Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 10 การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาเซลล์เจริญผิดปกติ - Coggle Diagram
บทที่ 10 การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาเซลล์เจริญผิดปกติ
มะเร็งเม็ดเลือดขาว
มะเร็งเม็ดเลือดขาวเรื้อรังชนิด CLL (Chronic lymphocytic leukemia )
พบได้บ่อยในผู้ใหญ่
มะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลัน ALL
(acute lymphoblastic leaukemia
เป็นการผิดปกติที่ขา lymphoid stem cell
Leukemia
เกิดจากความผิดปกติของ
เซลล์ต้นกำเนิด(Stem cell) ที่อยู่ในไขกระดูก (Bone Marrow)
ไม่สามารถ differentiate ไปเป็นเซลล์ตัวแก่ได้ส่งผลให้จำนวนเม็ดเลือดขาวตัวอ่อนมีจำนวนเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว
มะเร็งของระบบโลหิต
แบ่งได้เป็น 2 ชนิด
B-cell lymphoblastic leukemia พบบ่อย
T-cell lymphoblastic leukemia
สาเหตุ
ปัจจัยทางด้านสิ่งแวดล้อม
การมีประวัติได้รับยาเคมีบำบัด
การได้รับสารเคมีต่างๆจากควันบุหรี่และการสูบบุหรี่
ปัจจัยทางด้านพันธุกรรม
ครอบครัวที่มีสมาชิกเป็นโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบพลันชนิด ALL
เด็กที่เป็นดาวน์ซินโดรม (Down’s syndrome)
อาการแรก
น้ำหนักลด ซีด
อ่อนเพลีย
เบื่ออาหาร
เลือดออกง่าย
การวินิจฉัย
การเจาะไขกระดูก Bone marrow Transplanted
เจาะเลือดตรวจหาเซลล์เม็ดเลือดตัวอ่อนของเม็ดเลือดขาว Blast cell
พบบ่อยที่สุดในเด็กช่วงอายุ 2-5 ปี
มะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบพลันชนิด AML (Acute
myelogenous leukemia หรือ Acute myeloid leukemia
พบได้ในผู้ใหญ่มากกว่าในเด็ก และพบในผู้ชายบ่อยก่าผู้หญิง
มะเร็งเม็ดเลือดขาวเรื้อรังชนิด CML (Chronic myelogenousleukemia หรือ Chronic myeloid leukemia หรือ Chronicmyelocytic leukemia )
ชนิดที่พบได้น้อย พบได้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ในผู้ป่วยเด็กนั้นประมาณ 80% มักพบในเด็กอายุ
มากกว่า 4 ปี
มะเร็งต่อมนำ้เหลือง (Lymphoma)
อวัยวะที่เกี่ยวกับน้ำเหลือง
ไขกระดูก
ต่อมทอนซิล
ม้าม
ต่อมไทมัส
หน้าที่
นำสารอาหาร และเซลลoเม็ดเลือดขาว
(Lymphocyte) ไปยังส่วนต่างๆทั่วร่างกาย
ตำแหน่งที่พบบ่อย
ต่อมน้ำเหลืองบริเวณคอ(Cervical Lympnode)
ชนิด
มะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดนอนฮอดจ์กิน (Non-Hodgkin Lymphoma)
อาการจะเร็วและรุนแรง
มะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดฮอดจ์กิน (Hodgkin Lymphoma)
พบ Reed-Sternberg cell
Burkitt Lymphoma
ต้นกำเนิดมาจาก B-cell( B
lymphocyte)
ก้อนเนื้องอกที่โตเร็วมาก
พบเฉพาะที่
ในช่องท้อง
รอบกระดูกขากรรไกร
การวินิจฉัย
(CT scan)
(MRI)
ตรวจไขกระดูก
ตัดชิ้นเนื้อเพื่อตรวจ
(Bone scan)
PET scan
อาการที่พบบ่อย
คลำพบก้อนที่บริเวณต่าง ๆ
ไอเรื้อรัง หายใจไม่สะดวก
มีไข้ หนาว สั่่น
อาการในระยะลุกลาม
ซีด มีเลือดออกง่าย
การรักษา
การปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิด
การฉายรังสี
การใช้ยาเคมีบำบัด
มะเร็งไต (Wilm tomer หรือ Nephroblastoma)
เป็นเนื้องอกชนิดร้ายแรงที่พบได้บ่อยในเด็กอายุน้อยกว่า 5 ปี มีอัตราการตายสูง
อาการ
มีก้อนในท้อง ท้องโต
ปวดท้อง
ตาโปนมีรอยช้ำรอบตา(raccoon eyes)
มีไข้ ปวดกระดูก
ยาเคมีบำบัดที่ใช้บ่อย
Methotrexate
รักษามะเร็ง Acute leukemia
ยาตัวนี้มักจะเกิด
ภาวะแทรกซ้อนที่ตับ ไต
Mercaptopurine(6-MP)
รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลัน
Cyclophosphamide และ Ifosfamide
รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาว
ผลข้างเคียงคือ การตกค้างของยาในกระเพาะปัสสาวะ
ทำให้เกิด Hemorrhagic cystitis
L-asparaginase
รักษาโรคมะเร็ง ALL
มีโอกาสเกิดการแพ้ยาสูง
มาก Anaphylaxis จึงต้อง Test dose ก่อนให้ยา
Ondasetron(onsia)
ป้องกันอาการคลื่นไส้อาเจียน
ในผู้ป่วยมะเร็ง
Bactrim
ป้องกันการติดเชื้อฉวยโอกาส
การรักษาด้วยยาเคมีบําบัด
Chemotherapy
ระยะการรักษา
ระยะชักนำให้โรคสงบ (induction phase)
ระยะนี้ใช้เวลา
4 – 6 สัปดาห์
ยาที่ใช้
Adriamycin
L – Asparaginase
Vincristine
Glucocorticoid
ระยะให้ยาแบบเต็มที่
(intensive or consolidation
phase)
ใช้เวลาประมาณ 4 สัปดาห์
ยาที่ใช้
Metrotrexate
6 – MP
Cyclophosephamide
ระยะป้องกันโรคเข้าสู่ระบบประสาทส่วนกลาง (CNS prophylaxis phase)
ยาที่ใช้
Hydrocortisone
ARA – C
Metrotrexate
ระยะควบคุมโรคสงบ (maintenance phase or
continuation therapy)
ยาที่นิยม
ใช้
6 – MP+ Metrotrexate รับประทานทุกวัน
การรักษาประคับประคอง
การรักษาด้วยเกร็ดเลือด
การรักษาทดแทน (Replacement therapy)ด้วย
การให้เลือด
วิธีการให้ยาเคมีบำบัด IT IM IV
ทางกล้ามเนื้อ หลังฉีดต้องระวัง
เลือดออก
ทางหลอดเลือดดําระวังการรั่วของยาออกนอก
หลอดเลือด
ทางช่องไขสันหลัง
intrathecal