Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

โรคระบบทางเดินหายใจ - Coggle Diagram

- - - - Tension pneumothorex มีแผลฉีกขาดที่ผนังอกทะลุเข้าสู่ช่องเยื่อหุ้มปอด บาดแผลมีลักษณะเฉลียงแฉลบหรือขอบแผลกระรุ่งกระริ่ง ปากแผลทำหน้าที่คล้ายลิ้นทำให้ปอดแฟบ Mediastinum เคลื่อนไปด้านตรงข้าม เลือดดำไหลกลับลดลงและกดปอดด้านตรง
        
        หายใจเข้า
        
        ลมผ่านแผลรั่วเข้าสู่ช่อง เยื่อหุ้มปอดได้
        
        หายใจออก
        
        เวลาหายใจออกแรงดันในช่องเยื่อหุ้มปอดจะลดลง ทำให้ปากแผลที่ทำหน้าที่คล้ายลิ้นหรือมีลักษณะเฉียงแฉลบนี้ปิดช่องเยื่อหุ้มปอด ลมออกสู่ภายนอกไม่ีได้
        
        ลมเข้าได้ ออกไม่ได้ มี Mediastinum
      - Open pneumothorax ภาวะลมคั่งในช่องเยื่อหุ้มปอดชนิดที่มีบาดแผลเป็นแบบ Sucking chest wound ทำให้ช่องเยื่อหุ้มปอดติดต่อโดยตรงกับอากาศภายนอก
        
        หายใจเข้า
        
        อากาศจากภายนอกไหลผ่านเข้าสู่เยื่อหุ้มปอดทางบาดแผล ตามแรงดันลบของช่องเยื่อหุ้มปอด
        
        หายใจออก
        
        อากาศถูกดันออกจากช่องเยื่อหุ้มปอดเพียงเล็กน้อย ทำให้มีอากาศค้างเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ ในช่องเยื่อหุ้มปอดไปกดปอดด้านที่มีพยาธิสภาพให้แฟบ
        
        ลมเข้าได้และออกได้ ไม่มีMediastenal shift
    - - น้ำในเยื้อหุ้มปอดที่เป็นเหลวใส เกิดจากแรงดันภายในหลอดเลอดที่มากขึ้นหรือโปรตีนในเลือดมีค่าต่ำ ทำให้ของเหลวรั่วไหลเข้ามาในช่องเยื่อหุ้มปอด มักพบในผู้ป่วยที่มีภาวะหัวใจล้มเหลว
      - น้ำในเยื้อหุ้มปอดที่เป็นของเหลวขุ่น ส่วนใหญ่เกิดจากการอักเสบ มะเร็ง หลอดเลือดหรือท่อน้ำเหลืองอุดตัน มักมีอาการรุนแรงและรักษาได้ยากกว่าที่เป็นชนิดเหลวใส
  - - - Primary pulmonary Tuberculosis
        เกิดขึ้นในผู้ป่วยที่ได้รับเชื้อวัณโรคในครั้งแรก
        ต่อมน้ำเหลืองในขั้วปอด (hilarlymph node) จะเกิดโรคด้วยทำให้ต่อมน้ำเหลืองโต และมีเนื้อตาย caseous ตำแหน่งที่เชื้อเข้าไปทำให้เกิดรอยโรคครั้งแรกมักเป็นบริเวณเนื้อปอดที่อากาศถ่ายเทได้มากที่สุด
        เมื่อเชื้อเข้าไปจะถูกจับกินโดย alveolar macrophage แต่ถ้าเชื้อไม่ตายและเพิ่มจำนวนมากขึ้น กระตุ้นให้มีการอักเสบเฉียบพลัน
        จะมี Macrophage เข้าทำปฏิกิริยารวมกลุ่มเกิดเป็น Tubercle เรียกรอยโรคที่เนื้อปอดว่า (Primary focus หรือ Ghonfocus)
        ถ้าบริเวณเนื้อตายมีขนาดเล็ก ถูกกำจัดโดย macrophage รอบๆ และแทนที่ด้วย Fibrous tissue
      - Post Primary Pulmonary Tuberculosis การเกิดโรคหลังจากได้รับเชื้อมาก่อนส่วนใหญ่จะเกิดจากเชื้อที่สงบอยู่ในอวัยวะต่างๆ รอยโรคที่เนื้อปอดมักเป็นบริเวณ Apex หรือ Subapical เนื่องจากบริเวณนี้มีความดันออกซิเจนสูง รอยโรคต่างจากพวก Primary Tuberculosis คือมักไม่มีการกระจาย ไปหลอดน้ำเหลือง รอยโรคเป็น tubercle และ caseation
    - - ภาวะที่มีการคั่งของสารน้ำในถุงลมของเนื้อปอด
        
        ทำให้หายใจลำบากหรือหายใจไม่อิ่ม เนื่องจากขาดออกซิเจน
      - สาเหตุ
        -ภาวะหัวใจล้มเหลว หรืออาจเกิดจากหัวใจห้องล่างซ้ายไม่สามารถสูบฉีดเลือดที่มาจากปอดไปยังส่วนอื่นของร่างกายได้ตามปกติ ทำให้เกิดแรงดันเพิ่มขึ้นและย้อนกลับไปที่ปอด
        -เกิดการบาดเจ็บที่เนื้อปอดหรือระบบหลอดเลือดของปอด
      - สาเหตุอื่น ๆ ที่ทำให้เกิด
        -ลิ่มเลือดอุดตัน
        -การสัมผัสกับแอมโมเนีย คลอรีน หรือสารพิษอื่น ๆ
        -ระบบประสาทบาดเจ็บหรือเกิดบาดแผล
        -การติดเชื้อไวรัส
        -ความดันโลหิตสูงเฉียบพลัน
        -ตับอ่อนอักเสบ
        -ไตวาย
    - - เป็นการอักเสบของเนื้อปอดมีการบวม หนองขัง
        เกิดอาการหายใจหอบเหนื่อย อาจมีอันตรายถึงชีวิตได้
        
        1.เชื้อไวรัส
        
        พบมากกว่าร้อยละ 42
        
        เชื้อไวรัสที่ทาให้เกิดโรค ได้แก่ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง respiratory syncytial virus
        มักเกิดมากในเด็กอายุต่ำกว่า 1 ปี สูงถึงร้อยละ90
        
        2.เชื้อแบคทีเรีย
        
        สาเหตุของโรคปอมบวมมากที่สุด ร้อยละ60 โดยเฉพาะในเด็กอายุน้อยกว่า3เดือน
        
        ส่วนใหญ่เกิดจากเชื้อ Streptococcus pneumoniae และ เชื้อ enteric bacilli
        
        เด็กอายุ3เดือน - 5ปี ส่วนใหญ่เกิดจากเชื้อ Streptococcus pneumoniae และ เชื้อ Haemophilus influenza
        
        3.ปอดบวมจากการสำลัก (aspirated pneumonia)
        
        เกิดจากการสำลักอาหารหรือสิ่งแปลมปลอมเข้าไปในปอด
        จนทำให้เกิดอาการปอดบวมอย่างรุนแรงที่เรียกว่า Mendelson’s syndrome
        
        4.ปอดบวมจากสาเหตุอื่น
        เช่นผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาด้วยรังสี จนทำให้เกิดอาการปอดบวมจากรังสี (radiation pneumonia)
        และปอดบวมจากสารพิษและสารเคมี(chemicalpneumonia)
        
        สาเหตุ
- - - - หลอดลมยาวประมาณ 4.5 นิ้ว ส่วนประกอบของหลอดลมประกอบด้วยกระดูกอ่อนรูปครึ่งวงกลม 16-20 ชิ้น
      - ไม่มีกระดูกอ่อน ซึ่งจะเป็น กล้ามเนื้อเรียบช่วยให้ท่อลมเปลี่ยนแปลงรูปร่างได้ขณะที่มีการกลืนอาหาร
      - อยู่ด้านหน้าของหลอดอาหาร ต่อจากหลอดเสียงไปทรวงอก
      - หน้าที่
        
        เป็นทางผ่านของอากาศเข้าออกจากปอด
      - ส่วนที่ตรงกับกระดูกสันหลังช่วงอกแตกแขนงออกเป็นหลอดลมแขนงใหญ่ (Bronchi) ข้างซ้ายและขวา
    - - วัยหนุ่มสาว หลอดเสียงเจริญขึ้นอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะในผู้ชาย เนื่องจากสายเสียง (Vocal cord) ซึ่งอยู่ภายในหลอดเสียงนี้ยาวและหนาขึ้นอย่างรวดเร็วเกินไป ทำให้เสียงแตกพร่า
      - ประกอบด้วยกระดูกอ่อน 9 ชิ้น ได่แก่ กระดูกอ่อนไทรอยด์ (Thyroid Cartilage), กระดูกอ่อนคริคอยด์ (Cricoid Cartilage), ฝาปิดกล่องเสียง (Epiglottis), กระดูกอ่อนอาริทีนอยด์ (Arytenoid Cartilage)
      - หลอดเสียงเจริญเติบโตตามอายุ
      - ลักษณะเป็นหลอดยาวประมาณ 4.5 cm ในผู้ชาย และ 3.5 cm ในผู้หญิง
      - หนัาที่
        
        เป็นแหล่งเกิดเสียงให้คนเราสามารถเปล่งเสียงออกมาได้ โดยมีสายเสียง (Vocal Cords) เป็นอวัยวะสำคัญที่ทำให้เกิดเสียง
    - - แบ่งเป็นหลอดคอส่วนจมูกกับหลอดคอส่วนปาก โดยมีเพดานอ่อนเป็นตัวแยกสองส่วนนี้ออกจากกัน
      - แบ่งออกเป็น 3 ส่วน
        
        คอหอยส่วนที่อยู่ติดกับปาก (Oro-pharynx) เป็นทางผ่านของอาหารและอากาศ
        
        คอหอยส่วนที่อยู่ติดกับกล่องเสียง (Laryngo-pharynx) เป็นทางผ่านของอากาศอย่างเดียว
        
        คอหอยส่วนที่อยู่ติดต่อกับจมูก (Naso-pharynx) เป็นทางผ่านของอากาศอย่างเดียว ที่ส่วนนี้จะมีช่องไปติดต่อกับหูส่วนกลาง เรียกช่องนี้ว่า หลอดยูสเตเชียน (Eustachian’s tube)
      - เป็นส่วนที่อยู่ต่อจากจมูกและปากเป็นหลอดตั้งตรงยาวประมาณยาวประมาณ 5 นิ้ว มีลักษณะคล้ายกรวย
    - - แบ่งออกเป็น
        
        ส่วนผนังด้านข้างของโพรงจมูก (lateral nasal wall)
        
        Inferior meatus พบรูเปิดของท่อน้ำตา (nasolacrimal duct) ทำหน้าที่ถ่ายเทน้ำตาออกทางโพรงจมูก
        
        Superior meatus พบรูเปิดของ posterior ethmoid sinuses
        
        Sphenoethmoidal recess พบรูเปิดของ sphenoid sinus
        
        Middle meatus พบรูเปิดของ frontal sinus, anterior & middle ethmoid sinuses และ maxillary sinus
        
        ผนังกั้นช่องจมูก (septum)
        
        ประกอบด้วยกระดูกอ่อน (septal cartilage) ที่อยู่ทางด้านหน้าและกระดูกอยู่ด้านหลัง
      - หน้าที่
        
        เป็นทางผ่านของอากาศที่หายใจเข้าไปยังช่องจมูกและกรองฝุ่นละออง
  - - - •exudate ข้นหรือเป็นหนอง เรียก Purulent inflammation
        
        •exudate เป็นน้ำหรือมูกใส เรียก Catarrhal inflammation
        
        •URI เกิดจากเชื้อไวรัส Rhino-virus Adenoviruses Respiratory syncytial virus เรียกรวมว่า Coryza
        
        •เป็นการติดเชื้อของจมูกและคอ
    - - เป็นโรคที่พบบ่อยในระบบทางเดินหายใจ
        
        สาเหตุ ติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย
        
        เชื้อแบคทีเรียส่วนใหญ่คือ Beta Steptococcus group A
        
        อาการ ไม่มีน้ำมูกหรือไอ หรือน้ำตาไหล
        
        มีไข้สูง เจ็บคอ ครั่นเนื้อครั่นตัว
        
        คอแดง ต่อมทอนซิลจะมีหนอง ลิ้นไก่บวม ต่อมน้ำเหลืองโต
    - - เป็นภาวะที่เกิดจากการอักเสบของกล่องเสียง ก่อให้เกิดความเจ็บปวด เสียงหาย หรือเสียงเปลี่ยนไปจากเดิม
      - สาเหตุ
        
        การติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย
        
        โรคภูมิแพ้
        
        การได้รับสารเคมี หรือสารพิษบางอย่างเช่นควันบุหรี่
        
        การเกิดกรดไหลย้อนในกระเพาะอาหาร
        
        การใช้เสียงมากเกินไปเช่น คนที่ร้องเพลงหรือตะโกนดังๆหรือใช้เสียงติดต่อกันเป็นเวลานาน
      - Laryngoepiglottitis พบในเด็กเล็ก เกิดจากเชื้อ Hemophilus influenza
        
        เยื่อบุ Epiglottosและvocal cord อาจบวมมากจนหายใจไม่ออก
      - Croup หรือ Laryngotracheobronchitis มักพบในเด็ก เกิดจากเชื่อไวรัส การอักเสบทำให้ทางเดินหายใจตีบแคบ เวลาหายใจมีเสียงดัง เรียกว่า Stridor
        
        หายใจเสียงดังครุ๊ป ขณะหายใจเข้า เกิดจาก upper airway obstruction
    - - •เป็นความผิดปกติของภูมิคุ้มกันหลังได้รับสารก่อภูมิแพ้เข้าไป
        
        •จะมีอาการคัน น้ำมูกไหล จาม และคัดจมูก
        
        •พบ Eosinophil ในเลือดสูง
        
        •การตรวจหาเซลล์เกี่ยวข้อง ชนิด Mast/Basophil
    - - -ภาวะที่ทางเดินหายใจตอบสนองต่อการกระตุ้นมากเกิน ทำให้มีการหดเกร็งของหลอดลมมีเสมหะเพิ่มขึ้น
        -มีอาการหายใจลำบากมาก ได้ยินเสียงวี๊ดเกิดขึ้น (Wheezing and severe dyspnea) อาการเหล่านี้อาจ หายได้เอง หรือสามารถกลับเป็นปกติได้ หรือหายเมื่อได้รับยาขยายหลอดลม
      - สาเหตุของหอบหืดมี 2 ชนิดได้แก่
        
        1.Extrinsic asthma
        -เกิดจากการแพ้สารภายนอก
        
        antigen เหล่านี้ จะกระตุ้นให้มการรสร้าง IgE มาเกาะติดที่ Mastcellเมื้อMastcellแตกออกจะหลเก่งสารเคมอีอกมา ทำให้หลอดลมบวม หดเกร็ง และมีสารคัดหลั่ง(Secretion)
        
        2.Intrinsic asthma
        
        -เกิดจากองค์ประกอบที่เป็นสาเหตุอยู่ภายในร่างกาย ปริมาณ IgE ไม่สูง
        
        -มักเกิดจากการติดเชื้อของทางเดนิหายใจหรือสาเหตุอื่นๆเช่น การออกกำลังกาย การสูบบุหรี่ อากาศเย็น อากาศเป็นพิษและการมีออกซิเจนในกระแสเลือดน้อย
      - ขณะมีอาการหอบหืดหลอดลมจะมีขนาดบีบลงเนื่องจาก
        
        1.มีการหดตัวของกล้ามเนื้อเรียบทางหลอดลม ในระยะแรกการหดตัวจะเกิดในส่วนของ หลอดลมใหญ่ก่อนถ้าเป็นนานๆและรุนแรง จะมีการหดตัวในส่วนของหลอดลมเล็ก และ bronchiole
        
        2.เยือบุหลอดลมจะหนาขึ้น กว่าปกติเนื่องจากมี inflammatory cell ส่วนใหญ่ เป็น EosinophilและNeutrophil นอกจากนียัง พบว่า มีจำนวนของ mucousgland และ globlet cell เพิ่มขึ้น
        
        3.มีเสมหะเป็นมูกเหนียวและมี eosinophil จำนวนเสมหะเหล่านี้จะจับติดอยู่ตามผนังหลอดลมหรืออุด อยู่ใน แขนงหลอดลมเล็ก
    - - สาเหตุ
        
        การติดเชื้อทีจมูก
        
        โรคภูมิแพ้
      - เยื่อบุจมูกอักเสบบวมจนเป็นน้ำคั่ง คล้ายก้อนในจมูก
    - - อาการ
        
        ไอ มีเสมหะติดต่อกันทุกวันนานกว่า 6 เดือนขึ้นไป หรือเป็นอยูาอย่างน้อย 3 เดือนติดต่อกัน 2 ปีขึ้นปี
        
        เกิดจากการติดเชื้อเรื้อรัง ภูมิแพ้ ฝุ่นละอองและมีการสูบบุหรี่เป็นเวลานาน เยื่อบุหลอดลมจะหนามี Mucous secreting gland จำนวนมากขึ้น
        
        เกิดจากการติดเชื้อเรื้อรัง ภูมิแพ้ ฝุ่นละอองและมีการสูบบุหรี่เป็นเวลานาน เยื่อบุหลอดลมจะหนามี Mucous secreting gland จำนวนมากขึ้น
      - สาเหตุ
        
        สาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากเชื้อไวรัส บางครั้งอาจเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย เชื้อไอกรน ซึ่งในระยะแรกอาจเริ่มต้นด้วยการติดเชื้อไวรัส และต่อมามีการติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อน ซึ่งพบได้ในผู้ป่วยทีมีอาการไอติดต่อกันนานกว่า 2 สัปดาห์ หรือมีเสมหะคั่งค้างจำนวนมากในหลอดลม
    - - •ภาวะที่หลอดลมขนาดเล็กเกิดการพองตัวอย่างถาวร และเกิดการเปลียนแปลงของเยื่อบุผิว และผนังของหลอดลม ทำให้มีการติดเชื้ออักเสบได้บ่อย•พบได้ในคนทุกวัยแต่พบมากในช่วงอายุ20-40ปี
      - • มีไอเรื้อรังเสมหะเป็นหนองจำนวนมากและมีกลิ่นเหม็นถ้าตั้งทิ้งไว้จะแยกออกเป็น3ช้ันช้ันล่างสุด เป็นช้ันหนองข้น ช้ันกลางเป็นของเหลว ใส และช้ัน บนสุดเป็นฟอง
      - •มักจะได้ยนิเสียงcrepitationและเสียงrhonchi อาจพบนิ้วปุ้ม (clubbing of fingers)
        
        ภาวะนิ้มปุ้มหรือนิ้วกระบอง
        
        •เป็นการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการเจริญเติบโตและสร้างเนื้อเยื่อเล็บ(อาจรวมถึงกระดูกและข้อของนิ้วในบริเวณน้ัน) จากการที่ในร่างกายมีสารทชี่ื่อว่าVascular Endothelial Growth Factor (VEGF)
        เพิ่มมากขึ้ยกว่าปกติ
        
        •ทำให้หลอดเลือดฝอยส่วนปลายของร่างกายเกิด การขยายตัว และเพิ่มจำนวน เมื่อเนื้อเยื่อที่ทำหน้าที่ในการสร้างเล็บ ข้อและกระดูกบริเวณน้ัน มีเลือดมามากขึ้นก็จะมีการขยายตัวมากขึ้นตามไปด้วย ทำให้ปลายนิ้วน้ันพองขยายออกดู เหมือนกระบอง
      - • สาเหตุ
        
        1.มักเกิดจากการติดเชื้อของปอด (ปอดอกันเสบ,วันโรคปอด, ไอกรน)
        
        2.การอุดกั้นขวางองหลอดลม(เช่นมีสิ่งแปลกปลอม อยู่ในหลอดลม มีก้อนเนื้องอกหรือมะเร็งมากดหลอดลม)
    - - อาการอับเสบของโพรงจมูก
      - รูเปิดของsinusมีขนาดเล็กลง
      - สาเหตุ
        
        การติดเชื้อระบบหายใจตอนบน
        
        การติดเชื้อของฟัน
        
        สำลักน้ำ
- - - - เป็นภาวะถุงลมในปอดขยายตัวได้ไม่เต็มที่หรือปอดแฟบ
        
        ไม่สามารถหมุนเวียนก๊าซออกซิเจนและคาร์บอนไดออกไซด์เข้าสู่ถุงลมได้ ส่งผลให้หายใจได้ไม่เต็มที่
      - สาเหตุ
        -ขาดสาร surfactant เพื่อลดแรงตึงผิว
        -เกิดพังผืดที่เป็น hyaline membrane ที่เกิดจากการอักเสบ
        -การอุดตันของทางเดินหายใจ การสะสมของเยื่อเมือก สิ่งแปลกปลอม อาจทำให้อากาศไม่สามารถผ่านเข้าสู่ถุงลมในปอดได้อย่างเต็มที่
        -แรงกดจากภายนอกปอด การเกิดเนื้องอก กระดูกผิดรูป หรือภาวะน้ำในช่องเยื่อหุ้มปอด
    - - สารไนเตรตไดออกไซด์ในควันบุหรี่จะทำลายเนื้อเยื่อในปอดและในถุงลมให้ฉีกขาดที่ละน้อย กลายเป็นถุงลมที่มีขนาดใหญ่ขึ้น
      - ทำให้พื้นที่ผิวในปอดซึ่งเป็นที่รับออกซิเจนในร่างกายมีขนาดเล็กลง จึงต้องหายใจเร็วขึ้นเพื่อให้ออกซิเจนเข้าสู่ร่างกายอย่างเพียงพอ
  - - - ท่อลม
    - - เป็นหน่วยการทำงานของปอด
      - ผนังของ alveoli จะ มีหลอดเลือดฝอยกระจายอยู่เพื่อทาหน้าที่แลกเปลี่ยนก๊าซ
    - - จะมีการโป่งพองเป็นถุงลมย่อย (pulmonary-alveoli) ทำให้แลกเปลี่ยนแก๊สได้
      - ส่วนแลกเปลี่ยนแก๊สเป็นส่วนของหลอดลมฝอยที่ต่อจากหลอดลมฝอยเทอร์มินอล
      - มีเยื่อบุผิวบางๆ แตกแขนงเป็น alveolar ducts ซึ่งเป็นท่อ บางๆต่อกับ alveolar sacs
    - - ถุงลมรวม, พวงถุงลม