้นให้สร้าง ฮอร์โมน Glucocorticoids และ Mineralocorticoids
      - ถ้าฮอร์โมนนี้น้อยเกินไปจะทำให้เกิดโรค เรียกว่า Addison's disease
      - มีอาการซูบผอม รับประทานอาหารไม่ได้ (anorexia nervosa)
      - สูญสียการรักษาสมดุลของแร่ธาตุ ทำให้สับสนและถึงแก่ความตายได้
  - - - เปลี่ยนไกลโคเจนให้เป็นกลูโคสเข้าสู่กระแสเลือด การเผาผลาญอาหารเพิ่มมากขึ้น ทำให้ร่างกายมีพลังมากขึ้น
      - กระตุ้นให้หัวใจบีบตัวแรงและเร็วขึ้น ทำให้เือดนำออกซิเจนและกลูโคสไปให้เซลล์ร่างกายได้มากขึ้น
      - หลอดเลือดแดงขนาดเล็กที่บริเวณอวัยวะภายในต่างๆขยายตัว
      - หลอดเลือดแดงขนาดเล็กที่บริเวณผิวหนังและช่องท้องหดตัว
    - - เปลี่ยน ไกลโคเจนในตับให้เป็นกลูโคสเข้ากระแสเลือดทำให้มีระดับกลูโคสเพิ่มขึ้นในกระแสเลือด
      - กระตุ้นให้หัวใจบีบตัวแรงและเร็วขึ้น ทำให้เลือดนำออกซิเจนและกลูโคสไปให้เซลล์ร่างกายได้มากขึ้น
      - หลอดเลือดแดงขนาดเล็กที่บริเวณอวัยวะภายในต่างๆหดตัว
- - - - สร้างฮอร์โมนที่สำคัญหลายอย่าง
      - ควบคุมการทำงานของต่อมไร้ท่อ
    - - Follicles ทำหน้าที่สร้างฮอร์โมน
    - - Chief cells
      - Oxyphil cells
    - - Adrenal cortex
      - Adrenal medulla
    - - หลั่งฮอร์โมน Melatonin
    - - สร้างฮอร์โมน thymosin
      - ทำหน้าที่เกี่ยวกับระบบภููมิคุ้มกัน
    - - เพศหญิง
      - เพศชาย
  - - - Fenestrated capillary
        
        มีหลอดเลือดฝอยชนิดมีรูหรือSinusoid
      - Lymph vessels แทรกอยู่จำนวนมาก
      - Secretory cell
        
        สร้างและหลั่งฮอร์โมน
    - - Connective tissue
        
        ประสานกันเป็นโครงร่างให้เซลล์ของเนื้อต่อมเกาะ
- - - - ประกอบด้วย
        
        alpha cells(หลั่ง glucagon)
        
        beta cells (หลั่ง insulin)
        
        Delta cells (somatostatin)
- - - - ความผิดปกติของต่อมพาราไทรอยด์เอง
        เป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุดในผู้ป่วยที่มีภาวะ
        แคลเซียมในเลือดสูงเกิน (hypercalcemia)
    - - ต่อมพาราไทรอยด์ไม่มีความผิดปกติ hysi
        สาเหตุที่พบบ่อยคือ ภาวะขาดวิตามินดี
        (vitamin D deficiency) และ hypocalcemia
    - - ต่อมพาราไทรอยด์สร้างฮอร์โมนออกมา
        มากโดยอัตโนมัติอย่างควบคุมไม่ได้มักเกิด
        ในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่ได้รับการ
    - - นิ่วในไตเนื่องจากภาวะ hypercalciuria
      - กล้ามเนื้ออ่อนแรงอ่อนเพลีย
      - กระหายน้ำและปัสสาวะออกมาก
      - ภาวะโลหิตเป็นพิษและอาการท้องผูก
      - Tetany กล้ามเนื้อกระตุกของโครงร่าง
      - การชัก
      - Paresthesia รู้สึก ชาๆ เสียวแปลบๆ อาจคล้ายมีเข็มมาทิ่มแทง
      - การรบกวนทางจิตเวช