Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลผู้ที่มีความผิดปกติ ของผิวหนัง - Coggle Diagram
การพยาบาลผู้ที่มีความผิดปกติ
ของผิวหนัง
ความผิดปกติของผิวหนังที่พบบ่อย
อาการคัน
ทำให้เพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ และเกิดแผลเป็น
สิ่งกระตุ้นอาการคันคือ สารเคมี
ไม่สามารถควบคุมการเกาได้ จนนำไปสู่ผิวหนังถูกทำลาย
ความผิดปกติของผิวหนังอักเสบ
โรคภูมิแพ้อักเสบจากการสัมผัส
ผิวหนังอักเสบเป็นวงกลม ปรากฏเป็นรูปเหรียญ ขยายตัวช้าๆ
ผิวหนังอักเสบจากการระคายเคือง เป็นแผลผื่นแดงจากการสัมผัสโดยตรง
ผิวหนังอักเสบตามตุ่มไขมันรอบรูขุมขน บริเวณหนังศีรษะ หน้า
และลำตัว
เกิดจากการที่เลือดไหลเวียนมาเลี้ยงน้อยลง
เกิดจากปฏิกิริยาแพ้ต่อสิ่งต่างๆ แพ้อากาศ หรือโรค Eczema
ความรุนแรงของโรค
ระยะกึ่งเฉียบพลัน ผื่นแดงน้อยลง ตุ่มแดง มีตุ่มน้ำเล็กน้อย มีสะเก็ด
ระยะเรื้อรัง ผื่นหนา นูน มีสีแดงคล้ำหรือค่อนข้างดำ ทำให้ผิวหนังด้าน
ระยะเฉียบพลัน ผื่นแดง บวม มีตุ่มแดง ตุ่มน้ำและมีน้ำเหลือง
เกลื้อน
สาเหตุ
เชื้อ Malassezia furfur หรือ Pityrosporum orbiculare
มักพบในคนที่ขาดอาหาร
การเกิดโรคจึงขึ้นกับสภาวะของ Host
ผู้ที่ได้รับยา steroid หรือผู้ที่ได้รับยากดภูมิคุ้มกัน
ลักษณะอาการ
ลักษณะเป็นรอยด่างสีขาว น้ำตาล หรือแดง
แล้วแต่สีผิวของบุคคลนั้นๆ
พบรอยโรคตามใบหน้า หน้าอก คอ หลัง ไหล่ และตามแขนขา
เกณฑ์ในการวินิจฉัยเพื่อการรักษา
ใช้ Wood’s lamp ส่องบริเวณที่มีรอยด่าง
การเพาะเชื้อ
ขูดผิวหนังบริเวณที่มีรอยด่าง
การรักษา
รักษาผิวหนังให้สะอาด
ยารับประทาน เช่น ketoconazole, itraconazole
ยาทาภายนอก เช่น salicylic acid, sodium thiosulfate
คำแนะนำ
สวมใส่เสื้อผ้าที่ทำจากฝ้าย ช่วยซับเหงื่อ
ฟอกสบู่บริเวณที่เป็นเกลื้อนสัก 2 ครั้ง หมั่นขัดขี้ไคลเสมอ
กลาก
สาเหตุ
เกิดจากเชื้อรา เดอร์มาโตไฟต์
ติดต่อได้ง่ายจากการสัมผัสกับผู้ป่วยโดยตรง
ลักษณะอาการ
โรคกลากที่หนวดและเครา
โรคกลากลำตัว
มีลักษณะเป็นผื่นวงกลม มีอาการคันมาก
โรคกลากที่เท้า (Tinea pedis/HongKong foot)
บริเวณง่ามนิ้วเท้า ฝ่าเท้า มีสีแดง แฉะ มีกลิ่นเหม็นอับ
โรคกลากที่เล็บ หรือ เชื้อราที่เล็บ (Tinea unguium)
ไม่มีอาการคัน โดยมากมักจะเป็นที่นิ้วก้อยมากกว่านิ้วอื่น ๆ
การวินิจฉัย
จากอาการและลักษณะของรอยโรค
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
การรักษา
ยาทาภายนอก imidazole, tonaftate
ยารับประทาน เช่น griseofulvin 500-1,000 mg/day
ควรต้มเสื้อผ้า ผ้าเช็ดตัว และปลอกหมอน ผ้าปูที่นอน
คำแนะนำ
การใช้ยาตามแผนการรักษาของแพทย์
การรักษาความสะอาดของร่างกาย
Herpes
Herpes Simplex ; เริม
Herpes Zoster ; งูสวัด
สาเหตุ
เกิดจากเชื้อ Herpes Simplex Virus
HSV-1 ส่วนใหญ่เกิดการติดเชื้อบริเวณปาก ตาและสมอง
HSV-2 การติดเชื้อที่อวัยวะเพศ
ลักษณะอาการ
ระยะฟักตัว 2-12 วัน หรือเฉลี่ยประมาณ 4-6 วัน
ติดเชื้อ HSV-1ครั้งแรก แล้วเกิดอาการมักพบในเด็กมากว่าผู้ใหญ่
ติดเชื้อ HSV-2 มักเกิดอาการในวัยหนุ่มสาว
เริมในผู้ที่ภูมิคุ้มกันบกพร่อง
ผู้ป่วยโรคมะเร็งที่รักษาด้วยเคมีบำบัด
ผู้ติดเชื้อ HIV
Genital herpes เริมที่อวัยวะเพศ
ระยะฟักตัว 2-7 วันภายหลังสัมผัสเชื้อ
สาเตุเกิดจากการติดเชื้อ HSV-2
ในผู้หญิงเป็นที่ช่องคลอด ปากมดลูก อวัยวะเพศภายนอก ก้น
Neonatal herpes เริมในทารกแรกเกิด
เกิดจากเชื้อ HSV-2 เกิดขณะผ่านช่องทางคลอดจากมารดาที่เป็นโรคเริม
อาการแสดงที่พบได้ แท้ง คลอดก่อนกำหนด น้ำหนักตัวน้อย
การวินิจฉัย
เริ่มต้นด้วยอาการแสบๆ คันๆ ที่บริเวณก่อนจะเกิด
เจ็บแสบมากใน 24 ชั่วโมงแรก
ตุ่มน้ำใส
เมื่อแตกออกจะเป็นแผลตื้นๆ
การเพาะเชื้อแยกไวรัส
การตรวจหา antibody ต่อเชื้อ HSV
การรักษา
ยารักษาเริมที่ได้ผล คือ acyclovir (Zorivax)
การรักษาตามอาการ เช่น ยาบรรเทาปวด
การพยาบาล
ดูแลให้ได้รับยาบรรเทาปวดตามแผนการรักษา
ดูแลการได้รับยาต้านไวรัสตามแผนการรักษา
ไข้สุกใส chickenpox
มีอาการไข้หรือไม่มีก็ได้
ผื่นนี้ต่อมาจะกลายเป็นตุ่มน้ำใส
ระยะฟักตัว 10-20 วัน
ขึ้นที่ลำตัวมาก จากนั้นกระจายไปตามแขนขา
การป้องกัน
ควรหยุดเรียนหรือหยุดงาน พักผ่อนอยู่บ้าน
สามารถแพร่กระจายได้ง่ายโดยทางการหายใจ ควรแยกผู้ป่วยออกจากเด็กเล็ก
การพยาบาล
ดูแลการได้รับยาบรรเทาปวดตามแผนการรักษา
ป้องกันการติดเชื้อแบคทีเรียซ้ำ ล้างมือให้สะอาด
รักษาความสะอาดปากและฟัน ใช้แปรงขนอ่อนนุ่ม
งดเว้นการใช้ภาชนะร่วมกัน
ภาวะแทรกซ้อน
เข้าไปทำลายเส้นประสาทใบหน้า ทำให้เกิดอัมพาตใบหน้าครึ่งซีก
เส้นประสาทตา ทำให้เกิดกระจกตาอักเสบ
ผู้หญิงที่เป็นงูสวัดขณะตั้งครรภ์ ทำให้ทารกเกิดความผิดปกติ เช่น มีแผลเป็นตามตัว
การรักษา
โดยการให้ยาต้านไวรัส
Acyclovia: Zovirax
การประคบแผลด้วยน้ำเกลือ ครั้งละประมาณ 10 นาที
การบรรเทาอาการปวด
บางครั้งอาจให้ยาแก้ปวดที่เข้าฝิ่น
Psoriasis สะเก็ดเงิน/เรื้อนกวาง
น่าจะเกิดจากความบกพร่องของระบบภูมิคุ้มกัน
พบประมาณร้อยละ 1-2 ของประชากรทั่วโลก
ลักษณะอาการ
ผื่นขนาดเล็กๆ เป็นตุ่มนูนแดง
ผื่นเป็นตุ่มหนองตื้นบนรอยโรคสีแดง
ผื่นแดงอักเสบบริเวณซอกรักแร้ ซอกขา
การวินิจฉัย
มีการตัดชิ้นเนื้อ (biopsy) ไปทำการตรวจทางพยาธิวิทยา
วินิจฉัยตรวจรอยโรคของผู้ป่วย
การรักษา
รักษาไม่หายขาด ทำได้เพียงให้อาการทุเลาเท่านั้น
ใช้ยาทาเป็นหลัก
เมื่อผู้ป่วยเกิดความเครียด อาการจะกำเริบขึ้น
การพยาบาล
ให้ทายาตามแผนการรักษาของแพทย์อย่างเคร่งครัด
ใช้สบู่อ่อนทำความสะอาดผิวหนัง ห้ามใช้น้ำอุ่นจัด
แนะนำให้รับประทานยาตามแพทย์สั่งจนหมด
เมื่อสะเก็ดอ่อนลงให้ผู้ป่วยใช้แปรงขนอ่อนนุ่มปัดเอาสะเก็ดออก
Cellulitis
สาเหตุ
แมลงสัตว์ กัดต่อย หรือมนุษย์กัด
หนังแตก
เบาหวาน หรือแผลเบาหวาน
ลักษณะอาการ
ผิวหนังบริเวณนั้นมีอาการปวด บวม แดง ร้อน
ไข้ หนาว สั่น ปวดเมื่อยตามตัว อ่อนเพลีย
ผิวหนังบริเวณนั้นดูตึงๆ
ภาวะแทรกซ้อน
Gangrene
Meningitis หากเกิดที่ใบหน้า
การวินิจฉัย
ซักประวัติ ตรวจร่างกาย เพื่อหาตำแหน่งที่มีการอักเสบ
เจาะเลือดเพื่อเพาะเชื้อหาสาเหตุของการติดเชื้อ
การพยาบาล
ล้างมือก่อนและหลังให้การพยาบาล
ดูแลการได้รับยาต้านจุลชีพและยาแก้ปวดตามแผนการรักษา
Steven-Johnson Syndrome
สาเหตุ
ยาปฏิชีวนะ กลุ่ม Sulfa, Penicillin
ยากันชัก ; Barbiturate, Phenyltoinre
ยาลดกรดยูริกในเลือด; allopurinol
ไวรัส ; Herpes simplex, HIV, Hepatitis virus, mumps, flu
แบคทีเรีย; streptococcus groupA, Typhoid, mycoplasma, dipteria
ลักษณะอาการ
ผู้ป่วยจะมีไข้ ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยตามตัว
พบผื่นตุ่มขึ้นที่ผิวหนังและเยื่อบุผิว
เยื่อบุปากขึ้นตุ่มน้ำแล้วแตกออกเป็นสะเก็ดสีม่วงแดง
การวินิจฉัย
ตัดชิ้นเนื้อ (biopsy)
CD4+, T-lymphocyte จำนวนมากในชั้นหนังกำพร้า
CD8+,T-lymphocyte จำนวนมากในชั้นหนังแท้
การรักษา
รับไว้รักษาในหออภิบาลผู้ป่วยหนัก (ICU)
ในรายที่มีภาวะแทรกซ้อน ผื่นตุ่มจะหายช้า 2-6 สัปดาห์
ให้การดูแลรักษาตามอาการ
หากมีการติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อน ดูแลให้ยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา
การพยาบาล
ดูแลการได้รับยาแก้ปวดตามแผนการรักษาของแพทย์
ติดเชื้อแทรกซ้อนดูแลให้ได้รับยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา
ระมัดระวังการติดเชื้อซ้ำเติมโดยเฉพาะทางผิวหนังที่แตกทำลาย
Candidiasis
สาเหตุ
โรคเชื้อราที่เกิดกับเนื้อเยื่อหรืออวัยวะต่างๆ ของร่างกาย
เชื้อ Candida
ลักษณะอาการ
แบ่งตามอวัยวะที่ก่อพยาธิสภาพ ผิวหนังบริเวณที่มีความชื้น ผิวหนังที่ซ้อนติดกัน เสืยดสีกัน
การติดเชื้อที่เยื่อบุ ทำให้เกิดรอยโรคมีลักษณะเป็นแผ่นฝ้าขาวเทา (thrush)
การติดเชื้อที่อวัยวะภายใน ทำให้เกิดการแพร่กระจายของเชื้อไปทางกระแสโลหิต
การวินิจฉัย
การตรวจรูปพรรณ ลักษณะของเชื้อรา
Candida albicans จะพบคุณสมบัติพิเศษ คือ germ tube ให้ผลบวก
การรักษา
การติดเชื้อที่ผิวหนังและเยื่อบุ
ยาทาภายนอก เช่น nystatin, clotrimazole
การติดเชื้อที่อวัยวะภายใน
Amphotericin B
การพยาบาล
ดูแลการได้รับยาตามแผนการรักษา
ดูแลรักษาสุขอนามัยของร่างกายให้สะอาดอยู่เสมอ