Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
เนื้องอก - Coggle Diagram
เนื้องอก
การเรียกชื่อ (NOMENCLATURE)
Neoplasia
"new growth" "การเกิดเนื้องอก" [neo-,neos = new][+plassein = to form]
Neoplasm
"เนื้องอก" [+plasma = from,mold]
Tumor
"A swelling" "neoplasm"
Oncology
"การศึกษาเกี่ยวกับเนื้องอก"[oncos = bulk mass]
Benign vs. Malignant tumor
"ไม่ร้ายแรง" "ร้ายแรง/มะเร็ง"
Cancer
Malignant neoplasm [Karnikos = crab]
MALGNANT NEOPLASM/TUMOR OR CANCER
เนื้องอกร้ายแรง/มะเร็ง
เพิ่มจำนวนอย่างควบคุมไม่ได้
รุกรานไปยังเยื้อเยื่อปกติ เรียก Invasion
แพร่กระจายไปเติบโตอวัยวะอื่น เรียก Metasis
เซลล์มะเร็งเคลื่อนที่ออกจากมะเร็งต้นกำเนิด (primary tumor) ผ่านหลอดเบือดและน้ำเหลืองสู่อวัยวะอื่นและบุกรุกทำบายต่ออวัยวะ
ลักษณะเฉพาะของเนื้องอก
Differentiation and Anaplasia
ความคล้ายคลึงของเซลล์เนื้องอกกับเซลล์ปกติหรือเซลล์ต้นกำเนิด ทั้งรูปร่าง หน้าตา และการทำงาน
Rate of growth
Local invasion
Metastasis
BENIGN NEOPLASM/TUMOR
เนื้องอกไม่ร้ายแรง
คล้ายคลึงกับเนื้อเยื่อปกติที่เป็นต้นกำเนิด (Well differentiation)
ไม่มีการแทรกเนื้อเยื่อปกติข้างเคียง เกิดขึ้นเฉพาะที่โดยไม่มีการกระจายไปอวัยวะอื่นๆ
CLASSIFICATION OF TUMOR
Behavioral classification
Benign tumor
Malignant tumor
Histogenatic classfication
From epithelial cells
From connective tissues
From lymphoid and hemopoietic organs
Numerous subdivisions
By categiries of origin
From epithelial cells
From connective tissue
From lymphoid and hemopoietic organs
Malignant tumor
Carcinoma
Sarcoma
ปัจจัยที่ทำให้เกิด
วิถีชีวิตในปัจจุบันที่เปลี่ยนแปลงไป ทั้งด้านความเป็นอยู่ อาหารการกิน และสภาพแวดล้อม
สาเหตุและพยาธิกำเนิดของมะเร็ง
ปัจจัยภายใน
พันธุกรรม
อายุ
เพศ
ฮอร์โมน
ภาชนะโภชนาการ
ปัจจัยภายนอก
ทางฟิสิกส์
สารเคมี
การติดเชื่อ
Radiation
รังสี UV ประกอบด้วย UV-A,B และ C (ความยาวคลื่น 280-400 nm) รังสี UV-B ทำให้เกิดการแตกหักของ DNA strand/DNA bases ทำให้เกิด thymidine dimers ซึ่งปกติจะถูกซ่อมแซมโดย DNA repair system แต่ถ้าได้รับแสงแดดปริมาณมากติดต่อกัน ทำให้เกิดมะเร็งผิวหนังได้
ROUTES OF METASTASIS
Hematogenous
เซลล์มะเร็งหลุดเข้ากระแสเลือด
เป็น Tumor emboli แล้วไปงอกตามอวัยวะต่างๆ
พบว่ามะเร็งชนิด Sarcoma มีการแพร่กระจายมากกว่านี้
Lymphatic
เซลล์มะเร็งจะกระจายเข้าท่อน้ำเหลืองแล้วไปงอกในต่อมน้ำเหลือง (Lymph node) แล้วแพร่กระจายสู่หลอดเลือดอีกต่อหนึ่ง
พบมะเร็งชนิด Carinoma มากกว่าชนิด Sarcoma
Transcoelomic
เซลล์มะเร็งแพร่กระจายไปงอกตามเยื่อบุหัวใจ ช่องปอดและช่องท้อง เช่น ผู้ป่วยเป็นมะเร็งกระเพาะอาหาร
เซลล์มะเร็งหลุดไปตามช่องท้องไปงอกเป็นมะเร็งที่รังไข่
Implantaion
เซลล์มะเร็งจะหลุดจากตำแหน่งเดิมไปงอกที่ส่วนอื่นของร่างกาย
วิธีธรรมชาติ เช่น มะเร็งของไต หลุดไปงอกที่ผนังของกระเพาะปัสสาวะ
วิธีโดยแพทย์ทำให้เกิดขึ้น เช่น เวลาแพทย์ผ่าตัดก้อนมะเร็ง ถ้าไม่ระวังจะไปติดอยุ่ตามแผลผ่าตัด ก็จะเกิดก้อนมะเร็งตรงแผลผ่าตัด
PROGNOSIS &STAGING
TNM system ระยะของมะเร็ง
ขนาดของก้อน (Primary tumor) (T)
Tx ไม่สามารถประเมินก้อนได้
T0 ไม่มีหลักฐานของก้อน
Tis มะเร็งระยะต้นๆที่อยู่บนชั้นของเซลล์ปกติยังไม่แทรกเข้าไปในเนื้อเนื่อปกติ
T1,2,3,4 ขนาดต่างๆกันของก้อนจากเล็กไปใหญ่
ต่อมน้ำเหลือง (Regional lymph nodes) (N)
Nx ไม่สามารถประเมินต่อมน้ำเหลืองได้
N0 ไม่พยมะเร็งในต่อมน้ำเหลือง
N1,2,3 มะเร็งเข้าไปในต่อมน้ำเหลือง (จำนวนต่อมและตำแหน่งที่แพร่)
การแพร่กระจายไปอวัยวะอื่น (Distant metastasis) (M)
Mx ไม่สามารถประเมินการแพร่กระจายได้
M0 ไม่พยการแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่น
M1 แพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่น
มะเร็งเต้านม T3N2M0
มะเร็งก้อนใหญ่ที่มีการลุกลามเข้าต่อมน้ำเหลือว แต่ยังไม่มีการแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่นของร่างกาย
Tumor
ภาษาลาติน "ก้อนเนื้อที่เกิดจากการบวมของเนื้อเยื่อ (Tissue Swelling)"
Neoplasia
ก้อนเนื้อที่เกิดจากเพิ่มจำนวนและขนาดของเซลล์และเนื้อเยื่อ ผลจากการเปลี่ยนแปลงอย่างถาวรของสารพันธุกรรม
มีปัจจัยเกี่ยวกับ ex : กินหมูกระทะที่ไหม้ กินกุนเชียง สัมผัสสารก่อมะเร็ง
Cancer
รากศัพท์เดิม "CRAB / ปู"
ก้อนเนื้องอกร้ายแรง/มะเร็ง
เกิดจากเพิ่มจำนวนของเซลล์ ลักษณะผิดปกติ ไม่สามารถควบคุมได้
เซลล์มีการรุกรานเนื้อเยื่อข้างเคียงแบบขาปูกระจายไปอวัยวะอื่น
การเปลี่ยนด้านรูปร่าง ชีวเคมี การเจริญเติบดตของเซลลื
Normal cell -> Transformed cell -> Cancer cell
PARENCHYMA
เซลล์เป็นองค์ประกอบหลัก STORMA
ส่วนประกอบในก้อนเนื้องอก
Parenchyma + Strima -> Tumor
เป็น Connective tissue และหลอดเบือด
ทำหน้าที่เป็น framework ของก้อนเนื้องอก
DEFINITIONS
Carcinogens
สาร/สิ่งต่างๆรวมทั่งรังสีชนิดต่างไที่เมื่อร่างกายได้รับโดยการบริโภคหรือสัมผัส
สะสมต่อเนื่องเป็นระยะเวลานาน โดยจะเพิ่มโอกาสเกิดมะเร็งให้สูงขึ้นเมื่อได้รับในปริมาณสูงและต่อเนื่อง
ก้อนเนื้องอกผิดปกติ ไม่สัมพัธ์กับเนื้อเยื่อและยังคงมีการเจริญ แม้สิ่งที่มากระตุ้นจะหยุดแล้วก็ตาม