Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

นางสาวกิตติยาพร พลซื่อ เลขที่ 7 รหัส 63123301009, ระบบขับถ่ายปัสสาวะ …

- - - - ภาวะที่ไตมีขนาดเล็กกว่าปกติมากกว่า ร้อยละ 50
      - จำนวน renal lobule และ calyx ลดลงด้วย
        แต่เนื้อไตไม่มีความผิดปกติ
    - - ภาวะที่มีจำนวนไตมากกว่าสอง ส่วนใหญ่จะเป็นสามไต
      - ไตชั้นที่เกินจะแยกออกจากไตปกติหรือเป็นภาวะ "ไตแฝด"
        ที่ไตสองส่วนอยู่ติดแน่นเป็นไตเดียว
  - - - ภาวะที่ไตอยู่ในตำแหน่งที่ผิดปกติ เช่น อยู่ในอุ้งเชิงกราน
        อาจเป็นข้างเดียวหรือสองข้าง
    - - ภาวะที่ไตมี renal pelvis และ ureter อยู่ทางด้านหน้า
    - - การเชื่อมกันตรงกลางระหว่างเนื้อไตทั้งสองข้าง
  - - - เกิดจากทารกในครรภ์อยู่ในภาวะขาดน้ำคร่ำทำให้ร่างกายถูกกด
        การแบ่งตัว ของเซลล์ผิดปกติ เป็นสาเหตุการเสียชีวิต แต่กำเนิดของทารก
      - แขนขาที่ผิดปกติ คือ รูปร่างผิดปกติ โก่ง บิด ข้อเคลื่อน clubfoot
      - หูติดต่ำ ผิวหนังย่น จมูกงุ้ม คางเล็ก มีสันนูนเด่นที่หัวคิ้วทั้งสองข้าง
  - - - Adult type
        
        พบได้บ่อย เป็นทั้งสองข้าง
        
        ถ่ายทอดทางกรรมพันธุ์แบบ autosomal dominant
        
        ไตจะมีขนาดใหญ่ขึ้น บางครั้งหนักได้ถึง 4 กิโลกรัม
        
        ผิวนอกตะปุ่มตะป่ำหน้าตัดประกอบด้วย cyst ขนาด ใหญ่ 3-4 เซนติเมตร
      - Infantile type
        
        พบได้ตั้งแต่ทารกแรกคลอด มักจะเสียชีวิตใน ระยะแรกๆ
        
        ถ่ายทอดทางกรรมพันธุ์แบบ autosomal recessive
        
        ไตมีขนาดใหญ่ทั้งสองข้างผิวหนังนอกเรียบ หน้าตัดพบ cyst ทั้งที่ cortex และ medulla ทำให้เนื้อมีลักษณะพรุนแบบฟองน้ำ
    - - Medullary sponge kidney
        
        มีการขยายใหญ่เป็ นถุงของ collecting tubule ของ medulla
        
        พบในผู้ใหญ่
        
        ไตยังทำงานปกติ
      - Uremic Medullary cystic disease
        
        เป็นโรคที่ถ่ายทอดทางกรรมพันธุ์ มักมีอาการตั้งแต่เด็ก
        
        พบcyst อยู่ในบริเวณ Medulla
        
        ที่สำคัญคือมี cortical tubular atrophy และ interstitial fibrosis ร่วมด้วย ซึ่งเป็นนสาเหตุของ ภาวะไตวายในระยะต่อมา
    - - อาจพบ cyst เดียวหรือหลายอัน ขนาดอาจจะ เล็กหรือใหญ่
      - มักพบอยู่ในบริเวณ cortex เกิด dilatation ของ tubule อาจทำให้มีเลือดออก หรือ calcification ในภายหลัง
  - - - Glomerulonephritis (GN)
        
        การอักเสบภายนอกไตที่มีผลต่อไตส่วน ใหญ่เป็นภาวะแพ้ภมูิตนเอง(autoimmunity)
        เช่น Malaria, Syphilis, Hepatitis และ Systemic Lupus Erythematosus (SLE)
    - - พบได้บ่อยคือ โรคไตจากเบาหวาน (Diabetic nephropathy)
        หรือจากการรักษาเบาหวาน เช่น การใช้ยา กลุ่มซัลโฟนิลยูเรียทำให้เกิดภาวะโซเดียมในเลือดต่ำ จึงเกิดภาวะขาด ADH ตามมา
      - พบได้บ่อยในผู้ป่วยเบาหวาน เช่น การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ ความดันโลหติสูง การติดเชื้อในกระแสเลือด
      - กลไกการเกิด
        
        การกรองเพิ่มขึ้น (hyperfiltration)
        
        การเปลี่ยนแปลงกลไกการทำงานของ Renin
  - - - acute interstitial nephritis
        
        โรคไตวายเฉียบพลันที่เกิดจากการอักเสบของเนื้อไตในส่วน interstitium พบภาวะน้ำเกินร่วมกับ
        ลิมโฟไซท์แทรกแซงอยู่ในบริเวณไอซ์เลทและโรคไตวายเฉียบพลันที่เกิดจากพยาธิสภาพที่เซลล์ของ renal tubule
      - Chronic interstitial nephritis
        
        โรคไตวายเรื้อรัง พบพังผืดบริเวณช่องว่างระหว่างเซลล์การฝ่อของท่อและการแทรกซึมของเซลล์โมโนนิวเคลียร์
  - - - Nephrotoxic type : ได้รับสารพิษ
      - Ischemic type : shock
      - ระยะที่ 1 : Oliguric phase
        
        เกิดในช่วงแรกเมื่อมีการตายของ renal tubule ทำให้ renal cell หลุดมาอุดตันทางเดิน ปัสสาวะ
        
        ปัสสาวะออกน้อย และมีอาการบวมร่วมด้วย
      - ระยะที่ 2 : Diuretic phase
        
        เกิดในช่วงกลาง
        
        เมื่อเวลาผ่านไป tubular cell ที่ตายมี การสลายไปและมีการสร้าง cell ใหม่
        
        cell ใหม่ที่สร้างไม่สามารถดูดกลับน้ำได้เต็มที่ ปัสสาวะจึงออกมาก
      - ระยะที่ 3 : Recovery phase
        
        เกิดในช่วงหลัง
        
        เมื่อนานเข้า tubular cell สามารถดูดน้ำกลับได้ปกติ ปัสสาวะจึงมีปริมาณปกติ
  - - - อาจเกิดเพียงข้างเดียว หรือ เกิดพร้อมกันทั้งสองข้าง
      - Acute Pyelonephritis
        
        เกิดทันที และรุนแรง แต่เมื่อได้รับการรักษา จะ หายได้ภายใน 2-3 สัปดาห์
        
        มีอาการไตบวมโตมีเลือดคั่งมากขึ้น พบจุดหนองกระจายเป็นทางจากผิวลึกลงไปในส่วน
        cortex , medulla และ renal pelvis
      - Chronic Pyelonephritis
        
        เป็นการอักเสบไม่รุนแรง แต่เป็นๆหายๆ
        
        ไตจะมีขนาดเล็กลง ผิวขรุขระ เนื่องจากรอยแผลเป็น (scar) รูป “U”
        
        มักเกิดจากการควบคุมสาเหตุของโรคไม่ได้ เช่น นิ่วในไตเรื้อรัง หรือ ต่อมลูกหมากโต
      - นิ่วในทางเดินปัสสาวะ
        
        crystalloid conc. เพิ่มขึ้นในปัสสาวะ : ปัสสาวะน้อย
        
        crystalloid ตกตะกอนมากขึ้น : การคั่งของปัสสาวะ
        
        Foreign bodies : แบคทีเรีย
      - Nephrocalcinosis
        
        เป็นสาเหตุหนึ่งของ การเกิดนิ่วในไต
        
        สาเหตุเกิดจาก Hypercalcemia (ภาวะแคลเซียมในเลือดสูง)
        
        ภาวะที่มี calcium สะสมในเนื้อไต
      - ภาวะที่มีการอุดกั้นของทางเดินปัสสาวะ
        (Urinary tract obstruction)
        
        สาเหตุ
        
        ความพิการแต่กำเนิด
        
        การอุดกั้นจากรอยโรคที่เกิดขึ้นภายหลัง ได้แก่ นิ่ว เนื้องอก การอักเสบ ก้อน renal papillae ที่ตายหรือก้อนเลือด การตั้งครรภ์
        
        ความผิดปกติของระบบประสาทที่ควบคุมการทำงานของกระเพาะปัสสาวะ
        
        ผลจาก Urinary tract obstruction
        
        ทำให้ทางเดินปัสสาวะส่วนที่อยู่เหนือตำแหน่ง ที่มีการอุดตันขึ้นไปขยายตัว (dilatation)
        
        มีโอกาสเกิดนิ่วและการติดเชื้อเพิ่มขึ้น และ ทำลายเนื้อไตอย่างถาวร
        
        Hydronephrosis
        
        • ภาวะที่มี dilatation ของ renal pelvis และ Calyx ร่วมกับมี Progressive atrophy ของเนื้อไต
        
        • สาเหตุจากการอุดกั้นของทางเดินปัสสาวะ
        
        • อาจเป็นข้างเดียวหรือสองข้าง
  - - - การอุดกั้น
      - เนื้องอก
      - vesicoureteral reflux
    - - นิ่วที่หลุดมาจากส่วนของไต
      - หลอดไตตีบ(stricture) อาจเป็นมาแต่กำเนิดหรือเป็นผลจากการอักเสบ
      - เนื้องอกของ Ureter
      - เนื้องอกของอวัยวะใกล้เคียง เช่น ปากมดลูกและมดลูก
    - - การอุดกั้นเหล่านี้ทำให้ปัสสาวะที่สร้างแล้วขับถ่ายออก จากร่างกายไม่ได้หรือได้น้อย
        ทำให้เกิด Hydronephrosis ของไตข้างนั้น
      - แต่ถ้าการอุดกั้นเกิดในส่วนล่างของหลอดไต อาจเกิดการ โป่งพองของ Ureter (Hydroureter)
    - - เป็นความผิดปกติที่เกิดจากมีการไหลย้อนกลับ
        ของน้ำปัสสาวะจากกระเพาะปัสสาวะเข้าไปใน หลอดไตและ renal pelvis
      - พบมากในเด็กอาจทำให้มีการติดเชื้อและเป็นสาเหตุหนึ่งของ pyelonephritis
      - สาเหตุ
        
        • การทำศัลยกรรมทางการแพทย์
        
        • การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ
        
        • การบาดเจ็บจากภายนอก
        
        • พันธุกรรม
        
        • มีความผิดปกติของ sphincter
        
        • มีการอุดกั้นทางเดินปัสสาวะส่วนที่ออกจาก กระเพาะปัสสาวะ
    - - เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย
      - มักจะเกิดในผู้หญิง เนื่องจากท่อปัสสาวะสั้น และรูเปิดของท่อปัสสาวะใกล้ทวารหนักทำให้เชื้อเข้าไปในท่อปัสสาวะ
      - สาเหตุ
        
        การกลั้นปัสสาวะ
        
        หลังการกระเทือนหรือหลังมีเพศสัมพันธ์
        
        เกิดการอักเสบของท่อปัสสาวะ
        
        มีสิ่งแปลกปลอมในท่อทางเดินปัสสาวะ
        
        อาหารหรือยาบางอย่าง เช่น อาหารที่มีเกลือมาก
        
        ดื่มน้ำน้อย ดื่มแอลกอฮอล์มาก
    - - การบาดเจ็บ อักเสบ บวม ของเซลล์เยื่อเมือกบุท่อปัสสาวะ
        สาเหตุเกิดจากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์โดยเฉพาะจากเชื้อแบคทีเรีย
      - พบได้ในทุกอายุ ตั้งแต่เด็กจนถึงผู้สูงอายุ แต่มักพบได้สูงจากวัยที่มีเพศสัมพันธ์สูง คือ ช่วงอายุ 20-35 ปี
      - ผู้หญิงมีโอกาสติดเชื้อได้สูงมากกว่าผู้ชาย
      - สาเหตุ
        
        โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
        
        ติดเชื้อจากโรคหนองใน หรือโนโกเรีย (Gonococcal urethritis)
        
        จากเชื้อที่ไม่ใช่หนองมน เช่น โรคเริม โรคซิฟิลิสจากการติดเชื้อ HIV หรือ โรคเอดส์
        
        การติดเชื้อที่ไม่ไช่จากเพศสัมพันธ์
        
        เช่น E. coli (Staphylococcus) หรือ เชื้อ Pseudomonas อาจติดต่อผ่านมาทางลำไส้(ทางอุจจาระ) หรือทางไตหรือทางกระเพาะปัสสาวะ(ทางปัสสาวะ)
        
        สาเหตุ
        
        การบาดเจ็บของท่อปัสสาวะจากการสวนปัสสาวะ เช่น ในการผ่าตัด การใส่คาท่อปัสสาวะ
        ผู้ป่วยที่เป็นอัมพาตหรือเยื่อบุเมือกท่อปัสสาวะได้รับสารก่อระคายเคืองต่างๆ
      - อาการ
        
        อาการท่อปัสสาวะอักเสบในผู้ชาย
        
        อาจมีหนองออกจากปลายท่อปัสสาวะ (ปลายอวัยวะเพศ)
        
        อาจคลำได้ต่อมน้ำเหลืองขาหนีบโต เจ็บ ข้างเดียวหรือทั้งสองข้าง