Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ภาวะสายสะดือเคลื่อนต่ำและพลัดต่ำ - Coggle Diagram
ภาวะสายสะดือเคลื่อนต่ำและพลัดต่ำ
ความหมาย
ทารกในครรภ์ได้รับอันตรายจากสายสะดือถูกกด เลือดไม่สามารถไหลผ่านทารก ทารกจึงขาดออกซิเจนและตายในที่สุด
สายสะดือพลัดต่ำ (complete หรือ overt prolapsed of cord)
สภาพของ forelying cord ที่ถุงน้ำทูนหัวแตก สายสะดือจะย้อยลงมาอยู่ภายในหรือออกมา
นอกช่องคลอดได้
สาเหตุ
ส่วนนำไม่กระชับกับส่วนล่างของทางคลอด เช่น ท่าผิดปกติ ครรภ์แฝด ทารกตัวเล็ก ทารกคลอดก่อนกำหนด
สายสะดือยาว > 75ซม. มีโอกาสเกิดง่าย
รกเกาะต่ำ ทำให้สายสะดืออยู่ใกล้กับปากมดลูก มากกว่ารกที่เกาะอยู่ที่ส่วนบนของมดลูก
ศีรษะทารกอยู่สูงเมื่อถุงน้ำคร่ำแตก หรือมีการเจาะถุงน้ำ ภาวะเชิงกรานแคบ หรือ CPD
การทำสูติหัตถการ เช่น การหมุนกลับท่าทารกภายใน ภายนอก การเจาะถุงน้ำ
การวินิจฉัย
สายสะดือเคลื่อนต่ำ = คลำพบสายสะดืออยู่ข้างล่างส่วนนำ หรือต่ำกว่า พบสายสะดือเต้นในขณะตรวจทางช่องคลอด\ทวารหนัก และพบว่าถุงน้ำยังไม่แตก
สายสะดือพลัดต่ำ = ตรวจพบสายสะดือต่ำกว่าส่วนนำ คลำไม่พบถุงน้ำหรือพบสายสะดืออยู่ในช่องคลอด\ปากช่องคลอด เสียงหัวใจทารกเต้นช้าลง หรือมีขี้เทาปนมากับน้ำหล่อทารก
การรักษา
หลีกเลี่ยงการเจาะถุงน้ำในกรณีส่วนนำอยู่สูง / ขณะมดลูกหดรัดตัว
กรณีท่าทารกผิดปกติ ควรรับไว้ในรพ.ตั้งแต่ครรภ์ครบกำหนด
การรักษาโดยให้ส่วนนำอยู่สูง เพื่อช่วยการเกิดสายสะดือกดทับ
สายสะดือเคลื่อนต่ำ = นอนศีรษะต่ำ ยกก้นสูง ห้ามเบ่ง เพื่อป้องกันการกดทับของสายสะดือ และการทำการช่วยคลอดโดยการผ่าตัด
สายสะดือพลัดต่ำ = ขณะตรวจภายในให้ใช้นิ้วมือดันส่วนนำให้สูงขึ้น และนอนศีรษะต่ำ ยกก้นสูง หรือใส่น้ำเข้าไปในกระเพาะปัสสาวะ 500-750มล.ทางFoley จากนั้นระบายน้ำออกก่อนผ่าตัดหรือคลอดทางช่องคลอด
การให้ยายับยั้งการหดรัดตัวของมดลูกระหว่างที่เตรียมผ่าคลอด เพื่อลดการหดรัดตัวของมดลูก
สายสะดือเคลื่อนต่ำ (presentation of cord)
ภาวะสายสะดือลงมาอยู่ต่ำกว่าส่วนนำเมื่อถุงน้ำทูนหัวยังไม่แตก เรียกว่า forelying cord หรือ umbilical cord presentation
รายที่สายสะดือลงมาอยู่ข้างๆของส่วนนำ เรียกว่า occult prolapsed of cord