Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Yaratıcılığın Tanımlanması - Coggle Diagram
Yaratıcılığın Tanımlanması
Yaratıcılık: yeni (özgün, beklenmedik) uygun (işlevsel ve kullanışlı) fikirlerin veya ürünlerin üretilmesi (Sternberg & Lubart, 1995; 1996).
Bilimsel Yaratıcılık: Bilim alanında yararlı ve özgün fikir ve/ya ürünler üretmek olarak tanımlanan
(Sak & Ayas, 2013)
Genel yaratıcılık ile ilgili tanımlamalar: Amabile, 1996; Csikszenmihalyi, 2009; Sternberg & Lubart, 1995)
Yaratıcılık süreçlerinde şans faktörüne
vurgu yapan çalışmalar (Csikszentmihalyi, 1997)
Yaratıcılıkta birey,çevre ve motivasyon
unsurlarına vurgu yapan tanımlar
(Amabile, 1983)
Popülist tanımlar
(Sternber & Lubart, 2009, akt. Kanlı, 2014)
Osborn (1953) Beyin Fırtınası (Brain Storming) Tekniği
De Bono’nun Altı Şapka Düşünme Tekniği
Gordon’un Sinektiks Tekniği
AEİ(Artı-Eksi-İlginç) Tekniği
Bono (1992) Yanal Düşünme (Lateral Thinking) Programı
Guilford (1962), MacKinnon (1978), Torrance (1988) veya Wallas (1926) tarafından
yapılan tanımlar, yaratıcılığın süreç boyutuna odaklanmıştır.
Yaratıcı ürün boyutuna odaklanan tanım (Czikszentmihalyi,1988) , sosyal alan, kültürel alan ve birey faktörleri arasındaki etkileşime değinmektedir
Yaratıcılığın çevre boyutuna odaklanan tanım,
çevreyle etkileşim neticesinde yaratıcılığın ortaya çıktığını ve sonucunda yine kendisini etkilediğini ifade eder ( Sternberg ve Lubart,1992; 1995; 1996)
Süreç + Ürün = Yaratıcılık
Getzels’e (1975) göre yaratıcılık, süreçten ve üründen edinilen öznel deneyimlerdir.
Yaratıcılığın birey bileşenine
odaklanan araştırmacılar
Dellas ve Gaier (1970)
Yaratıcı kişiler, zihinsel
kapasitelerinden ziyade ilgi ve
tutumları ile tanımlanırlar
(Dellas ve Gaier,1970).
İlk etapta yaratıcılık tanımları, dini ve mistik kökene dayanmaktadır (akt. Kanlı, 2014)
Yaratıcılık=üretici düşünme ve problem
çözmeye götüren bilişsel süreç (Treffinger, Feldhusen ve Isaksen,1990).
Yaratıcılık, yeni, şaşırtıcı ve değerli fikirler veya ürünler üretme yeteneğidir (Boden, 2004).
Kültürün tanım üzerindeki etkisi
Lubart ve Guignard (2004)
Doğu kültüründe
yaratıcılık tanımı
Mizah ve estetik yaratıcılığa dahil edilmemektedir.
Sosyal ve etik
yönler kavrama (tanıma) dahil edilmektedir.
Süreç odaklı yaklaşıma sahiptir (Raina, 1999)
Batı kültüründe
yaratıcılık tanımı
Ürün odaklı yaklaşıma sahiptir (Raina, 1999).
Mizah ve estetik yaratıcılığa dahil edilmektedir.
Alanyazında yaratıcılık
tanımında
vurgulanan ortak yönler
yenilik (yeni, özgün) (Boden, 2004)
uygunluk (kullanılabilir, uyarlanabilir) içeren bir süreç (Cropley, 1999)
Yaratıcılık ürün olarak tanımlanmaktadır (Kim, 2006; MacKinnon, 1962, Sternberg & Lubart, 1995; Stein, 1967; Vernon, 1989)
özgün ve kullaışlı ürünler üretme yeteneği (Runco & Jaeger, 2012)
Orijinal fikirlerin ilişkisel açıdan uzak olması (Wilson, Guilford &Christensen, 1953)
Soru(n) ya da görevlere yanıt üretme (Hong ve Milgram, 2010).
Probleme & duruma yönelik
çok sayıda fikir üretme
(Kaufman,Plucker ve Baer, 2008)
Problem çözmede kullanılan
düşünme alışkanlıkları,
tutum, beceri vb.(Baer, 1991)
Yaratıcılığın Bileşenleri:
4P + 2P
Rhodes (1961) Yaratıcılığın 4P' si:
Ürün, kişi, süreç, çevre
(product-person-process-press)
2P: İkna/ Persuasion (Simonton,1990)
Potansiyel/ Potantial (Runco, 2003)
Yaratıcılık; bilinç ve bilinçaltıyla kurulan ilişkiler (Spearman,1930)
Yaratıcılıkta sosyal
çevrenin etkisi vardır.
(Amabile,1982)
Yaratıcı ürün: yeni ve değerli olmalıdır (Boden, 2010; Dietrich & Kanso, 2010; Runco, 2007; Sawyer, 2012)
Barlett' e göre (1958) Yaratıcılık, cesaretli bir düşüncedir (San, 1979).
Cropley (1999, s.29) yaratıcılığı "benzersiz, sıradışı ve yararlı veya değeri olan bir eylem veya ürün" olarak tanımlar