Phương pháp dạy học xã hội

Các hình thức tổ chức

Các phương tiện dạy học

Đánh giá kết quả học tập của học sinh

tranh ảnh

khái niệm

Tranh ảnh là những tranh vẽ hay ảnh chụp được sử dụng làm phương tiện chạy học.

các loại tranh ảnh

tranh ảnh có sẵn trong sách giáo khoa và loại tranh ảnh do giáo viên và học sinh sưu tầm thêm.

cách sử dụng

Hướng dẫn học sinh quan sát kĩ các sự vật, hiện tượng được vẽ hoặc chụp trong các bức tranh bằng các câu hỏi định hướng cụ thể

Hướng dẫn và giúp học sinh tìm ra mối liên hệ giữa các sự vật tượng được đề cập trong tranh ảnh.

Giáo viên tạo cơ hội và thời gian để các em được quan sát tỉ mỉ và được tự nói ra những kết quả mà mình đã quan sát được

click to edit

ưu điểm

học sinh dễ hình dung nắm bắt kiến thức gây hứng thú học tập có hiệu lực để hình thành các khái niệm giúp học sinh nắm vững các quy luật

phát triển khả năng quan sát trí tưởng tượng

nhược điểm

Nếu sử dụng không khéo sẽ làm phân tán sự chú ý của học sinh dẫn đến học sinh không lĩnh hội được những nội dung chính của bài học

bài 26 : không chơi các trò chơi nguy hiểm

h1-bai26-tnvxh3

Cách tiến hành:

Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát tranh để trả lời các câu hỏi sau

Bức tranh vẽ gì?

Hãy chỉ và nói tên các trò chơi được vẽ trong tranh?

những trò chơi đó, trò chơi nào có thể gây nguy hiểm? Tại sao?

Điều gì sẽ xảy ra nếu chơi các trò chơi nguy hiểm đó? - Em sẽ khuyên các bạn trong tranh như thế nào?

Dạy học theo nhóm

Dạy học cá nhân

Dạy học cả lớp

GV kết luận:Sau những giờ học mệt mỏi, các em cần đi lại, vận động và giải ... cách chơi một số trò chơi, song không nên chơi quá sức để ảnh hưởng của học sau và cũng không nên chơi những trò chơi dễ gây nguy hiểm.

Tác dụng

Những điểm cần lưu ý

Khái niệm

Ví dụ minh họa

Khái niệm

Tác dụng

Những điểm cần lưu ý

Ví dụ minh họa

Khái niệm

Tác dụng

Những điểm cần lưu ý

Ví dụ minh họa

Dạy học cả lớp là hình thức tổ chức dạy học mà đối tượng tiếp nhận kiến thức là toàn bộ học sinh trong lớp học. Theo hình thức tổ chức dạy học này, hoạt động trong giờ học chủ yếu là giáo viên, học sinh làm việc ít và tiếp nhận thông tin một cách thụ động.

Giúp giáo viên có điều kiện cung cấp lượng thông tin nhiều hơn, đối tượng tiếp nhận thông tin là học sinh cũng lớn hơn.

Tạo điều kiện thuận lợi để giáo viên truyền thụ thông tin một cách hệ thống, lôgíc.

Chỉ nên sử dụng ở đầu, cuối tiết học.

Dùng trong các trường hợp kiểm tra, đặt vấn để vào bài mới, hướng dẫn cách học ở nhà, bổ sung và mở rộng kiến thức, giải thích hoặc minh họa, tổng kết hay kết luận bài học.

GV kết luận

Giáo viên đảm bảo sự thu hút của toàn thể học sinh ở mọi vị trí trong lớp.

Giáo viên phải luôn đứng ở vị trí mà mọi học sinh trong lớp có thể nhìn thấy rõ nhất. Những hướng dẫn của giáo viên phải ràng, mạch lạc và đầy đủ thông tin.

. Mô hình

khái niệm

Ví dụ : Bài 2. Nước Âu Lạc (Lịch sử, lớp 4)

Sau khi đề cập tới sự ra đời của nước Âu Lạc, giáo viên có thể kể chuyện về việc đắp thành Cổ Loa và nguồn gốc chiếc nỏ thần cho cả lớp nghe.

Dạy học theo nhóm là hình thức tổ chức dạy học hợp tác, qua đó học sinh được tổ chức để chia sẻ những hiểu biết của mình và đối chiếu sự hiểu biết của mình với bạn học. Hình thức tổ chức dạy học này khai thác được trí tuệ của tập thể học sinh, đồng thời học sinh được rèn luyện thông qua hoạt động tập thể.

Dạy học theo nhóm cho phép học sinh có nhiều cơ hội khám phá và diễn đạt ý tưởng của mình về vấn đề mà nhóm đang quan tâm (truyền đạt thông tin).

Mô hình là hình mẫu thu nhỏ trong không gian để biểu thị một vài mô tả một quá trình, sự kiện.

Dạy học theo nhóm tạo điều kiện cho học sinh học cách lắng nghe và lựa chọn thông tin từ bạn học để bổ sung vốn kiến thức, làm phong phú thêm sự hiểu biết của mình (thu nhận thông tin).

Hoạt động nhóm là dịp để học sinh phát huy vai trò trách nhiệm trong học tập, điều đó làm phát triển kĩ năng giao tiếp và tính cách của trẻ, gồm cả việc hợp tác, phối hợp với các bạn khác.

các mô hình thường dùng

Là cơ hội để học sinh tập dượt chỉ huy người khác.

Khi dạy học theo nhóm, nên duy trì nhóm nhỏ từ 3 – 5 học sinh.

Nên sử dụng hình thức dạy học theo nhóm trong các hoạt động học tập, lao động, vui chơi.

Tránh sử dụng một cách chia nhóm cố định.

Ví dụ : Bài 14 - Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông – Nguyên (Lịch sử, lớp 4)

Sau khi học sinh nhận biết được tình hình nước ta dưới thời Trần và nguy cơ trước họa ngoại xâm, giáo viên có thể tổ chức dạy học theo nhóm dưới hình thức thảo luận.

Mục đích thảo luận: Học sinh hiểu ý chí quyết tâm chống giặc của các tầng lớp trong xã hội.

Yêu cầu thảo luận nhóm: Tìm những chi tiết phản ánh quyết tâm chiến đấu chống giặc ngoại xâm của vua tôi nhà Trần?

HS đi đến kết luận

Trần Thủ Độ khi được vua hỏi ý kiến đã khẳng khái trả lời “Đầu thần chưa rơi xuống đất, xin bệ hạ đừng lo!”.

Bô lão: Tổ chức Hội nghị Diên Hồng với những tiếng lô đồng thanh “Đánh”.

Các chiến sĩ tự mình thích vào tay chữ “Sát thát” (giết giặc Nguyên).

Trần Quốc Toản, một thiếu niên nhỏ tuổi tay cầm quả cam bóp nát nào không biết khi không được tham gia quân đội vì còn quá nhỏ...

Dạy học cá nhân là hình thức tổ chức dạy học chú ý tới hoạt động của một cá thể học sinh. Đó là cách dạy học đối lập với dạy học dựa vào việc “truy bài” trước đây.

Dạy học cá nhân tạo ra sự bình đẳng để mỗi học sinh có thể phát triển theo năng lực và sở trường của mình.

Dạy học cá nhân giúp đỡ học sinh kém theo kịp chương trình học tập bằng cách gợi ý, tháo gỡ khó khăn trong cách làm bài.

Tạo điều kiện để học sinh giỏi học giỏi hơn nữa bằng các gợi ý, hướng dẫn các bài tập phát triển, các bài tập nâng cao nhằm đáp ứng nhu cầu đào tạo người tài cho đất nước.

Để thực hiện có kết quả, ngoài nghệ thuật phối hợp, điều hành hợp lí cao hoạt động của lớp, không thể thiếu sự đóng góp của các tài liệu, phương tiện dạy học, đặc biệt là phiếu học tập, tuy nhiên cần sử dụng hợp lí các loại phiếu học tập.

Khi dạy học cá nhân, giáo viên nên nói vừa đủ để hai người nghe, không làm ảnh hưởng tới học sinh khác và cần khuyến khích người học trình bày ý kiến của mình.

Thời gian hướng dẫn cho một cá nhân không nên kéo dài (chỉ từ 3 đến 5 phút) để có điều kiện dạy học cho số đông cả lớp.

Ví dụ : Bài 19 – Văn học và khoa học thời Hậu Lê (Lịch sử - lớp 4), giáo viên có thể giao cho học sinh một phiếu thực hành như sau:

PHIẾU HỌC TẬP

Nhiệm vụ: Kể tên các tác phẩm văn học và công trình khoa học. Tác giả của các tác tác phẩm văn học và công trình khoa học.

mô hình đắp nổi, mô hình có thể tháo ,lắp mô hình tĩnh, mô hình động..

cách sử dụng

HS Quan sát từ nhiều phía, cần huy động xúc giác, tri giác các thông tin mà mô hình có thể cung cấp.

HD HS tìm ra mối liên hệ giữa các sự vật hiện tượng được đề cập trong mô hình

Tạo cơ hội và thời gian để các em quan sát kĩ và tự nói ra kết quả quan sát.

tạo điều kiện cho các em được quan sát thực tế , nhớ bài học lâu hơn

bài 68 bề mặt lục địa

SỬ dụng mô hình đồng bằngvà cao nguyên

giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát mô hình và trả lời câu hỏi -độ cao của đồng bằng và cao nguyên khác nhau như thế nào?-bề mặt của đồng bằng và cao nguyên có gì giống nhau?

kết luận: đồng bằng và cao nguyên đều tương đối bằng phẳng nghiêng cao nguyên cao hơn đồng bằng và có sườn dốc

Vật thật và mẫu vật

khái niệm

Vật thật là những vật chất của môi trường TN-XH được mang vào lớp học để làm phương tiện dạy học

Mẫu vật là những phương tiện có nguồn gốc của vật thật nhưng được bảo quản qua thời gian bằng cách ngâm, phơi,ép...

Mẫu vật là những vật thật vốn tươi sống nhưng để bảo quản qua thời gian người ta đem ngâm, phơi,ép...

.

Các vật thật và mẫu vật thường dùng

Vật thật

Mẫu vật

Nội dung đánh giá

Đánh giá năng lực, tìm tòi khám phá xã hội

Đánh giá năng lực giải quyết vấn đề

Đánh giá năng lực giao tiếp

Hình thức đánh giá

Đánh giá của giáo viên

Tự đánh giá học sinh

Đánh giá đồng đẳng của học sinh

đánh giá của cha mẹ học sinh

Công cụ đánh giá

Quan sát

Nói

Dùng để đánh giá kết quả học taaoj của học sinh nhất là khi cần đánh giá các kxi năng thực hành, thái độ của học sinh

Còn gọi là phỏng vấn miệng dùng để kiểm tra đánh giá kết quả học tập hoặc đối với nội dung học tập của các môn trong chương trình của từng lớp, nhấn mạnh vào kĩ năng trình bày, giao tiếp

Trắc nhiệm khách quan

Câu hoir điền khuyết

Câu hỏi nhiều lựa chọn

Câu hỏi đúng sai

Câu hỏi ghép đôi

Tự luận

Dùng những câu hỏi mở để học sinh tự xây dựng câu trả lời

vai trò, ý nghĩa

nhằm thu thập thong tin về kiến thức, kĩ năng và thái độ của học sinh trong học tập, trên cơ sở đó giáo viên có thể đánh giá được quá trình học tập của học sinh

Hoạt động đánh giá làm sáng tỏ mức độ đạt được và chưa đạt được về các mục tiêu dạy học, tình trạng kiến thức, kĩ năng, thái độ của học sinh, đồng thời phát hiện những nguyên nhân sai sót, giúp học sinh điều chỉnh hoạt động học

Công khai hóa các nhận định về năng lực và kết quả học tập của mỗi học sinh trong tưng môn học và của tập thể, tạo cơ hội cho học sinh phát triển kĩ năng tự đánh giá, giúp học sinh nhận ra sự tiên bộ của mình, khuyến khích động viên học tập

Ngoài ra, đánh giá còn giúp giáo viên có cơ sở thực tế để nhận ra điểm mạnh, điểm yêu của mình, tự điều chỉnh, tự hoàn thiện hoạt
động dạy học môn học

Yêu cầu

Đổi mới mục tiêu đánh giá

Xác nhận kết quả học tập môn học ở từng kì, từng năm , từng giai đoạn trong quá trình học tập theo nội dung học tập

Đổi mới cách đánh giá

Kết quả học tập môn xã hội được đánh giá bằng nhận xét và đánh bằng điểm số kết hợp với nhận xét. Điểm mới trong đánh giá hiện nay là bên cạnh hình thức đánh giá đồng loạt giáo viên chú ý tới đánh giá từng cá nhân học sinh

Đổi mới nội dung đánh giá

nội dung đánh giá phải bao gồm đầy đủ những nội dung học tập các môn học được quy định trong chương trình tiểu học. Đề kiểm tra và đề thi không chỉ thể hiện đủ các chỉ tiêu về kiến thức và kĩ năng mà còn phải thể hiện đúng mức độ các kiến thiến thức, kĩ năng, thái độ học tập mà trình độ chuẩn đã quy định

video

Khái niệm : Phương tiện dạy học video là phương tiện thuộc nhóm trực quan cung cấp thông tin, nội dung bài học qua một đoạn video, clip.

sử dụng trong dạy học các môn khoa học xã hội lớp 1,2,3 và môn lịch sử và địa lý lớp 4,5.

Cách tiến hành

Bước 1 : GV cho Hs quan sát đoạn video đã chuẩn bị

-Bước 2 : Hs quan sát và nhận xét

Bước 3 : GV đưa ra nhận xét và kết quả

sách giáo khoa

Khái niệm: Sách giáo khoa (viết tắt là SGK) là loại sách cung cấp kiến thức, được biên soạn với mục đích dạy và học tại trường học

Công dụng

Giúp giáo viên hình dung được các bước phải thực hiện

Giáo viên sẽ có thêm tài liệu hỗ trợ

Nội dung kiến thức cũng như nội dung về rèn luyện các kỹ năng được gia công về mặt sư phạm cho phù hợp với trình độ học sinh và thời gian học tập

giáo viên căn cứ vào sgk xác định trọng tâm kiến thức, kỹ năng để thiết kế bài giảng phù hợp với khả năng tiếp thu của học sinh.

lưu ý

Không gò bó phụ thuộc quá vào sgk

Gv có thể thay đổi nội dung dạy trong sgk để phù hợp với HS mà mình dạy

cách sử dụng

chuẩn bị: Xác định mục tiêu ,nội dung ,phương tiên

cách tiến hành

B1: Xác định nội dung cần dạy theo chương trình của bộ

B2 :Chọn bài học trong sách giáo khoa tương ứng với nôi dung chương trình

B3: Dựa vào các hoạt động trong sgk,GV thiết kế các hoạt động và lựa chọn phương pháp dạy phù hợp

  • Mẫu vật ép: cây và một số bộ phận của các cây nhỏ, một số loài bướm...
  • Mẫu vật nhồi: Một số loài chim, thú...
  • Mẫu vật ngâm: Giun đũa, sán, ếch, ấu trùng ... được ngâm trong dung dịch chống phân hủy.

.

  • một số bộ phận bên ngoài của cơ thể bằng
  • một số cơ quan một số cây cối và con vật
  • một số bộ phận của cây
  • một số đồ dùng trong nhà mẫu vật mẫu ghép cây và một số bộ phận của các cây nhỏ một số loài bướm