Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะเลือดออกครึ่งหลังของการตั้งครรภ์ - Coggle…
การพยาบาลหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะเลือดออกครึ่งหลังของการตั้งครรภ์
Placenta previa รกเกาะต่ำ
ปัจจัยเสี่ยง
มารดาอายุตั้งแต่ 35 ปีขึ้นไป
ตั้งครรภ์หลายครั้ง
เคยขูดมดลูก
เคยผ่าตัดมดลูก
ผ่าตัดเนื้องอกมดลูก
ผ่าตัดคลอด
มดลูกรูปร่างผิดปกติ
ตั้งครรภ์แฝด
ทารกมีภาวะซีด
ทารกอยู่ในท่าผิดปกติ
การติดเชื้อในครรภ์
ชนิดของรกเกาะต่ำ
1.รกเกาะอยู่ต่ำ (Low -lying placenta)
รกที่ฝังตัวบริเวณส่วนล่างของมดลูกซึ่งขอบของรกยังไม่ถึงปากมดลูกด้านในแต่อยู่ใกล้ชิดมากอาจเรียกว่า lateral placenta previa หรือรกเกาะที่มดลูกส่วนล่างโดยเกณฑ์ที่ใช้พิจารณาคือขอบล่างของรกอยู่ห่างจากปากมดลูกด้านในไม่เกิน 2 เซนติเมตร หากเกาะเกิน 2 เซนติเมตร ถือว่าเป็นรกเกาะในตำแหน่งปกติ
2.รกเกาะติดขอบ (Marginal placenta previa)
รกเกาะต่ำชนิดที่ขอบรกเกาะที่ขอบของปากมดลูกด้านในพอดี
3.รกเกาะต่ำบางส่วน (Partial placenta previa หรือ placenta previa partialis)
รกเกาะต่ำที่ขอบรกคลุมปากมดลูกด้านในเพียงบางส่วน
4.รกเกาะต่ำอย่างสมบูรณ์ (Total placenta previa หรือ placenta previa totalis)
รกเกาะต่ำที่ขอบรกคลุมปิดปากมดลูกด้านในทั้งหมด
พยาธิสภาพ
รกฝังตัวส่วนล่างของมดลูก ซึ่งเป็นบริเวณที่เลือดมาเลี้ยงน้อยกว่ายอดมดลูก ทำให้รกแผ่กว้างกว่าปกติ เพื่อให้ทารกได้รับสารอาหาร
เมื่อเกิด Contraction ทำให้ผนังมดลูกส่วนล่างถูกดึงให้ยืดขยายออก แต่ส่วนของรกไม่ได้ยืดขยายตาม เกิดการฉีกขาดของ Deciduas และหลอดเลือด
มีเลือดออกทางช่องคลอด
อาการและอาการแสดง
อาจมีการบีบตัวของมดลูก
ไม่มีอาการเจ็บครรภ์
เลือดออกทางช่องคลอด เป็นสีแดงสด
เมื่อมีเลือดออกมาก
ความดันต่ำ :check: (90/60 mmHg)
ผิวซีด :check: (hct = 30 % , Hb 10 mg/dl)
ชีพจรเบาเร็ว :check: (110 ครั้ง/นาที)
หายใจตื้น :check: (26 ครั้ง/นาที)
การวินิจฉัย
การซักประวัติ
ลักษณะและปริมาณเลือดออก
อาการเจ็บครรภ์
2.การตรวจร่างกาย
ตรวจครรภ์
มดลูกนุ่ม
กดไม่เจ็บ
ทารกอยู่ในท่าผิดปกติ
การตรวจพิเศษ
การตรวจคลื่นเสียงความถี่สูง (Ultrasund)
การรักษา
1.การรักษาแบบเฝ้าคอย หรือแบบประคับประคอง (expectant management)
ใช้ในกรณีที่การตั้งครรภ์ยังไม่ครบกำหนด และเลือดออกไม่มาก โดยให้นอนพักและสังเกตอาการอย่างใกล้ชิด รักษาตามอาการ
2.การสิ้นสุดการตั้งครรภ์ (termination of pregnancy)
ใช้ในกรณีที่มีเลือดออกมากจนอาจเป็น อันตรายต่อมารดาหรือทารกในครรภ์ หรือเมื่ออายุครรภ์ครบกำหนดคือ ตั้งแต่ 37 สัปดาห์เป็นต้นไป ในปัจจุบันเป็นที่ยอมรับกันว่าวิธีการสิ้นสุดการตั้งครรภ์ที่เหมาะสม
การผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
ความหมาย
ภาวะที่รกเกาะต่ำกว่าปกติ โดยเกาะลงมาถึงบริเวณส่วนล่างของผนังมดลูก ( Lower uterine segment )
ภาวะแทรกซ้อน
ผลต่อภาวะรกเกาะต่ำต่อทารก
ทารกซีดเนื่องจากมารดาเสียเลือดมาก
ทารกขาดอาหารเนื่องจากรกไม่สมบูรณ์จึงส่งสารอาหารในเลือดไปเลี้ยงทารกในครรภ์ไม่ดี
ทารกคลอดก่อนกำหนดในบางรายแพทย์อาจพิจารณาให้คลอดก่อนกำหนดเพื่อช่วยชีวิตเนื่องจากมีเลือดออกมาก
ทารกพิการพบทารกพิการในกรณีมารดามีภาวะรกเกาะต่ำสูงกว่าปกติถึงสองเท่าโดยมักจะเป็นความพิการทางสมองทางระบบหัวใจและหลอดเลือดระบบหายใจระบบกระเพาะอาหารและลำไส้
ทารกตายในครรภ์เนื่องจากมีปัญหาสายสะดือพันหรือทารกเสียเลือดจำนวนมาก (Vasa previa)
ผลต่อภาวะรกเกาะต่ำต่ำมารดา
ตกเลือดมากทำให้เสี่ยงต่อการเกิดภาวการแข็งตัวของเลือดบกพร่องและเกิดอาการช็อกได้
เสี่ยงต่อการผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
มดลูกอักเสบติดเชื้อหลังผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
มีโอกาสเกิดรกเกาะต่ำในการตั้งครรภ์ครั้งต่อไป
รกลอกตัวก่อนกำหนด (Abruptio placenta หรือ Placental abruption)
ความหมาย :<3:
ภาวะที่รกซึ่งเกาะอยู่บริเวณส่วนบนของโพรงมดลูกในตำแหน่งปกติ แต่เกิดมีโรคหรือมีภาวะแทรกซ้อนบางอย่าง เช่น ความดันโลหิต ครรภ์เป็นพิษสูง ครรภ์ถูกกระทบกระเทือน หรือสาเหตุอื่น ๆ ที่ในปัจจุบันยังไม่ทราบแน่ชัด
อุบัติการณ์ :forbidden:
ภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนดเป็นภาวะที่พบได้ตั้งแต่คุณแม่มีอายุครรภ์ 20 สัปดาห์ขึ้นไปจนถึงก่อนทารกคลอด และพบได้มากในคุณแม่ที่มีอายุครรภ์มากกว่า 7 เดือนขึ้นไป โดยภาวะนี้จะพบได้ประมาณ 1 ใน 200 ของการตั้งครรภ์ทั้งหมด
การแบ่งชนิด :forbidden:
ภาวะรกลอกตัวแบบไม่เปิดเผย (Concealed type หรือ Internal hemorrhage)
ภาวะรกลอกตัวแบบเปิดเผย (Revealed type หรือ external hemorrhage)
ภาวะรกลอกตัวแบบผสม (Mixed type หรือ Combined hemorrhage)
แบ่งตามระดับรุนแรง :red_flag:
ระดับที่ไม่แสดงอาการ คุณแม่จะไม่มีอาการปวดหรือเจ็บท้อง ไม่มีเลือดออก แพทย์สามารถวินิจฉัยได้หลังการคลอด
รกลอกตัวเล็กน้อย คุณแม่จะมีอาการปวดท้องเล็กน้อยและมีเลือดออกเล็กน้อย รกส่วนใหญ่ยังทำงานได้ตามปกติ
รกลอกตัวปานกลาง รกจะลอกตัวเพียงบางส่วนประมาณ 1 ใน 4 หรือมีเลือดออกทางช่องคลอดประมาณ 0.5-1 ลิตร
รกลอกตัวรุนแรง เป็นภาวะฉุกเฉินที่เป็นอันตรายต่อทั้งชีวิตของแม่และลูกในครรภ์ ซึ่งจะพบได้ประมาณ 20-25%
สาเหตุของภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด :red_flag:
คุณแม่ตั้งครรภ์ที่มีอายุมากกว่า 35 ปีขึ้นไป
คุณแม่เคยมีประวัติภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนดในครรภ์ก่อน
คุณแม่มีภาวะครรภ์เป็นพิษและมีความดันโลหิตสูงในขณะตั้งครรภ์
คุณแม่ได้รับอุบัติเหตุรุนแรงฉับพลันหรือเกิดการกระทบกระเทือนบริเวณหน้าท้องในขณะตั้งครรภ์
การลดขนาดอย่างฉับพลันของมดลูกขนาดใหญ่
สายสะดือเด็กสั้น
ผลจากหัตถการของแพทย์ (Iatrogenic trauma)
การออกแรงกดต่อหลอดเลือดเวนาคาวา (Inferior vena cava)
เกิดจากความผิดปกติที่รกเอง เช่น Circumvallate placenta
เกิดจากสารปัจจัยเสี่ยงบางอย่าง
การเสพโคเคน
การสูบบุหรี่
การดื่มแอลกอฮอล์
ขาดสารอาหาร
อาการรกลอกตัวก่อนกำหนด :pen:
เลือดออกทางช่องคลอดหลังการตั้งครรภ์ 20 สัปดาห์ไปแล้ว
อาการปวดท้อง
อาการซีด ตัวเย็น เหงื่อออก ชีพจรเต้นเร็ว ความดันตก
อาจฟังได้ยินเสียงหัวใจของทารกเต้นผิดปกติหรือบางครั้งก็ไม่ได้ยินเลย
การรักษารกลอกตัวก่อนกำหนด :fire:
ทารกยังมีชีวิต
ให้เลือดทดแทนและทำการผ่าตัดทำคลอด
ตรวจติดตามการเต้นของหัวใจทารก
แก้ภาวะเลือดแข็งตัวผิดปกติ
ทารกไม่มีชีวิต
รอให้คลอดออกมาเองโดยดูแลอย่างใกล้ชิด
เจาะถุงน้ำคร่ำในกรณีที่ปากมดลูกเปิดมากแล้วหรือทารกในครรภ์เสียชีวิตแล้ว
แก้ภาวะเลือดแข็งตัวผิดปกติ
การดูแลรักษา
ถ้าอยู่ในภาวะช็อครีบให้สารน้ำออกซิเจนเลือดองค์ประกอบของเลือด
ถ้าไม่อยู่ในภาวะช็อตให้ตรวจความเข้มข้นของเลือดการแข็งตัวของเลือดเตรียมเลือดและองค์ประกอบของเลือด
อายุครรภ์ -28 สัปดาห์หรือทารกในครรภ์เสียชีวิตพิจารณาให้คลอตทางช่องคลอด
อายุครรภ์ 228 สัปดาห์หรือทารกในครรภ์เสียชีวิตพิจารณาให้คลอดทางช่องคลอด
หลังคลอดพิจารณาให้ยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูกเพื่อป้องกันการตกเลือดหลังคลอด
ระวังภาวะแทรกซ้อน ได้แก่ coagulation failure, renal failure
การวินิจฉัยภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด :fountain_pen:
มีเลือดออกทางช่องคลอดและยังไม่ครบกำหนดคลอด
เจ็บครรภ์และมดลูกหดรัดตัวถี่
คลำท่าหรือตัวทารกได้ไม่ชัดเจน
ได้ยินเสียงหัวใจของทารกเต้นผิดปกติ
ตรวจอัลตราซาวนด์
ภาวะแทรกซ้อนของรกลอกตัวก่อนกำหนด :beer_mugs:
ต่อมารดา
การตกเลือด
การแข็งตัวของเลือดผิดปกติ
คลอดก่อนกำหนด
เสี่ยงต่อการถูกตัดมดลูก
อาจเกิดภาวะช็อกจากการเสียเลือดมาก
ต่อทารก
การคลอดก่อนกำหนด
ทารกขาดออกซิเจน
เกิดภาวะผิดปกติต่าง ๆ หลังการคลอดเช่นสมองพิการ
เสียชีวิต
การดูแลตนเองเมื่อเกิดภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด :recycle:
มีเลือดออกและมีอาการเจ็บครรภ์ผิดปกติหรือประสบอุบัติเหตุ ต้องรีบไปพบแพทย์ทันที พร้อมกับงดน้ำและอาหารไว้ด้วย