Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

โรคระบบทางเดินหายใจ : - Coggle Diagram

- - - - ภาวะที่ถุงลมแฟบ โดยที่ไม่ขยายตัวเลยหรือเคยขยายตัวแล้วกลับแฟบภายหลัง
      - ถ้าเกิดขึ้นกับปอดมากจะทำให้ขาด O2
      - ทำให้ติดเชื้อได้ง่าย จากเสมะ และสิ่งแปลกปลอม
    - - ภาวะที่มีการคั่งของสารน้ำในถุงลมของเนื้อปอด
        
        ทำให้ไม่สามารถแลกเปลี่ยนก๊าซได้ปกติ เกิดหัวใจล้มเหลว
      - สาเหตุ
        
        เหตุหัวใจ cardiogenic pulmonary edema) : หัวใจห้องล่างซ้ายล้มเหลว ไม่สามารถบีบไล่เลือดออกจากระบบไหลเวียนเลือดในปอดได้ทัน
        
        เหตุอื่นไม่ใช่หัวใจ noncardiogenic pulmonary edema) : เกิดการบาดเจ็บต่อเนื้อปอดหรือระบบหลอดเลือดของปอด
    - - ปอดเสื่อมสมรรถภาพจากควันบุหรี่
        
        สารไนโตรเจนไดออกไซด์ในควันบุหรี่ จะทำลายเนื้อเยื่อปอดและถุงลม ให้ขาดทีละน้อยๆจนใหญ่
        
        ทำให้พื้นที่ปอด รับO2ได้ลดลง จึงต้องหายใจเร็วขึ้น
    - - Lobar pneumonia ปอดบวมที่กลีบใดกลับนึง
        
        เกิดจากเชื้อ Pneumococci
      - Bronchopneumonia เป็นรอบๆ หลอดลมส่วนปลาย กระจายมากกว่า
      - สาเหตุ
        
        เชื้อแบคทีเรีย
        
        Streptococcus pneumoniae และenteric bacilli ในเด็กต่ำกว่า 3 เดือน
        
        Streptococcus pneumoniae และHaemophilus
        influenza ในเด็ก 3 เดือน -5ปี
        
        ปอดบวมจากการสำลัก (aspirated pneumonia)
        
        เกิดการบวมแดงอย่ารุนแรง Mendelson’s syndrome
        
        1.เชื้อไวรัส
        
        respiratory syncytial virus เกิดกับเด็กอายุต่ำกว่า 1ปี
        
        parainfluenza
        
        influenza
        
        adenovirus
        
        4.ปอดบวมจากสาเหตุอื่น
        
        รังสี / สารพิษ / สารเคมี
    - - เกิดจาก Mycobacterium tuberculosis
      - เชื้อกระจายทางลมหายใจ
      - ติดมาจากการกินนมที่ไม่ผ่านการฆ่าเชื้อ
      - ชนิด
        
        Post Primary Pulmonary Tuberculosis
        
        เกิดหลังจากเคยได้รับเชื้อมาแล้ว มักเกิดจากเชื้อที่สงบอยู่จากการแพร่ครั้งแรก
        
        รอยโรคที่เนื้อปอดเป็นบริเวณ Apex หรือ subapical ของปอดกลีบบนเพราะมีความดันO2สูง
        
        รอยโรคไม่กระจายในหลอดน้ำเหลือง / รอยโรคเป็น tubercle และ caseation
        
        Primary Pulmonary Tuberculosis
        
        เกิดเมื่อรับเชื้อครั้งแรก
        
        เป็นบริเวณเนื้อปอดที่อากาศถ่ายเทได้มากที่สุด
        
        ส่วนล่างของปอดกลีบบน
        
        ส่วนบนของปอดกลีบล่าง
        
        ต่อมน้ำเหลืองที่ขั้วปอดโต ( hilar lymph node ) และมีเนื้อตาย
        
        เมื่อเชื้อเข้ามา จะถูก alveolar macrophageจับกิน
        
        ถ้าเชื้อไม่ตาย ก็จะเพิ่มจำนวนกระตุ้นให้อักเสบเฉียบพลัน
        
        macrophage ทำปฏิกิริยารวมกลุ่ม เป็นTubercle
        
        เกิดรอยโรค (Primary focus หรือ Ghonfocus ) มีเนื้อตายและหายได้เอง
        
        ถ้าเนื้อตายเล็ก จะถูกกำจัดโดย macrophage รอบๆ และถูกแทนที่ด้วย fibrous tissue
        
        ถ้าเนื้อตายใหญ่ จะมี fibrous tissue ล้อมรอบเป็นลักษณะ fibrocaseous
        
        หรือ มีCaมาอยู่เป็น fibrocalcific แต่อาจมีเชื้อโรคอยู่ทำให้กำเริบได้
  - - - เพื่อลดแรงเสียดสี
    - - มีของเหลวสะสมในชั้นเยื่อหุ้มปอดกับในช่องอก
      - มี 2 ประเภท
        
        2.เป็นของเหลวขุ่น
        
        เกิดจากการอักเสบ เช่นวัณโรค มะเร็งปอด
        
        1.เป็นของเหลวใส (Transudativepleural effusion)
        
        เกิดจากหัวใจล้มเหลว ไตวาย ตับแข็ง
    - - 1.Open pneumothorax ภาวะลมคั่งในเยื่อหุ้มปอด จากบาดแผลแบบ sucking chest wound
        
        ทำให้ช่องเยื่อหุ้มปอดเปิด ติดต่อโดยตรงกับอากาศภายนอก
        
        ขณะหายใจเข้า อากาศจากภายนอกจะเข้าปอดทางแผล
        
        ขณะหายใจออก อากาศถูกดันออกช่องเยื่อหุ้มปอดเล็กน้อย
        
        ทำให้อากาศค้างในปอดมากขึ้น ปอดจึงแฟบ
      - รูแผลขนาดใหญ่ 2 ใน 3ของหลอดลม
        
        ทำให้หายใจลำบาก ขาดO2อย่ารวดเร็ว
      - 2.Tension pneumothorax
        
        เกิดจากมีแผลฉีกขาดที่ผนังอดทะลุถึงเยื่อหุ้มปอด
        
        แผลเฉียงแหลม หรือขอบแผลรุ่งริ่ง
        
        ปากแผล ทำหน้าที่คล้ายลิ้นหรือประตู
        
        ทำให้ปอดแฟบ mediastinum เลือดดำไหลกลับลดลงและกดปอดอีกด้าน
        
        ขณะหายใจเข้า ลมผ่านแผลเข้าสู่เยื่อหุ้มปอด
        
        ขณะหายใจออก แรงดันปอดลดลง ปากแผลปิดทำให้ลมออกไม่ได้
- - - - แพ้สานภายนอก เช่น ฝุ่น เกสร อาหาร
      - antigen จะกระตุ้นให้สร้างIgE มาเกาะMast cell
        
        เมื่อ Mast cell แตกออกจะหลั่งสารเคมีออกมา
        
        ทำให้หลอดลมบวม หดเกร็ง และมีสารคัดหลั่ง (Secretion)
    - - เกิดจากองค์ประกอบภายในร่างกาย IgEไม่สูง
      - เกิดติดเชื้อทางเดินหายใจ
        
        สูบบุหรี
        
        อากาศเย็น-พิษ /ออกกำลังกาย
        
        O2 ในเลือดน้อย
  - - - มีจำนวนของ mucous
        glandและgloblet cell เพิ่มขึ้น
- - - - ระยะแรกเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย ก่อโรคหวัด และอาจทำให้อักเสบถึงsinus
      - ต่อมาติดเชื้อแบคทีเรียร่วมด้วย
      - ถ้าติดเชื้อรุนแรง อาจทำให้เยื่อบุจมูกบวม มีพังผืด เกิดอุดตันรูเปิดระหว่างsinusกับโพรงจมูก ทำให้อักเสบเรื้อนังได้
    - - โดยเฉพาะฟันกรามน้อยและฟันกรามแถวบน
      - 10% อักเสบของ Maxillary sinus เกิดจากฟันผุ
    - - เช่น ไข้หวัดใหญ่โรคหัด โรคไอกรน
    - - เกิดการสำลักน้ำเข้าไปในจมูกและsinus
- - - - ต่อมามีเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อน ได้แก่
        Beta Streptococcus group A
    - - คอแดง ทอนซิลมีหนอง ลิ้นไก่บวม
      - ไข้สูง เจ็บคอ ครั่นเนื้อตัว
      - ไม่มีน้ำมูก/ไอ/น้ำตาไหล
      - ต่อมนำเหลืองโต
  - - - เกิดความเจ็บปวด เสียงหาย หรือเสียงเปลี่ยน
      - สาเหตุ
        
        ภูมิแพ้
        
        ติดเชื้อไวรัส หรือแบคทีเรีย
        
        การได้รับสารเคมี หรือสารพิษบางอย่าง
        
        การเกิดกรดไหลย้อนในกระเพาะอาหาร
        
        การใช้เสียงมากเกินไป
      - บางกรณี อาจเกิดอันตราย
        
        เยื่อบุEpiglottis และ vocal cordบวมมาก จนหายใจไม่ออก
        
        หายใจเข้าเสียงดังครุ๊ป
        
        เกิดจาก upper airway obstruction
        
        Laryngoepiglottitis หรือCroup พบในเด็ก
        
        เกิดจากเชื้อ Hemophilus influenza
        
        ทำให้ทางเดินหายใจตีบแคบ เวลาหายใจมีเสียงดัง เรียก Stridor
      - เนื้องอกที่กล่องเสียง (Laryngeal polyp)
        
        เป็นตุ่มนูน เกิดจากการระคายเคืองเรื้อรัง ทำให้เสียงแหบ
  - - - เกิดจากติดเชื้อเรื้อรัง ภูมิแพ้ ฝุ่น และสูบบุหรี่มานาน
      - เยื่อบุหลอดลมหนา / หลั่งเสมหะมากกว่าปกติ
        
        ทำให้หลอดลมตีบ ลมเข้า-ออกลำบาก
      - อาการ
        
        ไอต่อเนื่องมากกว่า 6 เดือน หรือ 3เดือน-2ปีขึ้นไป
    - - หลอดลมเล็ก จากการพองตัวและเปลี่ยนแปลงของผนังหลอดลม อัดเสบบ่อย
      - สาเหตุ
        
        2.การอุดกั้นของหลอดลม
        
        1.มักเกิดจากการติดเชื้อของปอด
      - อาการ
        
        ไอเรื้อรัง
        
        เสมหะเป็นหนองมาก เหม็น
        
        ตั้งทิ้งไว้แยกออกได้ 3 ชั้น
        
        ชั้นกลาง เหลวใส
        
        ชั้นล่าง หนองข้น
        
        ชั้นบน เป็นฟอง
        
        ได้ยินเสียงcrepitation และเสียงrhonchi
        
        นิ้วปุ้ม หรือนิ้วกระบอง (clubbing of fingers)
        
        การเปลี่ยนแปลงและสร้างเนื้อเยื่อเล็บ อาจถึงกระดูกและข้อ
        
        สารในร่างกาย Vascular Endothelial Growth Factor (VEGF) เพิ่มขึ้น
        
        หลอดเลือดฝอยส่วนปลายของร่างกายขยาย ทำให้ปลายเล็บพอง
- - - - จมูก
        
        เป็นทางผ่านอากาศและกรองฝุ่น
  - - - CO2จากหลอดเลือดฝอยที่ปอดแพร่เข้าถุงลมและกลับออกมาภายนอกร่างกาย
    - - O2 จะแพร่ผ่านผนังถุงลมเข้าหลอดเลือดฝอยที่ปอด
    - - จับกับฮีโมโกลบินในเม็ดเลือดแดง และนำไปใช้ในขบวนการเผาผลาญสารอาหาร (metabolism) เพื่อสร้างพลังงานในการทำกิจกรม
  - - - ตั้งแต่ โพรงจมูก (nasal cavity), คอหอย (pharynx), กล่องเสียง (larynx), หลอดลม (trachea), หลอดลมฝอย (bronchi), bronchiole, ปลายหลอดลม (terminal
        bronchiole)
      - หน้าที่
        
        ทำความสะอาดอากาศ
        
        อุ่นอากาศที่จะเข้าปอด
        
        เพิ่มความชื้นอากาศที่จะเข้าปอด
        
        เป็นทางเดินของอากาศ
    - - ตั้งแต่ หลอดลมฝอย (respiratory bronchiole), ท่อลม (alveolar duct), กระเปาะถุงลมalveolar sac, ถุงลม (alveoli)
        
        หน้าที่ : แลกเปลี่ยนก๊าซ
- - - - พบ Eosinophil ในเลือดสูง
    - - พบ Mast cell และ
        Basophil มากกว่าคนปกติ
- - - - มูกใส/น้ำ "Catarrhal inflammation"
      - มูกข้น/หนอง "Purulent inflammation"