Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่3 การพยาบาลหญิงตั้งครรภ์นอกมดลูก - Coggle Diagram
บทที่3 การพยาบาลหญิงตั้งครรภ์นอกมดลูก
ความหมาย
การตั้งครรภ์นอกมดลกู หมายถึงการตั้งครรภที่เกิดจากการฝังตัวของไข่ที่ถกูผสมแล้วนอกโพรงมดลูก ร้อยละ 95 เกิดขึ้นที่ท่อนำไข่นอกจากนั้นอาจพบได้ที่รังไข่ปากมดลูกและในช่องท้อง
สาเหตุที่แท้จริงไม่ทราบแต่พบในปัจจัย
มีปัจจัยขัดขวางไม่ให้ไข่ที่ถูกผสมแล้วเดินทางเข้าไปฝังตัวในโพรงมดลูก
1.1 การอักเสบของท่อนำไข่ (salpingitis)
1.2 ท่อนำไข่มีพังผืด (peritubal adhesion)
1.3 ท่อนำไข่มีพัฒนาการที่ผิดปกติตั้งแต่กำเนิด
1.4 ท่อนำไข่มีแผลเป็นจากการผ่าตัด
1.5 ก้อนเนื้องอกที่รังไข่หรือท่อนำไข่ทำให้รูปร่างบิดเบี้ยวไป
1.6 มีการตกไข่จากรังไข่ข้างหนึ่งแต่จะมีการผสมของไข่และเชื้ออสุจิในปีกมดลูกด้านตรงข้ามและเกิดการฝังตัวบริเวณนั้น
1.7การใช้ห่วงคุมกำเนิด อาจทา ให้เกิดอักเสบติดเชื้อในโพรงมดลูกได้
1.8 การใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดที่มีแต่ฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนอย่างเดียว
1.9เคยมีการตั้งครรภ์นอกมดลูกมาก่อน (previous ectopic pregnancy)
1.10 มีประวัติรักษาภาวะมีบุตรยาก เช่น การทำเด็กหลอดแก้วและฉีดตัวอ่อนหลายตัวเข้าในโพรงมดลูก
1.11เคยมีประวัติการทา แท้งมาก่อนหลายครั้ง ทำให้มีการติดเชื้อในโพรงมดลูกและท่อนำไข่
1.12 การตกไข่จากรังไข่ด้านหนึ่งเข้าไปในบริเวณคัลดิแซก (cul-de-sac)
1.13 มารดาที่มีอายุมากกว่า 35 ปี มารดาที่มีประวัติการสูบบุหรี่
เกิดจากเยื่อบุท่อนำไข่มีสภาพเหมาะแก่การฝังตัวของไข่ที่ถูกผสมแล้ว เช่น บางรายมีเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ทำให้ง่ายต่อการฝังของไข่
พยาธิสรีรวิทยา
เมื่อไข่ที่ได้รับการผสมแล้วฝังตัวที่เยื่อบุท่อนำไข่ ไข่จะฝังตัวผ่านเยื่อบุท่อนำไข่ลงไปแต่เนื่องจากท่อนำไข่ไม่มีการเปลี่ยนแปลงเป็นเนื้อเยื่อเจริญเพื่อรองรับการฝังตัวของไข่ชัดเจนเหมือนกับการตั้งครรภ์ในโพรงมดลูกจึงไม่สามารถขัดขวางการฝังตัวลึกเกินไปของไข่ได้พร้อมกันนั้นการเปลี่ยนแปลงของไข่ก็จะมีการเจริญของตัวอ่อนเกิดขึ้นซึ่งจะทะลุผ่านเนื้อเยื่อและกล้ามเนื้อของท่อนำไข่หรือผนังท่อนำไข่หรือเข้าไปในช่องท้องสภาพแวดล้อมที่ท่อนำไข่หรือนอกเหนือจากโพรงมดลูกก็จะไม่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของตัวอ่อน (embryo) ตัวอ่อนจึงมักจะตายในที่สุดปรากฏการณ์ที่เกิดจากการตั้งครรภ์นอกมดลูก
อาการแลอาการแสดง
ขาดประจำเดือน
เลือดออกทางช่องคลอด ลักษณะเลือดที่ออกจะมีสีคล้ำ เป็นเลือดเก่า ๆ จำนวนน้อยหรือออกกะปริบกะปรอย
ปวดท้องน้อยลักษณะปวดเกร็ง (colicky pain) ที่บริเวณท้องน้อยส่วนล่าง
การวินิจฉัย
จากอาการและอาการแสดงและจากการตรวจภายในพบอาการแสดงของการตั้งครรภ
ตรวจ pregnancy test
การตรวจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูงทางช่องคลอด(transvaginal ultrasound examination)
การตรวจเลือด (CBC)
การส่องกล้องตรวจทางหน้าท้อง (laparoscopy)
การรักษา
การผ่าตัด ประเภทการผ่าตัด
1.1ผ่าตัดปีกมดลูก(salpingectomy)
1.2 ผ่าตัดมดลูกและปีกมดลูก (hysterectomy and salpingectomy)
การรักษาทางยา methotrexate ซึ่งวิธีบริหารยานี้ให้ได้ทั้งรูปแบบกิน แบบฉีดเข้ากล้ามเนื้อหรือเข้าเส้นเลือด