Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ระบบทางเดินหายใจ …
ระบบทางเดินหายใจ
(Respiratory System)
กระบวนการนำ O2 จากบรรยากาศภายนอกเข้าสู่ปอด
O2 ส่วนใหญ่จะถูกขนส่งไปยังเซลล์ต่าง ๆ โดยจับกับโปรตีนฮีโมโกบิน ถูกนำไปใช้ในกระบวนการเผาผลาญสารอาหาร(metabolism)เพื่อสร้างพลังงานให้แก่ร่างกาย
โครงสร้างของระบบหายใจ
conducting division ตั้งแต่ nasal cavity,pharynx, larynx, trachea, bronchi, bronchiole, terminal bronchiole
Conducting division
เป็นทางเดินของอากาศ ให้ความชื้นแก่อากาศ
ที่จะผ่านเข้าปอด
หลอดคอ (Pharynx)
แบ่งเป็นหลอดคอส่วนจมูกกับหลอดคอส่วนปาก โดยมีเพดานอ่อนเป็นตัวแยกสองส่วนนี้ออกจากกัน
หลอดเสียง (Larynx)
หลอดเสียงเจริญเติบโตตามอายุ ผู้ชายยาวประมาณ 4.5 ซม. และ ผู้หญิง3.5 ซม.
หลอมลม
เป็นส่วนที่ต่อจากหลอดเสียง ยาวลงไปในทรวงอก ลักษณะรูปร่างของหลอดลมเป็นหลอดกลม ๆ
ปอด (Lung)
ระหว่างปอดสองข้างพบหัวใจ ปอกข้างขวาจะใหญ่กว่าปอดข้างซ้ายเล็กน้อยมี 3 กลีบ ส่วนข้าง ซ้ายมี 2 กลีบ การนำก๊าซ CO2 ออกจากเลือด และนำ O2 เข้าสู่เลือด
เยื่อหุ้มปอด (Pleura)
เยื่อหุ้มปอดมี 2 ชั้น ระหว่าง 2ชั้นมี ของเหลวอยู่เล็กน้อย เพื่อลดแรงเสียดสี ระหว่างเยื่อหุ้มมีโพรงว่าง เรียกว่า ช่องระหว่างเยื่อหุ้มปอด
Respiratorydivision ตั้งแต่ respiratory bronchiole,
alveolar duct, alveolar sac, alveoli
โรคที่เกิดจากระบบทางเดินหายใจ
โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ (Allergic Rhinitis)
เกิดหลังจากได้รับสารก่อภูมิแพ้เข้าไป แล้วเกิดการอักเสบ ทำให้เกิดอาการคัน น้ำมูกไหล จามและคัดจมูก ตั้งแต่น้อย จนถึงเป็นมาก
ไข้หวัด (Common cold)
เป็นการติดเชื้อที่จมูกและคอ Upper respiratory tract infection URI เกิดจากเชื้อไวรัส รวมเรียกว่า Coryza viruses ประกอบด้วย Rhino-viruses เป็ น ส าคัญ เชื้อชนิดอื่นๆมี Adenoviruses, Respiratory syncytial virus
• exudate ที่เป็นน้ำหรือมูกใส เรียกว่า Catarrhal inflammation • exudate ที่มีลักษณะข้นหรือเป็นหนอง เรียก Purulent inflammation
โรคริดสีดวงจมูก(Nasal polyp)
ปัจจัยที่ทำให้เกิด
การติดเชื้อที่จมูก , โรคภูมิแพ้ , ภาวะอื่น ๆ ได้แก่ ความผิดปกติของ mucopolysaccharide (เช่น cystic fibrosis) , การแพ้ยา (เช่น Aspirin) , การอุดตัน(mechanical obstruction)
ไซนัสอักเสบ (Sinusitis)
Sinusหรือโพรงอากาศข้างจมูกเป็นกล่มุของช่องอากาศในกะโหลกศีรษะและใบหน้าอยู่โดยรอบจมูกและมีทางติดต่อกับช่องจมูก
สาเหตุ
การติดเชื้อของระบบทางเดินหายใจตอนบน (Upper respiratory tract infection) ถ้าติดเชื้อรุนแรงอาจมีการทำลายของเยื่อบุจมูกและเยื่อบุไซนัส ทำให้มีการบวมและมีพังผืด
อักเสบของ Maxillary sinus สาเหตุจากฟันผุ(เพราะ ผนังด้านล่างของ Maxillary sinus จะติดกับรากฟัน) บางรายแสดงอาการชัดเจนภายหลังที่ไปถอนฟันแล้ว เกิดรู ระหว่าง Maxillary sinus และเหงือกขึ้น
โรคติดเชื้ออื่น เช่น ไข้หวัดใหญ่โรคหัด โรคไอกรน
การว่ายน้ำ ดำน้ำ หรือการกระทบกระแทกอย่างรุนแรงบริเวณใบหน้า
คออักเสบ (Pharyngitis)
เป็นโรคที่พบบ่อยในระบบทางเดินหายใจ
คออักเสบจากเชื้อ Beta Streptococcus group A
ไม่มน้ำมูกหรือไอหรือน้ำตาไหล มีไข้สูงเจ็บคอ ตรวจพบคอแดง ต่อมทอนซิลจะมีหนอง ลิ้นไก่บวม ต่อมน้ำหลืองโต
กล่องเสียงอักเสบ (Laryngitis)
ก่อให้เกิดความเจ็บปวด เสียงหาย หรือเสียงเปลี่ยนไป จากเดิมได้
สาเหตุ
การติดเชื้อไวรัส โรคภูมิแพ้ การได้รับสารเคมีหรือสารพิษ การใช้เสียงมากเกินไป บางกรณี อาจเกิดอันตราย Laryngoepiglottitis พบในเด็กเล็ก เกิดจากเชื้อ Hemophilus influenza เยื่อบุ Epiglottis และ vocal cord อาจบวมมาก จนหายใจไม่ออก
Laryngeal polyp เป็นตุ่ม นูน มาจากผิวของ vocal cord เกิดจากการระคายเคือง เรื้อรัง ทำให้เสียงแหบ
ถุงลมแฟบ (Atelectasis)
เป็นภาวะถุงลมแฟบโดยที่ไม่เคยขยายตัวเลยหรือเคยขยายตัวแล้วกลับแฟบลงภายหลัง ทำให้ติดเชื้อได้ง่ายเนื่องจากการอุดกั้นทางเดินหายใจเช่น เสมหะ สิ่งแปลกปลอม
ถุงลมโป่งพอง (Emphysema)
ทำให้พื้นที่ผิวเนื้อเยื่อภายในปอด ซึ่งเป็นที่รับออกซิเจน เข้าสู่ร่างกายมีขนาดเล็ก ลงจึงต้องหายใจเร็วขน เพื่อให้ ออกซิเจนเข้าสู่ร่างกายเพียงพอ
ปอดบวมน้ำ (Pulmonary edema)
สาเหตุ
จากหัวใจซีกซ้ายล้มเหลว ทำให้ไม่สามารถบีบไล่ เลือดออกจากระบบไหลเวียนในปอดได้ทัน (ปอด บวมน้ำ หัวใจ cardiogenic pulmonary edema)
หลอดลมอักเสบเรื้อรัง (Chronic Bronchitis)
เกิดจากการติดเชื้อเรื้อรัง ภูมิแพ้ ฝุ่นละอองและมีการสูบบุหรี่เป็นเวลานาน เยื่อบุหลอดลมจะหนาขึ้น หรือมีการหลั่งเสมหะออกมามากกว่าปกติ
โรคที่เกิดจากระบบทางเดินหายใจ
หอบหืด (Bronchial Asthma)
มีอาการหายใจล าบากมาก ได้ยินเสียงวี๊ดเกิดขึ้น (Wheezing and severe dyspnea) อาการเหล่านี้อาจ หายได้เอง หรือสามารถกลับเป็ นปกติได้ หรือหายเมื่อ ได้รับยาขยายหลอดล
สาเหตุ
Extrinsic asthma เกดิจากการแพ ้สารภายนอกเช่น ฝุ่นละออง เกสรดอกไม ้ อาหารต่างๆ
Intrinsic asthma - เกิดจากองค ์ประกอบที่ เป็นสาเหต ุ อยู่ภายในร่างกาย ปริมาณ IgE ไม่สูง
หลอดลมโป่งพอง (Bronchiectasis)
สาเหตุ
มักเกิดจากการติดเชื้อของปอด (ปอดอักเสบ, วัณโรคปอด, ไอกรน) การอุดกั้นของหลอดลม (เช่น มีสิ่งแปลกปลอม อยู่ในหลอดลม มีก้อนเนื้องอกหรือมะเร็งมากด หลอดลม) มักจะได้ยินเสียง crepitationและเสียง rhonchi อาจพบนิ้วปุ้ม (clubbing of fingers)
ภาวะนิ้วปุ้มหรือนิ้วกระบอง
เป็นการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการ เจริญเติบโตและสร้างเนื้อเยื่อเล็บ (อาจ รวมถึงกระดูกและข้อของนิ้ว ในบริเวณนั้น) จากการที่ในร่างกายมีสารที่ชื่อว่า Vascular Endothelial Growth Factor (VEGF) เพิ่มมากขึ้นกว่าปกติ
ปอดอักเสบ (Pneumonia)
เชื้อไวรัส แบคทีเรีย เชื้อรา ปรสิต หรือ สิ่งแปลกปลอมการสูดดมสารเคมี หรือการสำลักเศษอาหารหรือน้ำย่อยจากกระเพาะอาหาร
Lobar pneumonia เป็ นปอดบวมที่ปอดกลีบใด กลีบหนึ่ง มักเกิดจากเชื้อ Pneumococci
Bronchopneumonia เป็ นรอบๆ หลอดลมส่วน ปลายและกระจัดกระจายไปมากกว่ากลีบใดกลีบ หนึ่งของปอด
วัณโรคปอด ( Pulmonary Tuberculosis)
เกิดจาก Mycobacterium tuberculosis ซึ่งเป็น acid fast bacilli เชื้อในเสมหะกระจายโดยการหายใจ
Primary Pulmonary Tuberculosis
ต่อมน้ำเหลืองที่ ขั้วปอด ( hilar lymph node ) จะเกิด โรคด้วยทำให้ต่อมน้ำเหลืองโต และมีเนื้อตายcaseous เมื่อเชื้อเข้าไปจะถูกกจับกินโดยalveolar macrophage แต่ถ้าเชื้อไม่ตายและเพิ่มจ านวนมากขึ้นอาจกระตุ้นให้มีการอักเสบเฉียบพลัน
ถ้าบริเวณเนื้อตายมีขนาดเล็กถูกกำจัดดโดย macrophage รอบๆ และแทนที่ด้วย fibrous tissue
Post Primary Pulmonary Tuberculosis
รอยโรคที่เนื้อปอดมักเป็นบริเวณ Apex หรือ subapical ของ ปอดกลีบบนเนื่องจากบริเวณนี้มีความดัน O2 สูง รอยโรค ต่างจากพวก Primary Tuberculosis คือมักไม่มีการกระจายไป หลอดน ้าเหลือง จึงไม่เห็นหลอดน ้าเหลืองที่ขั้วปอดโต • ลักษณะของรอยโรคเป็ น tubercle และ caseation
น้ำในเยื่อหุ้มปอด (Pleural effusion)
น้ำในเยื่อหุ้มปอดที่เป็นของเหลวใส (Transudative pleural effusion) มีสาเหตุเกิดจากหัวใจล้มเหลวไตวาย ตับแข็ง
น้ำในเยื่อหุ้มปอดที่เป็นของเหลวขุ่น มักเกิดจากการอักเสบ เช่น การติดเชื้อในปอด วัณโรค มะเร็งปอด
ลมในเยื่อหุ้มปอด (Pneumothorax)
Open pneumothorax ภาวะลมคั่งในช่อง เยื่อหุ้มปอดชนิดที่มีบาดแผลเป็นแบบ sucking chest wound ทำให ้ ช่องเยื่อหุ้ม ปอดเปิดติดต่อโดยตรงกับอากาศภายนอก
ขณะหายใจเข้าอากาศจากภายนอกจะไหลผ่านเข้าสู่ช่องเยื่อหุ้มปอดทางบาดแผลตามแรงดันลบของช่อง เยื่อหุ้มปอด
ขณะหายใจออกจะมีอากาศถูกกดันนออกจากช่องเยื่อ หุ้มปอดเพียงเล็กน้อย ทำให้มีอากาศค้างเพิ่มมากขึ้น เริ่ อยๆในช่องเยื่อ หุ้มปอดไปกดปอดด้านที่มพยาธิสภาพให้แฟบ
Open Pneumothorax ลมเข้าได้และออกได้ ไม่มี mediastenal shift
Tension pneumothorax เกิดจากมีแผลฉีกขาด ที่ผนังแกทะลุเข้าสู่ช่องเยื่อหุ้มปอด โดยบาดแผลมีลักษณะเฉียงแฉลบ
ปากแผลทำหน้าที่คล้ายลิ้นหรือประตูที่เป็น one way vale ทำให้ปอดแฟบ mediastinum เคลื่อนไปด้านตรงข้าม เลือดดำไหลกลับลดลงและกดปอดด้านตรงข้าม