Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาทางระบบประสาท, นางสาวนภัสศุภางค์ ไวยพารา เลขที่ 35…
การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาทางระบบประสาท
โรคสมองพิการ
(Cerebral Palsy)
เป็นความบกพร่องสมองส่วนที่ควบคุมกล้ามเนื้อ ทำให้การเคลื่อนไหวผิดปกติ
สาเหตุ
ก่อนคลอด
เลือดออกทางช่องคลอด ระหว่าง 6-9m
มารดาขาดสารอาหาร
มารดามีภาวะชักหรือปัญญาอ่อน
มีการใช้ยาที่ผิดส่งผลกระทบต่อทารกให้สมองพัฒนาการช้า
คลอด
คลอดยาก
รกพันคอ
สมองขาดออกซิเจน
หลังคลอด
เส้นเลือดในสมองผิดปกติ
ได้รับการกระทบกระเทือนทางศีรษะ
อาการและอาการแสดง
กลุ่มเกร็ง(Spastic)
กล้ามเนื้อเกร็ง เคลื่อนไหวช้า
ควบคุมกล้ามเนื้อไม่ได้
กลุ่มเคลื่อนไหวผิดปกติ(Dystonia)
ควบคุมให้อยู่ไม่ได้
มีแสดงสีหน้า คอบิด แขนงอ กลืนลำบาก รวมถึงกระตุกเร็ว
การรักษา
ให้ยาคลายกล้ามเนื้อ
ทำกายภาพบำบัดแขน ขา
การให้ early stimulation เพื่อให้สมองส่วนต่างๆที่ไม่มีความเสียหาย
ให้คำแนะนำผู้ปกคองในการดูแลเด็กในชีวิตประจำ
ส่งเสริมให้เด็กมีทักษะการใช้ส่วนต่างๆของร่างกาย
แก้ไขความผิดปกติของการรับรู้ที่สำคัญ
กลุ่มดาวน์(Down's Syndrome)
เป็นความผิดแกติของโครโมโซมคู่ที่ 21 ทำให้เกิดปัญญาอ่อน
อาการและอาการแสดง
หัวแบนกว้าง
หูติดต่ำ
ปากอ้า ลิ้นมักยื่นออกมา
เส้นลายนิ้วมือมักพบ ulnar loop มากกว่าปกติ
ร่างกายเจริญเติบโตช้า
หัวใจพิการตั้งแต่กำเนิด
การพยาบาล
กระตุ้นและส่งเสริมพัฒนาการให้เหมาะสมตามวัย
รักษาโรคทางกายร่วมด้วย
การให้คำปรึกษาและแนะนำด้านพันธุกรรม
Guillain Barre‘s Syndrome
โรคที่เกิดจากการบวมอักเสบของระบประสามส่วนปลาย
อาการและอาการแสดง
Motor
กล้ามเนื้ออ่อนแรง
อัมภาต เริ่มที่ต้นขาแล้วลุกลามไปแขน ลำตัว
เมื่อลุกลามไปที่กล้ามเนื้อที่ช่วยในการหายใจทำให้หายใจล้มเหลว
อาการของประสาทสมอง
ประสาทสมองคู่ที่ 7 พบบ่อยสุด
อัมภาตที่หน้า ปาก ตา ปิดไม่สนิท
อาการลุกลามของประสาทอัตโนมัติ
ส่วนMedulla ควบคุมอวัยวะสำคัญและเส้นประสาท เวกัส เกิดความผิดปกติ
ความดันไม่คงที่
หัวใจเต้นช้าและเร็ว การเต้นหัวใจผิดจังหวะ
ปัสสาวะ ท้องอืด
Sensation
เหน็บชา
ปวดเฉพาะปลายแขนขา
อาการแรกคล้ายเป็นตะคริว
สูญเสีย reflex
การรักษา
เปลี่ยนถ่ายPlasma
รักษาด้วย Intarvenous Immunglobulin
สะดวก ง่าย มีความเสี่ยงน้อย แต่กลับเป็นซ้ำง่ายกว่า
รักษาเนิ่นๆ 2-4wk หลังมีอาการครั้งแรก ช่วยชีวิตได้เร็ว
หลักการพยาบาลในระยะเฉียบพลันและต่อเนื่อง
ดูการเคลื่อนไหว กำลังกล้ามเนื้อ การรับรู้ ช่วยฟื้นฟูอาการแทรกซ้อน
ดูปัญหาการขาดสารอาหาร เพราะผู้ป่วยน้ำหนักลดเร็ว
ให้ออกซิเจน ถ้ามีภาวะหายใจไม่พอต้องใส่ท่อพร้อมเครื่องช่วยหายใจ
สังเกตอาการปวดกล้ามเนื้อ
check v/s โดยเฉพาะ RR
ส่งเสริมการมองโลกในแง่ดี
สไปนา ไบฟิดา(Spina Bifida) ผิดปกติของท่อระบบประสาทที่เจริญไม่สมบูรณ์
มี 3 ชนิด
Spina Bifida Occulta
Spina Bifida Myelomeningocele
มีถุงน้ำพร้อมเส้นประสาทออกมา
Spina Bifida Meningocele
มีถุงน้ำออกมา ใสและนิ่ม
สาเหต
ยังไม่แน่ชัด คาดว่ามารดาติดเชื้อไวรัสในช่วงไตรมาสแรก
การรักษา
อาจเกิดการติดเชื้อ เนื่องจากถุงน้ำแตก
จัดท่านอนคว่ำหรือนอนตะแคง
ไม่ใส่ผ้าอ้อม
ดูแลให้ถุงน้ำได้รับความชุ่มชื้น และระวังไม่ให้เกิดแผล
หมั้นดูการฉีกขาด หรือรั่ว
ประเมินการติดเชื้อ
อาจมีการติดเชื้อของระบบทางเดินปัสสาวะเนื่องจากมีการคั่งของของน้ำปัสสาวะ
ทำความสะอาดทุกครั้งหลังขับถ่าย
ให้ยา Antibiotic ตามแผนการรักษา
ทำCrede's manuever mุก 2-4 hr.
มีกล้ามเนื้อแขนขาอ่อนแรงจากการกดเบียดเส้นประสาทไขสันหลัง
ให้ผู้ปกครองสอนการกระตุ้นการเคลื่อนไหวของผู้ป่วย
สังเกตการอ่อนแรงของแขนขา และการควบคุมการขับถ่าย
ทำ Passive exercise ให้ผู้ป่วย
การพยาบาลหลังผ่าตัด
มีโอกาสติดเชื้อบริเวณแผลหลังผ่าตัดได้ง่ายจากการปนเปื้อนอุจาระปัสสาวะ
จัดท่านอนตะแคงหรือคว่ำ และต้องไม่นุ่งผ้าอ้อม
ดูแลทำความสะอาดแผลให้สะอาด
ดูแลให้ยาAntibioticตามแผนการรักษา และประเมินv/s
เสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัด
วัดรอบศีรษะทุกวันเพื่อประเมินภาวะ Hydrocephalus
เฝ้าสังเกตแผลติดเชื้อ และHydrocephalus
ประเมินv/sทุก 2-4 hr.
บริหารแขนขาบ่อยๆและเปลี่ยนท่านอนบ่อยๆ
Hydrocephalus เป็นภาวะที่มีการคั่งของน้ำไขสันหลังมากผิดปกติ ทำให้เกิดความดันในกะโหลกศีรษะเพิ่มขึ้น
สาเหตุ
สร้างหรือผลิตน้ำไขสันหลังมากผิดปกติ
มีการอุดกั้นการไหลเวียนของน้ำหล่อสมองและไขสันหลัง
มีความผิดปกติในการดูดซึมน้ำไขสันหลัง
อาการและอาการแสดง
หนังศรีษะบางและมองเห็นเส้นเลือดบริเวณหน้า
เสียงเคาะกระโหลกคล้ายหม้อแตก
เด็กเล็กกระหม่อหน้ายังไม่ปิดแต่โป่งตึงกว่าปกติ
ตามองภาพมั่ว เห็นภาพซ้อน และกรอกลงล่าง
ศีรษะโต
Reflexของขาไวกว่าปกติ
มีอาการของความดันในกะโหลกศรีษะสูง
การรักษา
ผ่าตัดรักษาตามสาเหตุ
ผ่าตัดเปลี่ยนทางเดินน้ำไขสันหลัง(Shunt)(V-P Shunt : ventriculo-peritoneal shunt)
ให้ยาลดการสร้างน้ำไขสันหลัง(Diamox)
การพยาบาลก่อนผ่าตัด
อาจเกิดความดันในกะโหลกศีรษะสูงจากการคั่งของน้ำไขสันหลัง
ประเมินความดันในกะโหลกศรีษะ
อาเจียนพุ่ง ซึม ร้องไห้เสียงแหลม ไม่ดื่มนม
วัดเส้นรอบศรีษะทุกวันเวลาเดียวกัน
นอนศรีษะสูง 15-30องศา
อาจเกิดแผลกดทับบริเวณศรีษะ
รักษาความสะอาดบริเวณผิวหนัง
ที่นอนต้องตึงถ้าไม่ตึงอาจทำให้กดศรีษะเด็กได้
ประเมินแผลกดทับสม่ำเสมอ
ให้นอนในที่นุ่มๆใช้หมอนหนุนศรีษะ ไหล่ และเปลี่ยนท่าบ่อยๆ
อาจเกิดภาวะขาดน้ำและสารอาหารได้เนื่องจากมีการสำรอกอาเจียนหรือดูดนมได้น้อย
ดูแลให้ได้รับนมครั้งละน้อยๆแต่บ่อย
ขณะให้นมนอนศรีษะสูงเสมอ
หลังให้นมต้องจับเรอเพื่อไล่ลมออก
การพยาบาลหลังผ่าตัดทางเดินของท่อไขสันหลัง
จัดท่านอนเพื่อป้องการกดทับลิ้นขิงท่อทางเดินน้ำไขสันหลัง
สังเกตุและบันทึกอาการของภาวะแทรกซ้อน อาการแสดงของความดันในกะโหลกศรีษะสูง
ซึม ไม่ดูดนม อาเจียนพุ่ง
ระดับความรู้สึกตัวเปลี่ยน
กระหม่อนหน้าโป่งตึง
วัดและบันทึก V/S รวมทั้งประเมินอาการทางระบบประสาท
ดูแลแผลให้สะอาด ตามแผนการรักษา
ให้ได้รับยาAntibiotic ตามแผนการรักษา
พลิกตะแคงตัวเปลี่ยนท่าบ่อยๆ ป้องกันภาวะปอดอักเสบ
วัดเส้นรอบท้อง หลังผ่าตัด 24 hr.แรก เพื่อประเมินประสิทธิภาพในการดูดซึมน้ำไขสันหลังที่ระบายออกมา
วัดเส้นรอบศรีษะทุกวัน เพื่อประเมินการทำงานของท่อระบายน้ำไขสันหลัง
ชักจากไข้สูง(Febrile convulsion)มีความสัมพันธ์กับไข้
แบ่งได้ 2 ชนิด
Simple Febrile convulsion ชักทั้งตัว เกิดในระยะสั้น ไม่เกิดซ้ำ มีไข้ร่วม
Complex Febrile convulsion ชักซ้ำซ้อนจากภาวะไข้สูง
สาเหต
ภาวะไข้สูงเกิดจากติดเชื้อในระบบต่างๆ แต่เด็ฏจะชักเมื่ออุณหภูมิ 38.5ขึ้นไป
อาการ
ตัวร้อน
สับสนมึนงง
ร้องกวน
ชักเกร็งหรือกระตุก ตาลอย
ไม่รู้สึกตัว
การรักษา
ถ้าชักเกิน 5 นาทีต้องให้หยุดชักให้เร็วที่สุด โดยให้ยากันชัก(ยาฉีด)
ให้ยาลดไข้ร่วใกับการเช็ดตัว
หลักชักต้องซักประวัติให้ละเอียด
ทานยานาน 1-2ปี
การพยาบาล
เช็ดตัวลดไข้พร้อมให้ยาลดไข้
ให้จัดท่าเป็นท่าตะแคงศรีษะต่ำกว่าตัว ดูดเสมหะถ้ามี
ไม่ต้องผูกยึดเด็กเพราะอาจะได้รับบาดเจ็บได้
ไม่ต้องใส่อะไรไปกดลิ้นหรืออุดปากเด็ก
วัดV/Sทุก 4hr.
ระวังอุบัติเหตุที่อาจเกิดตอนชักได้
สังเกตและบันทึกระยะเวลาของการชักรวมถึงลักษณะ
ลมชัก(Epilepsy) เกิดขึ้นอย่างน้อย2 ครั้งขึ้นไป ไม่สัมพันธ์กับไข้ ถ้าไม่รักษาอาจกลายเป็นภาวะชักต่อเนื่อง
ชนิดอาการชัก
Generalized seizure
Clonic seizure กระตุกเป็นจังหวะ
Tonic clonic seizure (Grand mal) เกร็งก่อนแล้วกระตุก
Atonic seizure สูญเสียความตึงตัวของกล้ามเนื้อ
Myoclonic seizure มีการหดตัวของกล้ามเนื้อเวลาสั้นๆ
Absence seizure (Petit mal) ตากระตุก
Infantile spam เด็ก3m-2y งอหัว ลำตัว แขนขาในเวลาสั้นๆแล้วจึงคลายออกคล้ายสะดุ้ง
Tonic seizure เกร็งแข็ง ล้มไปเลย
Partial seizure ชักเฉพาะที่
Simple partial seizure กระตุกแขนขารหือชา แปบบนึง 5-10วิ
Partial seizure evolving to secondary generalize seizure มีอาการชักของ simple และ complex แล้วยังชักหรือกระตุกทั้งตัว
Complex partial seizure ชักแล้วมีการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม
Unclassified epileptic seizure จัดกลุ่มไม่ได้
สาเหตุ
จริงๆไม่ทราบแน่ชัดแต่คาดว่ามีรอยโรคในเนื้อสมอง ทำให้มีการหลั่งคลื่นสมองผิดปกติ
การรักษา
ให้ Diazepam ทางหลอดเลือดดำ ถ้าผู้ป่วยยังไม่หยุดชักภายใน 2-5 min จะให้Diazepam อีกครั้ง ถ้าอีก 5 min ยังไม่หยุด จะให้phenytoin
แล้วจับPulseและBP หลังให้ยา 20-30 min
ยากันชัก ทานต่อเนื่องและต้องดูผลการรักษาตลอด
Benzodiazepine : Diazepam (ง่วง)
Phenobarbita ง่วงซึม เดินเซ
Phenytoin(dilantin) เหงือกหนา มีภาวะซีดจากFolic acid ต่ำได้
Valproic acid ง่วงซึม มือสั่น
Meningitis เยื้อหุ้มสมองอักเสบ มาจากการติดเชื้อ
โรคนี้มีการเจาะไขสันหลังดู(Cerebrospinal fluid test : CSF)
Pressure
เด็กโต : 110-150 mmH2O
m่รก 100 mmH2O
Red cells/White cell count ไม่พบ
Glucose 50-75 mg/dl
Protein 14-45 mg/dl
อาการ
มีไข้ ซึมลง กระหม่อมโป่งตึง ชัก
อาการแสดงระคายเคืองของเยื้อหุ้มสมอง
คอแข็ง(Stiffness of neck)
Kernig’s sign ได้ผลบวก
Brudzin
การรักษา
รักาษเฉพาะ : ให้Antibioticต่้องสอดคล้องกับ CSF เพื่อลดการติดเชื้อ
รักษาตามอาการ: ยากันชัก ยาลดไข้ อาจจะต้องใช้เครื่องช่วยหายใจในรายที่มีความผิดปกติเกี่ยวกับการหายใจ
การป้องกัน ควรฉีดวัคซีน
Encephalitis ไข้สมองอักเสบเนื้อสมองผิดปกติ อาจเกิดจาการติดเชื้อไวรัส
อาการ
เกิดการคั่งของlymphocyte ในเนื้อสมองและเยื่อหุ้ม ทำให้ภาวะสมองบวม
ไข้สูง ปวดต้นคอคอแข็ง หายใจไม่สม่ำเสมอเคลื่อนไหวผิดปกติ
การรักษา
ให้ยากันชัก
Phenoberbitalยาทีลดอาการบวมของสมอง
ยาAntibiotic เพื่อลดภาวะแทรกซ้อน
การป้องกัน
ฉีดวัคซีนป้องกันไข้สมองอักเสบJE
เลี่ยงการสัมผัสกับเชื้อหรือพาหะ
การวินิจฉัย
ตรวจน้ำไขสันหลัง พบว่าน้ำ
ไขสันหลังใส ไม่มีสี WBC 1-1,000ความดันน้ำไขสันหลังสูงกว่า 180 ml โปรตีนสูง>40 น้ำตาลปกติ
ข้อวินิจฉัย
อาจเกิดอันตรายต่อเซลล์สมองเนื่องจากเยื้อหุ้มสมองอักเสบ: ให้Antibiotic ประเมินความรู้สึกตัว
อาจเกิดอันตรายต่อเซลล์สมองเนื่องจากภาวะความดันในสมองสูง
อาจเกิดอันตรายต่อเซลล์สมองเนื่องจากภาวะพร่องออกซิเจน : ให้ออกซิเจน suction ให้ยากันชัก
อาจเกิดภาวะขาดสมดุลของสารน้ำ Electrolyte และสารอาหาร : ให้สารน้ำ
อาจเกิดอันตรายจากการชักเนื่องจากไข้สูง
ไม่สุขสบายปวดศีรษะจากการมีการระคายเคืองที่เยื้อหุ้มสมอง : ให้อนอนพัก ไม่ทำกิจกรรมหนักๆ
นางสาวนภัสศุภางค์ ไวยพารา เลขที่ 35 62111301036