Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 10 การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาเซลล์เจริญผิดปกติ, น.ส.พิชญาภา น้อยเงิน…
บทที่ 10 การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาเซลล์เจริญผิดปกติ
มะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลัน
(acute lymphoblastic leaukemia) [ ALL ]
พบบ่อยในเด็กอายุ 3-5 ปี
Leukemia
เกิดจากความผิดปกติของ stem cell ใน bone marrow
ไม่สามารถ differentiate ไปเป็นเซลล์ตัวแก่ได้
ทำให้มีเม็ดเลือดขาวที่เป็นตัวอ่อนจำนวนมาก และเพิ่มขึ้นอย่างไว ทำให้การสร้าง RBC , Platelet
Pt.จึง ซีด เลือดออก ติดเชื้อง่าย
แบ่งได้ 2 ชนิด
T-cell lymphoblastic leukemia
B-cell lymphoblastic leukemia
สาเหตุ
ปัจจัยทางด้านพันธุกรรม
ครอบครัวที่มีสมาชิกเป็นโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบพลันชนิด ALL
ฝาแฝดที่เป็นโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบพลันชนิด ALL
Down’s syndrome
ปัจจัยทางด้านสิ่งแวดล้อม
การมีประวัติได้รับยาเคมีบำบัดในการรักษาโรคมะเร็งชนิดอื่นมาก่อน
การสัมผัสสารเคมีที่เป็นพิษบางชนิด โดยเฉพาะสารเบนซิน (Benzene) สารฟอร์มาลดีไฮด์ (Formaldehyde)
การมีประวัติได้รับสีไออนไนซI(Ionizing radiation)
อาการ
เบื่ออาหาร นน.ลด
เลือดออกง่าย เพราะไปเบียดการสร้างเกล็ดเลือดในไขกระดูก จึงมีจ้ำเขียวตามตัว
ติดเชื้อง่าย
ซีด อ่อนเพลีย
การวินิจฉัย
เจาะเลือดหาตัวอ่อนของเม็ดเลือดขาว Blast cell
ทำการยืนยีนโดย Bone marrow Transplanted
ชนิดของมะเร็งเม็ดเลือดขาว
มะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบพลันชนิด ALL (Acute lymphoblastic leukemia )
พบได้ทุกช่วงอายุ แต่พบบ่อยในเด็กอายุ 2-5 ปี
มะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบพลันชนิด AML (Acute myelogenous leukemia )
พบในผู้ใหญ่ > เด็ก & พบใน ผช > ผญ
มะเร็งเม็ดเลือดขาวเรื้อรังชนิด CLL (Chronic lymphocytic leukemia)
พบบ่อยในผู้ใหญ่
มะเร็งเม็ดเลือดขาวเรื้อรังชนิด CML (Chronic myelogenous leukemia)
พบได้น้อย พบ
ได้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ ในผู้ป่วยเด็กนั้นประมาณ 80%
มะเร็งต่อมน้ำเหลือง Lymphoma
น้ำเหลือง
นำ food & WBC ไปส่วนต่างๆของร่างกาย
พบที่ Cervical Lympnode บ่อย
ชนิด
มะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดนอนฮอดจ์กิน (Non-Hodgkin Lymphoma)
อาจมีก้อนที่ช่องท้อง ช่องอกหรือในระบบประสาท
อาการจะเร็วและรุนแรง
Burkitt Lymphoma
ลักษณะพิเศษ
ต้นกำเนิดมาจาก B-cell
มีการแทรกกระจายในเนื้อเยื่อ
มะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดฮอดจ์กิน (Hodgkin Lymphoma)
ลักษณะเฉพาะ
Reed-Sternberg cell
การวินิจฉัย
Bone scan
PET scan
MRI
การตรวจไขกระดูก
CT scan
Biopsy
อาการ
เริ่มต้น ต่อมน้ำเหลืองจะโต จึงคลำพบก้อนบริเวณต่างๆ แต่ไม่มีอาการเจ็บ ถ้าเจ็บแสดงว่าติดเชื้อ
ระยะลุกลาม
ซีด เลือดออกง่าย
ถ้าภายในช่องท้อง Pt. จะแน่นท้อง
แนวทางการรักษา
Radiation Therapy
Transplantation
Chemotherapy
มะเร็งไต Wilm Tumor / Nephroblastoma
ภาวะที่เนื้อไตชั้นพาเรนไคมา(Parenchyma) มีการเจริญผิดปกติจนกลายเป็นก้อนเนื้องอกภายในเนื้อไต
มักเป็นที่ไตข้างใดข้างนึง
คลำได้ทางหน้าท้อง แต่ห้ามคลำบ่อยเพราะอาจทำให้ก้อนแตกและอาจเกิดการแพร่กระจาย
Neuroblastoma
พบได้บ่อยในเด็กอายุ < 5 ปี
เนื้องอกที่มีต้นกำเนิดมาจากเซลล์ของระบบประสาท
อาการนำที่มาพบแพทย
มีก้อนในท้อง ท้องโต
raccoon eyes
ตอบสนองต่อการรักษาไม่ดี มีอัตราการตายสูง
การรักษาด้วยยาเคมีบําบัด
Chemotherapy
ระยะให้ยาแบบเต็มที่ (intensive or consolidation phase)
เป็นการให้ยาหลายชนิดร่วมกันภายหลังที่ผู้ป่วยอยู่ในระยะโรคสงบแล้ว
ระยะนี้จะใช้เวลาประมาณ 4 สัปดาห์
ระยะป้องกันโรคเข้าสู่ระบบประสาทส่วนกลาง (CNS prophylaxis phase)
ให้ยาเพื่อป้องกันไม่ให้โรคลุกลามเข้าสู่ระบบประสาทส่วนกลาง
ระยะควบคุมโรคสงบ (maintenance phase or continuation therapy)
การให้ยาเพื่อควบคุม และรักษาโรคอย่างถาวร
ระยะชักนำให้โรคสงบ (induction phase)
ให้ยาเพื่อทำลายเซลล์ในเวลาอันสั้นให้มากที่สุด และมีอันตรายต่อเซลล์ปกติให้น้อยที่สุด
ทำให้ไขกระดูกสามารถสร้างเซลล์เม็ดเลือดขาวได้ตามปกติ
ระยะนี้ใช้เวลา 4 – 6 สัปดาห์
การรักษาประคับประคอง
การรักษาโรคแทรกซ้อน และอาการข้างเคียงจากการให้ยา
มี 2 แนวทาง
การรักษาทดแทน (Replacement therapy)
การให้เลือดเพื่อให้ระดับฮีโมโกลบินไม่น้อยกว่า 7-8 กรัม/ดล.
ในระยะแรกก่อนโรคสงบ
การรักษาด้วยเกร็ดเลือด
ถ้า Pt.เกร็ดเลือดต่ำ จำเป็นต้องให้เกร็ดเลือดก่อนการให้ยา
วิธีการให้ยาเคมีบำบัด
ทางกล้ามเนื้อ ( IM )
หลังฉีดต้องระวังเลือดออก
ทางหลอดเลือดดำ ( IV )
ระวัง extravasation
intrathecal ไขสันหลัง ( IT )
น.ส.พิชญาภา น้อยเงิน เลขที่ 58 รหัส 62111301060