Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

โรคของระบบทางเดินปัสสาวะ Diseasds of Urinary system - Coggle Diagram

- - - - อวัยวะสำคัญที่สุดเป็นที่กรองเอาน้ำและของเสียออกจากโลหิตเป็นน้ำปัสสาวะ
    - - ทำหน้าที่สร้างปัสสาวะ
    - - ทำหน้าที่รองรับปัสสาวะที่กรองแล้วส่งไปที่ท่อไต
    - - นำปัสสาวะออกจากไปกระเพาะปัสสาวะ
  - - - กระเพาะปัสสาวะ
        Urinary bladder
        
        เป็นที่เก็บน้ำปัสสาวะไว้เมื่อไดจำนวนที่เหมาะ
        จึงหดจตัวบีบน้ำปัสสาวะไปท่อปัสสาวะ
      - ท่อปัสสาวะ
        Urethra
        
        เป็นทางผ่านของปัสสาวะออกสู่นอกร่างกาย
        เเต่มีความเเตกต่างระหว่างเพศหญิงและเพศชาย
- - - - Agenesis
        
        ภาวะไตฝ่อหรือภาวะไม่มีเนื้อไต
        
        Renal agensis อาจเป็นข้างเดียวหรือสองข้างก็ได้
        
        เป็นสองข้างจะเรียก
        Potter's syndrome
        
        เกิดทารกในครรภ์ อยู่ภาวะขาดน้ำคร่ำ ทำให้ร่างกายถูกกด แบ่งตัวของเซลล์ผิดปกติ อาจทำให้เสียชีวิตเเต่กำเนิด
        
        อาจเป็นร่วมกับภาวะ ปอดไม่เจริญ เเขนขาผิดรุปร่าง มีลักษณะใบหน้าจำเพาะ
      - Hypoplasia
        
        ภาวะไตมีขนาดเล็กกว่าปกตมากกว่าร้อยละ50
        
        จำนวน renal lobule และcalyx ลดลงเเต่เนื้อไต้ปกติ
      - Supernumerary kidney
        
        ภาวะจำนวนไตมากกว่าสองข้าง
        
        ไตชั้นเกินจะแยกจากไตปกติ จะเป็นภาวะไตเเฝด ไตสองส่วนจะติดเเน่นเป็นไตเดียว
    - - เมื่อทารกสร้าเซล์ใหม่ จะมีการหมุนตัวของไต ให้อยู่ในตำแหน่งผิดปกติ กรณีนี้ทารกจะมีอาการผิดปกติ เเต่จะมีชีวิตอยู่ต่อ
        
        Ectopia
        
        ภาวะไตอยู่ในตำเเหน่งผิดปกติ
        
        อาจเป็นข้างเดียวหรือสองข้าง
        
        Malrotation
        
        ภาวะไตมี Renal pelvis และureterอยู่ด้านหน้า
        
        Fusion of kidneys
        
        การเชื่อมติดกันตรงกลางระหว่างเนื้อไตสองข้าง
  - - - Polycystic kidney disease
        
        Sdult type
        
        ถ่ายทอดทางกรรมพันธุ์แบบ autosomal dominant
        
        จะมีขาดใหญ่ หรืออาจหนักถึง4กิโลกรัม
        
        ผิวนอกตะปุ่มตะป่ำ หน้าตัดมี cyst ขนาด 3-4ซม.
        
        Infantile type
        
        พบได้ตั้งแต่ทารกเเรกคลอด มักเสียชีวิต
        
        ถ่ายทอดทางกรรมพันธุ์แบบ autosomal recessive
        
        ไตมีขนาดใหญ่ทั้งสองข้าง ผิวด้านนอกเรียบหน้าตัดพบcyst ทั้งที่ cortex และ medulla ทำ
        ให้เนื้อมีลักษณะพรุนแบบฟองน้ำ
      - Medullary cyst
        
        Medullary sponge kidney
        
        มีการขยายใหญ่เป็นถุงของ
        collecting tubule ของ medulla
        
        พบในผู้ใหญ่
        
        ไตยังทำงานปกติ
        
        Uremic Medullary cystic disease
        
        โรคที่ถ่ายทอดทางกรรมพันธุ์ มักมีอาการตั้งแต่เด็ก
        
        มี cortical tubular atrophy และ
        interstitial fibrosis ร่วมด้วยซึ่งเป็นสาเหตุของภาวะไตวาย
      - Simple cyst
        
        อาจพบ cyst เดียวหรือหลายอัน ขนาดอาจจะเล็กหรือใหญ่
        
        พบcortex เกิด dilatation ของ
        tubule อาจทำให้มีเลือดออก หรือ calcification การเกิดหินปูน
  - - - Glomerulonephritis (GN)
        
        การอักเสบภายนอกไต มีผลต่อไต ส่วนใหญ่จะเป็นภาวะภูมิเเพ้ตนเอง autoimmunity
    - - โรคไตจากเบาหวาน Diabetic nephropathy หรือจากการรักษาเบาหวาน
        
        พบบ่อยในผู้ป่วยเบาหวาน เช่น ติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ ติดเชื้อในกระเเสเลือด ความดันโลหิตสูง
    - - การกรองเพิ่มขึ้น Hyperfiltration
        
        กล้ามเนื้อเรียบของหลอดเลือดนำเลือดเข้าโกลเมอรูลัส ทำให้ระดับ้ำตาลในเซลล์ลดลง
        
        ทำให้ขาดพลังงานในการหดตัว ทำให้เกิดการขยายตัวของหลอดเลือด เลือดจึงไหลไปกรองที่ไตมากขึ้น
      - การเปลี่ยนเเปลงกลไกการทำงานของ renin
        
        ผู้ป่วยไตจากเบาหวานจะพบ prorenin เพิ่มขึ้น เเละการหลั่งrenin เข้ากระเเสเลือดลดลง
        
        เกิดภาวะ hyperkalemia ภาวะกรดเกิน เนื่องจากพยาธิสภาพที่หลอดเลือดฝอย renal tubular acidosis หรือภาวะน้ำเกินตามมา
  - - - Acute interstitial nephritis พบ interstitialedema ร่วมกับ leukocytic infiltration และ tubular
        necrosis
      - Chronic interstitial nephritis พบ interstitialfibrosis , tubular atrophy และ mononuclear cell
        infiltration
  - - - ภาวะที่มีการถูกทำลายอย่างเฉียบพลันของ Renal tubule
      - เกิดจาการขาดเลือดไปเลี้ยงเป็นเวลานาน
      - ชนิดของAcute tubular necrosis (ATN)
        
        Nephrotoxic : ไดรับสารพิษ
        
        Ischemic type : shock
      - ระยะของAcute tubular necrosis (ATN)
        
        ระยะที่1 oliguric phase
        
        เกิดในช่วงแรก ที่มีการตายของ renaltubule ทำให้ renal cell หลุดมาอุดตันทางเดินปัสสาวะ ปัสสาวะจึงออกน้อย และมีอาการบวมร่วม
        
        ระยะที่2 Diuretic phase
        
        เมื่อเวลาผ่านไป tubular cell ที่ตายมีการสลายไปและมีการสร้าง cell ใหม่ cell ใหม่ที่สร้างไม่สามารถดูดน้ำกลับได้เต็มที่ ปัสสาวะจึงออกมาก
        
        ระยะที่3 Recovery phase
        
        เมื่อนานเข้า tubular cell สามารถดูดน้ำกลับได้ปกติ ปัสสาวะจึงมีปริมาณปกติ
  - - - Acute Pyelonephritis
        
        เกิดทันที และรุนแรง แต่เมื่อได้รับการรักษา จะหายภายใน 2-3 สัปดาห์
        
        มีอาการไตบวมมีเลือดคั่งมากขึ้น พบหนองกระจายเป็นทางจากผิว ลึกลงไปในส่วนcortex,medulla และ renal pelvis
        
        รายที่รุ่นแรง เช่นผู้ป่วยโรคเบาหวาน หรือรายที่มีการอุดกั้นของทางเดินปัสสาวะร่วมด้วยอาจมีการตายของ renal papilla เรียกว่า Renalpapillary necrosis
      - Chronic Pyelonephritis
        
        เป็นการอักเสบไม่รุนเเรง เป็นๆ หายๆ
        
        ไตจะมีขนาดเล็กลง ผิวขรุขระ เนื่องจากรอยเเผลเป็นที่เกิดจากการทำลายของเนื้อไตเเล้ว
  - - - กลไกการเกิด
        
        มีระดับเเคลเซียมในเลือดสูง
        
        เมื่อเลือดมากรองที่ไต จะถูกดึงเเคลเซียมไว้ที่กระดูกไว้ใช้เวลาจำเป็นเเละส่วนที่เหลือจะขับออก
        
        เมื่อเเคลเวียมในเลือดสูง ร่างกายจะขับออกไม่หมด ทำให้เกิดตะกอน
  - - - ความพิการแต่กำเนิด
      - การอุดกั้นจากรอยโรคที่เกิดขึ้นภายหลัง ได้แก่นิ่ว เนื้องอก การอักเสบ ก้อน renal papillae ที่ตายหรือก้อนเลือด การตั้งครรภ์
      - ความผิดปกติของระบบประสาทที่ควบคุมการทำงานของกระเพาะปัสสาวะ
    - - ทำให้ตำเเหน่งทางเดินปัสสาวะที่อยู่เหนือตำเเหน่งที่มีการอุดตันขึ้นไปขยายตัว dilatation
      - มีโอการสเกิดนิ่วเเละการติดเชื้อเพิ่ม เเละอาจทำลายเนื้อไตถาวร
    - - ภาวะที่มี dilatation ของ renal pelvis และ Calyx ร่วมกับมีProgressive atrophy ของเนื้อไต
      - สาเหตุจากการอุดกั้นของทางเดินปัสสาวะ
  - - - สาเหตุ 1.นิ่วที่หลุดมาจากไต 2.หลอดไตตีบอาจเป็นเเต่กำเนิดหรืออักเสบ 3.เนื้องอก
      - การอุดกั้นจะทำให้ปัสสาวะออกจากร่างกายไม่ได้หรือได้น้อยทำให้เกิด Hydronephosis
    - - จะทำให้มีการไหลย้อนกลับของน้ำปัสสาวะเข้าไปหลอดไตเเละ renal prlvic พบมากในเด็ก อาจทำให้ติดเชื้อเป็นสาเหตุของ pyelonepheritis
      - สาเหุ 1.การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ 2.พันธุกรรม 3.มีการอุดกั้นทางเดินปัสสาวะส่วนที่ออกจากระเพาะปัสสาวะ
    - - เกิดจากเชื้อเเบคที่เรียมักเกิดในเพศหยิงเนื่องจากท่อปัสสาวะสั้นและอยู่ใกล้รูทวารหนักทำให้ติดเชื้อได้
      - สาเหตุ 1.การกั้นปัสสาวะ 2.การอักเสบของท่อปัสสาวะ 3.อาหารหรือยาบางอย่าง
    - - เป็นการบาดเจ็บ อักเสบ บวม อาจเกิดจากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
      - สาเหตุ 1.โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
        
        ติดเชื้อจากโรคหนองใน หรือโกโนเรีย (Gonococcalurethritis
        
        จากเชื้อที่ไม่ใช่หนองใน เช่น โรคเริม โรคซิฟิลิสจากการติดเชื้อHIV หรือ โรคเอดส์
        
        การติดเชื้อที่ไม่ใช่จากเพศสัมพันธ์
      - สาเหตุที่ไม่ใช่จากการติดเชื้อ
        
        การบาดเจ็บของท่อปัสสาวะจากการสวนปัสสาวะ
      - อาการ
        
        อาจมีหนองออกจากปลายท่อปัสสาวะ (ปลายอวัยวะเพศ)
        -อาจคลำได้ต่อมน้ำเหลืองขาหนีบโต เจ็บ ข้างเดียวหรือ ทั้งสองข้าง