Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 3 การพยาบาลหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะเลือดออกครึ่งหลังของการตั้งครรภ์ -…
บทที่ 3 การพยาบาลหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะเลือดออกครึ่งหลังของการตั้งครรภ์
ความหมาย
ภาวะที่รกเกาะส่วนล่างของมดลูก โดยรกอาจเกาะคลุมปากมดลูก หรือ รกเกาะอยู่ใกล้ปากมดลูกด้านใน (Internal cervical os)
ประเภทรกเกาะต่ำ
รกอยู่ต่ำ (Low-Lying placenta previa or placenta previa type I ) รกเกาะคลุมส่วนล่างของมดลูก โดยขอบของรกอยู่ห่างจากปากมดลูกด้านใน ไม่เกิน 2 เซนติเมตร
รกเกาะติดขอบ (Marginal placenta previa or placenta previa type II) ขอบรกติดขอบปากมดลูกด้านในแต่ไม่คลุมปากมดลูกด้านใน
รกเกาะต่ำบางส่ วน (Partial placenta previa or placenta previa type III ) ขอบรกเกาะคลุมบางส่วนของปากมดลูกด้านใน
รกเกาะต่ำอย่างสมบูรณ์ (Complete placenta previa or placenta previa type IV) รกเกาะคลุมปากมดลูกด้านในทั้งหมด
สาเหตุที่แท้จริงยังไม่ทราบ
หญิงตั้งครรภ์อายุมากกว่า 35 ปีขึ้นไปเสี่ยงต่อการเกิดภาวะรกเกาะต่ำ
มีบุตรมาก หญิงที่มีบุตรจำนวน 5 คนขั้นไปพบภาวะรกเกาะต่ำ ร้อยละ5
มีประวัติเคยทำแท้ง เคยขูดมดลูก ตั้งครรภ์แฝด หรือรกมีขนาดใหญ่ผิดปกติ
เคยผ่าตัดคลอดบุตรถ้าเคยผ่าตัดคลอดหลายคร้ังยิ่งมีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดรกเกาะต่ำสูง
มีประวัติรกเกาะต่ำของการตั้งครรภค์ร้ังที่ผ่านมาครรภ์นี้มีโอกาสเกิดรกเกาะต่ำ ร้อยละ 4 –8
การสูบบุหรี่หรือเสพสารเสพติดมีโอกาสเกิดภาวะรกเกาะต่ำ
พยาธิสภาพ
ในการตั้งครรภ์ปกติตัวอ่อนที่อยู่ในระยะ blastocyst จะฝังตัวในเยื่อบุโพรงมดลูกในตำแหน่งปกติ แต่ในภาวะรกเกาะต่ำ blastocyst จะเลื่อนลงมาฝังตัวในผนังมดลูกส่วนล่างเนื่องจากมีภาวะผิดปกติ
บางอย่างเกิดข้ึนในส่วนบนของมดลูกเช่น มีการไหลเวียนเลือดในบริเวณเยื่อบุโพรงมดลูกผิดปกติหรือจากการที่เยื่อบุโพรงมดลูกหรือกล้ามเนื้อมดลูกบริเวณส่วนบนเคยได้รับการทา หัตถการบางอย่างมาก่อนในอดีต เช่น จากการขูดมดลูก หรือจากการผ่าตัดคลอดทางหน้าท้องทำให้เยื่อบุโพรงมดลูกมีร่องรอยแผลเป็นส่งผลให้การฝังตัวของรกผิดตำแหน่งจากปกติไปอยู่ที่ส่วนล่างของมดลูก
อาการและอาการแสดง
หญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะรกเกาะต่ำจะมีเลือดออกทางช่องคลอด ไม่เจ็บครรภ์ (painless bleeding) ไม่มีการหดรัดตัวของมดลูกหรือมดลูกไม่แข็งเกร็ง กดไม่เจ็บ คลำส่วนทารกได้ ฟังเสียงหัวใจทารกได้ส่วนนำทารกไม่ลงอุ้งเชิงกราน ทารกอาจอยู่ในท่าผิดปกติ เช่น ท่าก้น ท่าขวาง
การวินิจฉัย
อาการเลือดออกทางช่องคลอด
การตรวจภายใน
การตรวจอัลตราซาวด์
การตรวจโดยเอกซเรย์คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (Magnetic resonance imagine = MRI)
ภาวะแทรกซ้อนภาวะรกเกาะต่ำ
ผลของภาวะะรกเกาะต่ำต่อทารก
ทารกซีด เนื่องจากมารดาเสียเลือดมาก
ทารกขาดอาหารเนื่องจากรกไม่สมบูรณ์จึงส่งสารอาหารในเลือดไปเลี้ยงทารกในครรภ์ไม่ดี
ทารกคลอดก่อนกำหนด ในบางรายแพทย์อาจพิจารณาให้คลอดก่อนกำหนดเพื่อช่วยชีวิตมารดาเนื่องจากมีเลือดออกมาก
ทารกพิการ พบทารกพิการในกรณีมารดามีภาวะรกเกาะต่ำสูงกว่าปกติถึงสองเท่า โดยมักจะเป็นความพิการทางสมอง ทางระบบหัวใจและหลอดเลือด ระบบหายใจ ระบบกระเพาะอาหารและลำไส้
ทารกตายในครรภ์เนื่องจากมีปัญหาสายสะดือพัน หรือ ทารกเสียเลือดจำนวนมาก (Vasa previa)
ผลของภาวะรกเกาะต่ำต่อมารดา
ตกเลือดมาก ทำให้เสี่ยงต่อการเกิดภาวการแข็งตัวของเลือดบกพร่องและเกิดอาการช็อกได้
เสี่ยงต่อการผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
มดลูกอักเสบติดเชื้อหลังผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
มีโอกาสเกิดรกเกาะต่ำ ในการตั้งครรภ์ครั้งต่อไป
การรักษา
แบบประคับประคอง (expectant treatment)
ยุติการตั้งครรภ์(active treatment)
2.1. การคลอดทางช่องคลอด ท ำใรายที่ทารกเสียชีวิตในครรภ์แล้ว และถ้าทารกยังมีชีวิตอยู่แต่มีรกเกาะต่ำชนิด Marginal / Low-Lying
2.2. การผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง ทำในรายรกเกาะต่ำชนิด Complete / Partial เนื่องจากเป็นการกระทำที่ทำให้ยุติการเสียเลือดได้อย่างรวดเร็ว