Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
เคส 2 Chronic obstructive pulmonary disease -COPD- - Coggle Diagram
เคส 2
Chronic obstructive pulmonary disease
-COPD-
ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
พร่องออกซิเจน เนื่องจากเสมหะอุดกั้นทางเดินหายใจ
การหายใจไม่มีประสิทธิภาพเนื่องจากมีการแลกเปลี่ยนก๊าซในถุงลมปอดลดลงจากพยาธิสภาพของโรค COPD
เสี่ยงต่อการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ เนื่องจากมีเสมหะคั่งค้างในทางเดินหายใจส่วนบน
เสี่ยงต่อการเกิดโรคซ้ำ เนื่องจากขาดความรู้ในการปฏิบัติ
การรักษา
แบบใช้ยา
ยาที่ใช้ในการรักษา COPD
ยาขยายหลอดลม (Bronchodilators)
Anticholinergics
กลไกลการออกฤทธิ์ ออกฤทธ์ิยบัย้งัที่muscarinic receptors
ผลข้างเคียง
Glaucoma ในกรณีที่ใช้ยารูปแบบของยาพ่นผ่านทาง facemask
ปากแห้ง
Bata2-agonists
ผลข้างเคียง
กระวนกระวาย ตื่นเต้น สั่น
หัวใจเต้นเร็ว
นอนไม่หลับ ปวดท้อง
กลไกการออกฤทธิ์
ออกฤทธิ์โดยการกระตุ้นที่ Beta 2 adrenergic receptor ทำให้กล้ามเนื้อเรียบที่ทางเดินหายใจคลายตัว
Short acting Beta2
-agonist ฤทธ์ิค่อยๆ ลดลงภายใน 4-6 ชวั่ โมง
Long-acting Beta2
-agonist มีระยะเวลาออกฤทธ์ิไดน้ านมากกว่า 12 ชวั่ โมง
Methylxanthines (Theophylline)
ผลข้างเคียง
อาการสั่นปวดศีรษะ ปวดท้อง ท้องเสีย
นอนไม่หลับ สับสน อาการชัก มีภาวะขาดน้ำ
อาจมีอาการคลื่นไส้อาเจียน
กลไกการออกฤทธิ์
ยาคอร์ติโคสเตอรอยด์
ยาที่ผู้ป่วยได้รับ
Berodual forte 1 dose ทุก 2 ชั่วโมง
ผลข้างเคียง
อาการกล้ามเนื้อสั่น กระสับกระส่าย ปากแห้ง ปวดศีรษะ
เวียนศีรษะ หัวใจเต้นเร็วและใจสั่น
เหตุผลที่ได้รับยา รักษาอาการเหนื่อยหอบที่เกิดจากทางเดินหายใจตีบแคบลง ที่เกิดจากพยาธิสภาพของโรคถุงลมโป่งพอง
กลไกการออกฤทธิ์ ยับยั้งการกระตุ้นรีเฟลกซ์ของเส้นประสาทvagusโดยมีการออกฤทธิ์ต่อต้านอะเซติลโคลินป้องกันการเพิ่มความเข้มข้นของ cyclic GMP โดยการท าปฏิกิริยา
15ร่วมกันของอะเซติลโคลินกับมาสคารินิครีเซพเตอร์ของกล้ามเนื้อผนังหลอดลมทeให้ขยายหลอดลม เมื่อพ่นสูด Ipratropium bromide จะออกฤทธิ์เจาะจงเฉพาะท
กลุ่มยาขยายหลอดลม
Dexamethasone 4 mg vein ทุก 8 ชั่วโมง
ผลข้างเคียง
อาการอันไม่พึงประสงค์ที่ต้องแจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทันท
เจ็บบริเวณ สะโพก หลัง ซี่โครง ขา แขน ไหล
ไข้ ไอ จาม เจ็บคอ
เหนื่อยง่าย อุจจาระมีสีด า สีคล้ า สับสน ประสาทหลอน ใบหน้าบวมกลม
อาการอันไม่พึงประสงค์อื่นที่อาจเกิดระหว่างใช้ยา
คลื่นไส้อาเจียน ปวดหัว
ท้องเสีย ท้องผูก การรับรสเปลี่ยนแปลง
เหตุผลที่ได้รับยา ใช้รักษาอาการอักเสบของหลอดลมของผู้ป่วย
กลไกการออกฤทธิ์ ยับยั้งการสะสมของแมคโครฟาจในบริเวณที่อักเสบ ทำให้เมมเบรนของไลโซโซมของเม็ดเลือด (Leukocyte lysosomal membrane) แข็งแรงขึ้น
กลุ่มยา กลูโคคอร์ติคอยด์ชนิดสังเคราะห์
Ambroxol 1tab oral tid pc
กลไกการออกฤทธิ์ ทำลายโครงสร้างเส้นใยมิวโคโพลี แซคคาไรด์ในเสมหะ (Acid Mucopolysaccharide Fibers) ทำให้ง่ายต่อการขจัดออกจากร่างกายด้วยการไอ ซึ่งใช้รักษาโรคระบบทางเดินหายใจที่มีเสมหะข้นเหนียว
ผลข้างเคียง ทำให้เกิดการระคายเคืองภายในระบบทางเดินอาหารและเกิดอาการแพ้
กลุ่มยา ยาละลายเสมหะ
เหตุผลที่ได้รับยา ผู้ป่วยมีเสมหะเหนียว ช่วยละลายเสมหะในระบบทางเดินหายใจ
แบบไม่ใช้ยา
การฟ้ืนฟูสมรรถภาพปอด (Pulmonary rehabilitation)
การรักษาโดยการให้ออกซิเจนบำบัดระยะยาว
การฉีดวัคซีน
Pneumococcal vaccine: แนะนำให้ฉีดในผู้ป่วยที่อายุมากกว่าหรือ
เท่ากับ 65 ปี,กลุ่มที่อายุน้อยกว่า 65 ปีแต่มีโรคร่วมที่สำคัญเช่น โรคหวัใจ
วัคซีนไข้หวัดใหญ่: สามารถลดอัตราการเจ็บป่วยรุนแรง
การรักษาโดยการผ่าตัด และ/หรือหัตถการพิเศษ
การผ่าตัดเพื่อลดปริมาตรปอด (Lung volume reduction surgery)
การใส่อุปกรณืในหลอดลม (Endobronchial valve)
Bullectomy
การผ่าตัดเปลี่ยนปอด
การเลิกสูบบุหรี่ (Evidence A )
Assist: ช่วยเหลือให้ผู้ป่วยสามารถหยุด บุหรี่ได้โดยต้องอธิบายถึงขั้นตอนในการเลิกบุหรี่
Arrange: ภายหลังจากผู้ป่วยลงมือเพื่อเลิกสูบบุหรี่ ควรมีการนัดผู้ป่วยกลับมาเพื่อติดตามผล
Assess: ประเมินว่าผู้ป่วยมีความต้องการที่จะเลิกสูบบุหรี่หรือไม่
Advise: ให้ข้อมูลเกี่ยวกับผลเสียของการสูบบุหรี่ และประโยชน์ของการเลิกบุหรี่ให้ผู้ป่วย
ทราบ เพื่อกระตุ้นให้อยากเลิกบุหรี่
Ask: ถามและบันทึกประวัติการสูบบุหรี่ในคนที่สูบบุหรี่ทุกคนทุกคร้ังที่มาพบแพทย์ทุกคลินิก
อย่างเป็นระบบ ว่าสูบมานานเท่าไรและปริมาณการสูบต่อวัน
การวางแผนชีวิตระยะสุดท้าย
ข้อมูลที่ใช้ประกอบการวินิจฉัย
ทฤษฏี
สาเหตุ
ปอดและระบบทางเดินหายใจได้รับความเสียหายจนเกิดการอักเสบ
การทำงานในสภาพแวดล้อมหรือสถานที่ที่ต้องหายใจเอาฝุ่นผง ละอองสารเคมี หรือควันบางชนิดในปริมาณมากและติดต่อกันเป็นเวลานาน
มลพิษทางอากาศ การสูดเอาอากาศที่มีการปนเปื้อนเป็นเวลานานจะส่งกระทบต่อการทำงานของปอดและอาจทำให้เกิด COPD ได้
รคทางพันธุกรรมหายากจากการขาดอัลฟ่า 1 (Alpha-1-Antitrypsin Deficiency)
อาการ
หอบ โดยเฉพาะเวลาต้องออกแรงหรือทำกิจวัตรประจำวัน
เกิดการติดเชื้อที่ปอดบ่อย ๆ
ไอหรือไอเรื้อรัง มีเสมหะเหนียวข้นปริมาณมาก
หายใจลำบาก มีเสียงหวีดในลำคอตลอดเวลา
ผิวเขียวคล้ำ เนื่องจากโลหิตพร่องออกซิเจนมีความอิ่มตัวออกซิเจนต่ำ
ปัจจัยเสี่ยงอิ่นๆ
อายุ 40 ปีขึ้นไป
ผู้ที่เป็นโรคหอบหืดแล้วสูบบุหรี่
เด็กที่คลอดก่อนกำหนด อาจส่งผลให้เกิดการเจริญเติบโตผิดปกติของหลอดลมและเนื้อปอด
การตราจร่างกาย
ปริมาตรปอดใหญ่ข้ึนสังเกตจากanterior-posterior (AP)
diameter เพิ่มข้ึน (barrel-shaped chest)
ในผปู้่วยที่มีอาการรุนแรงมากข้ึนจะเห็นกลา้มเน้ือ
แขนขาที่ลีบเล็ก มีน้า หนกั ตวัลดลงชดัเจน
ตรวจพบ engorged jugular venous pressure, right ventricular heaving, 3rd heart sound,
hepatic congestion, ascites, peripheral edema
อาการที่เคสแสดง
หายใจหอบเหนื่อย
มีประวัติสูบบุหรี่มานาน 15 ปี ปัจจุบันยังไม่เลิกสูบ
เส้น A-P lateral diameter > 1:2
มีประวัติเป็นโรคถุงลมโป่งพองมา 10 ปี
ความอิ่มตัวออกซิเจนในเลือด 93%