Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 11 การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาทางระบบประสาท, 7f8cd59375efeecde2261dd10ab…

- - - - เริ่มเหน็บชา เจ็บ และปวดโดยเฉพาะปลายแขน ขา ไหล่ สะโพก โคนขา
        
        เริ่มอาการคล้ายเป็นตะคริวที่ส่วนปลาย
        
        แล้วจึงมีอาการอ่อนแรง ชา สูญเสีย reflex
    - - กล้ามเนื้ออ่อนแรง ทั้งสองข้างสมดุลกัน
        
        อาการอัมพาตใน GBS จะเริ่มต้นที่ขา ลุกลามขึ้นที่แขนและลำตัวด้านบน รวมไปถึงกล้ามเนื้อทรวงอก
        
        รายที่ไม่รุนแรงอาจเกิดแค่ปลายเท้าตกเท่านั้น
        
        ลุกลามไปที่กล้ามเนื้อที่ช่วยในการหายใจ = หายใจล้มเหลว
    - - โดยเฉพาะส่วนใบหน้า
        
        อัมพาตของหน้า ปิดตา และปากไม่สนิท การแสดงสีหน้า
        
        เส้นประสาทคู่ที่ 7 **บ่อย(Facial nerve),9 (Glossophryngeal nerve) , และคู่ที่ 10 (Vagus nerve) ผู้ป่วยจะมีอาการกลืน พูด และหายใจลำบาก
    - - ถ้าเกิดที่ medulla oblongata อาจเกิดความผิดปกติที่ระบบประสาทอัตโนมัติด้วย
        
        ได้แก่
        
        การเต้นหัวใจผิดจังหวะ ช้าหรือเร็วไป, BP ไม่คงที่
        
        หน้าแดง เหงื่ออก ปัสสาวะคั่ง และท้องอืดจาก paralytic ileus
  - - - -สะดวก ง่าย เสี่ยงน้อยกว่าแปลกเปลี่ยน Plasma
        -แพงและโอกาสกับเป็นซ้ำได้มากกว่า plasmapheresis
  - - - ** RR ต้องมีการตรวจวัด :check: vital capacity , tidal volume หรือ minute volume
  - - - เสี่ยงต่อการเกิดการหายใจไม่เพียงพอจากกล้ามเนื้อช่วยหายใจอ่อนแรงอย่างเฉียบพลัน
      - เสียงต่อการขาดสารอาหารจากไม่สามารถช่วยตนเองจากกล้ามเนื้ออ่อนแรงอย่างสมบูรณ์
      - เสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนจากการไม่เคลื่อนไหว จากกล้ามเนื้ออ่อนแรงทำให้สูญเสียความสามารถในการดูแลตนเอง
      - ทุกข์ทรมานจากอาการปวดกล้ามเนื้อ
      - ขาดการติดต่อสื่อสารกับบุคคลอื่นๆจากไม่สามารถพูดได้
      - ผู้ป่วยและญาติกลัว วิตกกังวล ท้อแท้ กับอาการของโรคที่เป็นจากการขาดความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับโรคและการปฏิบัติตัว
- - - - ผิดปกติทางโครโมโซมคู่ที่ 21
      - เสี่ยง มารดาอายุมากกว่า 30 ปี สูงขึ้นชัดเจรมารดา 35 up
      - บิดามารดาของผู้ป่วยจะมีโครโมโซมปกติ
- - - - ความผิดปกติของท่อระบบประสาทที่เจริญไม่สมบูรณ์
      - รอยต่อของกระดูกสันหลังไม่เชื่อมติดกัน
      - พบที่แนวไขสันหลัง
  - - - ยังไม่ทราบแน่ชัด
      - อาจเกิดจากมารดามีการติดเชื้อไวรัสในขณะตั้งครรภ์ ในระยะ 3 เดือนแรก
      - อาจเกิดจากภาวะทุพโภชนาการ
      - อาจเกิดจากมารดาที่อายุน้อยหรือมากเกินไป
  - - - มารดามีประวัติติดเชื้อขณะตั้งครรภ์
      - ตรวจทางห้องปฏิบัติการ พบ Alphafetoprotien ในน้ำคร่ำสูง
      - การตรวจร่างกายทารกพบความผิดปกติ
  - - - การพยาบาล
        
        ประเมินการติดเชื้อ
        
        หมั่นตรวจสอบการฉีกขาด รั่ว
        
        ดูแลถุงน้ำให้ชุ่มชื่น ระวังไม่ให้เกิดแผล
        
        ไม่นุ่งผ้าอ้อม
        
        จัดท่านอนตะแคงหรือนอนคว่ำ
    - - การพยาบาล
        
        ทำ Crede’manuever ทุก 2-4 hr
        
        2.ทำความสะอาดทุกครั้งหลังขับถ่าย
        
        3.ให้ยา Antibiotic ตามแผนการรักษา
    - - การพยาบาล
        
        ทำ Passive Exercise ให้ผู้ป่วย อาศัยแรงจากภายนอก**
        
        สอนผู้ปกครองในการกระตุ้นการเคลื่อนไหวของผู้ป่วย
        
        สังเกตอาการอ่อนแรงของแขนขา การควบคุมการขับถ่ายอุจจาระ ปัสสาวะ
    - - การพยาบาล
        
        จัดท่านอนตะแคงหรือคว่ำไม่นุ่งผ้าอ้อม
        
        ดูแลทำความสะอาดแผล
        
        3.ดูแลให้ยา Antibiotic / check V/S
    - - การพยาบาล
        
        1.วัดสัญญาณชีพ ทุก 2-4 hr
        
        2.เฝ้าระวังและสังเกตภาวะแทรกซ้อนที่สำคัญคือ แผลติดเชื้อ และ Hydrocephalus
        
        3.วัดเส้นรอบศีรษะทุกวันเพื่อประเมินภาวะHydrocephalus
        
        บริหารแขนขา/ เปลี่ยนท่านอนบ่อยๆ
- - - - 1.จัดให้นอนบนที่นอนนุ่มๆ ใช้หมอนนุ่มรองศีรษะไหล่
        
        เปลี่ยนท่านอนบ่อยๆ
        
        2.รักษาความสะอาดของผิวหนัง
        
        3.จัดปูที่นอนให้เรียบตึง
        
        4.ตรวจสอบประเมินการเกิดแผลกดทับสม่ำเสมอ
    - - 1.ดูแลให้รับนมน้ำครั้งละน้อยๆโดยแบ่งให้บ่อยครั้ง
        
        2.ขณะให้นมอุ้มท่าศีรษะสูงเสมอ
        
        3.หลังให้นมจับเรอไล่ลม
    - - 1.ประเมินอาการความดันในกระโหลกศีรษะสูง
        
        2.วัดเส้นรอบวงศีรษะทุกวันเวลาเดียวกัน
        
        3.จัดท่านอนศีรษะสูง 15-30 องศา
  - - - จัดท่านอนเพื่อป้องกันการกดทับลิ้นของท่อทางเดินน้ำไขสันหลัง
      - วัด/บันทึก V/sและประเมินอาการทางระบบประสาท อาการแทรกซ้อน
      - ดูแลรักษาความสะอาดบริเวณแผลผ่าตัด ตามแผนการรักษา
      - วัดเส้นรอบท้อง หลังผ่าตัด 24 ชั่วโมงแรก เพื่อประเมินประสิทธิภาพการดูดซึมน้ำไขสันหลังที่ระบายมาจากเวนตริเคล
      - วัดเส้นรอบวงศีรษะทุกวัน เพื่อประเมินประสิทธิภาพการทำงานของท่อระบายน้ำไขสันหลัง
      - ดูแลให้ได้รับยาปฏิชีวนะอย่างถูกต้อง
- - - - สมองขาดออกซิเจน คลอดยาก รกพันคอ คลอดท่าก้น การใช้คีมดึงเด็ก
    - - ได้รับการกระทบกระเทือนที่ศีรษะ
        
        ขาดออกซิเจนจากการจมน้ำ
        
        การติดเชื้อบริเวณสมอง
        
        ได้รับสารพิษ
      - ตัวเหลืองเมื่อแรกเกิด
    - - เลือดออกทางช่องคลอดของมารดาช่วงระหว่างการตั้งครรภ์เดือนที่6-9
        
        ขณะตั้งครรภ์ขาดสารอาหา
        
        มารดามีภาวะชักหรือมีภาวะปัญญาอ่อน
        
        คลอดก่อนกำหนด
        
        มารดาขณะตั้งครรภ์มีการใช้ยาบางชนิดหรืออุบัติเหตุต่างๆ
  - - - มีกล้ามเนื้อเกร็ง เคลื่อนไหวได้ช้า
        ทำให้ควบคุมกล้ามเนื้อ คอ ลำตัว และแขน ขาไม่ได้
    - - ไม่สามารถควบคุมให้อยู่นิ่งๆ
        
        จะมีการแสดงสีหน้า คอบิด แขนงอ หรือเหยียดเปะปะ ทั้งพูดลำบาก กลืนลำบาก
        
        อาจมีการกระตุกอย่างรวดเร็ว คล้ายอาการขว้างลูกบอล
  - - - การให้ยาคลายกล้ามเนื้อ ได้แก่ diazepam,baclofen
      - การทำกายภาพบำบัดของกล้ามเนื้อแขน ขา หรือลำตัว
      - การให้ early stimulation เพื่อให้สมองส่วนต่างๆที่ไม่มีความเสียหายได้พัฒนา
      - การแก้ไขความผิดปกติของการรับรู้ที่สำคัญ
      - การแก้ไขความผิดปกติของระบบประสาทส่วนอื่น
      - การให้คำแนะนำผู้ปกครองในการดูแลเด็กในชีวิตประจำวันและส่งเสริมให้เด็กฝึกทักษะการใช้ส่วนต่างๆของร่างกายตามความสามารถและศักยภาพอย่างเหมาะสม
  - - - 1.การเคลื่อนไหวของร่างกายบกพร่องเนื่องจากมีความบกพร่องของระบบประสาท
      - 2.ขาดการดูแลตนเองเนื่องจากความบกพร่องทางด้านร่างกาย
      - 3.ได้รับสารอาหารน้อยกว่าความต้องการของร่างกายเนื่องจากปัญหาการให้อาหารและความบกพร่องทางร่างกาย
      - 4.มีความบกพร่องในการสื่อสารด้วยวาจาเนื่องจากสูญเสียการได้ยิน/ระบบประสาทบกพร่อง
      - 5.เสี่ยงต่อพัฒนาการช้ากว่าวัย/มีพัฒนาการช้ากว่าวัยเนื่องจากความบกพร่องของระบบประสาท
- - - - simple febrile seizure
      - complex febrile seizure
    - - เด็ก ชักเมื่อร่างกายมีอุณหภูมิสูงมากกว่า 39 องศาเซลเซียส
      - ติดเชื้อในระบบต่างๆ
    - - ตัวร้อน หน้าแดง มึนงงสับสน กระสับกระส่าย ร้องกวน มีอาการชักลักษณะการชักอาจจะตัวแข็งหรือตัวอ่อน ชักเกร็งหรือกระตุก ไม่รู้สึกตัว :warning:
    - - ระยะที่กำลังมีอาการชัก
        
        กรณีที่มีการชักเกิน 5 นาที ต้องทำให้หยุดชักเร็วที่สุด โดยให้ยาระงับอาการชัก :!: เช่น diazepam
        
        2.ให้ยาลดไข้ ร่วมกับ เช่น ตัวลดไข้ (เน้นขณะชักห้ามให้ยาชนิดรับประทาน)
      - ระยะหลังชัก
        
        ซักประวัติตรวจร่างกายโดยละเอียด
        
        ให้ยาป้องกันการชัก รับประทานทุกวันนาน 1-2 ปี เช่น Phenobarbital , Depakine
    - - วัดสัญญาณชีพทุก 4 ชั่วโมง
        
        2.เช็ดตัวลดไข้ (tepid sponge)และให้ยาลดไข้
        
        3.จัดท่านอนตะแคงศีรษะต่ำกว่าลำตัว ดูดเสมหะถ้ามีเสมหะ
        
        ไม่ผูกยึดเด็กหรือจับเด็กขณะมีอาการชักเพราะอาจเกิดข้อไหล่หลุดหรือกระดูกหัก
        
        5.ไม่ใส่ไม้กดลิ้นเข้าปากเด็กเพราะอาจทำให้ฟันหักและฟันที่หักอาจตกลงไปในลำคอเกิดการอุดกั้นทางเดินหายใจ
        
        ระมัดระวังอุบัติเหตุที่อาจเกิดขณะมีอาการชัก
        
        สังเกตและบันทึกระยะเวลาของการชักลักษณะการซัก
  - - - ชักขึ้นซ้ำๆ อย่างน้อย 2 ครั้งขึ้นไป
      - เกิดจาก
        
        -รอยโรคในเนื้อสมองและสมอง
        
        -คลื่นไฟฟ้าของสมองถูกปล่อยออกมาเป็นจำนวนมาก
      - อาการชักจะเกิดเพียง 2- 3 นาทีแล้วจะเป็นปกติ
      - ชักนานเกิน 10 นาทีแล้วไม่หยุดเองและไม่ได้รับการรักษามักจะกลายเป็นภาวะชักต่อเนื่อง(Status epilepticus)
    - - Generalized seizure
        
        1.1 Tonic seizure เกร็งแข็ง ล้มลงถ้ายืนอยู่
        
        1.2 Clonic seizure มีการกระตุกเป็นจังหวะที่ช้ากว่า myoclonic
        
        1.3 Tonic clonic seizure (Grand mal) มีการเกร็งก่อนแล้วมีการกระตุกตาม
        
        1.4 Atonic seizure มีการสูญเสียความดึงตัวของกล้ามเนื้อ
        
        1.5 Myoclonic seizure มีการหดตัวของกล้ามเนื้อเป็นระยะสั้นๆ
        
        1.6 Absence seizure (Petit mal) มีตากระพริบหรือตากระตุก
        
        1.7 Infantile spam ในเด็กเล็กตั้งแต่ 3 เดือน ถึง 2 ปี คือ งอศีรษะ ลำตัว แขนขา เข้าหากันช่วงระยะสั้นๆ แล้วคลายออกคล้ายสะดุ้ง
      - Partial seizure
        
        เกิดจากซีกหนึ่งซีกใดของสมอง มีลักษณะการชักเฉพาะที่ ขึ้นอยู่กับบริเวณสมองที่คลื่นไฟฟ้าสมอง
        
        2.1 Simple partial seizure มีการกระตุกหรือชาของแขนขา หน้า คอ ประมาณ 5-10 วินาที
        
        2.2 Complex partial seizure การชักที่มีอาการเปลี่ยนแปลงทางพฤติกรรม
        
        2.3 Partial seizure evolving to secondary generalize seizure มีความผิดปกติของคลื่นไฟฟ้าสมองเฉพาะที่แล้วกระจายทั่วสมองทั้ง 2 ข้างโดยมีอาการของ simple partial seizure หรือ complex partial seizure แล้วมีอาการชักเกร็งและ/หรือกระตุกทั่วทั้งตัว
      - Unclassified epileptic seizure เป็นชนิดที่ไม่สามารถจัดกลุ่มได้
    - - การตรวจคลื่นไฟฟ้าสมอง(electroencephalography : EEG)
      - เพื่อจำแนกชนิดของโรคลมชัก และทำให้ทราบตำแหน่งของสมองที่มีความผิดปกติ
    - - ให้ Diazepam ทางหลอดเลือดดำ
        
        ถ้าผู้ป่วยเด็กยังไม่หยุดชักภายใน 2-5 นาที ให้ diazepam 0 2-0.4 มก.กก.ซ้ำ
        
        ถ้า 5 นาทียังไม่หยุดซักให้ phenytoin 20 มก./กก.ผสม 0.9% NSS
        
        จับชีพจรและวัดความดันโลหิต ภายหลังจากให้ยาแล้ว 20-30 นาที
    - - 1.เสี่ยงต่อภาวะพร่องออกซิเจน เนื่องจากการชักเป็นเวลานาน
        
        2.เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุ เนื่องจากมีอาการชัก
        
        3.บิดามารดามีความวิตกกังวลเกี่ยวกับการชักของผู้ป่วยเด็ก
        
        4.บิดามารดาขาดความรู้ในการดูแลผู้ป่วยเด็กโรคลมชัก
  - - - Virus encephalitis
      - Primary viral encephalitis
        
        ไวรัสที่นำโดยแมลง โดยเฉพาะไข้สมองเจอี หรือ Japanese encephalitis virus ไวรัสเริม ไวรัสโรคพิษสุขนัขบ้า
      - Secondary viral encephalitis
        
        เช่น ไวรัสหัด ไวรัสหัดเยอรมัน ไวรัสอีสุกอีใส ไวรัสคางทูม รวมทั้งวัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้า
    - - ภาวะสมองบวม
        
        จาก เชื้อไวรัสทำให้เกิดการคั่งของ lymphocyte ในเนื้อและเยื้อหุ้มสมอง
      - อาการเริ่มแรกมักเกิดอย่างเฉียบพลัน
        
        โดยเริ่มมีอาการไข้สูง ปวดศีรษะ ปวดบริเวณต้นคอมาก คอแข็ง อาเจียน หายใจไม่สม่ำเสมอ ซึมลง การเคลื่อนไหวผิดปกติ บางรายอาจมีอาการชัก
    - - ตรวจน้ำไขสันหลัง
    - - การให้ยาดังนี้
        
        ยากันชัก เช่น Phenoberbital
        
        ยาที่ลดอาการบวมของสมอง ได้แก่ ยาสเตียรอยด์ เช่น dexamethasoneยา acyclovir ทางหลอดเลือดดำในผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยโรคไข้สมองอักเสบจากเชื้อไวรัสเริม (herpes simplex virus) ให้ทางหลอดเลือดดำ
      - ยาต้านจุลชีพหรือยาปฏิชีวนะ
        
        เพื่อรักษาภาวะติดเชื้อแทรกซ้อน
    - - การฉีดวัคซีน การฉีดป้องกันโรคไข้สมองอักเสบเจอี
      - หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับเชื้อโรคหรือพาหะ เช่น ป้องกันไม่ให้ยุงกัด
    - - 1.อาจเกิดอันตรายต่อเซลล์สมองเนื่องจากเยื่อหุ้มสมองอักเสบ/สมองอักเสบ
        
        2.อาจเกิดอันตรายต่อเซลล์สมองเนื่องจากภาวะความดันในสมองสูง
        
        3.อาจเกิดอันตรายต่อเซลล์สมองเนื่องจากภาวะพร่องออกซิเจน
        
        4.อาจเกิดภาวะขาดสมดุลของสารน้ำ อิเล็คโทรลัยท์และสารอาหาร
        
        อาจเกิดอันตรายจากการชักเนื่องจากไข้สูง
        
        6.มีความไม่สุขสบายปวดศีรษะจากการมีการระคายเคืองที่เยื้อหุ้มสมอง
        
        7.บิดามารดามีความกลัวและวิตกกังวลเกี่ยวกับความเจ็บป่วยของบุตร