Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลทารกแรกเกิดที่มีภาวะเสี่ยงสูง, นางสาวพิชญานิน นิสภา รุ่น 37…

- - - - ทารกที่มีน้ำหนักแรกเกิด 2,500-4,000 กรัม
    - - very low birth weight infant < 1,500 กรัม
      - extreme low birth weight < 1,000 กรัม
      - ทารกที่มีน้ำหนักแรกเกิดต่ำ กว่า 2,500 กรัม
- - - - โครโมโซมผิดปกติ
      - ติดเชื้อ
    - - มีประวัติคลอดก่อนกำหนด
      - มดลูกขยายตัวมากเกินไป
      - โรคประจำตัว เช่น เบาหวาน ความดันโลหิต หัวใจ
      - ติดเชื้อในร่างกาย
      - อายุต่ำกว่า 18 ปี หรือมากกว่า 35 ปี
      - ดื่มสุรา สูบุหรี่ ใช้ยาเสพติดขณะตั้งครรภ์
- - - - ทารกมีภาวะพรองออกซิเจน
      - มารดามีการติดเชื้อ น้ำคร่ำมีกลิ่น
      - preterm การคลอดล้าช้า
      - ถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนดนานเกิน 18 ชม.
      - ติดเชื้อ Group B streptococci แกรมลบ E.coli Klebsiella
    - - CBC , Plt count , - ESR ดูการตกของเม็ดเลือดขาวทารกยังไม่เกิน 2 mm/hr
      - Culture 24-48 hr.( blood, UA, CSF, Sputum) , CRP , CXR
    - - ดูแลความสะอาดร่างกายและสิ่งแวดล้อม , ติดตามผลทางห้องปฏิบัติการ
      - ดูแลให้ได้รับยาปฏิชีวนะ และสังเกตอาการข้างเคียงของยา , แยกทารก
      - ประเมินภาวะติดเชื้อในร่างกาย , . ควบคุมอุณหภมูิกายให้อยู่ในระดับปกติ
    - - ส่วนมากให้ Ampicillin IV กับ Gentamycin IV
      - ถ้าไม่ได้ผลนิยมเปลี่ยนเป็นกลุ่ม ม Cephalosporins IV
      - ให้ยาปฏิชีวนะที่เหมาะสมตาม sensitivity
- - - - การพยุงระบบไหลเวียน ด้วยการให้สารน้ำ สารอาหารทางหลอดเลือด
      - ให้ยากลุมกระตุ้นความดันโลหิต Vasopressor
      - ยาปฏิชีวนะชนิดสเปกตรัมกว้าง การระงับการติดเชื้อตามระบบต่างๆ
      - การเฝ้าติดตามการเปลี่ยนแปลงของผู้ป่วย
      - การระงับกระตุ้นทำให้เกิดการอักกเสบ ผ่านการพักการใช้ทางเดินอาหาร NPO
      - โดยการผ่าตัด
        
        การผ่าตัดแบบเปิดสำรวจช่องท้อง
        
        การใส่ท่อระบายช่องท้อง
    - - เซื่องซึม (lethargy) ดูดนมไม่ดี ตัวเหลือง ร้องกวน T.ต่ำ หยุดหายใจ หัวใจเต้นช้า ภาวะกรดเกิน โซเดียมต่ำ ออกซิเจนต่ำ
      - ท้องอืด ถ่ายเหลว อาเจียนเป็นสีน้ำดี เลือดออกในทางเดินอาหาร มีอาหารเหลือในกระเพาะอาหาร เยื่อบุท้องอักเสบ
  - - - glycoren ที่ตับสะสมไว้น้อยจึงสร้างกลูโคสได้จำกัด
      - การสร้างglucogenesisได้น้อย
      - การไม่ได้รับกลูโคสจากมารดา
      - มีภาวะเครียดทั้งขณะอยู่ในครรภ์ คลอดและหลังคลอด
  - - - ใช้ยาเพื่อขยายหลอดเลือดในปอด กรณีมีภาวะความดันในปอดสูง
      - ให้ยาปฏิชีวนะ ในกรณีมีภาวะหายใจล้มเหลว เพื่อลดการอักเสบเนื้อเยื่อปอด
      - ให้ยาตามอาการ เพื่อให้ทารกพักผ่อน ลดการใช้ออกซิเจน (opioids,muscle relaxant)
      - เฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อนที่สำคัญ เช่น ภาวะลมรั่วในช่องเยื่อหุ้มปอด , ภามะความดันในปอดสูง
      - ให้ทารกได้รับออกซิเจนอย่างเพียงพอ
    - - อาการรุนแรงปานกลาง
        
        การหายใจเร็วรุนแรงมากขึ้น มีการดึงรั้งของซ่องซี่โครง รุนแรงมากเมื่ออายุ 24 ชม.
      - อาการรุนแรงมาก
        
        ระบบหายใจล้มเหลวในทันที หรือภายใน 2-3 ชม. หลังเกิด
      - อาการรุนแรงน้อย
        
        หายใจเร็ซระยะสั้นๆเพียง 24-72 ชม. ทำให้แรงดันลดลง
- - - - ทารกเกิดก่อนกำหนด วัดนาน 5 นาที
      - ทารกครบกำหนด วัดนาน 8 นาที
    - - ทารกเกิดก่อนกำหนด วัดนาน 3 นาที ลึก 2.5 ซ.ม.
      - ทารกครบกำหนด วัดนาน 3 นาที ลึก 3.0 ซ.ม.
  - - - มือเท้าเย็น ตัวซีด ผิวหนังลายจากเส้นเลือดขยายตัว
      - ซึม ดูดนมช้า ดูดนมน้อยลง อาเจียน ท้องอืด น้ำหนักลด-ไม่เพิ่ม
  - - - หงุดหงิด การเคลื่อนไหวลดลง ผิวหนังอุ่นกว่าปกติ
      - หายใจเร็ว หรือหยุดหายใจ ซึม
  - - - ปรับเพิ่มครั้งละ 0.2 องศาเซลเซียส Max 38.0 องศาเซลเซียส
      - ติดตามอุณหภูมิกายทุก 10-30 นาที
      - ปรับอุณหภูมิเริ่มต้นที่ 36 องศาเซลเซียส
    - - ปรับอุณหภูมิเริ่มต้นที่ 36 องศาเซลเซียส
      - ปรับเพิ่มครั้งละ 0.1 องศาเซลเซียส Max 38.0 องศาเซลเซียส
      - ติด Skin probe บริเวณหน้าท้อง โดยหลีกเลี่ยงบริเวณตับ, bony prominence
      - ติดตามอุณหภูมิกายทุก 10-30 นาที
- - - - การรักษาจำเพาะ
        
        การผ่าตัด PDA ligation
        
        ใช้ยา ยับยั้งการสร้าง prostaglandin
        
        Indomethacin 0.1-0.2 มก./กก. ทุก 8 ชม.
        
        ข้อห้าม
        
        Plt. < 60,000 /mm3
        
        urine < 0.5 cc/Kg/hr. นานกว่า 8 hr.
        
        BUN > 30 mg/dl , Cr > 1.8 mg/dl
        
        มีภาวะ NEC
        
        Ibuprofen
        
        ข้อห้ามใช้
        
        BUN > 20 mg/dl , Cr > 1.6 mg/dl
      - ให้ยาควบคุมอาการถ้ามีภาวะหัวใจวาย
    - - หายใจเร็ว หอบเหนื่อย รับนมได้น้อย ท้องอืด น้ำหนักไม่ขึ้น
  - - - มีการกำจัดบิริลูบินได้น้อยลงจากท่อน้ำดีอุดตัน
      - มีการสร้างบิริลูบินเพิ่มมากขึ้นร่วมกับการกำจัดได้น้อยลง
      - มีการดูดซึมบิริลูบินจากลำใส้มากขึ้น จากภาวะลำไส้อุดตัน
      - มีการดูดซึมบิริลูบินจากลำใส้มากขึ้น จากภาวะที่เกี่ยวข้องกับการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่
      - มีการสร้างบิลลิรูบินมากกว่าปกติ
    - - เกิดอาการผิดปกติทางสมอง จากระดับบิริลูบินในเลือดสูง ไปจับกับเนื้อสมองด้านใน
    - - Pathological jaundice
        
        ทารกมีบิริลูบินในเลือดสูงและเหลืองเร็ว
      - Physiological jaundice
        
        เกิดจากมีการสร้างบิลิรูบินมาก เพราะเม็ดเลือดแดงอายุสั้นกว่า ไม่สมบูรณ์ในการทำงานของตับ ทำให้การขับบิริลูบินช้า
    - - ระยะยาว
        
        ร่างกายแขนขาเคลื่อนไหวผิดปกติ การได้ยินการเตลื่อนไหลลูกตาผิดปกติ พัฒนาการช้า ระดับสติปัญญาลดลง
      - ระยะแรก
        
        ซึม ดูดนมได้น้อยลง ตัวอ่อนปวกเปียก เกร็งหลังแอ่น ชักมีไข้
    - - การส่องไฟ phototherapy
      - การเปลี่ยนถ่ายเลือด exchange transfusion
- - - - ทารกมีภาวะ hypothermia, Perinatal asphyxia
      - มารดาเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์
      - มารดามีเลือดออกทางช่องคลอด
      - ครรภ์ก่อนบุตรมีภาวะ RDS
    - - โครงสร้างของปอดมีพัฒนาการไม่เต็มที่
      - สาร surfactant ทำหน้าที่ให้ถุงลมคงรูปไม่แฟบขณะหายใจออก สร้างจาก aveolar call type II ที่ผนังถุงลมเมื่ออายุครรภ์ประมาณ 22-24wks และสร้างมากขึ้นจนเพียงพอหลัง 35 wks
      - เกิดจากการขาดสารลดแรงตึงผิวที่ผิวของถุงลม
    - - ป้องกันไม่ให้ทารกขาดออกซิเจนในระยะแรกเกิด
      - มาดารที่เสี่ยงคลอดก่อนกำหนด ถุงน้ำคร่ำยังไม่แตก 24-34 wks ควรได้ antenatal corticosteroids อย่างน้อย 24 ชม.ก่อนคลอด
        
        Betamethazone 12 mg IM q. 24 hr. จนครบ 2 ครั้ง
        
        Dexamethazone 6 mg IM q 12 hr จนครบ 4 ครั้ง
        
        เพื่อกระตุ้นให้มีการสร้างสารลดแรงตึงผิวและปอดมีความสมบูรณ์มากขึ้น
    - - ดูดนมไม่ดี อาเจียน ท้องอืด
      - ซึม กระสับกระส่าย Reflex ลดลง กระหม่อมโปร่งตึง
      - หน้าอกปุ่ม (retraction) บริเวณ Intercostal, Subcostal และ Substernal retraction
      - ตัวลาย ผิวหนังเย็น ตัวเหลือง มีจุดเลือดออก
      - หายใจเร็ว (tachypnea) > 60 ครั้ง/นาที หรือหายใจะลำบาก หายใจหน้าอกท้องไม่สัมพันธ์กัน ใจออก expiratory grunting ซีด BPต่ำ
      - Hypoglycemia ภาวะ acidosis
    - - ป้องกันไม่ให้เกิดภาวะแทรกซ้อนจากการได้รับออกซิเจน
      - ให้สารลงแรงตึงผิวเพื่อให้ความยืดหยุ่นของปอดดีขึ้น
      - การให้ออกซิเจนตามความต้องการของทารก
  - - - hypercapnia
      - ventilation ,
        pulmonary perfusion
      - hypoxemia
    - - ปัจจัยด้านมาดาร ตกเลือด อายุมาก ครรภ์เกินกำหนด
      - ปัจจัยเกี่ยวกับทารก คลอดก่อนกำหนด เจริญช้าในครรภ์
      - ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการคลอด ศีรษะทารกไม่ได้สัดส่วนกับเชิงกราน คลอดติดไหล่
    - - Mild asphyxia คะแนนแอพการ์ 5 – 7
      - Moderate asphyxia คะแนนแอพการ์ 3 – 4
      - No asphyxia คะแนนแอพการ์ 8 -10
      - Severe asphyxia คะแนนแอพการ์ 0-2
    - - central apnea
        
        ภาวะหยุดหายใจที่ไม่มีการเคลื่อนไหวของทรวงอก
        
        ไม่มีอากาศผ่านรูจมูกจากศูนย์การหายใจที่บริเวณก้านสมองทำงานไม่ดี
      - obstruction apnea
        
        ภาวะหยุดหายใจที่มีการเคลื่อนไหวของทรวงอก
        
        ไม่มีอากาศผ่านรูจมูกเกิดจากการงอ-หารเหยียดลำคอเกิน เกิดการอุดกั้นทางเดินหายใจ
      - ภาวะหยุดหายใจนานกว่า 20 วินาที ร่วมกับมี cyanosis
      - การดูแลระบบทางเดินหายใจ
        
        ดูแลให้ได้รับออกซิเจน
        
        ดูดเสมหะเมื่อจำเป็น
        
        ระวังการสำลัก
        
        สังเกตอาการพร่องออกซิเจน
        
        จัดท่านอนที่เหมาะสม
      - ภาวะแทรกซ้อนจากการได้รับออกซิเจน
        
        Bronchopulmonary Dysplasia: BPD
        
        Retinopathy of Prematurity : ROP
        
        Intraventricular hermorrhage: IVH