Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ระบบทางเดินหายใจ - Coggle Diagram

- - - - อาการ
        
        คัน น้ำมูกไหล จาม คัดจมูก
      - การตรวจ
        
        พบจำนวนEosinophil ในเลือดสูง พบEosinophil ในน้ำมูกมากกว่าร้อยละ 30 ของเม็ดเลือดขาว พบ Mast cell / Basophil ที่เยื่อบุจมูกมากกว่าปกติ
    - - URI เกิดจากเชื้อไวรัส รวมเรียกว่า Coryza viruses ประกอบด้วย Rhino-viruses อื่นๆมี Adenoviruses,Respiratory syncytial virus
      - exudate สารหลั่ง น้ำหรือมูกใส เรียก Catarrhal inflammation, แบบข้นหรือหนอง เรียก Purulent inflammation
    - - สาเหตุ
        
        เยื่อบุจมูกอักเสบ บวมขึ้นเรื่อยๆ น้ำคั่งกลายเป็นก้อนในจมูก
      - ปัจจัยที่ทำให้เกิด
        
        การติเชื้อที่จมูก,ภูมิแพ้,ภาวะผิดปกติอื่นๆของ mucopolysaccharide เช่น Cystic fibrosis การแพ้ยา เช่นAspirin การอุดตัน เช่น mechanical obstruction
  - - - สาเหตุ
        
        การติดเชื้อระบบทางเดินหายใจตอนบนURI ระยะแรก เกิดจากไวรัส โรคหวัดทำให้เยื่อบุจมูกอักเสบ อาจอักเสบต่อเนื่องถึงไซนัส ต่อมาติดแบคทีเรียก้วย ทั่วไปหายได้เป็นปกติ ร้ายแรงอาจทำลายเยื่อบุจมูกและเยื่อบุไซนัส ทำให้บวม มีผังหืด อุดตันของรูเปิดไซนัสกับโพรงจมูก อักเสบเรื้อรังได้
        
        การติดเชื้อของฟัน เกิดจากหันผุ อาการชัดเจนหลังถอนฟันไปแล้ว เกิดรูทะลุระหว่าง Maxillary sinus และเหงือก
        
        โรคติดเชื้ออื่นๆ เช่นไข้หวัด หัด ไอกรน
        
        การโดนกระแทกอย่างแรงบริเวณหน้า อาจแตก หัก ช้ำ บวม หรือมีเลือดคั่ง ทำให้อักเสบติดเชื้อได้
        
        การว่ายน้ำดำน้ำ การสำลักน้ำอาจมีเชื้อโรคเข้าไป ทำให้เกิดการอักเสบ สารคลอรีนก็ทำให้เกิดการอักเสบได้
        
        มีสิ่งแปลกปลอมในจมูก อาจเกิดการอุดกั้นเป็นสาเหตุการติดเชื้อ
      - exudate ขังภายใน หนองเรียก empyema mucous เรียก mucocele
  - - - คออักเสบจากเชื้อBeta streptococcus group A เยื่อบุจะอักเสบมากขึ้น ถูกคลุมด้วย exudate ไม่มีน้ำมูกหรือไอหรือน้ำตาไหล ไข้สูง เจ็บคอ ครั่นเนื้อครั่นตัว คอแดงทอนซิลมีหนอง ลิ้นไก่บวม ต่อมน้ำเหลืองโต
  - - - สาเหตุ
        
        การติดเชื้อไวรัส แบคทีเรีย ภูมิแพ้ ได้รับสารเคมีหรือสารพิษเช่นบุหรี่ การใช้เสียงมากเกินไป การเกิดกรดไหลย้น
      - Laryngeal polyp เนื้องอกที่กล่องเสียง ตุ่มนูนยื่นจากผิว Vocal cord เกิดจากการระคายเคืองเรื้อรัง เสียงแหบ
      - บางกรณีที่อาจเกิดอันตราย
        
        เยื่อบุ Epiglottis และ vocal cord บวมมากจนหายใจไม่ออก
        
        CroupหรือLaryngotracheobronchitis กล่องเสียงและหลอดลมอักเสบเฉียบพลัน พบในเด็ก เกิดจากไวรัส การอักเสบทำให้ทางเดินหายใจตีบแคบ เวลาหายใจมีเสียงดังเรียก stridor (เสียงฮี้ด เสียงก้องคล้ายเสียงสุนัขเห่าหรือเสียงแหบขณะหายใจ)
        
        Laryngoepiglottitis กล่องเสียงและฝาปิดกล่องเสียงอักเสบ พบในเด็กเล็ก เกิดจากเชื้อ Hemophilus influenza
        
        หายใจเสียงดังครุ๊ป ขณะหายใจเข้า เกิดจาก upper airway obstruction (อุดกั้นของทางเดินหายใจส่วนต้น)
  - - - เกิดจากถุงลมไม่เคยขยายตัวเลยหรือเคยขยายตัวแล้วกลับแฟบลงภายหลัง ถ้าเกิดขึ้นกับเนื้อปอดปริมาณมากจะทำให้ขาดออกซิเจน ติดเชื้อได้ง่าย เนื่องจากการอุดกั้นทางเดินหายใจ
    - - ภาวะมีน้ำคั่งของสารในน้ำในถุงลมของเนื้อปอด ไม่สามารถทำหน้าที่แลกเปลี่ยนก๊าซได้ตามปกติ เกิดภาวะการหายใจล้อเหลว
      - สาเหตุ
        
        หัวใจซีกซ้ายล้มเหลว ไม่สามรถบีบไล่เลือดออกจากระบบไหลเวียนในปอดได้ทัน(ปอดบวมน้ำเหตุหัวใจ,cardiogenic pulmonary edema) บาดเจ็บต่อเนื้อปอดหรือระบบเลือดของปอด ปอดบวมน้ำด้วยเหตุอื่นซึ่งไม่ใช่หัวใจ noncardiogenic pulmonary edema
    - - เป็นโรคที่เนื้อปอดค่อยๆเสื่อมสมรรถภาพจากการได้รับควันบุหรี่ สารไนโตรเจนออกไซด์ในควันบุหรี่ จะทำลายเนื้อเยื่อในปอดและถุงลมให้ฉีกขาดทีละน้อย รวมตัวกลายเป็นถุงลมที่มีขนาดใหญ่ขึ้น เกิดถุงลมโป่งพองทำให้เนื้อเยื่อในปอดเล็กลง หายใจเร็วขึ้น เพื่อให้ออกซิเจนเข้าสู่ร่างกายเพียงพอ
    - - ติดเชื้อเรื้อรัง ภูมิแพ้ ฝุ่นละออง สูบบุหรี่เป็นเวลานาน เยื่อบุหลอดลมจะหนา มีmucous secreting gland มากขึ้น
        มีการหลั่งเมือก(เสมหะ)มากกว่าปกติ ทำให้หลอดลมตีบแคบลง ทำให้ลมหายใจเข้าออกได้ยากลำบากขึ้น
      - วินิจฉัยว่า ไอเสมหะติดต่อกันทุกวันนานกว่า 6เดือนขึ้นไป ปีละ 3เดือน ติดต่อกัน 2ปี
    - - ทางเดินหายใจมีการตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้นมากเกินไป ทำให้มีการเกร็งของหลอดลมมีเสมหะเพิ่มขึ้น หายใจลำบากมาก ได้ยินเสียงวีด หายได้เองกลับเป็นปกติได้ หายเมื่อได้รับยาขยายหลอดลม
      - สาเหตุ
        
        Intrinsic asthma
        
        เกิดจากองค์ประกอบสาเหตุย่อยในร่างกายปริมาณ IgEสูง เกิดจากการติดเชื้อของทางเดินหายใจหรืออื่นๆเช่นการออกกำลังกาย ออกซิเจนในเลือดเยอะ
        
        Extrinsic asthma
        
        แพ้สารภายนอก เช่น ฝุ่นละออง เกสรดอกไม้ antigen กระตุ้นให้มีการสร้าง IgE ติดว่า masr cell แตกออก หลั่งสารเคมีออกมา ทำให้หลอดลมบวม หดเกร็ง มีสารคัดหลั่ง (Secretion)
      - ขณะมีหอบหืดหลอดลมจะตีบ เนื่องจาก
        
        มีการหดตัวของกล้ามเนื้อเรียบทางหลอดลมในระยะแรกการหดตัวเกิที่หลอดลมใหญ่ก่อนถ้านานและรุนแรงจะมีการหดตัวในส่วนของหลอดลมเล็กและBronchiole
        
        เยื่อบุหลอดลมจะหนาขึ้นเนื่องจาก มีInflammatory cell ส่วนใหญ่เป็น EsosinphilและNeutrophil พบว่า มีจำนวนของ mucous gland และ globlet cell เพิ่มขึ้น
        
        มีเสมหะเป็นมูกเหนียว มี eosinophil พวกนี้จะติดอยู่ตามผนังหลอดลม หรืออุดอยู่ในแขนงหลอดลมเล็๋ก
    - - หลอดลมขนาดเล็กเกิดการพองตัวอย่างถาวรและเกิดการเปลี่ยนแปลงของเยื่อบุผิวและผนังของหลอดลม ติดเชื้ออักเสบได้บ่อย พบทุกเพศทุกวัยพบมากอายุ 20-40 ปี
      - สาเหตุ
        
        เกิดจากการติดเชื้อของปอด
        
        การอุดกั้นของหลอดอาหาร
      - อาการ
        
        ไอเรื้อรัง เสมหะเป็นหนอง มีกลิ่นเหม็น ตั้งทิ้งไว้จะแยก 3 ชั้น ล่างสุด หนองข้น กลาง ของเหลวใส บนสุด เป็นฟอง ได้ยินเสียง crepitation และเสียงrhonchi อาจพบนิ้วปุ้ม
        
        ภาวะนิ้วปุ้มหรือนิ้วกระบอง รูปแบบการเจริญเติบโตและสร้างเนื้อเยื่อเล็บรวมถึงกระดูกและข้อของนิ้ว ในร่างกายมีสารที่ชื่อว่า vascular Endothelial Growth Factor(VEGF) เพิ่มมากขึ้น ทำให้หลอดเลือดฝอยปลายของร่างกายขยายตัวและเพิ่มจำนวน เนื้อเยื่อที่ทำหน้าที่ในการสร้างเล็บ ข้อและกระดูก มีเลือดมากขึ้น จะขยายตัวมากขึ้น ทำให้ปลายนิ้วนั้นพองขยายออกดูเหมือนกระบอง
    - - Lobar pnuemonia ปอดบวมที่กลีบใดกลีบหนึ่งเกิดจากเชื้อ Pnuemococci
      - Bronchopneumonia เป็นรอบๆหลอดลมส่วนปลาย กระจัดกระจาย
      - สาเหตุ
        
        จากการสำลัก (aspirated pneumonia) สำลักสิ่งแปลกปลอมเข้าในปอด เกิดปอดบวมรุนแรงเรียก Mendelson's syndrome
        
        จากอื่นๆ เช่น ผู้ป่วยได้รับการรักษาด้วยรังสีทำให้เกิดปอดบวมจากรังสี จากสารพิษ สารเคมี
        
        เชื้อแบคทีเรีย เป็นสาเหตุของโรคปอดบวมมากที่สุด โดยเฉพาะในเด็กอายุน้อยกว่า 3เดือน 3เดือนถึง5ปี เกิดจากเชื้อ Streptococcus pneumonia,Haemophilus influenza และอีก1เชื้อที่เป็นสาเหตุ enteric bacilli
        
        เชื้อไวรัส พบว่าร้อยละ 42 ได้แก่ Respiratory syncytial virusเกิดมากในเด็กอายุต่ำกว่า 1 ปีร้อยละ90, parainfluenza,influenza,adenovirus
      - ปอดบวมในผนังถุงลม (Interstitial pneumonia) เป็นการอักเสบบริเวณผนังถุงลมรอบๆ หลอดลม และเนื้อปอด
    - - Primary pulmonary Tuberculosis
        
        รับเชื้อวัณโรคครั้งแรก ต่อมน้ำเหลืองที่ขั้วปอดเกิดด้วย ต่อมน้ำเหลืองจะโต มีเนื้อตาย caseous เกิดรอยโรคครั้งแรกมักเกิดที่เนื้อปอดเพราะอากาศถ่ายเทที่สุดได้แก่ล่างปอดกลีบบนและบนปอดกลีบล่างหรือตรงกลาง
        
        เมื่อเชื้อเข้าไปกินกินโดย alveolar macrophage ถ้าเชื้อไม่ตายก็จะเพิ่มจำนวนขึ้น อักเสบเฉียบพลัน จะมี macrophage รวมกลุ่มเป็น tubercle รอยโรคที่เนื้อปอดว่าprimary focusหรือGhon focus เล็กกว่า1ซ.ม. ประกอบด้วยเนื้อตายและ caseous หายไปเองได้ เนื้อตายขนาดเล็กจะโดนกินไปแทนที่ด้วยfibrous tissue เนื้อตายใหญ่กว่า 0.5-2ซ.ม. อาจสงบอยู่ อาจมี fibrocasous หรือมีแคลเซียมเกาะอยู่ เชื้อมักมีชีวิตอยู่อาจกำเริบ
      - Post Primary pulmonary Tuberculosis
        
        เกิดหลังจากได้รับเชื้อมาก่อนเกิดจากเชื้อที่สงบอยู่จากการแพร่กระจายครั้งแรก เกิดการแบ่งตัวเพิ่ม รอยโรคมักเป็นบริเวณ Apex หรือ subapical ปอดกลับบนเนื่องจากมีความดันออกซิเจนสูง ไม่มีการกระจายไปหลอดน้ำเหลือง ลักษณะรอยโรคเป็น tubercle และ caseation หนองแข็งๆ,คล้ายเนยแข็ง
  - - - open pneumothorax มีบาดแผล sucking chest woud ทำให้ช่องเยื่อหุ้มปอดเปิดติดต่อโดยครงกับอากาศภายนอก ถ้ารูแผลใหญ่ 2ใน3ของขนาดหลอดลม ผู้ป่วย หายใจลำบาก มีภาวะขาดออกซิเจนเกิดขึ้นรวดเร็ว
        
        หายใจเข้า อากาศภายนอกจะเข้าสู่งช่องเยื่อหุ้มปอดทางบาดแผล หายใจออก อากษศจะถูกดันออกช่องเยื่อหุ้มเพียงเล็กน้อยมีอากาศค้างมากขึ้น ช่องเยื่อหุ้มปอดไปกดปอดด้านที่มีพยาธิสภาพให้แฟบ
        ลมเข้าได้ ออกได้ ไม่มี mediastenal shift
      - Tension pneumothorax เกิดจากมีแผลฉีกขาดทะลุเข้าเยื่อหุ้มปอดมีลักษณะเฉียงหรือขอบแผลกรุ่งกริ่ง ปกาแผลทำหน้าที่คล้ายลิ้น ทำให้ปอดแฟบ mediastinum เคลื่อนไปตรงข้าม เลือดดำไหลกลับลดลง กดปอดตรงข้าม
        
        หายใจเข้าลมจะผ่านแผลรั่ว เข้าเยื่อหุ้มปอด หายใจออกแรงดันในช่องเยอื่หุ้มปอดลดลง จะทำให้ปากแผลที่ทำหน้าที่คล้ายลิ้น ปิดช่องเนื้อเยื่อหุ้มปอด ลมออกภายนอกไม่ได้ ลมเข้าได้ แต่ออกไม่ได้ มี mediastenal shift
    - - น้ำในเยื่อหุ้มปอดเป็นของเหลวใส เกิดจากหัวใจล้มเหลว ไตวาย ตับแข็ง
      - น้ำในเยื่อหุ้มปอดเป็นของเหลวขุ่น เกิดจากการอักเสบ เช่นการติดเชื้อในปอด
- - - - เป็นท่อขนาด 12 ซม. ประกอบไปด้วยวงแหวนกระดูกอ่อน สิ้นสุดบริเวณที่มันแตกแขนงด้านล่าง
        เป็นหลอดลมหลัก 2 ข้าง. เยื่อบุที่มีขนเซลล์ของท่อลม ทำหน้าที่เปรียบเป็นบันไดเลื่อนเมือกที่มีขนเซลล์เพื่อเอาเศษที่ติดเมือกท่อลมในการหายใจเข้า ออกจากระบบทางเดินหายใจ เริ่มจากกระดูกคอชิ้นที่ 6 จนถึงกระดูกอกชิ้นที่ 5 แล้วจึงแตกแขนง
    - - หลอดลมหลัก หรือหลอดลมปฐมภูมิ (primary bronchus) แต่ละข้าง เลี้ยงปอดแต่ละข้าง และให้หลอดลมทุติย
        ภูมิ (secondary bronchus) ในแต่ละกลีบของปอด และหลอดลมดังกล่าวยังแบ่งแขนงย่อยเป็นหลอดลมตติยะภูมิ
        (tertiary bronchi) ที่เล็กลงไปอีก ขวาลาดกว่าซ้ายจึงมีสิ่งแปลมปลอมตกไปขวามากกว่า
    - - เป็นห้องทำด้วยกระดูกอ่อน เริ่มต้นด้านบนจากชุดสายเสียง (glottis) และสิ้นสุดประมาณ 4ซม.ใต้ต่อ ท่อลม (trachea). ประกอบไปด้วยสายเสียง (vocal cord) และป้องกันจากอาหารและเครื่องดื่มออกจากช่องทางเดินหายใจ. กล้ามเนื้อภายในของกล่องเสียงทำหน้าที่ในการพูด และกล้ามเนื้อภายนอกช่วยในการปิดกล่องเสียง(epiglostis)ระหว่างกลืน
    - - เป็นแขนงละเอียดของทางเดินหายใจที่ปรากศจากกระดูกอ่อน. แขนงย่อยของทางเดินอาหาศ (conducting division) ที่เล็กที่สุดคือหลอดลมฝอยส่วนปลาย (terminal bronchioles) ถัดไปจากนี้หลอดลมฝอยหายใจ (respiratory bronchioles) ที่มีผนังบาง จะเป็นส่วนเริ่มต้นของแขนงหายใจ (respiratory division). หลอดลมฝอยหายใจมีถุงลม (alveoli) แนบตามผนังและแขนงของมันที่ต่อไปยังท่อถุงลม(alveolar duct)
    - - เป็นช่องกล้ามเนื้อที่แบ่งแยก คอหอยส่วนจมูก (nasopharynx)มีทอนซิลดักจับเชื้อโรคมีต่อมน้ำเหลือง คอหอยส่วนปาก
        (oropharynx) และ คอหอยส่วนกล่องเสียง (laryngopharynx) .
    - - เป็นท่อที่แยกออกจากหลอดลมแขนงมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 0.5-1 มิลลิเมตร พบกล้ามเนื้อเรียบและเยื่ออิลาสติกไฟเบอร์(elastic fiber)เป็นองค์ประกอบของผนังหลอดลมฝอยเทอร์มินอล แต่ไม่พบโครงสร้างที่เป็นกระดูกอ่อน
    - - แต่ละแอ่ง (fossa) มี nasal conchae ลักษณะคล้ายเปลือกหอยม้วน 3 อัน ปกคลุมด้วยเยื่อเมือกที่มีซีเลียอยู่.
        Conchae ทำหน้าที่อุ่น ให้ความชื้น และล้างอากาศที่ไหล มีCiliaกรองฝุ่นละออง
      - มี ไซนัส 4คู่ Frontal,ethmoidal,sphenidal,maxillary
      - รูจมูกส่วนหน้า (anterior nares) ไปยังช่องจมูกส่วนหลัง (posterior nares) และถูกแบ่งด้วยผนังกั้น
        จมูก (nasal septum) เป็นแอ่งจมูก (nasal fossae) ด้านซ้ายและขวา
  - - - เป็นท่อส่วนสุดท้ายของส่วนที่มีการแลกเปลี่ยนแก๊ส (respiratory division)ซึ่งจะไปสิ้นสุดที่ถุงลม (alveolar sac)
    - - มีการแลกเปลี่ยน gas ระหว่างอากาศกับเลือด โดยมีเนื้อเยื่อ (alveolarcapillary membrane) ที่กั้นกลาง ประกอบด้วย alveolar epithelium และ capillary endothelium ที่ตำแหน่งนี้เลือดดำจาก pulmonary artery จะนำ CO2 มาปล่อยเข้าถุงลม และรับ O2 จากถุงลมเข้ามา ก่อนที่จะถูกส่งกลับไปสู่หัวใจทาง pulmonary vein ถุงลมต่อมาจาก alveolar duct ที่ต่อมาจาก bronchiole alveolar duct ปลายพองเป็นกระเปาะเล็กเรียกว่า air sac ซึ่ง air sac ประกอบด้วยถุงเล็กๆ จำนวนมาก เรียกว่า ถุงลม (alveolus) จะเป็นถุงที่มีผนังบางๆ และมี endothelium ด้านนอกของถุงลมจะมีเส้นเลือดฝอยหุ้มอยู่เป็นจำนวนมาก ถุงลมมีอยู่ประมาณ 700 ล้านถุง
    - - เป็นส่วนแรกที่มีการแลกเปลี่ยนแก๊ส เนื่องจาก มีถุงลมย่อยมาเปิดเข้าที่ผนัง ซึ่งจะพบในส่วนที่อยู่ท้าย ๆ ซึ่งจะมีมากกว่าส่วนที่อยู่ติดกับหลอดลมฝอยเทอร์มินอล
    - - เป็นถุงที่มีผนังบาง ล้อมรอบด้วยตะแกรงหลอดเลือดฝอย (blood capillaries). ประกอบไปด้วยเซลรูปแผ่นสี่เหลี่ยม (squamous cells) และเซลล์ใหญ่ถุงลม (great alveolar cells) และประกอบไปด้วยแมคโครฟาจของถุงลม (alveolar macrophages). ถุงลมเป็นแหล่งหลักของการแลกเปลี่ยนแก๊สในเลือด.