Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

โรคของระบบทางเดินปัสสาวะ (Diseases of Urinary system ) - Coggle…

- - - - ไตสองข้าง Kidney กรองน้ำเเละของเสียออกจากโลหิต เป็นปัสสาวะ
      - หน่วยไต Nephron สร้างปัสสาวะ
        
        โครงสร้างของหน่วยไต Nephron
        
        Renal corpuscle
        
        Renal tubule
      - กรวยไต Renal pelvis ส่งมาตามท่อไต
      - ท่อไต Ureter นำน้ำปัสสาวะออกจากไต ไปกระเพาะปัสสาวะ
    - - กระเพาะปัสสาวะ Urinary bladder เป็นที่เก็บปัสสาวะชั่วคราว
      - ท่อปัสสาวะ Urethra เป็นท่างผ่านน้ำปัสสาวะออกสู่ภายนอกร่างกาย
- - - - ความผิดปกติในปริมาณของเนื้อไต
        
        Agenesis ไตฝ่อ หรือภาวะไม่มีเนื้อไต
        
        Renal agenesis อาจจะเป็นข้างเดียวหรือ สองข้าง
        
        Potter's syndrome เป็นสองข้าง
        
        ปอดไม่เจริญ แขนขาผิดรูปร่าง และมีลักษณะใบหน้าที่จำเพาะ
        
        Potter's syndrome
        
        -เกิดจากทารกในครรภ์อยู่ในภาวะขาดน้ำคร่ำ ทำให้ร่างกายถูกกด การเเบ่งตัวของเซลผิดปกติ เป็นสาเหตุให้เสียชีวิตเเต่กำเนิด
        
        -เเขนขาที่ผิดปกติบ่อยคือ รูปร่างผิดปกติ โก่ง บิด ข้อเคลื่อน Clubfoot
        
        Potter's facies หูติดต่ำ ผิวหนังย่น จมูกงุ้ม คางเล็ก มีสันนูนเด่นที่คิ้วทั้งสองข้าง
        
        Hypoplasia ภาวะไตมีขนาดเล็กกว่าปกติมากกว่าร้อยละ 50
        
        จำนวนrenal lobule และ calyx ลดลงด้วย เเต่เนื้อไตไม่มีความผิดปกติ
        
        Supernumerary kidney ภาวะที่มีไตมากกว่าสอง ส่วนใหญ่จะเป็นสามไต
        
        ไตที่เกิินจะเเยกจากไตปกติ หรือภาวะไตเเฝด ไตสองส่วนอยู่ติดเเน่นเป็นอันเดียว
      - ความผิดปกติใน differentiation
      - ความผิดปกติในตำเเหน่ง รูปร่าง และ Orientation
        
        Ectopia ภาวะไตอยู่ตำเเหน่งผิดปกติ
        
        Malrotation ภาวะที่ไตมี renal pelvis และ ureter อยู่ทางด้านหน้า
        
        Fusion of kidney การเชื่อมต่อกันตรงกลางระหว่างเนื้อไตทั้งสองข้าง
    - - Polycystic kidney disease
        
        Adult type
        
        พบได้บ่อย เป็นทั้งสองข้าง
        
        ถ่ายทอดทางพันธุกรรม
        
        ไตจะมีขนาดใหญ่ขึ้น หนักถึง สี่กิโลกรัม
        
        ผิวนอกตะปุ่มตะป่ำ หน้าตัดประกอบด้วย Cyst ขนาดใหญ่ 3-4เซนติเมตร
        
        Infantile type
        
        พบได้ตั้งเเต่ทารกเเรกคลอด มักเสียชีวิตระยะเเรกๆ
        
        ถ่ายทอดทางพันธุกรรม
        
        ไตมีขนาดใหญ่ทั้งสองข้าง ผิวหนังนอกเรียบ หน้าตัด พบ cyst เนื้อมีลักษณะพรุนเเบบฟองน้ำ
      - Simple cyst
        
        อาจพบ cyst เดียว หรือหลายอัน ขนาดอาจจะเล็กใหญ่
        
        มักพบในบริเวณ cortex เกิด dilatation ของ tubule อาจจะมีเลือดออก หรือ calcification ในภายหลัง
      - Medullary cyst
        
        Medullary sponge kidney
        
        มีการขยายใหญ่เป็นถุง collecting tubule ของ Medulla
        
        พบในผู้ใหญ่
        
        ไตยังทำงานปกติ
        
        Uremic Medullary cystic disease
        
        เป็นโรคที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม มักมีอาการเเต่เด็ก
        
        พบ cyst ในบริเวณmedulla
        
        ที่สำคัญคือมี cortical tubular atrophy และ interstitial fibrosis ร่วมด้วย ซึ่งเป็นสาเหตุไตวาย
    - - พยาธิสภาพที่เกี่ยวข้องกับภูมิคุ้มกัน Glomerulonephritis GN
        
        การอักเสบภายนอกไตที่มีผลต่อไต ส่วนใหญ่เป็นภาวะเเพ้ภูมิตัวเอง
      - พยาธิสภาพที่ไม่เกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกัน
        
        พบได้บ่อยคือโรคไต จากเบาหวาน หรือจากการรักษาเบาหวาน
        
        พบบ่อยในผู้ป่วยเบาหวาน เช่นการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ ความดันโลหิต การติดเชื้อในกระเเสเลือด
        
        กลไกการเกิด
        
        1.การกรองเพิ่มขึ้น
        
        เนื่องจากกล้ามเนื้อเรียบของกลอดเลือดนำเลือดเข้าโกลเมอรูลัส มีระดับน้ำตาลภายในเซลล์ลดลง
        
        ทำให้ขาดพลังงานในการหดตัว เกิดการขยายตัวของหลอดเลือด เลือดจึงไหลเวียนไปกรองที่ไตเพิ่มขึ้น
        
        2.การเปลี่ยนเเปลงกลไกการทำงานของ Renin
        
        ปกติ juxtaglomerular มีหน้าที่สร้าง Prorenin ที่เปลี่ยนเป็นเรนิน
        
        ผู้ป่วยไตจากเบาหวาน จะพบ Prorenin เพิ่มขึ้น
        
        ทำให้เกิดภาวะกรดเกินเนื่องจากพยาธิสภาพ ที่หลอดเลือดฝอยไต และภาวะน้ำเกินตามมา
    - - Acute interstitial nephritis
        
        พบ
        
        interstitial edema ร่วมกับ leukocytic infiltration และ tubular necrosis
      - Chronic interstitial nephritis
        
        พบ
        
        interstitial fibrosis ,tubular atrophy และ mononuclear cell infiltration
    - - Acute tubular necrosis
        
        เป็นภาวะที่มีการถูกทำลายอย่างเฉียบพลันของ renal tubule
        
        เกิดจากการขาดเลือดไปเลี้ยงไตเป็นเวลานาน
        
        Nephrotonoxic type ได้รับสารพิษ
        
        Ischemic type : chock
        
        ระยะที่ 1 Oliguric phase
        
        เกิดในช่วงเเรกที่มีการตายของ renal tubule ทำให้ renal cell หลุดมาอุดตันทางเดินปัสสาวะ
        
        ปัสสาวะออกน้อย และมีอาการบวมร่วมด้วย
        
        ระยะที่ 2 Diuretic phase
        
        เมื่อเวลาผ่านไป tubular cell ที่ตายมีการสลายไปเเละมีการสร้าง cell ใหม่
        
        cell ใหม่ที่สร้าง ไม่สามารถดูดกลับน้ำ ได้เต็มที่ ปัสสาวะจึงออกมาก
        
        เกิดในช่วงกลาง
        
        ระยะที่ 3 Recovery phase
        
        เกิดในช่วงหลัง
        
        เมื่อนานเข้า tubular cell สามารถดูดน้ำกลับได้ปกติ ปัสสาวะจึงมีปริมาณปกติ
    - - Acute Pyelonephritis
        
        เกิดทันทีและรุนเเรง เมื่อรับการรักษาจะหายภายใน 2-3 สัปดาห์
        
        มีอาการไตบวมโต มีเลือดคั่งมากขึ้น พบจุดหนองกระจายเป็นทางจากผิวหนัง
        
        รายที่รุนเเรง ผู้ป่วยโรคเบาหวาน หรือรายที่มีการอุดกั้นทางเดินปัสสาวะ
      - Chronic Pyelonephritis
        
        เป็นการอักเสบไม่รุนเเรง เเต่เป็นๆ หายๆ
        
        ไตจะมีขนาดเล็กลง ผิวขรุขระ เนื่องจากรอยเเผลเป็น
        
        มักเกิดจากการควบคุมสาเหตุของโรคไม่ได้
    - - ปัจจัยส่งเสริม
        
        Crystalloid conc เพิ่มขึ้นในปัสสาวะ :ปัสสาวะน้อย
        
        crystalloid ตกตะกอนมากขึ้น :การคั่งของปัสสาวะ
        
        Foreign bodies เเบคทีเรีย
    - - เกิดจาก Hypercalcemia
      - กลไกการเกิด
        
        มีระดับเเคลเซียมในเลือดสูง
        
        เมื่อเลือดกรองที่ไต เเคลเซียมส่วนหนึ่งจะถูกดึงไว้ในกระดูก และที่ดหลือถูกขับออกทางปัสสาวะ
        
        เเคลเซียมในเลือดสูงร่ากายขับออกไม่หมด เกิดตะกอนในเนื้อไต
    - - สาเหตุการเกิด
        
        ความพิการเเต่กำเนิด
        
        การอุดกั้นจากรอยโรคที่เกิดขึ้นภายหลัง เช่นนิ่ว เนื้องอก
        
        ความผิดปกติของระบบประสาท ที่ควบคุมการทำงาน ของระบบทางเดินปัสสาวะ
      - ผลจาก การอุดกั้นทางเดินปัสสาวะ
        
        ทำให้ทางเดินปัสสาวะส่วนที่อยู่เหนือ ตำเเหน่งที่อุดตันขยายตัว
        
        มีโอกาสเกิดนิ่ว เเละติดเชื้อเพิ่ม เเละทำลายเนื้อไตอย่างถาวร
    - - สาเหตุจากการอุดกั้นทางเดินปัสสาวะ
      - อาจเป็นข้างเดียวหรือ สองข้าง
  - - - เกิดจากนิ่วที่หลุดมาจากไต
      - หลอดไตตีบ อาจเป็นเเต่กำเนิด หรือผลจากการอักเสบ
      - เนื้องอกของ ureter
      - เนื้องอกของอวัยวะใกล้เคียง
    - - เกิดจาการไหลย้อนกลับของน้ำปัสสาวะ กระเพาะปัสสาวะ ไปหลอดไต
      - พบมากในเด็ก อาจทำใหเมีการติดเชื้อ
      - สาเหตุ
        
        การติดเชื่อในระบบทางเดินปัสสาวะ
        
        การทำศัลยกรรมทางการเเพทย์
        
        การบาดเจ็บภายนอก
        
        พันธุกรรม
    - - เป็นการบาดเจ็บ อักเสบ บวม เกิดจากหลายสาเหตุ จากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ โดยเฉพาะเชื้อเเบคทีเรีย
      - พบได้ทุกอายุ ตั้งเเต่เด็กจนผู้สูงอายุ มักพบในสัยที่มีเพศสัมพันธ์สูง
      - ผู้หญิงมีโอกาสติดเชื้อมากกว่าผู้ชาย
      - มีหนองออกจากปลายท่อปัสสาวะ
      - อาจคลำได้ต่อมน้ำเหลืองขาหนีบโต เจ็บ ข้างเดียวหรือสองข้าง
      - อาจจะเกิดจากการสวนท่อปัสสาวะ
      - การติดเชื้อที่ไม่ใช่จากเพศสัมพันธ์ ซึ่งอาจติดต่อผ่านทางลำไส้ ทางอุจจาระ หรือทางไต หรือทางกระเพาะปัสสาวะ ทางปัสสาวะ
      - การติดเชื้อจากการมีเพศสัมันธ์ ติดเชื้อจากโรคหนองใน หรือโกโนเรีย
        จากโรคเริม โรคซิฟิลิสจากการติดเชื้อ HIV