Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

โรคระบบทางเดินหายใจ - Coggle Diagram

- - - - -ภาวะที่แฟบโดยที่ไม่เคยขยายตัวหรือเคยขยายตัวเเล้วกลับไปแฟบ
      - -ถ้าเกิดขึ้นในเนื้อปอดจำนวนมากจะทำให้ขาดo2
    - - -ภาวะการคั่งของสารน้ำในถุงลมของเนื้อปอดทำให้ไม่สามารถทำหน้าที่แลกเปลี่ยนก๊าซได้เกิดภาวะการหายใจล้มเหลว
    - - -พื้นที่ในปอดจะมีถุงลมเล็กๆ กระจายอยู่เต็มทั่วปอด เพื่อทำหน้าที่รับออกซิเจนเข้าร่างกาย
      - -เป็นโรคที่เนื้อปอดค่อยๆ เสื่อมสมรรถภาพจากการได้รับควันบุหรี่
      - -สารไนโตรเจนไดออกไซด์ในควันบุหรี่ทำลายเนื้อเยื่อในปอดและในถุงลมฉีกขาดทีละน้อยและรวมตัวกลายเป็นถุงลมที่มีขนาดใหญ่ขึ้น เกิดโรคถุงลมโป่งพอง
      - -ทำให้พื้นที่ผิวเนื้อเยื่อภายในปอด ซึ่งเป็นที่รับออกซิเจนเข้าสู่ร่างกายมีขนาดเล็กลง จึงต้องหายใจเร็วขึ้น เพื่อให้ออกซิเจนเข้าสู่ร่างกายเพียงพอ
    - - -ภาวะการคั่งของสารน้ำในถุงลมของเนื้อปอดทำให้ไม่สามารถทำหน้าที่แลกเปลี่ยนก๊าซได้เกิดภาวะการหายใจล้มเหลว
        
        สาเหตุ
        
        -หัวใจซีกซ้ายล้มเหลว ทำให้ไม่สามารถบีบเลือดออกจากระบบไหลเวียนในปอดได้ทัน (ปอดบวมน้ำเหตุหัวใจ, cardiogenic pulmonary edema)
        
        -เกิดการบาดเจ็บต่อเนื้อปอดหรือระบบหลอดเลือดของปอด (ปอดบวมนำเหตุอื่นซึ่งไม่ใช่หัวใจ, noncardiogenic pulmonary edema)
    - - เกิดการติดเชื้อเรื้อรัง ภูมิแพ้ ฝุ่นละอองและการ สูบบุหรี่เป็นเวลานาน เยื่อบุหลอดลมจะหนา มี mucous secreting gland จำนวนมากขึ้น
      - มีการหลั่งเมือก (เสมหะ) ออกมามากกว่าปกติ เป็นเหตุให้หลอดลมมีลักษณะตีบแคบลง ทำให้ลมหายใจเข้าออกได้ยากลำบากขึ้น
      - จะวินิจฉัยผู้ป่วยว่าเป็นหลอดลมอักเสบเรื้อรังต่อเมื่อผู้ป่วยมีอาการไอมีเสมหะติดต่อกันทุกวันนานกว่า 6เดือนขึ้นไป หรือเป็นอยู่อย่างน้อยปีละ 3เดือนติดต่อกัน 2ปีขึ้นไป
    - - ภาวะทางเดินหายใจมีการตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้นต่างๆมากเกินไป ทำให้หดเกร็งของหลอดลม มีเสมหะเพิ่มขึ้น
      - มีอาการหายใจลำบากมาก ได้ยินเสียงวี๊ดเกิดขึ้น (Wheezing and severe dyspnea) อาการเหล่านี้อาจหายได้เอง หรือสามารถกลับเป็นปกติได้ หรือหายเมื่อได้รับยาขยายหลอดลม
      - สาเหตุ
        
        1.Extrinsic asthma-เกิดจากการแพ้ เช่น ฝุ่นละออง เกสรดอกไม้อาหารต่างๆ -antigen เหล่านี้ กระตุ้นให้มีการสร้าง IgE มาเกาะติดที่ Mast cell เมื่อ Mast cell แตกออก จะหลั่งสารเคมีออกมา ทาให้หลอดลมบวม หดเกร็ง และมีสารคัดหลั่ง (Secretion)
        
        2.Intrinsic asthma -เกิดจากสาเหตุอยู่ภายในร่างกาย ปริมาณ IgE ไม่สูง -เกิดจากการติดเชื้อของทางเดินหายใจ หรือสาเหตุอื่นๆ เช่น การออกกาลังกาย การสูบบุหรี่ อากาศเย็น อากาศเป็นพิษ และการมีออกซิเจนในกระแสเลือดน้อย
      - ขณะมีอาการหอบหืดจะทำให้หลอดลมตีบลงเนื่องจาก
        
        1.มีการหดตัวของกล้ามเนื้อเรียบทางหลอดลม ในระยะแรกการหดตัวจะเกิดในส่วนของหลอดลมใหญ่ก่อน ถ้าเป็นนานๆและรุนแรง จะมีการหดตัวในส่วนของหลอดลมเล็ก และbronchiole
        
        2.เยื่อบุหลอดลมจะหนาขึ้นกว่าปกติ เนื่องจากมีinflammatory cell ส่วนใหญ่เป็นEosinophilและNeutrophilนอกจากนี้ยังพบว่า มีจานวนของmucous glandและgloblet cellเพิ่มขึ้น
        
        3.มีเสมหะเป็นมูกเหนียว และ มีeosinophilจานวนเสมหะจะจับติดอยู่ตามผนังหลอดลมหรืออุดอยู่ในแขนงหลอดลมเล็ก
    - - ภาวะที่หลอดลมขนาดเล็กเกิดการพอง และเกิดการเปลี่ยนแปลงของเยื่อบุผิวและผนังของหลอดลม ทำให้มีการติดเชื้ออักเสบได้บ่อย พบมากในช่วงอายุ 20-40 ปี
        
        สาเหตุ
        
        1.เกิดจากการติดเชื้อของปอด (ปอดอักเสบ,วัณโรคปอด, ไอกรน)
        
        2.การอุดกั้นของหลอดลม (เช่น มีสิ่งแปลกปลอมอยู่ในหลอดลม มีก้อนเนื้องอกหรือมะเร็งมากดหลอดลม)
      - ไอเรื้อรัง เสมหะเป็นหนองกลิ่นเหม็น ตั้งทิ้งไว้จะ แยกออกเป็น 3 ชั้น ชั้นล่างสุดเป็นชั้นหนองข้น ชั้นกลางเป็นของเหลว ใส และชั้นบนสุดเป็นฟอง
      - จะได้ยินเสียง crepitationและเสียง rhonchiอาจพบนิ้วปุ้ม (clubbing of fingers)
      - ภาวะนิ้วปุ้มหรือนิ้วกระบอง
        
        การเปลี่ยนแปลงรูปแบบการเจริญเติบโตและสร้างเนื้อเยื่อเล็บ (อาจรวมถึงกระดูกและข้อของนิ้วในบริเวณนั้น) การที่ในร่างกายมีสารชื่อว่าVascular Endothelial Growth Factor (VEGF) เพิ่มมากขึ้นกว่าปกติ
        
        ทำให้หลอดเลือดฝอยส่วนปลาย เกิดการขยายตัวและเพิ่มจำนวน เมื่อเนื้อเยื่อที่ทำหน้าที่ในการสร้างเล็บ ข้อและกระดูกมีเลือดมามากขึ้น ก็จะมีการขยายตัวมากขึ้น ทำให้ปลายนิ้วนั้นพองขยายออกดูเหมือนกระบอง
    - - Lobar pneumonia เป็นปอดบวมที่ปอดกลีบใดกลีบหนึ่งเกิดจากเชื้อ Pneumococci
      - Bronchopneumonia เป็นรอบๆ หลอดลมส่วนปลายและกระจัดกระจายไปมากกว่ากลีบใดกลีบหนึ่งของปอด
      - สาเหตุ
        
        1.เชื้อไวรัส-พบมากกว่าร้อยละ 42-เชื้อไวรัสที่ทำให้เกิดโรค ได้แก่ เรสไปราทอรี ซินไซเทียไวรัส (respiratory syncytial virus) พาราอินฟลูเอนซา(parainfluenza) อินฟลูเอนซา (influenza) และอะดีโนไวรัส (adenovirus) โดยเฉพาะ เรสไปราทอรี และซินไซเทียไวรัส เกิดมากในเด็กอายุต่ำกว่า 1ปี สูงร้อยละ 90
        
        เชื้อแบคทีเรีย -สาเหตุโรคปอมบวม ร้อยละ 60โดยเฉพาะในเด็กอายุน้อยกว่า 3เดือน -ส่วนใหญ่เกิดจากเชื้อ Streptococcus pneumoniae และเชื้อ enteric bacilli-เด็กอายุ 3 เดือนถึง 5 ปี ส่วนใหญ่เกิดจากเชื้อStreptococcus pneumoniae และ เชื้อ Haemophilus influenza
        
        ปอดบวมจากการสำลัก (aspirated pneumonia)-เกิดจากการสำลักอาหารหรือสิ่งแปลมปลอม จนทำให้เกิดอาการปอดบวมอย่างรุนแรง ที่เรียกว่า Mendelson’s syndrome
        
        ปอดบวมจากสาเหตุอื่นเช่น ผู้ป่วยได้รับการรักษาด้วยรังสีจนทำให้เกิดอาการปอดบวมจากรังสี (radiation pneumonia) และปอดบวมจากสารพิษ และสารเคมี (chemical pneumonia) เช่น ปอดบวมจากการสูดแอมโมเนียหรือไอกรด
    - - เกิดจาก Mycobacterium tuberculosis ซึ่งเป็น acid fast bacilli
        เชื้อในเสมหะกระจายโดยการหายใจสามารถเกิดพยาธิสภาพกับอวัยวะทุกแห่งของร่างกาย M.bovis ก่อให้เกิดโรคในสัตว์ซึ่งอาจ ติดต่อมาถึงคนได้โดยการบริโภคนมที่ไม่ผ่านการฆ่าเชื้อ
      - Primary Pulmonary Tuberculosis
        
        เกิดในรายที่รับเชื้อวัณโรคในครั้งแรกทำให้ต่อมน้ำเหลืองที่ขั้วปอด ( hilarlymph node ) จะเกิดโรคด้วยทำให้ต่อมน้าเหลืองโต และมีเนื้อตายcaseous ตำแหน่งที่เชื้อเข้าไปทำให้เกิดรอยโรคครั้งแรกมักเป็นบริเวณเนื้อปอดที่อากาศถ่ายเทได้มากที่สุด ได้แก่ ส่วนล่างของปอดกลีบบนและส่วนบนของปอดกลีบล่าง
        
        เมื่อเชื้อเข้าไปจะถูกจับกินโดย alveolar macrophage แต่ถ้าเชื้อไม่ตายและเพิ่มจานวนมากขึ้นอาจกระตุ้นให้มีการอักเสบเฉียบพลัน จะมี macrophage เข้าทำปฏิกิริยารวมกลุ่มเกิดเป็น Tubercle เรียกรอยโรคที่เนื้อปอดว่า (Primary focus หรือ Ghonfocus )มีขนาดเล็กกว่า 1 ซ.ม. ประกอบด้วยเนื้อตายและมี caseous รอยโรคนี้ส่วนใหญ่จะหายไปได้เอง
        
        ถ้าบริเวณเนื้อตายมีขนาดเล็ก ถูกกำจัดโดย macrophage รอบๆ และแทนที่ด้วย fibrous tissue ถ้าบริเวณเนื้อตายมีขนาดใหญ่ 0.5 –2 ซ.ม. อาจสงบอยู่โดยมี fibrous tissue ล้อมรอบเป็นลักษณะfibrocaseous หรือมีแคลเซียมมาอยู่บริเวณเนื้อตายเป็น fibrocalcific แต่มักมีเชื้อโรคที่มีชีวิต เหลือค้างอยู่และอาจกำเริบภายหลัง
      - Post Primary Pulmonary Tuberculosis
        
        เกิดโรคหลังจากได้รับเชื้อมาก่อนจะเกิดจากเชื้อที่สงบอยู่ในอวัยวะต่างๆ จากการแพร่กระจายครั้งแรก เกิดการแบ่งตัวเพิ่มขึ้น ส่วนน้อยเกิดจากการรับเชื้อเข้าไปใหม่ รอยโรคที่เนื้อปอดมักเป็นบริเวณ Apex หรือ subapical ของปอดกลีบบนเนื่องจากบริเวณนี้มีความดันออกซิเจนสูง รอยโรคต่างจากพวก Primary Tuberculosis คือมักไม่มีการกระจายไปหลอดน้ำเหลือง จึงไม่เห็นหลอดน้ำเหลืองที่ขั้วปอดโต
    - - เยื่อบางและละเอียดอ่อน เปียกชื้น และเป็นมันลื่น หุ้มผิวภายนอกของปอดเยื่อหุ้มปอดมี 2ชั้น ระหว่าง 2ชั้นนี้มี ของเหลวอยู่เล็กน้อย เพื่อลดแรงเสียดสี ระหว่างเยื่อหุ้มมีโพรงว่าง เรียกว่า ช่องระหว่างเยื่อหุ้มปอด
      - น้ำในเยื่อหุ้มปอด (Pleural effusion)
        
        ภาวะน้ำในเยื่อหุ้มปอดเป็นการสะสมของของเหลวระหว่างชั้นของเยื่อหุ้มปอดกับภายในช่องอก
        
        1.น้ำในเยื่อหุ้มปอดเป็นของเหลวใส (Transudativepleural effusion) สาเหตุจากหัวใจล้มเหลวไตวายตับแข็ง
        
        2.น้ำในเยื่อหุ้มปอดที่เป็นของเหลวขุ่นมักเกิดจากการอักเสบ เช่น การติดเชื้อในปอดวัณโรคมะเร็งปอด
        
        ลมในเยื่อหุ้มปอด Pneumothorax
        
        Open pneumothorax ภาวะลมคั่งในช่องเยื่อหุ้มปอดชนิดมีบาดแผลแบบ sucking chest wound ทำให้ช่องเยื่อหุ้มปอดเปิดติดต่อโดยตรงกับอากาศภายนอก
        
        Open Pneumothorax
        
        ขณะหายใจเข้า อากาศจากภายนอกจะไหลผ่านเข้าสู่ช่องเยื่อหุ้มปอดทางบาดแผล ตามแรงดันลบของช่องเยื่อหุ้มปอด ขณะหายใจออก จะมีอากาศถูกดันออกจากช่องเยื่อหุ้มปอดเล็กน้อย ทำให้มีอากาศค้างเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆในช่องเยื่อหุ้มปอดไปกดปอดด้านที่มีพยาธิสภาพให้แฟบ
        
        ขนาดรูบาดแผลใหญ่ เป็น 2ใน 3ของขนาดหลอดลมผู้ป่วยจะมีอาการหายใจลำบาก และมีภาวะขาดออกซิเจนเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว
        
        Tension pneumothorax เกิดจากมีแผลฉีกขาดที่ผนังอกทะลุเข้าสู่ช่องเยื่อหุ้มปอด โดยบาดแผลมีลักษณะเฉียงแฉลบหรือขอบแผลรุ่งริ่ง
        
        เวลาหายใจออกแรงดันในช่องเยื่อหุ้มปอดจะลดลง จะทำให้ปากแผลที่ทาหน้าที่คล้ายลิ้นหรือมีลักษณะเฉียงแฉลบนี้ปิดช่องเยื่อหุ้มปอด ลมออกสู่ภายนอกไม่ได้
        
        ปากแผลทำหน้าที่คล้ายลิ้นเป็น one way valve ทำให้ปอดแฟบ mediastinum เคลื่อนไปด้านตรงข้าม เลือดดำไหลกลับลดลงและกดปอดด้านตรงข้าม
- - - - หลอดลม
        rachea
        
        -ต่อจากหลอดเสียง ยาวลงไปในทรงอก
        -ลักษณะ มีกระดูกอ่อน รูปวงเเหวนหรือคัวUมีอยู่20ชิ้น อยู่ทางด้านหลังของหลอดลม
        -ช่องว่างระหว่ากระดูกตัวUจะมีเนื้อเยื้อเเละกล้ามเนื้อมายึดติดกัน
    - - ทำหน้าที่ กรองฝุ่นละอองก่อนที่อากาศจะเข้าปอด
      - โรคจมูกอักเสบจากภูมิเเพ้ Allergic Rhinitis
        
        ความผิดปกติระบบภูมิคุ้มกัน มีอาการเเสดงทางจมูก
        
        หลังจากได้รับสารก่อภูมิเเพ้เข้าไปแล้วเกิดการอักเสบ
        
        ทำให้มีอาการคัน น้ำมูกไหล จาม คัดจมูก
        
        เมื่อตรวจจะพบ Eosinophil ในเลือดสูง
        
        ตรวจหาจำนวน Eosinophil ในน้ำมูก จะพบมากว่าร้อยละ 30 ของเม็ดเลือดขาว
        
        การตรวจหาเซลล์ที่เกี่ยวข้องชนิดMast cell / Basophil ที่เยื่อบุจมูก พบ Mast cellและ Basophil มากกว่าคนปกติ
      - ไข้หวัด commom cold
        
        URI เกิดจากเชื้อไวรัสรวมคือ Coryzaviruses ประกอบด้วย Rhino-viruses เป็นสาคำญ เชื้อชนิดอื่นๆมี Adenoviruses, Respiratory syncytial v
        
        เชื้อเข้าจมูกเเละคอจะทำให้เยื้อจมูกบวม เเดง จะมีการหลั่งเมื่อกออก แม้จะเป็นเเล้วหายภายใน1สัปดาห์
        
        exudateที่เป็นน้ำหรือมูกใส เรียก Catarrhal inflammation
        
        exudateมีลักษณะข้นหรือเป็นหนอง เรียก Purulent inflammation
        
        การติดเชื้อของจมูกเเละคอ
        Upper respiratory tract infection
      - โรคริดสีดวงจมูก Nasal polyp
        
        เกิดจากเยื่อจมูก อักเสบบวมมีน้ำคั่งกล้ายเป็นก้อนในจมูก
        
        ทำให้เกิดก้อนในจมูก บางครั้งขนาดใหญาจนออกมานอกจมูกหรือลงมาคอ จนอ้าปากเห็น
        
        ปัจจัย 1.การติดเชื้อที่จมูก 2.โรคภูมิเเพ้ 3.ความผิดปกติของmucopolysaccharide(เช่น cystic fibrosis), การแพ้ยา (เช่น Aspirin), การอุดตัน (mechanical obstruction)
      - ไซนัสอักเสบ Sinusitis
        
        เป็นกลุ่มช่องอากาศในกะโหลกเเละใบหน้าอยู่โดยรอบจมูก มีทางติดต่อกับช่องจมูก
        
        ทำให้ลมหายใจ อบอุ่น ชุ่มชื้นช่วยกรองอากาศ
        
        รูเปิด sinus มีขนาดเล็กลงเมื่ออักเสบ อาจตีบตันได้ง่าย
        
        exudae ขังอยู่ภายใน -เป็นหนอง empyema -mucous เรียก mucocele
      - สาเหตุ
        
        1.การติดเชื้อทางเดินหายใจท่อนบน Upper respiratory tract infection
        
        -ระยะเเรกเกิดเชื้อไวรัส ทำให้เยื่อบุจมูกอักเสบ อาจอักเสบต่อเน่อเข้าไปถึงไซนัส
        -อาจมีการติดเชื้อเเบคที่เรียร่วม อาจหายเป็นปกติ
        -ติดเชื้อรุนเเรง จะมีการทำลาย ของยื้อบุจมูกเเละเยื่อบุไซนัส ทำให้มีอาการบวม มีผังผืด เกิดการอุตันรูเปิดไซนัสกับโพรงจมูก
        
        2.การติดเชื้อของฟัน โดยเฉพาะฟันกรามน้อยเเละฟันกรามเเถวบน
        
        3.โรคติดเชื้ออื่น เช้น ไข้หวัดใหญ่ โรคหัด โรคไอกรน
        
        4.การว่ายน้ำ อาจเกิดการสำลักน้ำทำให้มีเชื้อโรคเข้าไปทำให้เกิดการอักเสบ ของเยื่อบุไซนัส
        
        5.การกระทบกระเทือนบริเวณใบหน้าอย่างรุนเเรงทำให็โพรงไซนัสแตก หัก ช้ำบวม มีเลือดออกภายใน อาจเกิดการติดเชื้อได้
        
        6.มีสิ่งแปลกปลอมเข้าจมูก ทำให้ติดเชื้อทั้งในโพรงจมูก เเละไซนัส
    - - ติดต่อกับช่องปากเเละช่องจมูก
      - แบ่งเป็นหลอดคอส่วนจมูก กับ หลอดคอส่วนปาก โดยมีเพดานอ่อนเป็นตัวแยกสองส่วนนี้ออกจากกัน
      - คออักเสบ Pharyngitis
        
        เป็นโรคที่พบบ่อยในระบบทางเดินหายใจ สาเหตุ ติดเชื้อไวรัสหรือเเบคทีเรีย
        
        มีเชื้อเเบคที่เรียBata Streptococcus group A แทรกซ้อน
        เยื่อบุ pharynx จะอักเสบมากเเละจะถูกคลุมด้วย exudate
        
        เชื้อเเบคที่เรียBata Streptococcus group A
        -ไม่มีน้ำมูก ไอ
        -มีไข้สูง เจ็บคอ ครั่นเนื้อครั่นตัว
        ตรวจพบคอแดง ต่อมทอมซิลมีหนอง
        ลิ้นไก่บวม ต่อมน้ำเหลืองโต
    - - ผู้ชายยาว ~45 ซ.ม. ผูหญิงยาว~35 ซ.ม.
        เจริญตามอายุ
      - กล่องเสียงสักเสบ Laryngitis
        
        ภาวะการอักเสบของกล่องเสียง ทำให้เสียงหาย หรือเปลี่นไปจากเดิม
        
        สาเหตุ -ติดเชื้อไวรัส หรือเเบคทีเรีย
        -โรคภูมิเเพ้ -การได้สารเคมี หรือสารพิษ
        -การใช้เสียงมากไป -เกิดกรดไหลย้อนในกระเพาะอาหาร
        
        กรณีเกิดอันตราย -Laryngopiglottitis พบในเด็ก เกิดจากเชื้อHemophilus influenza
        -เยื่อบุEpiglottis และ voCal cord บวมมาก จนหายใจไม่ออก
        -Croup หรือ Laryngotracheobronchitis พบในเด็กเกิดจากเชื้อไวรัส ทำให้มีการอักเสบทางเดินหายใจตีบ แคบ มีเสียงดังเวลาหายใจ Stridor -ขณะหายใจเข้าจะเกิดเสียงดังครุ๊ป เกิดจากupper airway obstuction
        
        Larybgeal polyp เป็นตุ่มยื่นออกมาจาก Vocal cord เกิดจากการระคายเคืองเรื้อรัง ทำให้เสียงเเหบ