การสาธารณสุข และ นวัตกรรมกับการพยาบาลอนามัยชุมชน
การพยาบาลอนามัยชุมชน
ปัจจุบันได้มีการขยายเป้าหมายผู้ใช้บริการประชาชนทุกคนในชุมชนครอบคลุมมิติการบริการสุขภาพที่สำคัญ 4 ประการ คือ การสร้างเสริมสุขภาพ การป้องกันโรค การรักษาพยาบาล และการฟื้นฟูสมรรถภาพ
ด้านการศึกษา วิทยาลัยพยาบาลและคณะพยาบาลศาสตร์ในหลายแห่ง ได้เปลี่ยนชื่อวิทยาการพยาบาลสาธารณสุข ซึ่งจัดสอนในระดับวิชาชีพ หรือระดับปริญญาตรีเป็นการพยาบาลอนามัยชุมชน หรือการพยาบาลชุมชนจัดให้มีการเรียนการสอนการรักษาเบื้องต้น
มีเป้าหมายมุ่งการดูแลและสงเคราะห์ผู้ที่ยากจนและด้อยโอกาสมากกว่าประชาชนทั้งหมดที่อยู่ในชุมชน
สมัยก่อนพยาบาลที่ให้การดูแลสุขภาพ ประชาชนในชุมชน เรียกว่า พยาบาลสาธารณะสุข เนื่องจากเป็นผู้ให้บริการสาธารณะสุขแก่ประชาชนด้านการรักษา
หลักการสาธารณสุข
3.ให้การดูแลประชาชนในลักษณะองค์รวมของกาย จิต อารมณ์ สังคมและจิตวิญญาณ
4.ให้การดูแลประชาชนโดยไม่เลือกชนชั้นวรรณะ
2.ให้การดูแลประชาชนทุกสถานที่
5.ใช้กลวิธีต่างๆ ในการดูแลสุขภาพประชาชนโดยเฉพาะการให้ความรู้และความสามารถดูแลสุขภาพของตนเองได้ในระดับหนึ่ง
1.ให้การดูแลประชาชนทุกภาวะสุขภาพคือ ภาวะปกติ ภาวะเสี่ยงและภาวะการเจ็บปวด
6.ประสานความร่วมมือทางด้านสังคมเพื่อพัฒนาสุขภาพของประชาชน
กลวิธีและนวัตกรรมสาธารณสุข
นวัตกรรม(innovation)
นวัตกรรมมาจากนำคำ "นวต" ซึ่งแปลความใหม่ สมัยกับคำว่า "กรรม" ซึ่งแปลว่า การกระทำ
นวัตกรรม คือ การสร้างหรือดัดแปลงสิ่งที่มีอยู่แล้วให้ดีขึ้นให้ตอบสนองวัตถุประสงค์มากขึ้น
ความสามารถสร้างสรรค์ความคิดริเริ่ม คือ ความสามารถนำเสนอสิ่งใหม่เป็นครั้งแรก
ประเภทของนวัตกรรม
2.นวัตกรรมกระบวนการ(Process innovation)
3.นวัตกรรมการบริการ(Service innovation)
1.นวัตกรรมผลผลิต(Product innovation)
แนวคิดนวัตกรรมสาธารณสุขไทย
ความตื่นตัวในการพัฒนาสาธารณสุขมูลฐานทำให้ผู้ปฏิบัติในการเรียนรู้จากประสบการณ์การทำงานในชุมชนและการสร้างนวัตกรรมต่างๆ เพื่อแก้ปัญหา
นวัตกรรที่หลากหลาย ที่ถูกคิดค้นขึ้นมา มีคุณละกษณะเด่น ข้อดี ข้อเสีย ที่แตกต่างกัน
การเกิดนวัตกรรมต่างๆอย่างมากมายอาจทำให้มีผู้ปฏิบัติเกิดความสับสนเนื่องจากขาดความเข้าใจและไม่สามารถจัดความสำคัญระหว่างงานเดิมกับนวัตกรรมแต่นวัตกรรมแสดงให้เห็นถึงแนวทางการแก้ไขปัญหาอย่างมีพลวัต
ส่งผลกระทบเชิงพัฒนาต่อกันได้ การเลือกใช้นวัตกรรมควรเลือกตามลักษณะ
การดำเนินการนวัตกรรมในพื้นที่ต่างๆต้องนึกถึงสภาวะ การที่แตกต่างกันของพื้นที่ภูมิศาสตร์ การคมนาคม สภาพเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม ปัญหา รวมทั้งบุคลากร
ไม่ขัดแย้งกับยุทธศาสตร์หลักของชาติ
มุ่งเน้นกระบวนการเรียนรู้ของชุมชน ต้องพิธีพิถันทุกขั้นตอน และไม่สามารถดำเนินการพร้อมกัน หรือเหมือนกันหมดในทุกสภาพพื้นที่
ต้องมาการปรับตัวให้เกิดการตักสินใจจากส่วนปลายมากขึ้น ควบคู่กับการพัฒนาโครงสร้างของระดับล่างไปพร้อมกัน
สาธารณสุขมูลฐาน
กิจกรรมงานสาธารณสุขมูลฐาน ประกอบด้วย 14 กิจกรรม
W=water support and sanitation การสุขาภิบาลสิ่งแวดล้อมและการจัดหาน้ำสะอาด
S=surveillance for local diseases control การป้องกันและควบคุมโรคในท้องถิ่น
E=education การสุขศึกษา
I=immunization การสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคติดต่อ
N=nutrition การโภชนาการ
T=simple treatment การรักษาพยาบาลโรคง่ายๆที่พบบ่อยในท้องถิ่น
E=essential drugs การจัดหายาที่จำเป็นไว้ใช้ในหมู่บ้าน
M=FP and MCH การวางแผนครอบครัวและการอนามัยแม่และเด็ก
C=consumers protection การคุ้มครองผู้บริโภค
M=mental health การสุขภาพจิต
A=accident and non-communicable disease control การป้องกันและควบคุมอุบัติเหตุ อุบัติภัย และโรคไม่ติดต่อการป้องกันและควบคุมโรคเอดส์
E=environmental health การป้องกันและแก้ไขมลภาวะและสิ่งแวดล้อมที่เป็นพิษ
D=dental health การทันตสาธารณสุข
A=aids การป้องกันและควบคุมโรคเอดส์
ความสำคัญของการสาธารณสุข
การรักษาพยาบาล Curation
การจำกัดความพิการ Disability Limitation
การป้องกันการเจ็บป่วยและการป้องกันโรค Disease Prevention
การฟื้นฟูสมรรถภาพ Rehabilitation
การส่งเสริมสุขภาพ Health Promotion
หลักการในการจัดบริการสาธารณะสุข
3.มีบริการอย่างต่อเนื่อง
4.มีคุณภาพเป็นที่ยอมรับ
2.การเข้าถึงได้
5.มีประสิทธิภาพ
1.มีความเพียงพอ
6.มีความเสมอภาค
การจัดบริการสาธารณสุข
การอนามัยส่วนบุคคลเป็นความรู้และพฤติกรรมการดูแลอวัยวะต่างๆ ร่างกาย การจัดทรวดทรง ความสะอาด ความสะดวก การเลือกเสื้อผ้า
เน้นที่การสุขภิบาลสิ่งแวดล้อมได้แก่ น้ำ อากาศ อาหาร ที่พักอาศัยขยะมูลฝอย และสิ่งปฏิกูล ตลอดจนการควบคุมพิษภัยต่างๆ
มาตรการทางสาธารณสุข
มาตราการทางกฎหมาย
มาตราการทางบริการสุขภาพ
มาตรการทางศึกษา
นวัตกรรมสาธารณสุขและภูมิปัญญาในการพัฒนาสุขภาพบุคคล ครอบครัวชุมชน
ประเภทของภูมิปัญญาไทยมี 10 ประเภท
4.ภูมิปัญญาเกี่ยวกับอาหารและผักพืช
5.ภูปัญญาที่เกี่ยวกับการละเล่นพื้นบ้าน
3.ภูมิปัญญาที่เกี่ยวศิลปะพื้นบ้าน
6.ภูปัญญาที่เกี่ยวกับศิลปวัฒนธรรม
2.ภูมิปัญญาที่เกี่ยวกับประเพณีและพิธีกรรม
7.ภูมิปัญญาที่เกี่ยวกับเพลงพื้นบ้าน
1.ภูมิปัญญาที่เกี่ยวกับความเชื่อและศาสนา
8.ภูมิปัญญาที่เกี่ยวกับสมุนไพรและตำรายาพื้นบ้าน
9.ภูมิปัญญาที่เกี่ยวกับประดิษฐ์กรรมและหัตกรรมพื้นบ้าน
10.ภูมิปัญญาที่เกี่ยวกับการดำรงชีวิตตามสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ