Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Karışımları Ayırma Yöntemleri - Coggle Diagram
Karışımları Ayırma Yöntemleri
Tanecik Boyutu Farkından Yararlanarak Ayırma
Eleme
Heterojen katı-katı karışımların tanecik boyutu farkından yararlanılarak ayrılmasıdır. Ayırma işleminde bir elek kullanılır. Örnek: Kumun elenmesi, unun elenmesi
Süzme
Katının sıvı içinde dağılmasıyla oluşan karışımları ayırma yöntemidir. Süzgeç kullanılır. Sıvı madde akarken katı süzgeçte kalır. Örnek: çayın posasından ayrılması
Ayıklama
Heterojen katı-katı karışımların boyut, şekil veya renklerine göre makine ya da elle ayıklanmasıdır. Örnek: Pirincin elle ayıklanması, çürük meyvelerin ayıklanması
Diyaliz
Süzme esasına dayanır, kolloid karışımlar gözeneklerden geçebilirler. Diyaliz böbrekleri olmayan ya da iyi çalışmayan hastalarda bir çeşit böbrek görevi görür. Örnek: Diyaliz tüpü
Mıknatıslanma Özelliği Farkıyla Ayrışma
Demir, kobalt, nikel metalleri mıktanıs tarafından çekilir. Bu maddelerden birinin bulunduğu bir karışımda mıknatıs kullanarak karışımı ayrıştırabiliriz. Örnek: demir tozu- bakır tozu, nikel tozu-tuz
Çözünürlük Farkından Yararlanarak Ayırma
Kristallendirme
Katı-sıvı homojen karışımlarda katının çözünürlüğünün sıcaklıkla deişiminden yararlanılarak yapılan yöntemdir. Katıların çözünürlüğü sıcaklık azaldıkça azalır. Örnek: şeker pancarından özütlenen şeker kristellendirmeyle ayrılabilir.
Ayrımsal Kristallendirme
Katı-katı karışımda katıların ikiside çözücüde çözünüyorsa karışım ayrımsal kristellendirmeyle ayrılabilir. Örnek: NaCl, KNO3
Özütleme ( ekstraksiyon)
Katı ya da sıvı bir maddenin bulunduğu karışımdan ilave edilen bir çözücü yardımıyla ayrıştırılmasına özütleme denir. Örnek: demlenmiş çay, parfüm
Yoğunluk farkından yararlanarak ayırma
Ayırma hunisiyle ayırma
Birbiri içinde çözülmeyen sıvı sıvı karışımlar ayırma hunisine konur. Yoğunluğu düşük olan üste çıkar. Ayırma hunisinin musluğu açılınca yoğunluğu yüksek olan sıvı akar. Örnek: mazot-su , zeytinyağı-su
Yüzdürme
Katı katı heterojen karışımlarda su eklenir, yoğunluğu düşük olan maddenin yoğunluğu sudan düşükse yüzerken yoğunluğu yüksek olan maddenin yoğunluğu sudan fazlaysa suda batar. Örnek: çakıl- talaş
Savurma
Örnek olarak buğday ve saman karışımda samanın yoğunluğu daha küçük olduğundan uçup giderken buğday geride kalır, bu yöntem savurma olarak geçer.
Hal Değişim Sıcaklığı Farkıyla Ayrıştırma
Erime Sıcaklığı Farkıyla Ayrıştırma
Erime sıcaklığı yakın olmayan katı-katı karışımlara uygulanır. Erime noktası küçük olan madde önce erir. Örnek: çinko metali ve bakır metali
Kaynama Sıcaklığı Farkıyla Ayrıştırma
Basit Damıtma
Buharlaşması daha kolay olan bir sıvı buharlaştırıldıktan sonra soğuk bir ortamda yoğunlaştırılıp tekrara sıvı hale dönüştürülmesine basit damıtma denir. Örnek: su- aseton
Ayrımsal Damıtma
Kaynama noktalar yakın olan sıvılar basit damıtayla damıtılmaz. Ayrımsal damıtmada basit damıtmadan farklı olarak fraksiyon kolonu bulunur bu kolon sayesinde kaynama noktalarının farkı 40 dereceden küçük olan sıvı-sıvı homojen karışımlar ayrıştırılabilinir. Örnek: Alkollü su, alkol-aseton
Kaynakça: 10. Sınıf Eis Kimya Föyü
