การพยาบาลหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะตกเลือดในครึ่งแรกของตั้งครรภ์ การแท้ง (abortion)

การแท้ง (abortion)

ความหมาย การสิ้นสุดการตั้งครรภ์ ก่อนที่ทารกในครรภ์จะมีชีวิตอยู่รอด โดยทั่วไป จะหมายถึงการสิ้นสุดการตั้งครรภ์ก่อนอายุครรภ์ 20 สัปดาห์ หรือ ก่อนที่ทารกในครรภ์จะมีน้ำหนักตัวเกิน 500 กรัม

สาเหตุของการแท้งที่เกิดขึ้นเอง

สาเหตุจากสตรีตั้งครรภ์

click to edit

อายุมากกว่า 35 ปี , ประวัติการแท้งในครรภ์ก่อน

การติดเชื้อ , โรคที่เกิดจากต่อไร้ท่อทำงานผิดปกติ

ประวัติเคยขูดมดลูก , ปากมดลูกฉีดขาดจากการคลอดครั้งก่อน

การสูบบุหรี่ ดื่มสุรา ใช้สารเสพติด

สาเหตุจากทารก

ความผิดปกติของ โครโมโซม พบบ่อย ได้แก่ trisomy ที่ 13, 16, 18, 21, 22 และ monosomy (45X) หรือ turner syndrome

สาเหตุ

click to edit

1.โครโมโซมผิดปกติ พบว่ากว่าครึ่งของการแท้งที่เกิดขึ้นในไตรมาสแรก ที่พบบ่อยคือ trisomy ที่ 13,16,18 และ 21

2.การติดเชื้อ

3.โรคที่เกิดจากการทำงานที่ผิดปกติของต่อมไร้ท่อ เช่น การเกิดภาวะ hypothyroidism, เบาหวาน โดยเฉพาะกลุ่มที่ต้องใช้อินซูลิน

  1. การขาดฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนหรือที่เรียกว่า luteal phase defect
  1. ภาวะโภชนาการที่บกพร่อง
  1. การสูบบุหรี่ , การดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ , การดื่มกาแฟ

7.โรคเกี่ยวกับภูมิคุ้มกันบางอย่าง เช่น antiphospholipid syndrome

8.ความผิดปกติของมดลูก หรือ ปากมดลูก

พยาธิสรีรภาพ

click to edit

1)การแท้งที่เกิดขึ้นเอง ฮอร์โมน betahCG ฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน ฮอร์โมนเอสโตรเจน มี ปริมาณลดลง ส่งผลให้เกิดการหลุดลอกของ decidua ที่รกเกาะติดอยู่ ทำให้รกลอกตัวและมีเลือดออก ซึมเซาะอยู่ระหว่างรกกับผนังมดลูก และเลือดบางส่วนไหลออกมาทางปากมดลูก และออกมาทางช่อง คลอดในที่สุด

2)พยาธิสภาพของภาวะแทรกซ้อนหลังการทำแท้ง การนำชิ้นส่วนของการตั้งครรภ์ออกจากโพรงมดลูกไม่หมด ทำให้เกิดการติดเชื้อ ความตึงตัวหรือการหดรัดตัวของมดลูกไม่ดี ทำให้เกิดการตก เลือด และการใช้เครื่องมือในการทำแท้ง ทำให้เกิดการบาดเจ็บของทางช่องทางคลอด

3) พยาธิสภาพของการแท้งติดเชื้อ คือ การที่มีการอักเสบที่เยื่อบุโพรงมดลูก (endometritis) คือ เกิดการติดเชื้อที่โพรงมดลูก หากไม่ได้รับการรักษา การติดเชื้อจะแพร่กระจายเข้าไปในชั้นกล้ามเนื้อมดลูก (myometrium) และเนื้อเยื่อรอบๆ มดลูก

การประเมินและวินิจฉัย

click to edit

1.ซักประวัติ โดยที่อาการแท้งที่พบบ่อยคือ การมีเลือดออก ทางช่องคลอด การปวดท้องน้อย การมีชิ้นเนื้อหลุดออกมาจากช่องคลอด

2.ตรวจร่างกาย แล้วขนาดมดลูกโตไม่สัมพันธ์กับ ระยะเวลาที่ขาดประจำเดือน

3. การตรวจทางห้องปฏิบตัติการ ตรวจ free beta-hCG พบต่ำกว่า 20 ng/ml หรือ ระดับ beta-hCG เพิ่มขึ้นน้อยกว่าร้อยละ 66 ใน 48 ชั่วโมง ตรวจพบฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน น้อยกว่า 45 nmol/l ในไตรมาศแรก

4. การตรวจพิเศษ การตรวจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง

แนวทางการรักษา

1.การเฝ้าสังเกตอาการ (expectant)


  1. การรักษาด้วยยา ยาที่นิยมใช้ในกลุ่ม prostaglandins คือ misoprostal (Cytotec)

misoprostal

ข้อห้าม ได้แก่ มีประวัติแพ้ยานี้ มีภาวะโรคหัวใจรุนแรง โรคปอด รุนแรง ภาวะ chronic adrenal failure และ hemorrhagic disorder

ภาวะแทรกซ้อน ได้แก่ ไข้ หนาวสั่น ท้องเสีย คลื่นไส้ อาเจียน ปากมดลูกปิดไม่สนิท และการติดเชื้อ

ประเภทของการแท้ง

การแท้งคุกคาม (threatened abortion) คือ ช่วงอายุครรภ์ก่อน 20 สัปดาห์

มีเลือดออก กะปริดกะปรอยทางช่องคลอด โดยที่ปากมดลูกยังเปิดอยู่ อาจมีอาการปวดท้องน้อย ขนาดของมดลูกสัมพันธ์กับอายุครรภ์ ตรวจด้วยคลื่นความถี่สูงยังคงมีการตั้งครรภ์อยู่ และพบ gestational sac

การแท้งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ (inevitable abortion) คือ ช่วงอายุครรภ์ก่อน 20 สัปดาห์

มีเลือดออกจาก โพลงมดลูก ปวดท้องน้อยมาก ปากมดลูกเปิด โดยที่ยังไม่มีเนื้อรก หรือชิ้นส่วน ของทารกในครรภ์ออกมา


รักษา:ให้การรักษาเพื่อให้การตั้งครรภ์สิ้นสุดโดยเร็ว

การแท้งติดเชื้อ (septic abortion) หมายถึง การติดเชื้อในโพรงมดลูกที่เป็นผลมาจากการแท้ง

ความดันโลหิตต่ำชีพจรเร็ว และหายใจเร็ว

การแท้งครบ (complete abortion) คือในช่วงอายุครรภ์ก่อน 20 สัปดาห์ ปากมดลูก จะปิด

การที่ทารกในครรภ์ และเนื้อรก ทั้งหมดแท้งออกมาจาก มดลูก


รักษา : ให้ยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก ferrous sulfate วิตามินบำรุงร่างกาย

การแท้งเป็นอาจิณ คือ แท้งเองก่อนอายุครรภ์ 20 สัปดาห์ ติดต่อกันตั้งแต่ 3 ครั้งขึ้นไป โดยไม่รวมการตั้งครรภ์นอกมดลูก ครรภ์ไข่ปลาอุก

การแท้งค้าง (missed abortion)คือ การที่ทารกในครรภ์เสียชีวิตเป็นเวลา หลายวันและปาก มดลูกยังปิดอยู่

อายุครรภ์ไม่เกิน 12 สัปดาห์ พิจารณารักษาด้วยการขูดมดลูก

อายุครรภ์เกิน 12 สัปดาห์ พิจารณาชัก น าให้เกิดการแท้งด้วยการใช้ยา

การแท้งไม่ครบ (incomplete abortion) คือ การที่ทารกในครรภ์ หรือ เนื้อ รกบางส่วน แท้ง ออกมาจากมดลูกในช่วงอายุครรภ์ก่อน 20 สัปดาห์ ปาก มดลูกมักจะเปิดอยู่

การพยาบาล

ขณะอยู่ในโรงพยาบาล

click to edit

ดูแลให้พักบนเตียง (bed rest)

แท้งคุกคาม ให้งดการตรวจทางช่องคลอดและงดสวนอุจจาระ เพื่อลดการ กระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก ประเมินการหดรัดตัวของมดลูก

แท้งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ แท้งไม่ครบ แท้งครบ และแท้งค้าง ให้เตรียมร่างกาย และจิตใจให้พร้อมทั้งการรักษาด้วยยา หรือด้วยหัตถการ เจาะเลือดส่งตรวจ และเตรียมเลือดไว้ให้ พร้อมใช้

คำแนะนำการปฏิบัติตัวเมื่อกลับไปอยู่บ้าน

click to edit

สังเกตปริมาณเลือดที่ออกทางช่องคลอด ซึ่งปริมาณเลือดที่ออกจะค่อยๆลดลง และค่อยๆหยุดภายใน 1-2 วัน

สังเกตอาการผิดปกติ ได้แก่ เลือดไม่หยุดไหล มีสิ่งขับหลั่งมีกลิ่นเหม็นออกทาง ช่องคลอด

ภายหลังเลือดหยุดไหลให้พักผ่อนต่อ งดทำงานที่ใช้แรง หรืองานหนักอย่างน้อย 1 สัปดาห์

อาหารที่มีประโยชน์ ครบ 5 หมู่ โดยเฉพาะอาหารและยาเพิ่มธาตุเหล็ก

อาการและอาการแสดง

: แท้ง