Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 10 การพยาบาลเด็กที่มีปัญหา เซลล์เจริญผิดปกติ, นาย ธีภพ…
บทที่ 10 การพยาบาลเด็กที่มีปัญหา เซลล์เจริญผิดปกติ
มะเร็งเม็ดเลือดขาว
พบบ่อยที่สุดในเด็กอายุ 2-5 ปี
Leukemia
หมายถึง
มะเร็งของระบบทางเดินโลหิตเกิดจากความผิดผกติของ stem cell เกิดการแบ่งตัวที่ผิดปกติ ไม่สามารถ difference ได้ ทำให้เม็ดเลือดขาวเพิ่มขึ้น ทำให้การสร้างเม็ดเลือดแดงและเกล็ดเลือดผลิตได้น้อบลง เลือดออกติดเชื้ิง่าย
แบ่งออกได้ 2 ชนิด
T-cell lymphoblasticaleukemia
B-cell lymphoblasticaleukemia
สาเหตุของการเกิดมะเร็งเม็ดเลือดขาว
ปัจจัยทางพันธุกรรม
Down's syndrome
เสี่ยงต่อ ALL และ AML
ที่สมาชิกในครอบครัวมีประวัติการเป็น All
มีโอกาศเป็นมมากกว่าเดิม 2-4 เท่า
ฝาแฝดที่เป็น ALL
เป็นโรคนี้ตั้งแต่เด็กมีโอกาศเป็นโรคนี้ 25%
ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม
มีประวัติการได้รับยาเคมีบำบัดมาก่อน
การสัมผัสสารเคมีที่เป็นพิษ
สารเบนซิน Benzene
สารฟอร์มาลดีไฮด์
ionizing radiation
ชนิดของเม็ดเลือดขาว
มะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบหลันชนิด AML (Acute myelogenous leukemia
พบในผู้ใหญ่มากกว่าในเด็ก ในเพศชายมากกว่าเพศหญิง
มะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบหลันชนิด CLL (Chronic lymphoblastic leukemia
พบบ่อยในผู้ใหญ่ มีความชุกของโรคตามอายุ
มะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบหลันชนิด ALL (Acute lymphoblastic leukemia )
พบได้ในทุกช่วงอายุ พบได้บ่อยในเด็ก 2-5 ปี
มะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบหลันชนิด CML (Chronic myelogenous leukemia
พบได้น้อย ประมาณ 80% ,ักพบในเด้กอายุมาากว่า 4 ปี
อาการ
เลือดออกง่าย เกล็ดเลือดต่ำ ติดเชื้อได้ง่าย
เม็ดเลือดขาวตัวอ่อนมากผิดปกติ
เบื่ออาหาร น้ำหนักลดลง ซีด อ่อนเพลีย
มะเร็งต่อมน้ำเหลือง (Lymphoma)
การวินิจฉัย
การตัดชิ้นเนื้อเพื่อตรวจทางพยาธิวิทยา Biophy
อาการ
อาการเริ่มต้น
มีไข้ หนาวสั่น เบื่ออาหาร น้ำหนักลด
เหงื่ออกมากในตอนกลางคืน
คลำพบก้อนที่ต่อมน้ำเหลือง แต่ไม่มีการเจ็บป่วย
อาการในระยะลุกลาม
ซีด มีเลือดออกง่าย
อาการแน่นท้อง
ท้องโตขึ้นจากกการมีน้ำในช่องท้อง
แบ่งออกเป็น
มะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดนอนฮอร์กิน non- Hodgkin Lymphoma
อาการเร็วและรุนแรง อาจมีก้อนเนื้อที่ช่องท้อง ช่องอก หรือในระบบประสาท
burkitt lymphoma
มีต้นกำเนิดมาจาก B-cell (B lymphocyte)
แทรกกระจายในเนื้อเยื่อ มีก้อนเนื้องอกมักพบเฉพาะที่
มะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดฮอร์กิน Hodgkin Lymphoma
พบต่อมน้ำเหลืองโตมาเป็นปี ไม่มีอาการเ๗้บปวด มีลักษณะเฉพาะ
พบ Red-sternberg cell
การรักษา
ยาเคมีบำบัด Chemotheraphy
การฉายรังสี Radiation therapy
ปลุกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิด Transplantation
ตำแหน่งที่พบบ่อย
บริเวณคอ cervical ltmpnode
วิธีการให้ยาเคมีบำบัด IT MI IV
Cyclophosphamide และ ifosfamide
ส่งผลทำให้เพิ่มจำนวนไม่ได้
ผลข้างเคียง
เกิด Hemorrhagic cystitis
คือเลือดออกในทางเดินปัสสาวะ
การตกค้างของยาในทางเดินปัสสาวะ
รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาว ออกฤทธิ์จับกับดีเอ็นเอเม็ดเลือดขาว cross link
หลังใช้ยา
ตรวจ U/A เพื่อดู RBC ในปัสสาวะ
.ให้ผู้ป่วยได้รับสารน้ำทางหลอดเลือดดำ ที่มากพอ
Hydration ร่วมกับการใช้ยา Mesna
Methotrexate
หลังให้ยา
ติดตามค่า Liver function test และภาวะแทรกซ้อนที่ไต Acute renal faitlure ติดตามค่า Bun Cr.
ยาส่งผลให้ทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ Nausea อาเจียน Vomiting เยื่อบุช่องปากอักเสบ stomatitis
รักษามะเร็ง Acute leukemia ยับยั้งการสร้าง Dna และ Rna มีฤทธิ์กดการเจริญเติบโตของมะเร็ง เกิดภาวะแทรกซ้อนที่ตับ
L-asparaginase
รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาว
มีโอกาษเกิดการแพ้ยาได้สูง Anaphylaxis ต้อง test dose ก่อนใช้ยา
มีผลต่อตับอ่อนในการหลัง insulin มีผลให้น้ำตาลในเลือดสูง
การดูแลเด็กที่ได้รับยาเคมีบำบัด
Ondasetron
ป้องกันการคลื่นไส้อาเจียน ในผู้ป่วยมะเร็งที่ต้องเข้ารับการรักษาด้วยเคมีบำบัด
Bactrim
ป้องกันการติดเชื้อฉวยโอกาศ เนื่องจากผู้ป่วยมีภูมิต้านทางต่ำ
การเกิดการรั่วซึมของยาเคมีบำบัดออกนอกหลอดอาหาร Extravasation of Cytotoxic agent
มีอาการ ปวด บวม แดงร้อน บริเวณรอบเส้นเลือด
การดูแล การประคบเย็น ครั้งละ 20 นาที วัลละ 4 ครั้ง .ใน 1-2 วันแรก
Mercaptopurine 6-PM
รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลัน ยับยั้งการสร้าง Purine ยับยั้งการสร้างกรดนิวคลัอิกในเซลล์มะเร็ง
มะเร็งไต
Wilm tumor
มีความเจริญผิดปกติของเนื้องอก ภายในเซลล์ในเนื้อไต มีขนาดใหญ่คลได้ทางหน้าท้อง
มักจะเป็นที่ไตข้องใดข้างหนึ่ง จะไม่ให้คลำบ่อยเพราะอาจทำให้ก้อนแตก
Neuroblastoma
เป็นเนื้องอกชนิดร้ายแรง พบได้บ่อยในเด็กอายุน้อยกว่า 5 ปี มีต้นกำเนิดมาจากเซลล์ของระบบประสาท
เกิดบริเวณที่มีเนื้อเยื่อ sympathetic nevers
ต่อมหมวกไต และ ช่องท้อง
อาการ
มีก้อนในท้องและท้องโต ปวดท้อง
ตาโปนมีรอยช้ำรอบดวงตา
พบก่อนครั้งแรกมากที่สุด คือต่อทมหมวกไต
การตอบสนองต่อการรักษาไม่ดี อัตราการตายสูง
การรักษา
การรักษาด้วยยาเคมีบำบัด
ระยะให้ยาแบบเต็มที่
ให้ยาหลายชนิดร่วมกันภายหลังที่อยู่ในระยะสงบ เพื่อทำลายเซลล์มะเร็งน้อยที่สุด ใช้เวลา 4 week
ยาที่ใช้
Metrotrexate
6-MP
Cyclophosephamide
ระยะป้องกันโรคเข้าสู่กระแสประสาท
ให้ยาป้องกันการลุกลามเข้าสู่ระบบกระแสประสาท หลังการให้ยามีโอกาศเป็นอีกครั้ง โดยเฉพาะเกล็ดเลือดต่ำ
การใช้ยา
Metrotrexate
Hydrocrotisone
ARA-C
การชักนำโรคให้สงบ induction phase
ให้ยาเพื่อทำลายเซลล์ในระยะสั้นที่สุด มีอันตรายน้อยที่สุด
ไขกระดูกสร้างเม็ดเลือดขาวได้ปกติ ใช้เวลสา 4 -6 week
ยาที่ใช้
vincristine
Aderiamycin
L-Asparaginase
Glucocorticoid
ระยะควบคุมโรคสงบ
ใช้ยาเพื่อควบคุมและรกษาโรคอย่างถาวร
การใช้ยา
6-MP
รับประทานทุกวันร่วมกับ
Metrotrexate
การรักษาแบบประคับประคอง
การรักษาทดแทน
การให้เลือดเพื่อรักษาระดับ Hemoglobin ให้ไม่ต่ำกว่า 7-8 กรัม/ดล.
ในระยะก่อนโรคสงบ
การรักษาด้วยเกล็ดเลือด
ผู้ป่วยเลือดออกเกล็ดเลือดต่ำ จำเป็นจะต้องให้เกล็ดเลือดก่อนการให้ยา
นาย ธีภพ จ่ารุ่ง ชั้นปีที่ 2 เลขที่ 33 รหัส 62111301034