Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

CHƯƠNG 1: ĐẠI CƯƠNG VỀ NHÀ NƯỚC - Coggle Diagram

- - - - Theo thuyết gia trưởng nhà nước là kế tục sự phát triển tự nhiên của tổ chức gia đình trên bình diện xã hội, do đó là hiện tượng khách quan tổn tại cùng sự phát triển của con người, là hiện tượng tự nhiên của xã hội
      - các nhà tư tưởng theo thuyết bạo lực cho rằng nhà nước xuất hiện trực tiếp từ việc sử dụng bạo lực của thị tộc này với thị tộc khác
      - Các nhà tư tưởng thần học: nhà nước như là một lực lượng siêu tự nhiên, do thượng đế tạo ra duy trì và ổn định xã hội, quyền lục của nhà nước là tồn tại bất biến, nhà nước tồn tại vĩnh cửu
      - nhà nước là hiện thực của ý niệm đạo đức, là hiện tượng lý tính, là sản phẩm của tư duy con người, do con người nghĩ ra và đặt tên cho nó
      - Các nhà tư tưởng tư sản cho rằng nhà nước không phụ thuộc vào các quan điểm tôn giáo là kết quả của khuế ước hợp đồng. Quyền nhà nước thuộc về dân
    - - Theo học thuyết này, nhà nước không phải hiện tương xã hội vĩnh viễn bất biến, không phải do con người tựu nghĩa ra hay áp đặt từ bên ngoài xã hội. Nhà nước là một lực lượng xuất hiện một cách khách quan do nhu cầu của xã hội khi xã hội đã phát triển đến một giai đoạn nhất định
      - Nhà nước là một sản phẩm của xã hội có quá trình phát sinh tiêu vong, phát triển với những nguyên nhân khách quan. Nhà nước sẽ diệt vong nếu những nguyên nhân khách quan đó biến mất
      - Với tác phẩm Hệ tư tưởng Đức, gia đình thần thánh đã đặt nền tàng lí luận cho chủ nghĩa Mac-Lenin
      - Các giai đoạn của xã hội
        
        Sự tan rã của chế độ cộng sản nguyên thủy và sự xuất hiện nhà nước: xã hôi nguyên thủy trải qua ba lần phân công lao động xã hội lớn
        
        Lần thứ nhất: nghề chăn nuôi tách khỏi nghề trồng trọt
        
        Lần thứ hai: thủ công nghiệp tách khỏi nông nghiệp do sự kiện con người biết dùng kim loại
        
        lần thứ ba: nền sản xuất hàng hóa và tiền tệ ra đời, thương mại phát triển tầng lớp thương nhân xuất hiện làm cho của cải vật chất tích tụ và tập trung
        
        Chế độ cổng sản nguyên thủy: Là chế độ đầu tiên của người, xuất hiện từ động vật bậc cao qua ngôn ngữ nền kinh tê tự nhiên thấp kém, xã hội chưa có giai cấp, nhà nước dựa trên chế độ sở hữu chung của cộng đồng tư liệu sản xuất
      - Như vậy , nguyên nhân trực tiếp dẫn đến sự xuất hiện nhà nước là do mâu thuẫn giai cấp không thể điều hòa được. Leenin nhận định, Nhà nước là sản phẩm và biểu hiện của mâu thuẫn giai cấp không thể diều hòa được. Bất cứ ở đâu và hễ lúc nào chừng nào về mặt khách quan những mâu thuẫn cơ bản không giải quyết được thì nhà nước xuất hiện. Và ngược lại sự tồn tại của nahf nước chứng tỏ mâu thuẫn giai cấp không thể giải quyết được
  - - - hành pháp: tổ chức thực hiện pháp luật
      - Tư pháp bảo vệ pháp luật
      - Lập pháp
        
        Ban hành pháp luật
        
        xây dựng
    - - Chức năng đối nội: là phương diện của nhà nước trên tất cả các phạm vi lãnh thổ quốc gia
        
        Chức năng kinh tế
        
        chức năng xã hội
        
        Chức năng chính trị
        
        Chức năng củng cố và bảo vệ pháp luật
      - Chức năng đối ngoại: là phương diện hoạt động nhà nước trong mối quan hệ với quốc gia, dân tộc
    - - Chức năng kinh tế
      - Chức năng xã hội
      - chức năng trấn áp
      - Chức năng phòng thủ đát nước
      - Chức năng hợp tác quốc tế
  - - - Cơ sờ kinh tế của nhà nước này là quan hệ sản xuất phong kiến được đặc trung bằng chế độ sở hữu tư nhân về tư liệu sản xuất chủ yếu là ruộng đát và sự bóc lột một phần sức lao động của nông dân.
      - Cơ sở xã hội của nhà nước: có hai giai cấp cơ bản là địa chủ và nông dân. địa chủ quý tộc nắm phần lớn ruộng đất chiếm ti lệ tối thiểu có quyền thu tô thuế của người dân
      - Là kiểu nhà nước bóc lột thứ hai trong lịch sử xã hội loài người. Là công cụ chuyên chế của giai cấp phong kiến đối với nông dân và các tầng lớp lao động khác
    - - Bản chất là công cụ thiết lập và bảo vệ chế độ dân chủ tư sản
      - Cơ sở kinh tế dựa trên chế độ sở hữu tư nhân tư bản về tư liệu sản xuất và chế độ bóc lột bằng thặng dư lợi nhuận
      - Ra đời trên cơ sở của một cuộc cách mạng cải tiến xã hội do giai cấp tư sản lãnh đạo nhằm thiết lập chính quyền giai cấp này
    - - Giai cấp chủ nô nắm trong tay quyền lực chính trị, trấn áp giai cấp nô lệ
      - Là kiểu nhà nước đầu tiên trong lịch sử nhân loại và là kiểu nhà nước bóc lột đầu tiên xuất hiện trên cơ sở sự tan rã của xã hội cộng sản nguyên thủy
    - - Là kết quả của cuộc cách mạng do giai cấp vô sản và nhân dân lao động tiến hành dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản.
      - Học thuyết Mác chỉ ra rằng: sự thay thế kiểu nhà nước này bằng kiểu nhà nước khác trong lịch sử là tất yếu khách quan, phù hợp với quy luật thay thế các hình thái kinh tế xã hội
      - Nhiệm vụ là thực hiện dân chủ xã hội chủ nghĩa, phát huy quyền làm chủ của nhân dân và thực hiện công bằng xã hội
  - - - Nhà nước liên bang
      - Nhà nước đơn nhất
    - - Phương pháp dân chủ
      - Phương pháp phản dân chủ
    - - Chính thể quân chủ: quyền lực tối cao của nhà nước tập trung toàn bộ hay một phần trong tay người đứng đầu theo nguyên tắc kế thừa
        
        Chính thể quân chủ chuyên chế: người đứng đầu có quyền hành tuyệt đối
        
        Chỉnh chủ quân chủ lập hiến: Người đứng đầu cí quyền hành một phần
      - Chính thể cộng hòa: quyền lực tối cao của nhà nước thuộc về nhân dân
        
        Cộng hòa đại nghị:quyền lực bao gồm quyền lập pháp
        
        Cộng hòa tổng thống: hành pháp và lập pháp là độc lập
  - - - Là thiết chế đặc biệt, là yếu tố cấu thành quan trọng nhất của nhà nước. Nhờ có bộ máy nhà nước, quyền lực nhà nước dược thực hiện và phát huy hiệu lực, chức năng nhà nước được triển khia cac mục tiêu kế hoạch được thực hiện
      - Là hệ thống các cơ quan nhà nước được thiêt lập ra những nguyên tắc trình tự thủ tục và luật định để vận hành thực hiện các chức năng nhiệm vụ và quyền lực trong thời hạn cụ thể
      - Là thiết chế được hình thành nhằm đảm bảo cho cơ chế quyền lực của nhà nước có quyền lực và hiệu quả. Điều kiện kinh tế xã hội và xu thế thời đại sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới tổ chức hoạt động của bộ máy nhà nước
      - Bao gồm nhiều cơ quan khác nhau, có những đặc điểm cơ bản sau
        
        Thứu nhất, cơ quan nhà nước có kết cấu thống nhất gồm nhiều bộ phận hợp thành để thực hiện các chế độ công vụ mang tính đặc thù của mỗi loại cơ quan nhà nước cụ thể
        
        Thứ hai, cơ quan nhà nước có quyền nhân danh nhà nước và mang quyền lực nhà nước khi thực thi nhiệm vụ
        
        Thứ ba, trong cơ quan nhà nước có các công chức viên chức được tuyển dụng, bổ dụng và được hưởng lương từ nhà nước
        
        Thứ tư, cơ quan nhà nước được thành lập theo ý chí của nhà nước với các điều kiện, thù tục pháp luật quy định
        
        Thứ năm, cơ quan nhà nước là tổ chức hoạt động phi lợi nhuận
    - - Là cấu trúc bên trong và trật tự sắp xếp các bộ phận hợp thành các bộ máy nhà nước và các mối quan hệ tương hỗ giữa chúng
      - Tuy bộ máy nhà nước từng quốc gia đều không giống nhau nhưng thường bao gồm các cơ quan tổ chức và thi hành thực thi luật pháp gồm quyền lập pháp, tư pháp và hành pháp
- - - - Tòa án nhân dân tối cao là cơ quan xét xử cao nhất của nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
        
        Tòa án nhân dân cấp tỉnh
        
        Tòa án nhân dân cấp huyện
        
        Tòa án nhân dân cấp cao
        
        tòa án quân sự
        
        Tòa án nhấn dân tối cao: là cơ quan xét xử cao nhất của nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
        
        cơ sở đào tạo, bồi dưỡng
        
        bộ máy giúp việc: gồm các vụ và các đơn vị tương đương
        
        Hội đồng thẩm phán: có từ 13-17 thành viên gồm Chánh án, các Phó chánh án và các thẩm phán tòa án nhân dân tối cao