Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลหญิงที่มีโรคร่วมกับการตั้งครรภ์ (โรคระบบทางเดินปัสสาวะ) - Coggle…
การพยาบาลหญิงที่มีโรคร่วมกับการตั้งครรภ์ (โรคระบบทางเดินปัสสาวะ)
ความหมาย
การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะหมายถึงภาวะที่มีแบคทีเรียในปัสสาวะซึ่งเกิดจากมีเชื้อโรคเข้าไปในกระเพาะปัสสาวะท่อปัสสาวะและไตอย่างน้อย 10 แบคทีเรียต่อมิลลิลิตรในปัสสาวะใหม่ส่วนการติดเชื้อระบบทางเดินปัสสาวะที่แสดงอาการสามารถพบเชื้อแบคทีเรีย 10 แบคทีเรียต่อมิลลิลิตรการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะที่แสดงอาการนี้มักเกิดร่วมกับการอักเสบและพบจำนวนเม็ดเลือดขาวในปัสสาวะสูงมากกว่า 8 เซลล์ต่อมิลลิลิตร
การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ (urinary tract infection) การติดเชื้อของทางเดินปัสสาวะเป็นภาวะแทรกซ้อนที่พบบ่อยที่สุดในระยะตั้งครรภ์เกิดขึ้นประมาณร้อยละ 10-15 เชื้อที่พบบ่อยคือ E. coli, klebsiela, proteus เชื้ออื่น ๆ ก็พบได้เช่น pseudomonas, staphylococcus รวมทั้ง group-D และ group-B streptococcus
ปัจจัยเสี่ยงการติดเชื้อ
ไตพิการ
มีประวัติติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ
มีประวัติได้รับการสวนปัสสาวะ
เบาหวาน
โลหิตจาง
การมีเพศสัมพันธ์กับผู้ที่ติดเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์เช่นคลามัยเดียหนองในเอชไอวี
ภาวะเเทรกซ้อน
การคลอดก่อนกำหนด (premature labor)
กรวยไตอักเสบเรื้อรัง (chronic pyelonephritis)
การติดเชื้อในกระแสเลือด (septic shock)
ทารกน้ำหนักน้อย (low birth weight)
ความดันโลหิตสูง (hypertension)
การเเบ่งชนิดการติดเชื้อ 2 ชนิด
โรคติดเชื้อของระบบทางเดินปัสสาวะที่ไม่แสดงอาการ (asymptomatic bacteriuria: ABU)
การมีเชื้อแบคทีเรียภายในทางเดินปัสสาวะโดยไม่มีอาการของการติดเชื้อ
การวินิจฉัย
ใช้วิธีการเพาะเชื้อของปัสสาวะโดยใช้ปัสสาวะส่วนกลาง (mid stream urine) ที่เก็บอย่างถูกต้องโดยทั่วไปถือว่ามีการติดเชื้อถ้าเพาะเชื้อได้แบคทีเรียมากกว่า 100,000 โคโลนีต่อปัสสาวะ 1 มล. ถ้าน้อยกว่า 100,000 มักจะเกิดจากการปนเปื้อน แต่อาจแสดงว่ามีการติดเชื้อของทางเดินปัสสาวะได้โดยเฉพาะอย่างยิ่งในรายที่มีแบคทีเรียกรัมลบอย่างเดียวมากกว่า 1,000 โคโลนีต่อปัสสาวะ 1 มล. หรือแบคทีเรียกรัมลบมากกว่า 10,000 โคโลนีขึ้นไปร่วมกับเชื้ออื่นด้วยต่อปัสสาวะ 1 มล.
การรักษาและการพยาบาลเก็บปัสสาวะ
หญิงตั้งครรภ์ที่มาฝากครรภ์ครั้งแรกให้เก็บปัสสาวะช่วงกลางของปัสสาวะ (mid stream urine) ส่งตรวจถ้าพบ bacteria ให้ยาปฏิชีวนะ armpicillin 500 mg. ทุก 6 ชั่วโมงเป็นต้นให้ยานานอย่างน้อย 7-10 วันส่งตรวจเพาะเชื้อจากปัสสาวะหลังให้ยาครบ
แนะนำการทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์อย่างถูกวิธีโดยทำความสะอาดหลังจากปัสสาวะหรืออุจจาระทุกครั้งด้วยการเช็ดจากด้านหน้าไปด้านหลังและแนะนำให้รักษาความสะอาดกางเกงชั้นใน
ดื่มน้ำอย่างน้อยวันละ 2,000-3,000 มิลลิลิตร
รับประทานอาหารให้มีความสมดุลระหว่างโปรตีนและคาร์โบไฮเดรตธาตุเหล็กหลีกเลี่ยงน้ำชากาแฟเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์เครื่องเทศ
รับประทานวิตามินซีทุกวัน
แนะนำการรับประทานยาให้ครบตามแผนการรักษา
ทำการเพาะเชื้อจากปัสสาวะหลังรับประทานยาครบตามแผนการรักษา
โรคติดเชื้อของระบบทางเดินปัสสาวะที่มีอาการแสดง(synutomatic bacteriaria)
การติดเชื้อระบบทางเดินปัสสาวะส่วนล่าง ได้แก่ ท่อปัสสาวะและกระเพาะปัสสาวะอักเสบ
อาการเเละอกาการเเสดง
มีอาการปวดเวลาถ่ายปัสสาวะโดยเฉพาะเมื่อปัสสาวะใกล้จะสุดปัสสาวะบ่อยและกลั้นไม่ได้ปัสสาวะจะมีเม็ดเลือดขาวแบคทีเรียเม็ดเลือดแดงร่วมด้วยได้อาจมีการลุกลามขึ้นไปทำให้ไตอักเสบได้มักพบกับหญิงตั้งครรภ์ในไตรมาสที่สอง
การวินิฉัย = กระเพาะปัสสาวะอักเสบเฉียบพลัน (acute cystis) วินิจฉัยได้โดยดูจำนวนเม็ดเลือดขาว bacteria และเม็ดเลือดเลือดแดงในปัสสาวะผลการตรวจเพาะเชื้อมักพบ E.coli เป็นส่วนใหญ่
การรักษาและการพยาบาล
แนะนำให้ดื่มน้ำมาก ๆ วันละ 2,000-3,000 มิลลิลิตร
แนะนำการรับประทานอาหารครบทุกหมู่และได้สัดส่วน
แนะนำการทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์อย่างถูกวิธีโดยเช็ดจากข้างหน้าไปข้างหลัง
แนะนำไม่ให้กลั้นปัสสาวะ
แนะนำไม่ให้สวมกางเกงในรัดรูปหรือคับเกินไป
ให้การรักษาโดยให้รับประทานยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา
การติดเชื้อระบบทางเดินปัสสาวะส่วนบน ได้แก่ กรวยไตอักเสบเฉียบพลัน (acute pyelonephritis)
อาการเเละอาการแสดง
อาการมักเกิดขึ้นอย่างเฉียบพลันโดยมีไข้หนาวสั่นและปวดบริเวณบั้นเอวข้างเดียวหรือสองข้างอาจจะมีอาการเบื่ออาหารคลื่นไส้และอาเจียนร่วมด้วยอุณหภูมิร่างกายมักจะสูงกดเจ็บบริเวณ costovertebral angles ในรายรุนแรงอาจมีอาการช็อกจากการติดเชื้ออาการละอาการแสดง
การตรวจห้องปฏิบัติการ
การตรวจปัสสาวะพบมีเม็ดเลือดขาวมักจะติดกันเป็นกระจุกนอกจากนี้ยังมีแบคทีเรียจำนวนมากมักเป็นกรัมลบตรวจเลือดมักมีจำนวนเม็ดเลือดขาวขึ้นสูง neutrophil สูงการเพาะเชื้อจากปัสสาวะได้แบคทีเรียซึ่งส่วนมากเป็น E. coli การเพาะเชื้อแบคทีเรียจากเลือดอาจขึ้นในบางรายร้อยละ 15 ของผู้ป่วยกรวยไตอักเสบเฉียบพลันมีการติดเชื้อแบคทีเรียในกระแสเลือด (bacteremia)
การวินิจฉัยเเยกโรค
แยกโรคผู้ที่มาด้วยอาการปวดท้องอาจต้องแยกจากการเจ็บครรภ์ไส้ติ่งอักเสบรกลอกตัวก่อนกำหนดการมีเนื้องอกมดลูก (myoma) ในระยะหลังคลอดต้องแยกจากการติดเชื้อหลังคลอดด้วยโดยทั่วไปแล้วแยกกันได้ไม่ยากนักจากการตรวจร่างกายและตรวจปัสสาวะ
ผลของกรวยไตอักเสบต่อการตั้งครรภ์
การรักษา
รับผู้ป่วยไว้ในโรงพยาบาลส่งปัสสาวะเพื่อตรวจวิเคราะห์ (Urinalysis) เพาะเชื้อ (Culture and Sensitivity) เจาะเลือดตรวจนับเม็ดเลือดครียะตินินและอีเลคโตรไลท์
เริ่มให้ ampicillin 1-2 กรัม IV ทุก 6 ชั่วโมงร่วมกับ gentamicinl มก. / กก. ทุก 8 ชั่วโมงหรือ Ceftriazone 1-2 กรัม IV ทุก 24 ชั่วโมงโดยให้ไปก่อนแล้วปรับตามผลการเพาะเชื่อว่าเป็นเชื้ออะไร
แนะนำให้นอนพักบนเตียงในท่าตะแคงซ้ายเพื่อให้เลือดไปเลี้ยงมดลูกและผ่านไปสู่ทารกได้มากขึ้น
แนะน่าให้ดื่มน้ำเพียงพอให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำและบันทึกจำนวนน้ำเข้าออกเพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำซึ่งทำให้เลือดมาเลี้ยงไตลดลงถ้าจำเป็นแพทย์อาจให้คาสายสวนปัสสาวะ
อาจให้ได้รับยาแก้ปวดเพื่อความสุขสบาย
ตรวจวัดสัญญาณชีพของหญิงตั้งครรภ์และฟังเสียงหัวใจทารก (Fetal heart sound) บ่อย ๆ
หลังจากคลอด 12 สัปดาห์ควรมีการตรวจซ้ำเพื่อดูความผิดปกติของระบบทางเดินปัสสาวะเนื่องจากมีรายงานว่าอาจเกิดซ้ำได้สูงถึงร้อยละ 30-40 ในหญิงตั้งครรภ์ที่เคยติดเชื้อ